There were brutal scenes at a meeting of Eritrean clubs in the middle of Stuttgart: around 200 people attacked participants and police officers. The organizer accuses the police of having underestimated the situation.
Written by Martin Plaut
Source: Der Spiegel September 16, 2023, 9:31 p.m
Confrontation in Stuttgart: There were violent riots at a meeting of Eritrean clubs Photo: Jason Cheplyakov / dpa There were violent riots at an Eritrea event in Stuttgart . Up to 200 people attacked participants in the event and police officers with stones, bottles and wooden slats, a police spokesman told the German Press Agency on Saturday. 24 police officers were injured, two of them seriously. A police spokesman reported this on Saturday evening. Four people have been arrested so far. Videos on social media show men attacking police officers with wooden boards and bottles. A police spokesman reported that 200 people gathered in the Roman fort on Saturday afternoon for an event organized by the Association of Eritrean Clubs in Stuttgart and the surrounding area. It is an information event. According to the police spokesman, the clubs sympathized with the dictatorial government in Eritrea. According to the police, opponents of the regime met in small groups at Bad Cannstatt train station and Stuttgart main station and made their way to the venue. The situation there quickly escalated. The police are flying in additional emergency servicesThe officers defended themselves against the attackers with batons and pepper spray and tried to separate the groups and keep the attackers out while the event was still ongoing in the building. The streets around the Roman fort were closed. Emergency services were flown in by helicopter and called in from surrounding headquarters. For hours, the police reported skirmishes and a confusing situation. In the evening it was said that the situation was largely stable. The police surrounded 170 men to record their personal details. They are all accused of serious breach of the