ሃገር፡ ኩሉ ክሓልፍ እንከሎ፡ ዘይትሓልፍ ናይ ኩሎም ደቃ ጸጋ እያ። ሃገር ዜጋታታ ከም ኣደ ዝሕልውዋን ዘኽብርዋን እምበር፡ ንሳ ንኽትገብሎምና ዝጸባጸብዋ ኣይኮነትን። “ሃገረይ እንታይ ክገብረልኪ እምበር፡ እንታይ ትገብርለይ ኣይባሃልን” ዝብል ዓሚቕ ምሳልያዊ ኣበሃህላ ከኣ፡ ካብዚ እዩ ዝነቅል። ሃገር ተስፋን ጽላልን እትኸውን ከኣ ብህዝባ ክትምዕርግን ክትለምዕን እንከላ እያ። ሃገር ብዘይ ህዝቢ፡ ህዝቢ ብዘይ ሃገር ትርጉም የብሎምን ዝበሃልን ብሓደ ዓይኒ ርኢኻ ዋጋ እንኸፍለሎምን ከኣ ካብዚ ዜግነታዊ መሰልን ግቡእን ነቒልካ እዩ። ምእንቲ ህዝቢ ወይ ምእንቲ ሃገር ምውፋይ ፈላሊና ዘይረኣይ እውን ካብዚ ዘይከሓድ ሓቂ ብምንቃል እዩ። ህዝብን ሃገርን፡ ዝሓልፍ ስርዓት እናፋነዉ ንሓድሽ ከኣ እናተቐበሉን፡ ህልውናኦም ቀጻሊ እዩ።
ሃገር እትዕቀብን እትቀስንን እቲ ካብኣ ዝተፈልየ ህልውናን ዕድልን ዘየብሉ ህዝባ ንጸጋታታ ብማዕረን ብግቡእን ተጠቃሚ ክኸውን እንከሎ እዩ። እዚ ግብራዊ ዝኸውን ድማ፡ ሃገር በቲ ሓደ ወገን ምስ ህዝባ ኮይኑ ዝሕልዋ፡ በቲ ካልእ ወገን ከኣ ህዝባ ብጸጋታት ሃገሩ ክጥቀም ዘኽእል፡ ህዝቢ ዝዋንኡ ስርዓት ክህልዋ እንከሎ እዩ። ሓደ ስርዓት ነዚ ህዝባዊ ሓደራ ክበቅዕ፡ ምስቲ ዘመሓድሮ መሰረታዊ ሕገመንግስታዊ ዝቕየደሉ ውዕል ክህልዎ ናይ ግድን እዩ። እዚ ውዕልዚ ነቲ ዝመሓደር ህዝቢ ኮነ ነቲ ዘመሓድር ስርዓት ነፍሲ ወከፎም እንታይ ይገብሩን እንታይ ኣይገብሩን ዝድርት እዩ።
ሃገርን ህዝብን ንምምሕዳር ዝምስረቱ ስርዓታት፡ ናብ ስልጣን ብዝተፈላለዩ ኣገባባት ክመጹ ይኽእሉ። ዝተፈላለዩ መልከዓትን ባህርያት’ውን ይህልዎም። እቲ ቀንዲ ዝምዘንሉን ዝዕቀንሉን ከኣ ንህዝብን ሃገርን ብዝህልዎም ክብርን ብዝህብዎ ፍትሓዊ መሪሕነታዊ ኣገልግሎትን እዩ። ስርዓታት ነዚ ሕድሪ’ዚ ረብሓ ህዝቢ ኣማእኪሎም እንተዘይመሪሖም ግና፡ ዝመጽሉ ኣገባብ፡ ዝኽተልዎ ስልቲ፡ ዝጽውዕሉ ስምን ዝሕዝዎ ቅርጽን ብዘየገድስ፡ ተቐባልነት የብሎምን። ንኣብነት ሎሚ ንህዝቢ ኤርትራ ዝሕምሶን ዝዘርጎን ዘሎ ስርዓት፡ እቲ ቀንዲ ምስ ህዝቢ ኤርትራ ዘተኣሳሮ መምዘኒኡ ተሓታትነት ዘለዎ፡ መቆጻጻሪ ውዕል ዘየብሉ ዓንዳሪ ምዃኑ እዩ።
ህዝቢ ንሃገሩ ብዘለዎ ፍቕሪ ጥራይ ኣይነብርን እዩ። ኣብታ ዝፈትዋ ሃገሩ ሰላም ዘውሕሰሉ፡ ምዕሩይ ቁጠባዊ ተጠቃምነቱ ዘረጋግጸሉን ትርግታ ልቡ ዝርደኣሉን ስርዓት እውን የድልዮ። ነዚ ዝበቅዕ ስርዓት ከማለኦም ካብ ዝግበኦ መሰረታዊ መምዘንታት ከኣ ብፈቓድን ድሌትን ናይቲ ዝመሓደር ህዝቢ ናብ ስልጣን ዝደየበ ክኸውን እንከሎ እዩ። ብቃሕትኡ ብዓመጽ መጺኡ፡ ከም ድላዩ ዝዕንድር ቀይዲ በተኽ ስርዓት ግና፡ ሃረርታ ህዝቢ ከማልእ ባህርያቱ ኣይፈቕደሉን እዩ። ህልዊ ዝምድና ህዝቢ ኤርትራን ናይቲ “አመሓድሮ ኣለኹ” ዝብል፡ ግሉጽነትን ተሓታትነትን ዝሓረሞ ጉጅለ ህግደፍን ከኣ በዚ እዩ ዝምዘን። ተተሓሒዝናዮ ዘለና ናይ ለውጢ ቃልስና ቀንዲ ምኽንያት ድማ፡ ነዚ ካብ ናይ ጐይታን ጊላን ዝምድና ፈሊኻ ዘይርአ፡ ዝንቡዕ ዝምድና ሃገር፡ ህዝብን ስርዓትን ንቡር ሕገመንግስታዊ መልክዕ ንምትሓዝ እዩ።
ብዘይምርጫ ህዝቢ ኣብ ስልጣን ተኾይጡ ዕድመ ስልጣኑ ከናውሕ ዝጽዕት ስርዓት፡ እቲ ቀንዲ ዝጥቀመሉ ሸፋጢ ስልቲ፡ ዘይትግበር መብጸዓታት ብምእታውን ምድህላል እዩ። ናይዚ መርኣያ ድማ እቲ በብግዜኡ ዘይኮኖ መሲሉ ንምቕራብ ዝፍትኖ እዩ። ካብቲ ሃቐነታቱ እቲ ቀንዲ ፈታዊ ሃገር መሲልካ ብምቕራብ፡ ህዝቢ ከኣ “ፈታው ሃገረይ ካብ ኮነስ” ኢሉ ንክድግፎ ካብ ዝብል ህርፋን፡ ዕድመ ከንውሓሉ ምጽዓር እዩ። እዚ ማለት ህዝቢ ኣብቲ “ሃገርን ህዝብን ኣይሓልፉን እዮም፡ ስርዓታት ግና ሓለፍቲ እዮም” ዝብል ኣምር ንጹር እምነት ከይሕዝ እሞ፡ ካብታ ዘይትሓልፍ ሃገር ነጺሉ “ከይነጽጎ” ካብ ዝፍሕሶ ውዲታት፡ እዩ።
እዚ ምስቲ ጉጅለ ህግደፍ፡ ህዝቢ ኤርትራ ንዘለዎ ልዑል ፍቕሪ ሃገር ንምምዝማዝ ዝጥቀመሉ ተንኮል ብቐጥታ ዝዛመድ እዩ። ውሑዳት ግሩሃት ኤርትራውያን እቲ ጉጅለ ክንቀፍን ተቓውሞ ከጋጥሞን እንከሎ፡ ሃገርን ምእንተኣ ዝተበጀዉ ሓርበኛታትን ከም ዝተተንከፉን ዝተደፍሩን ጌሮም ዝወስዱ ኣለዉ። እዚ ተረድኦዚ ብሰንኪ እቲ ጉጅለ ዝምህዞ ሓደገኛ ተንኮል ዝሓደሮም ግጉይ ተረድኦ እዩ። እንተ ኤርትራውያን ጀጋኑ ዝተሰውኡን ዝተበጀዉን ምእንቲ ዘይሓልፍ ህዝብን ዝፈትውውዋ ሃገርን እምበር፡ ምእንቲ ነቲ ንህዝቢ ደም ዘንብዕ ዘሎ ሓላፋይ ስርዓት ኣይኮኑን።
ህዝቢ ንሃገሩ ዘለዎ ፍቕርን ክብርን ንምግላጽ፡ ቅድሚ ኩሉ “እታ ብዋጋ ቃልሱ ዘምጸኣ ሃገርን፡ ብሰንኪ ኣዕናዊ ተግባሩ ዝቃወሞ ዘሎ ጠላም ስርዓትን ከይሓዋወስዎ” ክጥንቀቕ ይግበኦ። ነዚ መሰረታዊ ተረድኦዚ እንተዘየነጺሩ ግና፡ ነቲ ሕድሩ ዝጠለመ ስርዓት ክድግፍ ክብል፡ ነታ በጃ ዝሓለፈላ ሃገር ኣብ ሓደጋ ዘውድቐሉ ኩነታት ክፍጠር ከም ዝኽል ኣዚሩ ክሓስብ ይግበኦ። ከይተፈለጦ ግዳይቲ ጉጅለ እንተኮይኑ ግና ኣንጻር’ታ ከም ናይ ዓይኑ ብሌን ክሕልዋ ዝግበኦ ሃገር ክኸውን ይኽእል እዩ።
ኣብ ዝሓለፈ እዋን ብዘይምኽኑይ ፍቕሪ ህግደፍ ልቦም ዝተሰልበ ወገናት፡ “ንኺድ ጥራይ” እንዳበሉን ናይቲ ጉጅለ ጭረሖ እናቃልሑን፡ ኣንጻር ልኡላዊነት ሃገሮም ኣበይ በጺሖም ከም ዝነበሩ ሎሚ ይፍጠር ምስ ዘሎ ኩነታት ኣረኣእዮም ከነስተብህልሉን ክመሃርሉን ይግበኦም። ህዝቢ ኣብ ገዛእ እታ ብኹቡር ዋጋን ነዊሕ መስርሕን ቃልስን ዝተዋሕሰት ሃገሩ፡ ንዘይማእመኦ ስርዓት ናይ ምቅዋም ምሉእ መሰል ክህልዎ መተገብአ። ግና ብሰንኪ ህግደፍ ህዝቢ ኤርትራ ናይዚ መሰል ተጠቃሚ ክኸውን ኣይከኣለን።
ህዝቢ ኤርትራ ኣብዚ እዋንዚ መሰረታዊ መሰሉ ከውሕስን ግዳይ ህግደፍ ከይከውንን ክትንስእ እንከሎ፡ እቲ ጉሒላ ጉጅለ “ዓይኑ ደም ዝመልእ” እምበር፡ ዝምርቐሉ ከምዘይኮነ ክርዳእ ይግበኦ። ካልእ ብዓንተቦ ክውገድ ዝግበኦ ዝነበረ ሎሚ’ውን ዝረአ ዘሎ ጸገም፡ ርኢኻ ከምዘይረኣኻ ምጽቃጥ ጥራይ ኣይኮነን። በቲ ካልእ ወገን፡ ካብቲ ስርዓት ተስፋ ቆሪጽካ፡ ንዓኡ ዘረኸብካ መሲሉካ፡ ህልውና፡ ቀጻልነትን ሃገርካን ልኡላውነታን ኣብ ሓደጋ ዘእቱ ናይ ግዳም ወስታ ምትብባዕ ፡ ከይሳዕረረ እንከሎ “ኣይፋል” ክበሃል ዝግበኦ እዩ። ናይ ከምዚ ኣተሓሳስባ ግዳይ ዝኾኑ ኣካላት ከኣ ናብ ውነኦም ክምለሱ መልእኽትና ይብጸሓዮም።
ስእሊ ካብ ማሕበራዊ መዲያ (ቢቢሲ)
ውድብ ሕቡራት ሃገራት፡ ብ15 ታሕሳስ 2025 ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ፡ ኤርትራ ብዘይፍርዲ ዳጒናቶም ዘላ ኣስታት 10 ሺሕ ፖለቲከኛታት፡ ጋዜጠኛታት፡ ካህናትን መንእሰያትን ዝርከብዎም እሱራት፡ ብዘይቅድመ ኩነት ንክትፈትሕ ጸዊዑ። ኣብቲ መጸዋዕታኡ ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ እትርከብ ሃገር ኤርትራ፡ ብ1993 ልኡላዊት ካብ እትኸውን ክሳብ ሎሚ፡ ብወዲ 79 ዓመት ዲክታተር እትጭቆን ዘላ እያ ክብል ገሊጽዋ።
ሰይፍ ማጋንጎ ዝተባህለ፡ ላዕለዋይ ወሃቢ ቃል ሰብኣዊ መሰል ብወገኑ፡ ብ4 ታሕሳስ 2025፡ 13 ነባር ተወዳዳሪ ብስክሊት ዘርኣጋብር ገብረህይወት ዝርከቦም ነጋዶን ሓለፍቲ ፖሊስን ብጃምላ ተኣሲሮም ብዘይፍርዲ ንኣስታት 18 ዓመታት ተዳጒኖም ዝጸንሑ ምፍተሖም ኣብ ግምት ዝኣቱ ምዃኑ ምጥቃሱ ኣብቲ መግለጺ ተሓቢሩ።
ኣተሓሒዙ ከኣ ኣብ ስልጣን ናብ ዘለዉ ኤርትራውያን ኣብ ዘመሓላለፎ መጸዋዕታ፡ ኩሎም ካብ 2001 ጀሚሮም ብጃምላ ተኣሲሮም ዝማስኑ ዘለዉ ናይ ቅድም ላዕለዎት ሓለፍቲ መንግስቲ ዝርከብዎም ግዳያት ብዘይወዓል ሕደር ክፍትሑ ይግባእ ምባሉ ብተወሳኺ ሓቢሩ።
ብኻልእ ወገን ከኣ ብሰንኪ ዝኽተልዎ ሃይማኖት 5 ዓመትን ካብኡ ንላዕልን ኣብ ማይስርዋን ካለኦት ኣብያተ ማእሰርትን ተዳጒኖም ዝጸንሑ፡ ብዝተፈላለዩ ጉጅለታት 20 ደቂ ኣንስትዮ ዝርከቦም ብድምር 98 ኤርትራውያን ብዋሕስ ከም ዝተፈትሑ፡ ቢቢሲ እትርከበን ዝተፈላለያ ማዕከናት ዜና፡ ኣብ ወጻእን ኣብ ኤርትራን ዝርከቡ ምንጭታተን ብምጥቃስ ሓቢረን።
እተኾነ እቲ መሰረታዊ መዋጸኦ፡ እሱራት ምፍታሕ ጥራይ ዘይኮነ፡ ነቲ ዘእሰሮም ዘይቅቡል ምኽንያት ካብ መሰረቱ ምውጋድ እዩ። ከምኡ እንተዘይኮይኑ ግና እቲ መስርሕ ናይ ዝእሰሩ ሰባት ምቅይያር እምበር ማእሰርቲ ዘቋርጽ ኣይኮነን።