peace. From the perspective of the organizers of the Eritrea meeting in Stuttgart, the police underestimated the situation. "We asked for police protection and said what these people are capable of," said Salomon T., who organized the event and did not want to be quoted with his full name. The event was a “seminar with information about Eritrea”. 70 people had to wait in the hall during the attacks, said Salomon T. "It was very dangerous."A police spokesman replied that there had always been disruptions at such events in the past, but there was no knowledge that they would be so massive and intense. Valentino Tosto runs an ice cream parlor right on the corner of the action. He was shocked that evening. "This is very bad for us," he said. The rioters took away chairs and stands. He said, "It was very dangerous." Eritrea, with a population of around three million, is located in northeast Africa on the Red Sea and is largely isolated internationally. Since independence from Ethiopia was won in a decades-long war 30 years ago, President Isaias Afewerki has ruled the country in a one-party dictatorship. Other parties are banned and freedom of expression and freedom of the press are severely restricted. There is neither a parliament nor independent courts or civil society organizations. There is also a strict military service and forced labor system, from which many people flee abroad. There are always conflicts between supporters and opponents of the regime. In July there were riots at an Eritrea festival in Gießen, Hesse, with at least 26 injured police officers when opponents of the event attacked security forces by throwing stones and bottles and setting off smoke bombs. Among other things, the officers used batons against them. The organizers of the event in Giessen were close to the controversial leadership of the East African country. In August, violent riots broke out at an Eritrean festival in Stockholm , leaving more than 50 people injured. There are already initial political reactions to the incidents in Stuttgart. For example, Federal Agriculture Minister Cem Ödzemir (Greens) wrote on Platform X that the perpetrators of violence must be brought to justice quickly. |