ሕብረት ኤውሮጳን 5 ግዱሳት ሃገራትን፡ እቲ ውግእ 1998-2000 ዘቋረጸን ኮሚሽ ዶብ ንምምስራት ዘኽኣለን ብኤርትራን ኢትዮጵያን ዝተኸተመ ስምምዕ ኣልጀርስ፡ ዝተኸተመሉ መበል 25 ዓመት ምኽንያት ብምግባር
ንኽኽበር መጸዋዕታ ኣቕሪበን። ሕብረት ኤውሮጳ ኣብ ዘውጸኦ መጸዋዕታ፡ ክልቲአን ሃገራት ናይ ሕድሕደን ልኡላውነት፡ ናጽነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን ከኽብራ “እንደጋና እጽውዕ” ይብል።
ሕብረት ኤውሮጳ ኣብዚ መጸዋዕታኡ፡ ንትግባረ እቲ ብክልቲአን ሃገራት ተቐባልነት ዝረኸበ ውሳነ ኮሚሽን ዶብ ዘለዎ ምሉእ ደገፍ “አረጋግጽ” ኢሉ። እቲ መመጸዋዕታ ከምዚ ዝበለ ንወሳንነት ምኽባር ልኡላውነት፡ ናጽነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን ክልቲአን ደጊሙ ፍሉይ ግምት ብምሃብ ምዃኑ ኣስሚርሉ። ኣተሓሒዙ ድማ ክልቲኦም ወገናት ንዘጋጥሞም ወጥሪ ወይ ዘይምርድዳእ ብሰላማውን ዲፕሎማሲያውን እሞ ድማ ንዝሰፍሐ ዞባዊ ሰላምን ምርግጋእን ብዝሕግዝ ጥራይ ንክፈትሕዎ ተማሕጺኑ።
ምስዚ ብዝተተሓሓዘ፡ ንውዕል ኣልጀርስ ኤርትራን ኢትዮጵያን ብዝምልከት ሓሙሽተ መንግስታት ተመሳሳሊ ናይ ሓባር መግለጺ ኣውጺአን። እተን መግለጺ ዘውጸኣ ካናዳ፡ ጃፓን፡ ነርወይ፡ ቱርክን ዓባይ ብሪጣንያን ኮይነን፡ እቲ ስምምዕን በቲ ስምምዕ መሰረት ናይ ዝቖመ ኮሚሽ ዶብ መትከላትን ንክኽበሩ ዘለወን እምነት ኣስፊረን።
እዘን ሓሙሽተ መንግስታት’ውን ከም ሕብረት ኤውሮጳ፡ ናይ ክልቲአን ሃገራት ልኡላውነት፡ ናጽነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን ከይትንከፍ ኣዕዚዘን ድሕሪ ምግላጽ፡ ኩሉ ጸገማት ንመንፈስ ናይቲ ብ2028 ኣብ ሱዕድያ ዝተኸተመ ውዕል ኣብ ግምት ብምእታው፡ ብሰላማውን ዲፕሎማሲያውን መንገዲ ክፍታሕ ጸዊዐን።
እዚ ናይ ሕብረት ኤውሮጳን ናይዘን 5ተ መንግስታትን መልእኽቲ፡ ምስቲ ብ12 ታሕሳስ 2025 ንምኽታም ስምምዕ ኣልጀርስ ብዝምልከት ብዋና ጸሓፊ ሕቡራት ሃገራት ምስ ዝወጸ መግለጺ ዝናበብ ምዃኑ’ውን ተጠቒሱ።
እቲ ብዙሓት ወገናት ዝጠቕስዎ ዘለዉ፡ ብ9 ሓምለ 2018 ብኢሳያስ ኣፈወርቅን ኣብይ ኣሕመድን ኣብ ሳዑድ ዓረቢያ ዝተኸተመ ሰነድ፡ ንውሳነ ኮሚሽ ዶብ ብዝምልከት፡ ኣብ 4ይ ዓንቀጽ “ክልቲአን ሃገራት ንውሳነ ኮሚሽ ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን ክትግብራ ተሰማሚዐን ” እዩ ዝብል።
مشاركة رئيس القوى السياسية الارترية في المؤتمر الثالث للمجلس الوطني الارتري للتغيير الديمقراطي
Written by Eritrea Al-Touq
شارك السيد قزقيهير تولدي، رئيس القوى السياسية الإرترية، في أعمال المؤتمر الثالث للمجلس الوطني الإرتري للتغيير الديمقراطي، المنعقد في مملكة السويد، حيث ألقى كلمة تضامن باسم القوى السياسية الإرترية.
وأعرب عن تمنياته بنجاح أعمال المؤتمر، مشيرًا إلى الآمال الكبيرة المعقودة عليه في استكمال ما بدأ من جهود وطنية مشتركة تهدف إلى بناء إطار جامع للعمل السياسي. وأكد أن القوى السياسية الإرترية ترى في نجاح المؤتمر وخروجه بقرارات إيجابية مصلحة وطنية مشتركة، موضحًا أن تطلعاتها وآمالها تتقاطع مع تطلعات المشاركين في المؤتمر.
وأشار رئيس القوى السياسية الإرترية إلى أن انعقاد المؤتمر يأتي في ظل أوضاع وطنية وإقليمية ودولية بالغة التعقيد، تتسم بتزايد النزاعات والتوترات، معربًا عن أمله في أن تنسجم مخرجات المؤتمر وقراراته مع هذه المتغيرات والتحديات.