|
|
ኣብ ከተማ ኣስመራ “ሆቴል ኣስመራ ፓላስ” 8 መዓልታት ዝወሰደ ኣኼባ ዘካየዱ ሱዳናውያን ብ14 መስከረም 2023 ስምምዕ እማመ ከም ዘውጽኡ ዝተፈላለያ ማዕከናት ዜና ሓቢረን። ኣብ'ዚ ናይ ኣስመራ ኣኼባ ዝሳተፉ ሱዳናውያን፡ ኑር ኣል'ዲን ጣሃ ንዲሞክራሲያዊ ቀጽሪ ሱዳናዉያን ዝወከለ፡ ኣማሓዳሪ ዞባ ዳርፉር ሚኒ ኣርኮ ሚናዊ፡ ላዕለዋይ ኣቦ-ወምበር ቤት/ምኽሪ ቤጃ ሳይድ ትሪኪ፡ ላዕለዋይ ተጸዋዒ ሃረንደዋ ኢማም ኣብዱ ራሕማን ዝርከብዎም፡ ወከልቲ ዝተፈላለያ ሰልፍታትን ማሕበረ-ሰብ ሱዳንን ምዃኖም ተፈሊጡ።
እቲ ዜና ከም ዝሓበሮ ናይቲ ስምምዕ እማመ ትሕዝቶ፡ ድሕሪ ኩናት ደው ምባል ኣብ ሱዳን ንክልተ ዓመታት ዝጸንሕ መሰጋገሪ መንግስቲ ክምስረት፡ እቲ ዝምስረት ሃገራዊ መንግስቲ ድማ ወጻኢ ካብ ምትእኽኻብ ፖለቲካዊ ውድባት፡ ንብዙሕነት ኩሉ ዞባታት ሱዳን ኣብ ግምት ዘእተወ ኮይኑ፡ ንኹሉ ክፋላት ሕብረተሰብ ዝውክል ነቲ ዝነበረ ስምምዕ ሰላም ጁባ ዘኽብርን ንሽግር ምብራቅ ሱዳን ፍሉይ ግምት ዝህብን ክኸውን ዝብሉ ይርከብዎ። ነቲ ንክልተ ዓመት ዝመርሕ መሰጋገሪ መንግስቲ ዘቑሙ ኣካላት፡
1) ካብ ልኡላዊ ቤት ምኽሪ ሱዳን ዕጡቓት ሓይልታት ዝውከለሉ ኮይኑ፡ ብዋና ኣዛዚ ሰራዊት ሱዳን ክምራሕ።
2) ቤት ምኽሪ ሚኒስተራት
3) ቤት ምኽሪ ሓጋጊ ኣካል
4) ፍርዳዊ በዓል ስልጣንን ሕገ መንግስታዊ ቤት ፍርድን፡ ዝሓቁፍ ከም ዝኸውን ኣብቲ እማመ ሰፊሩ።
ምንጭታት ከም ዝገለጽዎ ኣዛዚ ሰራዊት ሱዳ ጀነራል ዓብደል ፈታሕ ኣል ቡርሃ ብወገኖም ኣብ ኣስመራ ምስ ሓለፍቲ ኤርትራ ምስተራኸቡ፡ ንዝተወሰነ ግዜ ኣብዚ ኣብ ኣስመራ ዝተቓነዐ ኣኼባ ተሳቲፎም ቃል ኣስሚዖም። በዚ መስረት እቶም ጀነራል ደጋፊ ናይ’ዚ ስምምዕ እማመ ከም ዘለዉ ይግመት።
ብኻልእ ወገን ድማ ኣዛዚ ቅልጡፍ ሓይልኢ ሱዳን መሓመድ ሓምዳን ዳጋሎ፡ ብ14 መስከረም ኣብ ዘውጽእዎ መግለጺ ጀነራል ኣል ቡርሃን ኣብ ፖርት ሱዳን መንግስቲ እተመስሪቶም፡ ንሶም ድማ ኣብ ካርቱም ዝተፈልየ መንግስቲ ከም ዝምስርቱ ከም ዘጠንቀቑ ሱዳን ትሪቡን ሓቢራ፡
ህዝቢ ኤርትራ ምእንቲ ናጽነቱ መሪር ቃልሲ ኣካይዱ ክቡር ዋጋ ዝኸፈለ፡ ናይ ምውጋእ ህርፋን ስለ ዝነበሮ ዘይኮነ፡ ካልእ ምርጫ ስለ ዘይነበሮ እዩ። ዕላማ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ነዊሕን ዓሚቕን ትርጉም ዝነበሮ ኮይኑ፡ ናጽነትን ልኡላውነትን ሃገርን ሓርነት ህዝብን ናይ ምልባስ ኣርሒቑ ጠማቲ ራኢ ዝሰነቐ እዩ ነይሩ። ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ታሪኻውን መተካእታ ዘይነበሮን ምንባሩ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ዝሰረጸ ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለም እውን ብፍትሓውነቱ ግቡእ ታሪኻዊ ቦታ ዝረኸበ እዩ።
ገዛእቲ ስርዓታት ኢትዮጵያ ናይ ኤርትራ ናጽነት ብኹሉ መለክዒ ቅቡል ክነሱ ስለ ዘይተዋሕጠሎም ኣይተቐበልዎን። ኣይተቐበልዎን ጥራይ ዘይኮነ፡ ቃልሲ ንናጽነት ኤርትራ ንምኹላፍ ዘይፈንቀልዎ ኣእማን ኣይነበሮምን። “ኤርትራ መሬታ’በር ህዝባ ኣየድልየናን” ዝብል ጨካን ፖሊሲኦም ከተግብሩ ፈቲኖም’ውን ኣይተዓወቱን ። እንተኾነ ሕቶ ናጽነት ኤርትራ፡ ዘይተኣደነ ቁጠባውን ሰብኣውን ክሳራ ደኣ ኣኽፊሎም እምበር፡ ፍትሓዊ ስለ ዝነበረ ንድሕሪት ኣይተመልሰን። ምስጢር ዓወት ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ብመንጽር እቲ ሽዑ ዝነበረ ሚዛን ኣሰላልፋ ሓይልታት፡ ኣጽዋርን ዘይመጣጠን ብዝሒ ህዝብን ናይ ብዙሓት መዛረቢ ነይሩ። እቲ ምስጢር ግና ናይ ህዝቢ ኤርትራ ሓድነትን ጽንዓትን ኣብ ምዕዋት ናጽነት እዩ ነይሩ። ነዚ ዝተረድኡ ገዛእቲ ነቲ ምስጢር ዓወት ንምፍራስ ሓድነት ህዝቢ ኤርትራ ንምዝራግ ብብዙሕ መልከዓት ፈቲኖም እንተኾነ ኣይተዓወቱን።
ብዘይካቲ ናይ ማሕበር ኣንድነት ምንቅስቓስ ኣብ 50ታት፡ ብድሕሪ ምብሳር ብረታዊ ቃልሲ ምእንቲ ናጽነት ኤርትራ እውን፣ ተሓቢኦም ኤርትራ ኣካላ ዝኾነት ዓባይ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ዘይተዓወተ ሕቡእ ናይ ሕልሚ ባህጊ ዝነበሮም፡ ኤርትራውያን ነይሮም እዮም። ሓደ ካብኣቶም ኣቶ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ምዃኑ ካብ ቅድም ዝጀመረ ድሕሪ ናጽነት እውን ዝቐጸለ መዘራረቢ ዛዕባ እዩ። እዚ ቅድም ሓሜታ ዝነበረ ደሓር ግና ብዙሓት ወገናት ምስክርነቶም ሂበምሉ እዮም። ሓደ ካብ ገዳይም መራሕቲ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ ኣቶ መስፍን ሓጐስ፡ ኢሳያስ ብ1991 ኣብ መጀመርታ ወርሒ ለካቲት ኣብ ኣፍዓበት ዝጸውዖ ኣኼባ ማእከላዊ ኮሚተ ናይቲ ግንባር፡ ንዝተወሰኑ ኣባላት ፈልዩ ዝተወደአ ብዝመስል ሓበሬታ፡ “ምስ ኢትዮጵያዊ ግንባር ኢህወደግ ናይ ሓባር መንግስቲ ክንምስርት ዳርጋ ኣብ ምርድዳእ በጺሕና ኣለና” ከም ዝበለን ተቓውሞ ምስ ኣጋጠሞ ድማ፡ “ደሓን እሞ ህጹጽ ኣጀንዳ ስለ ዘይኮነ ዘይንገድፎ” ብዝብል ኣተሃድማ ዕቡያት ከም ዘርኣየ፡ ኣብ ዝተፈላለዩ መድረኻት ገሊጽዎ እዩ። እዚ ንኢሳያስ ጥራይ ዘይኮነ፡ ነቶም ጥልመቱ ሰሚዖም ከምዘይሰምዑ ኮይኖም ዝሓለፍዎ ሽዑ ኣባላት ማእከላይ ኮሚተ ዝነበሩ እውን ኣብ ትዕዝብቲ ዘውደቖም እዩ፣
ኣብ ድሮ ውድቀት ስርዓት ደርጊ፡ ኣብ ከተማ ለንደን ኣሜሪካዊ ዲፕሎማት ሀርማን ኮሀን ኣብ ዝመርሕዎ፡ ወከልቲ ህዝባዊ ግንባር ሓርነት ኤርትራ፡ ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይን ግንባር ሓርነት ኦሮሞን ዝተሳተፍዎ ኣኼባ’ውን ኢሳያስ ነዚ ዘይተዓወተ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሕልሙ ከም ዘንጸባረቖ ብሰፊሑ ይንገር እዩ። እንተኾነ ተወከልቲ ህወሓት “ህዝቢ ኤርትራ ን30 ዓመታት ንናጽነት ተቓሊሱ ከብቅዕ ናብ ኢትዮጵያ ክምለስ ኣይግበኦን” ብዝብል ንህርፋን ኢሳያስ ስለ ዝነጸግዎ ሕልሙ ኣይሰመረሉን። ህወሓት በዚ ኣብ ለንደን ዘንጸባረቖ መርገጹ፡ ኮነ ኢሉ “ኤርትራ ኣነጺሉ ንኢትዮጵያ ኣፍደገ ባሕሪ ዘስኣነ እዩ” እናተባህለ ክሳብ ሎሚ ዝኽሰሰሉ ዘሎ እዩ። ኣሜሪካ ግና ከም መቐጸልታ ናይቲ ንህዝቢ ኤርትራ ብዘይድሌቱ ብፈደረሽን ምስ ኢትዮጵያ ንምቑራን ዝወሰደቶ ስጉምቲ፡ ኣብ ኣኼባ ለንደን እውን ደጋፊት ርኢቶ ኢሳያስ ከም ዝነበረት ርእዮምን ሰሚዖምን ዝምስክሩ ብዙሓት እዮም። ኢሳያስ ካብቲ ኣጋጣሚቲ ንደሓር “ወያነ ዓባይ ኢትዮጵያ ካብ ምምራሕ ኮሊፎሙኒ” ዝብል ቂም ከም ዝጸንሖ ድሕሪኡ ዝተራእዩ ወስታታት መስከርቲ እዮም።