وفي سياق متصل، تطرق إلى الأوضاع الداخلية في البلاد، موضحًا أن السياسات التي انتهجها النظام خلال الأعوام السبعة الماضية أسهمت في انتهاك السيادة الوطنية، سواء بشكل مباشر أو من خلال السماح بتدخلات خارجية، إضافة إلى انتهاكات واسعة لحقوق المواطنين، الأمر الذي أدى إلى تفاقم معاناة الشعب الإرتري ودفع أعدادًا كبيرة منه إلى الهجرة واللجوء.
وأكد أن الخروج من هذا الواقع يتطلب الإسراع في بناء مظلة وطنية جامعة للعمل المشترك، مشددًا على أن تحقيق هذا الهدف لم يعد يحتمل مزيدًا من التأخير.
وفي ختام كلمته، تمنى التوفيق والنجاح لأعمال المؤتمر، وأن يشكل مخرجاته دافعًا لتعزيز العمل الوطني المشترك، مؤكدًا مجددًا الاستعداد الكامل للقوى السياسية الإرترية للتعاون والتنسيق في سبيل تحقيق الاطار الجامع من اجل التغيير الديمقراطي المنشود.
ኣቦ መንበር ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ብጻይ ገረዝጊሄር ተወልደ፡ ብ14 ታሕሳስ 2025፡ ጥምሮ ሰለስተ ኣብያተ-ጽሕፈት ሰዲህኤ ብዝሰርዖ ምስ ኣባላት ሰልፊ ኣብ ኣወስትራሊያ ኣኼባ ኣካይዱ። እዚ ኣኼባ መቐጸልታ ናይቲ ብ6 ታሕሳስ 2025 ብምኽንያት ናይ ግዜ ፍልልይ ምስ ካብ ኣወስትራልያ ወጻኢ ዘለዉ ኣባላት ዘሰላሰሎ እዩ።
ኣብዚ ኣኼባ ኣቦመንበር፡ ኣብ ዓመተ 2025 ኣብ ኩሉ ሰልፋዊ መዳያት ዝተገብረ ምንቅስቓሳት፡ ብዛዕባ ደንበ ተቓውሞ ኤርትራን ኣብ ኣህጉራውን ዞባውን ዝተራእዩ ምዕባለታትን ምስ ግደ ሰዲህኤ ብምትሕሓዝ ዝርዝራዊ መብርሂ ሂቡ። ኣብ መጻኢ ዓመት 2026 ክዕመሙ ብዛዕባ ዝግበኦም ድማ ኣሚቱ።
ኣቦመንበር ሰዲህኤ ኣብቲ መብርሂኡ፡ ኣብዛ ትውዳእ ዘላ ዓመት ካብ ዝተዓሙ፡ ዓቕሚ ሰልፊ ናይ ምሕያልን ዝሓሸ መንገዲ ንምኽታልን ኣብ ነፍሲ ቤት ጸሕፈትን መዳይን ዝተራእዩ ምንቅስቓሳት ብደቂቑ ዘርዚሩ። ኣተሓሒዙ ከኣ መጻኢና ዝሓሸ ንክኸውን ዝሕግዝ ሓሳብ ንምውህላል መጽናኦቲ ዘካይዳ ሽማግለታት ተመዚዘን ኣብ መስሕ ከምዘለዋ ሓቢሩ።
ኣተሓሒዙ ከኣ ኣብ ኩለን ኣብያተ-ጽሕፈት ዝተኻየደ ስረሓት ንኢዱ፡ ደቂ ኣንስትዮ ሰልፊ ገንዘባዊ ዓቕሚ ንምሕያል ዝገበሮ ዘለዋ ተወፋይነት ብፍላይ ኣመጒሱ። ኣብ ቀጻሊ ዓመት ከኣ ነፍሲ ወከፍ ኣባል ኣብ ዘዝተመዘሉ መዳይ ዝያዳ ኣድማዒ ውጽኢት ንከመዝግብ ኣተባቢዑ። ኣብዛ ትውዳእ ዘላ ዓመት ምንቅስቓስ ሰልፊ ንምልላይን ኣብዚ እዋንዚ ኣንጻር ልኡላውነት ኤርትራ ዝቐነዐ ወፈራ ኢትዮጵያ ንምቅላዕን ኣብ ሓያሎ ማሕበራዊ መድያታት መግለጺ ክህብ ከም ዝጸንሐ ከኣ ጠቒሱ።
ኣተሓሒዙ ድማ ምንቅስቓስ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ፖሓኤ)፡ ኣብ ዘተባብዕ ደረጃ ከም ዘሎ ኣመልኪቱ፡ ጽላል ንምስፋሕ ምስ ዝተፈላለዩ ኣካላት ክግበር ዝጸንሐ ዘተታት’ውን ክንድቲ ትጽቢትና’ኳ ውጽኢት እንተዘየመዝገበ፡ ዝተመሃርናሉ እምበር ዝኸሰርናሉ ግዜ ከምዘይነበረ ሓቢሩ። ኣብ መጻኢ ከኣ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራሲያዊ ለውጢ ኣብዚ ጀሚርዎ ዘሎ 3ይ ጉባአ ንምምስራት ሰፊሕ ጽላል ዘሕይል ውሳነ ክውስን ዘለዎ ተስፋ ጠቒሱ።
ህልዊ ኣህጉራውን ዞባውን ምዕባለታት ኣብ ዘልዓለሉ ዛዕባ ኣቦመንበር፡ ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ዓለምና ኣብ ዝተፈላለዩ ኩርነዓት ዝረኣዩ ዘለዉ ቅልውላዋትን ጥሕሰት ኣህጉራዊ ሕግታትን ጠቒሱ። ኣብዚ ከባቢና ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን፡ ኣብ ትግራይን ማእከላይ መንግስቲ ኢትዮጵያን ከምኡ እውን ኣብ ሱዳን ዝረኣዩ ዘለዉ ኣሰከፍቲ ምዕባለታት ዝምልከት ኣብሪሁ። ኣተሓሒዙ ከኣ ህግደፍ ነቲ ኣንጻር ልኡላውነት ኤርትራ ዝለዓል ዘሎ ወስታ ምኹኑይ ንክመስል ብዝሕግዝ ዝኽሰሰሉ ዘሎ ኢድ ኣእታውነት ኣብ ውሽጣዊ ጉዳይ ኢትዮጵያን ካለኦትን ንረብሓ ህዝብናን ሰላም ሃገርናን ዘዕንቅፍ ምዃኑ ኣብሪሁ።