ኢሳያስ ድሕሪ ናጽነት ንዝምድና ኤርትራን ኢትዮጵያን ኣብ ዝምልከት ይህቦ ኣብ ዝነበረ መግለጽታት “ኪኖ ዶብ ክንሓብ ይግበኣና፡ ነቲ ዶብ ትርጉም ናብ ዘይብሉ ብርኪ ክንቅይሮ ኢና” ዝብሉ ሓረጋት የዘውትር ምንባሩ፡ ብመንጽርቲ ሕልሙ ዝምዘን እዩ። ኤርትራ ናይ ገዛእ ርእሳ ገንዘብ ናቕፋ ከተሕትም እንከላ ኢሳያስ እምብዛ ሕጉስ ከምዘይነበረ ዘዘትዉ ብዙሓት እዮም። ውግእ ኤርትራን ኢትዮጵያን 1998-2000 “ውግእ ባድመ” ዝብል ስም ይወሃቦ እምበር፡ ጠንቁ ዶብ ከምዘይነበረ ኢሳያስ ባዕሉ ደጋጊሙ ተኣሚንሉ እዩ። ጉዳይ ዶብ ካብ ዘይነበረ ኢሳያስ ነቲ ኣብ መንግስቲ ኢትዮጵያ ዝለዓለ ጽልዋ ዝነበሮ’ሞ “ዓንቂፉኒ ክብሎ ዝጸንሐ፡” ሓይሊ ህወሓት ካብ ፖለቲካዊ መድረኽ ኣሊኻ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሃንቀውታ ከም ዝነበሮ ምስቲ ዝሓለፈ ተመኩሮኡ ብምዝማድ ብዙሓት ዝርድእዎ እዩ።
ድሕሪቲ ውግእ ከምቲ ዝደለዮ ዘይምዃኑ፡ ብዙሓት “ከምድላየይ ከይገብር ከዕንቅፉኒ እዮም” ዝበሎም ነባራት መራሕቲ ህዝባዊ ግንባር ዝነበሩ ክትኣምኖ ዘሸግር ክስታት እናጠቀነ ምእሳሩ እውን ናበይ ገጹ መንገዲ ይጸርግ ከም ዝነበረ ምርድኡ ዘጸግም ኣይኮነን። ብሓደ ወገን እቶም ግዳያት ኢሳያስ እንታይ ከም ዝደሊ ምልክታት ከርእዮም ዝጸንሐ ክነሱ፡ ክሳብ ክንድዚ ክሳዶም ንማሕረድቲ ምሃቦም፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ እቶም ክሳብ ሎሚ ምስኡ ዘለዉ ብጾቶም ኣሕሊፎም ምሃቦም ዘገርም እዩ።
ብ2018 ኢሳያስ ምስ ዶር ኣብይ ኣሕመድ ክዛመድ እንከሎ፡ እቲ ብንጹር ዝተራእየ ደሓር እውን ብግብሪ ዝተረጋገጸ፡ ንህወሓት ከም ናይ ሓባር ጸላኢ ወሲድካ እንተተኻኢሉ ካብ ገጽ ምድሪ ምጥፋእ እንተወሓደ ድማ ኢሳያስ ኢትዮጵያ ንክመርሕ ዕንቅፋት ናብ ዘይኮንሉ ደረጃ ንምውራዶም ምንባሩ ምግማቱ ዘጸግም ኣይኮነን። ኢሳያስ ነዚ ውዲት ናይ ምፍሓሱ ምስጢር መቐጸልታ ናይቲ ስለ ዝኾለፍዎ ሕነ ክፈዲ ክሕንሕኖ ዝጸንሐ እዩ።
ምስቲ ኣብ ዝተፈላለዩ ኣጋጣምታት፡ “ጉዳይ ኢትዮጵያ ኢድና እነእትወሉ ጉዳይና እምበር ስቕ ኢልና እንዕዘቦ ኣይኮነን።” ክብሎ ዝጸንሐን ደጋጊሙ ንዶር ኣብይ “ንስኻ ምርሓና ኣነ ድማ ኣብ ጐንኻ ኣለኹ” ዝበሎን ኣዛሚድካ ነቲ ክሳብ ሎሚ ዘይተዓወተ ሕልሙ ዘንጸባርቕ እዩ ነይሩ። ኣብይ ኣሕመድ “ኣነን ኢሱን እንተ ተደሚርና እንካፈሎ ወደብ ዓሰብ እዩ” ዝብሎ እውን ናብቲ ሕልሚ ኢሳያስ ዘቕነዐ እዩ።
ኣብዚ ቀረባ ግዜ መስራትን ነባር መራሕን ግንባር ሓርነት ኦሮሞን ፈታዊ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ምዃኖም ዝንገረሎምን ኣቶ ለንጮ ለታ፡ በቲ ሸው/BETTY SHOW ምስ ዝተባህለ ዩቱብ ኣብ ዝገብርዎ ቃለ-መጠይቕ “ኢሳያስ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ መደብ ነይርዎ። ንሱ እንተዝትግበር ከኣ ኢትዮጵያ ናይ ወደብ ጸገም ኣይመሃለዋን። ኣብ ታሪኻ ድማ ነዊሕ መራሒ መረኸበት። እንተኾነ መራሕቲ ህወሓት ኢሳያስ ንኢትዮጵያ ክመርሕ ስለ ዘይደለዩ እቲ ዝሓለሞ ኣይተዓወተን።” ብዝብል ምስክርነቶም ምሃቦም እዮም። ካብዚ ዝዓቢ ኢሳያስ ዘይተዓወተ ኢትዮጵያ ናይ ምምራሕ ሕልሚ ከም ዝነበሮ ዘረጋግጽ መርተዖ የለን። ነባር ኢትዮጵያዊ ፖለቲከኛ ሻለቃ ዳዊት ወልደጊዮርስ እውን ብተደጋጋሚ ተመሳሳሊ ምስክርነት ክህቡ ካብ ዝጸንሑ ሓደ እዮም። “ሎሚኸ ቀቢጹ ድዩ ኣይቀበጸን?” ድማ ሓቢርካ ዝርአ እዩ። ከምቲ “ደርሆሲ እንተዘይበላዕኩዎ ይጽሕትሮ” በለት ዝበሃል፡ “ኣነ ዘይመርሓ ኢትዮጵያ ክትዝረግ ኣለዋ” ካብ ዝብል ቅርሕቲ ከምዘይወጸ ግና ምልክታቱ ንርእዮ ዘለና እዩ። ጉዳይ ኤርትራን ህዝባን ከምዘይናቱ ጠንጥኑ፡ ካልእ ይደሊ ምህላዉ ምርዳእ ግና ዘጸግም ኣይኮነን።
The riots among exiled Eritreans are an expression of deep divisions within the diaspora. The authorities have so far failed to address the problem.