ድሕር’ቲ ዓሚቕ መብርሂ ኣቦመንበርን ናይ ሓሳባት እንካን ሃባን፡ ተሳተፍቲ ኣብዚ መወዳእታ 2025ን ድሮ 2026ን ከምዚ ዝኣመሰለ መድረኽ ምፍጣሩ ንኢዶም፡ ኣብ መጻኢ ዓመት ድማ ቀጻሊ ንክኸውን ዘለዎም ተስፋ ኣንጸባሪቖም። ኣብ ነፍሲ ወከፍ እቲ መግለጺ ዝተዋህበሉ ዛዕባታት ከኣ ተወሳኺ ሓሳብ ብምሃብ፡ ሕቶታት ብምሕታትን ንዝያዳ ኣድማዕነት ይሕግዙ ዝበልዎም ርኢቶታትን ለበዋታትን ብምቕራብን ነቲ ኣኼባ ኣህብቲመምዎ።
ኣቦመንበር ኣብ መወድእታ ኣኼባ ክዛዝም እንከሎ፡ ተሳትፎ ኣባላት ሰዲህኤ ኣብ ኩሉ መዳያት ዝነኣድ ምጽንሑ ደጊሙ ብምንጽብራቕ፡ ኣብ መጻኢ ከኣ ነቲ ኣብ ቅድሜና ዘሎዝተፈላለዩ ገጻት ዘለዉዎ ብደሆታት ኣብ ምምካት ኣበርክቶኦም ከሕይሉ ብምጽዋዕ ኣኼባ ደምዲሙ።
ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ፡ ትካል ጸጥታ ውሽጢ ሃገር፡ ንኢትዮጵያውያን ሂብዎ ዝጸንሐ ግዝያዊ ፈቓድ መንበርን ስራሕን (TPS) ክስርዞ ከም ዝወሰነ ካብ ብ12/12/2025 ጀሚሩ ክስርዞ ከም ዝወሰነ ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ ኣፍሊጡ። እቲ ትካል ናብዚ መደምደምታ ዝበጸሐ፡ ኣብ ኢትዮጵያ ዘሎ ኩነታት ብምግምጋምን ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ድሕሪ ምዝርራብን ምዃኑ ኣብቲ መግለጺ ተሓቢሩ።
እቲ ግዝያዊ ፈቓድ ንዝተወሰነ ግዜ ዝወሃብን ምስ ነባሪ መንበሪ ፈቓድ ምትእስሳር ከም ዘየብሉን ናይቲ ትካል ወሃቢ ቃልል ኣፍሊጡ። በዚ መሰረት ኣብዚ እዋንዚ ኢትዮጵያውያን ናብ ሃገሮም እንተተመሊሶም ዘጋጥሞም ጸገም የሎን ዝብል ተረድኦ ከም ዘለዎም ከኣ ኣመልኪቱ።
ኢትዮጵያውያን ነዚ ዝስረዝ ዘሎ ፈቓድ ዝረኸቡ ኣብ ግዜ ፕረሲደንት ጆ ባይደን፡ ብምኽንያት እቲ ኣብ ትግራይ ዝካየድ ዝነበረ ደማዊ ውግእ እዩ ነይሩ። ኣብዚ እዋንዚ ናይዚ ግዝያዊ ፈቓድ ኣሜሪካ ዕድል ዘለዎም ዜጋታት 17 ሃገራት ኮይኖም፡ ኢትዮጵያ ሓንቲ ካብኣትን እያ።
ኣብዚ እዋንዚ ክሳብ 13 ለካቲት 2026 ክምለሱ ዝገበኦን ካብ ኣሜሪካ ክወጹ ፈቓደተኛታት ዝኾኑን ኢትዮጵያውያን ናይ 1000 ዶላር ሓገዝ ዝረኽብሉ ዕድል ከም ዘሎ ድማ ኣብቲ መገለጺ ተሓቢሩ። ፈቓደኛ ብዘይምዃን ነቲ ናይ 13 ለካቲት 2026 ገደብ ዝሕለፉ ግና፡ ንሓዋሩ ናብ ኣሜሪካ ክምለሱ ብዘይክእልሉ ከም ዝስጐጉ ተጠቒሱ’ሎ።
ናይቲ ዕድል ተጠቀምቲ ኮይኖም ዝጸንሐ ኢትዮጵያውያ ኣስታት 4,504 ምዃኖ ዝተጠቕሰ ኮይኑ፡ ካብተን 17 ሃገራት ዝበዝሑ ማለት 605,504 ዜጋታት ዘለዉዋ ቬንዝዋላ እያ። ጠቕላላ ናይቲ ዕድል ተጠቀምቲ ኮይኖም ኣብ ኣሜሪካ ዝጸንሑ ሰባት ከኣ 1,297,635 እዮም። ካብዚ ዞባና ሱዳናውያን፡ ደቡብ ሱዳውያንን ሶማላውያንን ናይዚ ዕድል ተጠቀምቲ እዮም።
እዚ ኣብ ልዕሊ ናይቲ ግዝያዊ ፈቓድ ተጠቀምቲ ዝጸንሑ ኢትዮጵያውን ዝተወሰነ ውሳነ ኣብ ኣባላት ተቓወምቲ ውድባት ጸገም ክፈትርዩ ዝብል ስግኣት ኣሎ።
እዚ ከምዚሉ እንከሎ፡ ኣሜሪካ ንጸጥተኣ ሓደገኛ ዝበለቶም ሓንቲ ጓለንስተይቲ እትርከቦም፡ ዓሰርተ ኤርትራውያን ገበነኛታት ኣለልያ ኣስማቶም ብምዝርዛር ዘርጊሓ ከምዘላ ቢቢሲ ኣፍሊጣ።
ባህግና Eri Bahgna Media 14.12.2025 ሃገርና ካብ ዞባዊ ዕግርግር ንምድሐን፡ ከይጸመደ ኣንጐደ
Written by Eri-Bahgna MediaMedia
تُظهر المتابعة اليومية لما يدور في وسائل التواصل الإجتماعي لدى غالبية مرتاديها من الإرتريين، مستوى متدنّياً جداً من تقبّل النقد، وغياب شبه تام للنقد الذاتي؛ الأمر الذي تحوّل معه العالم الافتراضي إلى ساحات معارك كلامية، بلغت فيه حدة التلاسن حدّا غير مسبوق، لدرجة التطاول على رموز وطنية، قدّمت للوطن جلّ حياتها، وأعطت عطاءً غير محدود على حساب صحتها ومستقبلها الشخصي ورفاهية أُسرها. من شأن هذا السّعار المتعاظم، إذا لم تتم مناقشته أن يفاقم حالة الإنقسام داخل مجتمعنا الإرتري.
من البديهي أنّ ثقافة الحوار والنقد هما جانبان يكمّلان بعضهما البعض في تكوين الوعي في المجتمع؛ لذلك يمكننا القول: أنه من السهل معرفة مدى رقيّ الأفراد داخله من أسلوبهم في طرح الأفكار في النقاش، وفي الرد عليها، أو نقدها. فهل أزمتنا هنا مزدوجة بحيث أننا صرنا نعاني من غياب ثقافة الحوار، ورفض النقد؟. وما هي الأسباب التي جعلتنا لا نصغي إلى بعضنا البعض، وأن يكون الصراخ وسيلتنا المفضلة في الدفاع عن آرائنا؟. تاريخياً، حاولت الثورة الإرترية منذ سنواتها الأولى وحتى الاستقلال، تكريس ثقاقة الحوار، والنقد والنقد الذاتي، مما ساهم كثيراً في تماسكها، وحالة التوازن بين منتسبيها، وتفادي تكرار الأخطاء، والتحسين من الأداء، وابتكار أساليب غير تقليدية لحل المشكلات، وصولاً إلى بلوغها بعض أهدافها في التقارب بين التنظيمات في الساحة. لكن ذلك الواقع لم يمضِ على وتيرة واحدة، بل تخللته فترات من الصعود والهبوط، إذ كانت هنالك فترة ساد فيها النقد الهدّام كوسيلة لتصفية حسابات، ذهب ضحيته عدد غير قليل من المناضلين الشرفاء، وقد كانت أبرز تجليات تلك الفترة الحرب الأهلية المؤسفة بين رفاق الدرب الواحد؛ حدث ذلك حين غاب العقل، وسيطر الاستبداد بالرأي. بناءً على ما سبق يمكن القول: بأنّ تأثير ما بذلته الثورة في ترسيخ ثقافة الحوار، والنقد والنقد الذاتي، لم يكن كبيراً، بل أنه لم يتجاوز المرحلة، ذلك لأنّ أهدافه كانت في الأساس تنظيم سير العمل، والانضباط، وتحسين الأداء، ومحاولة خلق بيئة صالحة للمقاتلين القادمين من ثقافات مختلفة، وصهرها في بوتقة واحدة تقلّ فيها التوترات، والتعصب والانغلاق، ويسودها الفهم المتبادَل، والانفتاح على افكار ثورية جديدة تساهم بدورها على اشاعة روح الأخوّة بين الرفاق. بالطبع، لا يمكننا هنا أن نلوم الثورة، أو نقول بتقصيرها في هذا الجانب؛ فهي عملت ما تحتاج إليه حينها، وما تقدر عليه حسب امكاناتها المحدودة، ثمّ أن إيجاد حلول ناجعة لرفض النقد، وغرس بذرة مبدأ الحوار هو من صميم واجب الحكومات، والذي لا يُمكن فرضه، بل يأتي على نحوٍ طبيعي من خلال التربية والتعليم، من خلال مناهج ذات قيمة تربوية عالية، يتعلّم منها الأطفال منذ نعومة اظافرهم احترام الرأي المختلف، وشجاعة الاعتراف بالخطأ، وعدم اعتباره ضعفاً بل قوة، وأن تكون الممارسة النقدية عنصراً أساسياً في مسيرتهم الحياتية والمهنية. فماذا كان دور الحكومة الإرترية لتحقيق ذلك وجعله ممكناً؟.
بالطبع، لا يمكن أن نتوقّع من حكومة على رأسها دكتاتور، ويؤدي اعمالها وزراء مطيعين، وخانعين، أن تنحى نحواً من شأنه زيادة الوعي في المجتمع، لأنّ ذلك يتعارض تماماً مع الاستبداد وهي السمة الأوضح لها، ومن شأن ذلك أن يشكّل خطراً على سلطتها؛ لذلك نرى الحكومة مارست تغبيش الوعي، وتكميم الأفواه، لخلق أجيال تابعة تُنفذ فقط ما يُطلب منها، ولا يسعها التفكير في شأن واقعها المزري ومحاولة تغييره.
تكريس مبدأ الحوار وتقبّل النقد البنّاء هو مسؤولية الجميع، وعلينا أن ننتبه جيداً إلى أهمية هذا الجانب في حراكنا نحو التغيير الديمقراطي، لضمان تحقيق أهدافنا، في وطن يسعنا بلا صراعات، تقلّ فيه الفجوات بين ثقافاته المتنوعة، ويتعزّز فيه التعايش السلمي، لذا علينا أن نربّي أبناءنا على ممارسة النقد البنّاء، وأنّ الاعتذار عن اخطائنا يمثّل قمة الوعي والشجاعة، وليس ضعفاً، وأنّ المكابرة سليلة الجهل.
ዋና ጸሓፊ ውድብ ሕቡራት ሃገራት፡ ንኤርትራን ኢትዮጵያን ኣጠንቂቑ
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ዋና ጸሓፊ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣንቶኒዮ ጉተረስ
ዋና ጸሓፊ ውድብ ሕቡራት ሃገራት፡ ኣንቶኒዮ ጉተረስ፡ ኤርትራን ኢትዮጵያን ናይቲ ቅድሚ 25 ዓመታት ክልቲአን ሃገራት ዝፈረመኦ እሞ ናብ ቀጻሊ ሰላም ዘምረሐን ስምምዕ ኣልጀርስ ምኡዙዛት ንክኾና ብዘውጸኦ መግለጺ ኣጠንቂቕወን።።
እቲ ብ12 ታሕሳስ 2025 ዝወጸ መግለጺ፡ ስምምዕ ኣልጀርስ ካብ ዝፍረም መበል 25 ዓመቱ ኮይኑ፡ ምስበለ፡ እቲ ስምምዕ መሰረት ቀጻሊ ህድእት ዘንበረን መሰረታዊ መስርሕ ቀጻሊ ሰላም ዘትሓዘን እዩ ኢሉ። ነቲ መግለጺ ዘውጸአ ወሃቢ ቃል ናይቲ ዋና ጸሓፊ፡ ስተፈን ዱጃሪክ እቲ ስምምዕ ናይ ክልቲአን ሃገራት ናይ ሓባር ዶበን ንክውሰን ኣፍደገ ዝኸፈተ ክብል ገሊጽዎ። ኣተሓሒዙ ከኣ፡ ስምምዕ ኣልጀርስ ብሓገዝ ዓለም ለኻዊ ትካላት፡ ናይ ክልቲአን ሃገራት ልኡላውነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን ዳግማይ ዘጽነዐ እዩ ክብል ኣስፊሩ።
ዋና ጸሓፊ ጉተረስ፡ ብመሰረት እቲ ኣገዳሲ ስምምዕ ዘድሊ መሰረታዊ ደገፍ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣብ ቦታኡ ምህላዉ ጠቒሱ፡ ቅድሚ 7 ዓመታት መራሕቲ ክልቲአን ሃገራት ብኽታሞም፡ ናይ ምዝታይን ልዝብን ኣድላይነት ብምዕዛዝ ነቲ ስምምዕ ዳግማይ ከም ዘትረርዎ’ውን ኣዘኻኺሩ።
ጉተረዝ ብዛዕባ’ቲ ኣብዚ እዋንዚ ዝሕደስ ዘሎ ወጥሪ ኤርትራን ኢትዮጵያን ኣብ ዝምልከት ድማ፡ ክልቲኦም ወገናት፡ ኣብ ራኢ ቀጻሊ ሰላምን ምኽባር ልኡላውነትን ግዝኣታዊ ሓድነትን ዘለዎም ምእዙዝነት ብምርኣይ፡ ብስምምዕ ኣልጀርስ ቅዩዳት ንክኾኑን ከም ጐረባብቲ ድልዱል ዝምድና ኣብ ምህናጽ ክሰርሑን ኣተሓሳሲቡ። ምስዚ ብምትሕሓዝ ከኣ ክልቲኦም ወገናት ናይ ሓባር ዕቤት ንምርግጋጽ፡ ምስ ዞባውን ዓለም ለኻውን መሓዙቶም ክሰርሑ ከም ዝግበኦም ጠቒሱ።
ስምምዕ ኣልጀርስ ብ12 ታሕሳስ 2000፡ ዝጸንሐ ወተሃደራዊ ወጥሪ ኤርትራን ኢትዮጵያን ጠጠው ንምባልን ዘሰሓሕበን ዶብ ብመሰረት ውዕላት 1900፡ 1902፡ 1908ን ተዛመድቲ ዓለም ለኻዊ ሕግታትን ቀያድን ናይ መወዳእታን ውሳነ ኮሚሽን ዶብ ንክውዳእ ብኢሳያስ ኣፈወርቅን መለስ ዜናውን ኣብከተማ ኣልጀርስ ዝተኽተመ ንድሕሪት ዘይምለስ ውዕል ምዃኑ ይዝከር።
More...