Written by Martin Plaut
By: Simon Hehli 04.09.2023
They are disturbing images that resemble each other - whether in July in Giessen, Germany, or recently in Tel Aviv, in the Norwegian city of Bergen and in Opfikon: hostile groups of Eritrean refugees beat each other or police officers until blood flows. For right-wing populists, this is a symbol of the West's failed migration policy. Thus, Roger Köppel says in a variation of Peter Scholl-Latour's bon mot: "Whoever brings half of Eritrea to himself becomes Eritrea himself." For the head of "Weltwoche", this is proof that the image of the "supposedly peaceful" Eritreans is false. It is true that many of the refugees from the north-east African country are poorly integrated and live on social welfare. But a little differentiation does no harm. The riots are not simply an expression of an archaic joy in scuffles; rather, they have a highly political background. The Eritrean diaspora in Switzerland and elsewhere is deeply divided. On the one side are the supporters of the long-term head of state Isayas Afewerki. They or their parents mostly came to Europe in the 1970s or 1980s, fleeing the brutal secessionist war against Ethiopia. Afewerki, who won this battle and led Eritrea to independence, is a freedom hero for them. The fact that the country under Afewerki long ago degenerated into a dictatorship in which citizens are conscripted into years of "national service" and opposition figures are arrested and tortured does not concern this group. It is quite different from those compatriots who are on the other side: Since the turn of the millennium, they have fled the repression and lack of prospects in Eritrea. Foreign currency thanks to blackmailBut the regime does not leave them alone. The dictator sets his agents on the emigrants. They collect a foreign tax of two percent of their income - also with the threat that otherwise something