إرتريا- التوق للإنتاج الإعلامي 11.12.2025
Written by Eritrea- Al Touq
ኤርትራ ብ12 ታሕሳስ 2025 ከም ልማዳ ካብ ናይ ኢጋድ (IGAD) ኣባልነታ ከም ዝሰሓበት ኣፍሊጣ። ኣብቲ ኣብ መርበብ ሓበሬታ ህግደፍ ዝወጸ መግለጺ፡ ነቲ ምስሓብ ኣባልነት ምኽንያት ዝተባህሉ ነጥብታት ተጠቒሶም ኣለዉ።
እቲ ብወጻኢ ጉዳይ ሚኒስትሪ ጉጅለ ህግደፍ ዝወጸ ጋዜጣዊ መግለጺ፡ ኤርትራ ካብ 1993 ጀሚራ ምስ ኣባል ሃገራት ናይቲ ዞባዊ ትካል ብምትሕብባር፡ ከተበርክት ከም ዝጸንሐት ጠቒሱ፡ እንተኾነ እቲ ትካል ንከባቢያዊ ምርግጋእን ቁጠባዊ ምትእስሳርን ኣባል ሃገራትን ክሰርሕ ከምዘይጸንሐ ገሊጹ።
ካብቲ ኣባልነት ዘስሓቦ ነጥብታት ክጠቅስ እንከሎ ከኣ፡ ኢጋድ ብፍላይ ካብ 2005 ንደሓር ውድቀት ኣርእዩ ጥራይ ዘይኮነ፡ ብሓፈሻ ኣንጻር ዝተወሰና ኣባል ሃገራት ብፍላይ ድማ ኣንጻር ኤርትራ ኣዝዩ ሃሳይ ኮይኑ ከም ዝነበረን ኤርትራ ድማ በዚ ምኽንያት ኣብ 2007 ኣባልነታ ኣቋሪጻ ከም ዝጸንሐት ኣስፊሩ።
ድሕሪዚ ኤርትራ ኣብ ወርሒ ሰነ 2023 እቲ ትካል መጸዋዕታ ኤርትራ ብምስማዕ ዳገመ ስርርዕ ብምክያድ የመሓይሹ ይኸውን ብዝብል፡ ኣባልነታ ከም ዘሕደሰት ጠቒሱ፡ እንተኾነ ከምቲ ናይ ቅድሙ ብዘይ ግሉጽ እስትራተጂ ኣብ ክንዲ ንቕድሚት ንድሕሪት ምኻዱ ስለ ዝቐጸለ፡ ካልእ ናይ ምስሓብ ኣባልነቱ ምኽንያት ገይሩ ኣብቲ ጋዜጣዊ መግለጺ ኣስፊርዎ።
ህግደፍ ካብ ዝልለየሎም ሓደ፡ ምስ ዞባውን ኣህጉራውን ትካላት ሓቢርካ ዘይምስራሕን በምትከላቶም ናይ ዘይምምእዛዝ ስግንጢርን ምዃኑ ፍሉጥ እዩ። ብመንጽር እዚ ኣብ ሕብረት ኣፍሪቃ ዘለዎ ስምን ተሳትፎን እውን ምስጉን ኣይኮነን። ኣብዚ ኤርትራ ፈተውቲ ጐረባብቲ ከተብዝሓሉ ዝግበኣ እዋን ከምዚ ዝኣመሰለ ስጉምቲ ምውሳድ ከኣ ውሕሉል ዲፕሎማሲያዊ ኣካይዳ ከምዘይኮነ ፍሉጥ እዩ።
ዜናዊ ጸብጻብ፡ ተሳትፎ ኣቦመንበር ፖሓኤ ኣብ መኽፈቲ ጉባአ ኤሃባዲለ
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ብጻይ ገረዝጊሄር ተወልደ ኣቦመንበር ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ፖሓኤ)፡ ኣብ መኽፈቲ 3ይ ጉባኤ ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራስያዊ ለውጢ (ኤሃባዲለ) ተሳቲፉ ናይ ምሕዝነት ቃል ኣስሚዑ። ኣብ ዘስመዖ ቃል፡ ኣብቲ ጉባአ ቃል ንምቅራብ ዕድል ብምርካቡ ብስም ኣባላት መሪሕነትን መሰረታትን ፖሓኤ ምስጋና ኣቕሪቡ። ሳልሳይ ጉባኤ ኤሃባዲለ ብዓወት ንኽዛዘም ዘለዎ ሰናይ ትምኒት ድማ ገሊጹ።
ኣቦ መንበር ገረዝጊሄር ኣተሓሒዙ፡ “ቅድም ቀዳድም ኣብዚ 3ይ ጉባኤ ዓቢ ትጽቢት ከምዘሎና ክጠቅስ ባህ ይብለኒ። ኣብ ዝሓለፈ ክልተ ዓመታት ብዛዕባ ዝምድናና ምስ ኤሃባዲለ ኣብ ዝተሓተትናሉ ግዜ፥ ኣብ ቀረባ ግዜ ጉባኤ ክገብሩ ኢዮም ብድሕሪኡ ነቲ ኣብ መዓርፎኡ ዘየብጻሕናዮ ግን ብዕቱብ ጀሚርናዮ ዝነበርና ምቛም ሰፊሕ ጽላል ሓቢርና ከነቑሞ ኢና እንዳበልና ንምልስ ምንባርና ካብ ኩሉኹም ስዉር ኣይኮነን። ስለዚ እዚ ጉባኤዚ ናትኩምን ብኣኹም ዝካየድን’ኳ እንተዀነ፡ ኣብ እወንታዊ ውጽኢቱ ጥቕሚ ስለዘሎና ብማዕሬኹም ብሃንቀውታ ንጽበዮ ኔርና እንተበልኩ ምግናን ኣይኰነን።” ዝብል ረዚን መልእኽቲ ኣመሓላሊፉ።
“ጉባኤኹም ዝካየደሉ ዘሎ ህሞት ሃገርናን ዞባናን ከምኡ’ውን ዓለም ብሓፈሻ ኣብ ሓይሊ ቅኑዕ እዩ ዝዓይነቱ ሓዲሽ ዓለማዊ ስርዓት እንኣትወሉ ዘሎና መድረኽ ስለዝዀነ፡ ምስዚ ተረኽቦታትዚ ዝመጣጠን ውሳኔታት ክውሰድ ተደላይነቱ ዕዙዝ ምዃኑ ትስሕትዎ ኣይብልን” ድማ ኢሉ።።