will happen to their relatives back home. These are important sources of foreign currency for Afewerki. There are even informers among the interpreters who translate for Eritreans in the asylum procedure. They intimidate the asylum seekers and manipulate their statements. The federal authorities have been aware of this deplorable state of affairs for years, but so far they have done little about it. If Afewerki supporters now organise alleged "cultural festivals" at which representatives of the unscrupulous regime perform and collect donations, this is a provocation for the dissidents. Of course, this does not justify violence - those who seek refuge in Switzerland have to abide by the law. But it does explain the anger that is repeatedly unleashed here and in other host countries. And this anger does not diminish in view of the fact that some states show no desire to put a stop to the machinations of the Eritrean government. |
ማሕበር ኣካለ ጽጉማን ኤርትራውያን ጨንፈር ሃገር ሆላንድ ብ9-09-2023 ንናይ ሓርነት ውጉኣት ነበርቲ ሃገረ ሱዳን ዝውዕል ኣታዊ ንምርካብ ኣብ ከተማ ኣምስተርዳም ፡ ናይ ድራር እንግዶት ከም ዘካየደ ካብቲ ማሕበር ዝተረኽበ ሓበሬታ ኣረዲኡ።
ናይቲ እንግዶት ተሳተፍቲ ካብ ዝተፋላለያ ከተማታት ሆላንድ ዝመጽኡ ኮይኖም፡ ኣብዚ ኣጋጣሚ ንምስታፍ ዘይጠዓሞም ኣካላት ድማ ሓገዛቶም ብመንገዲ ናይ ባንኪ ሕሳብ ክልእኩ ከምዝኽእሉ ብምጥቃስ ኣብቲ ናይ 9 መስከረም 2023 እንግዶት ብድምር 1584 ዩሮ ኣታዊ ከም ዝተረኸበ ተሓቢሩ። ነቶም ኣብቲ ኣጋጣሚ ተሳቲፎም ብውልቂ ይኹን ብደረጃ ስድራቤት ንዘበርከቱ ከኣ እቲ ማሕበር ምስጋናኡ ኣቕሪቡ።
ኣብቲ ኣጋጣሚ ቡዙሓት ግዱሳት ኣሓትን ኣሕዋትን ብሰናይ ድሌቶም ኣባላት ማሕበር ክኾኑ ቅሩብነቶም ስለ ዘርኣዩ፡ እቲ ጨንፈር ናይቲ ማሕበር ምስጋናኡ ገሊጹ።
ኣብ መወዳእታ ድማ እንተደኣ ሓቢርካ ሰሪሕካ ጸገማት ምቅላል ከምዘይንጽግም ብምጥቃስ፡ ብፍላይ ጉዳይ ኣካለ ጽጉማን ናይ ኩሉ ዋኒን ምዃኑ ብምጥቃስ ሽማግለ ማሕበር ኣካለ ጽጉማን ኣብ ኔዘርላድስ ንቐጻሊ ተሳትፎ መጸዋዕታ ኣቕሪቡ።
ኣብ ኤርትራ ብ13 መስከረም 2023 ከባቢ ሰዓት 8 ፈረቓን ምሸት ብኣቆጻጽራ ኤርትራ፡ 5 ሬክቴር ስኬል ዝዓቐኑ ምንቅጥቃጥ መሬት ከም ዘጋጠመ ኣህጉራዊ ትካላት መጽናዕቲ ስነ-መሬት ብምጥቃስ ሬድዮ ኤረና ሓቢራ።
እቲ ምንቅጥቃጥ መሬት ካብ ወደባዊት ከተማ ምጽዋዕ 41 ኪሎሜተር ንወገን ደቡብ ዘጋጠመ ኮይኑ፡ ካብ ማእከል ናይቲ ምንቅጥቃጥ ቦታ 10 ኪሎሜተር ርሒቑ፡ 10 ኪሎሜተር ዕምቆት ዝነበሮ ምዃኑ ድማ ናይ ኤርትራ ሚኒስተር ጸዓትን ማዕድንን ምጥቃሱ ተፈሊጡ።