ኣብ ዝሓለፈ 7 ዓመታት ብምልካዊ ስርዓት ኤርትራ እተወስዱ መርገጻት ንልዑላውነት ሃገርና ዝግህሱ ወይ ንክግሃስ ምኽንያት ዝዀኑ ምንባሮምን ምህላዎምን ብልቦና ንዝተዓዘበ ብሩህ እዩ፡ ድሕሪ ምባል ከኣ፡ “ኤርትራ ብሰንኪ ምእጋድ ቅዋማዊ ምሕደራን ግህሰት ሰብኣዊ መሰላትን ክቱር ጭቆናን ሰብ ክነብረላ ዘይትኽእል ሃገር ስለ ዝዀነት፥ ዘዝተወልደ ናብ ስደት የምርሕ ኣሎ።” ድሕሪ ምባል፡ ካብ ከምዚ ዝኣመሰለ ኩነታት ንምውጻእ እቲ መፍትሒ ሰፊሕ ጽላል ምምስራት ምዃኑ፡ ፖሓኤ ከም ዝኣምን ኣስሚርሉ።
ኣተሓሒዙ ድማ ኤሃባዲለ፡ ንኣድላይነት ሰፊሕ ጽላል ኣብ 2ይ ጉባአኡ እውን ኣድህቦ ሂብዎ ምንባሩ ብምጥቃስ፡ ንሰለስተ ዓመታት ዝኣክል ምስ ፖሓኤ ብሓባር ክሳብ ምንዳፍ ቻርተርን ዓንዲ ሕግን ተበጺሑ ከም ዝነበረን ፖሓኤ ንዓኡ ኣጽዲቑ ንክልተ ዓመታት ከም ዝተጓዕዘ ኣመልኪቱ።
ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ እተኻየደ ስሩዕ ዓመታዊ ኣኼባ ማእከላይ መሪሕነት ፖሓኤ፡ ሕቶ ሓድነት ሃገራዊ ሓይልታት ብኣትኩሮ ተመልኪቱ ኣብቶም ሓያሎይ ሃገራውያን ሓይልታት ኤርትራ እንተላይ ኤሃባዲለ ዝኣምነሎም 4 ሃገራውያን መቖምያታት ዘትከለ ሰፊሕ ጽላል ናይ ምምስራት ተደላይነት ዕዙዝ ምዃኑን ዝግባእ መጽናዕቲ ንምክያድ ምውሳኑን ብዘውጸኦ ደምዳሚ መግለጺ ምርግጋጹ ኣብ መደረኡ ጠቒስዎ።
ኣብ መደምደምታ ከኣ ጉባአ ኤሃባዲለ ዕዉትን ንብዙሓት ዝበራብርን ክኸውን ዘለዎ ተስፋ ብምግላጽ፡ ፖሓኤ ብሓባር ንምስራሕ ዘለዎ ድልዉነት ደጊሙ ኣረጋጊጹ።
ፍሉይ ልኡኽ ቻይና ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ኣንበሳደር ሁቻንግቹን፡ ብ8 ታሕሳስ 2025 ናብ ኤርትራ ንጽባሒቱ ድማ ናብ ኢትዮጵያ ከም ዝበጸሓ፡ ኣፍሮ ኢንሳይት (AFRO insight) ዝተባህለት ማዕከን ዜና ሓቢራ። እታ ማዕከን ዜና ናይቲ ኣንበሳደር ምብጻሕ ናብ ክልቲኡ ሃገራት ሃናጺ ምንባሩ ጠቒሳ፡ ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዘሎ ዝምድና ዘይርጉእን ናይ ብዙሓት ቀልቢ ዝስሕብን ኣብ ዝኾነሉ ግዜ ዝተፈጸመ ምዃኑ እውን ሓቢራን
ኣብ ኣስመራ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ነቲ ልኡኽ ኣብ ዘዘራረበሉ፡ ቻይና ኣብ ኣፍሪቃ ዓቕሚ ናይ ምፍጣር ጻዕሪ ከተሕይልን ኣብ ዞባ ቀርኒ ኣፍሪቃ ኣብ ዘሎ ግርጭታትን ዘይምርግጋእን ኣብ ምህዳእ ምስቲ ብህጉራዊ ሓይልታት ዝረአ ዘሎ ምንቅስቓስ ኣወሃሂዳ ግደኣ ከተዕቢ ይግበኣ ከም ዝበሎ ንምንጭታት ኤርትራ ብምጥቃስ ኣብቲ ጸብጻብ ኣስፊራ።
ኣብ ኣዲስ ኣበባ ድማ ሚኒስተር ወጻኢ ጉዳይ ኢትዮጵያ ዶር ጊደዎን ጢመቲዎስ፡ ምስቲ ቻይናዊ ኣንበሳደር ብዛዕባ ብዙሕ ገጻት ዘለዎ ርክብ ኢትዮጵያን ቻይናን ኣዘራሪብዎ። ኣብቲ ዘረብኡ ኢትዮጵያ ናብ ዞባዊ ቁጠባዊ ምውህሃድ ገጻ ትጐዓዝ ከም ዘላ ክም ዝገለጸሉ ተሓቢሩ
ዝምድና ክልቴን ጐረባብቲ ሃገራት ኣብ ሕማቕ ደረጃ እንከሎ፡ ናይቲ ፍሉይ ልእኽ ድሕሪ ኣስመራ ብቐጥታ ናብ ኣዲስ ኣበባ ምኻድ፡ ቻይና ኣብ መንጎ እዘን ሃገራት ዘሎ ምዕባለታት ብቐረባ ክትርዳእ ከም ዝወሰነት ዘርኢ ምዃኑ ኣብቲ ዜና ተሓቢሩ። ኣብ ርእሲ እዚ ቻይና ኣብቲ ተሃዋሲ ዞባ ቀርኒ ኣፍሪቃ፡ ጉዳይ ክልቲአን ሃገራት ንምሽምጋል ምስ ክልቲአን ሃገራት ዝህልዋ ዝምድና ሚዛናዊ ክኸውን ከም እትደሊ እውን ኣብቲ ዜና ተመልኪቱ።
ቻይና ካብተን ንኤርትራን ኢትዮጵያን ኣራኺበን ከዛትያ ዝጽዕራ ዘለዋ ሃገራት ሓንቲ ምዃና ብዝተፈላለያ ማዕከናት ዜና ክጥቀስ ዝጸንሐ እዩ።