እቲ ምንቅጥቃጥ መሬት ኣብ ከተማታት ኣስመራ፡ ምጽዋዕ፡ መንደፈራ፡ ዓዲ ቀይሕን ሰንዓፈን ስምዒት ከም ዝፈጠ ድማ ተፈሊጡ። እንተኾነ ብሰንኩ ዝተመዝገበ ጉድኣት የለን።
ኣብ ዝሓለፈ ባሕቲ ወርሒ ነሃሰ፡ 5.6 ሬክተር ስኬል ዝዓቐኑ፡ ኣብቲ ዞባ ሰሜናዊ ቀይሕ ባሕሪ ዝበሃል ከባቢ ኢራፋለ፡ ንጽባሒቱ ድማ 4.7 ሬክተር ዝዓቐኑ ኣብቲ ቦታ ኣጋጢሙ ከም ዝነበረ እቲ ጸብጻብ ኣዘኻኺሩ።
ስርዓት ኢሳያስ ኤርትራውያን ኣብ ዲያስፖራ ገንዘብ ንክኸፍሉ ዝወስዶ ኣገዳዲ ስጉምቲ ኣንጻር ውሳነ ቤት ምኽሪ ጸጥታ ውድብ ሕቡራት ሃገራት ምዃኑ፡ ኣሜሪካዊ ምሁር ሚካኤል ሩቢን ገሊጾም። ሩቢን 1945 ኣብ ዝተባህለት መጺሐት ብ12 መስከረም 2023 ኣብ ዘውጽእዎ ናብ ኤርትራ ዘተኮረ መጽናዕታዊ ጽሑፍ ከም ዘስፈርዎ፡ ናይ ኤርትራውያን ኣብ ወጻኢ ኮይንካ ንመንግስቲ ግብሪ ክትከፍል ምግዳድ ዝተቓወሙ ኤርትራዊ ወገናት ኣብ ልዕሊ ኣብ ሃገሮም ዘለዉ ስድራቤቶም ብሓልታት ጸጥታ ናይታ ሃገር ስጉምቲ ከም ዝውሰድ ኣቃሊዖም።
ሩቢን ኣተሓሒዞም ዲክታተር ኢሳያስ ንዜጋታት፡ መወዳእታ ብዘየብሉ ወተሃደራዊ ኣገልግሎት ኣብ ባርነት ዘንብርን ካብቶም ዓቕሎም ምስ ጸበቦም ብምድረበዳን ባሕርን ናብ ኤውሮጳን ኣሜሪካን ዝስደዱ ኤርትራውያን ብዝርከብ ገንዘብ ናይ ጭቆና መሓውሩ ከም ዘደልድል እውን ኣይሓብኡን።
ኣሜሪካ ኣብ ልዕሊ ስርዓት ኢሳያስ ኣድማዒ ስጉምቲ ወሲዳ ለውጢ ከተምጽእ እንተኮይና፡ ጸሓፊ ወጻኢ ጉዳያት ብሊከን ካብቶም ቅድሚኦም ዝነበሩ ሰብ መዚ ተማሂሮም፡ ርኡይ ግደ ክጻወቱ ይግበኦም ኢሎም። ኣሜሪካዊ ዜግነት ዘለዎም ኤርትራውያን ብመንግስቲ ኤርትራ ተገዲዶም ገንዘብ ምኽፋሎም ገበን ምዃኑ ድማ ጠቒሶም። ነቲ ህግደፍ ኣብ ወጻኢ ዘለዉ ኤርትራውያን ገንዘብ ንከየኽፍሎም ዝግበር ጻዕሪ፡ ሃገራት ኤውሮጳ እውን ክኽተለኦ ይግበአን ምስ በሉ፡ ኢሳያስን ደገፍቱን ብዝወስድዎ ኤርትራውያን ምስቓዮም ብክልተ ምኽንያታት ጉጉይ እዩ ኢሎም። እቲ ቀዳማይ ጸገም ንቀጻልነት እቲ ጨቋኒ ስርዓት ዝሕግዝ ምዃኑ እዩ። ኣብታ ሃገር ሕጽረት መሰረታዊ ቀረብን ዘጋድድ ምዃኑ ከኣ እቲ ካልእ ኣሉታዊ ገጹ እዩ።
ሩቢን ከም ዘስፈርዎ፡ ኣብ ዲያስፖራ ዝነብሩ ኤርትራውያን ብኢሳያስ ዝተጻዕኖም ገንዘብ ናይ ምኽፋል ግደታ ንክውገድ ንዓሰርተታት ዓመታት ዲፕሎማሲያዊ ጻዕሪ ተኻይዱ እዩ። ኣብዚ መወዳእታ ዘይተረኽቦ ዲፕሎማሲያዊ ጻዕሪ፡ ብውድብ ሕቡራት ሃገራት ከይተረፈ ነቲ ግደታ ንምዕጋት ዝተገብሩ ርክባት እውን ዘምጽእዎ ለውጢ የለን።
ብእምነት ሩቢን፡ ኣብ ኤርትራ መንግስታዊ ዓመጽ ምውጋድ፡ ዞባዊ ምርግጋእ ዘምጽእ ጥራይ ዘይኮነ፡ ናይ ኢሳያስ ምልኪ ናይ ምህናጽ ገንዘባዊ ዓቕሚ ዘንጽፍ እውን እዩ። ሚካኤል ሮቢን ኣብዚ ኣብ መጺሐት ዘውጽእዎ ነዊሕ ጽሑፎም፡ ተመኩሮ ኣሜሪካ ኣብ ጉዳይ ኤርትራ ዘርዚሮም፡ ስርዓት ኤርትራ ኣብ ልዕልቲ ኣብ ኤርትራውያን ዝወስዶ ናይ ግህሰት ስጉምቲ፡ ሰላም ጐረባብቲ’ውን ክዘርግ ዝጸንሐ ምዃኑ ኣስፊሮም።
More...
ኣብ ተልኣቪቭ 4ተ ኣብያተ-ክርስትያ፡ ኤርትራውያን ብግዝያውነት ተዓጽየን
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ካብ ዘጋርድያ ዝተወስደ እዩ
ፖሊስ እስራኤል፡ ኣብ ደቡባዊ ከተማ ተልኣቪቭ ዝርከባ 4ተ ኣብያተ-ክርስትያ ኤርትራውያን ብግዝያውነት ክዕጸዋ ከም ዝወሰነ ቢቢሲ ሓቢራ። እቲ ውሳነ ነቲ ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ስደተኛታት ተቓወምትን ደገፍትን ስርዓት ኣስመራ ነበርቲ ተልኣቪቭ ዝዓርግ ዘሎ ምስሕሓብ ግብረ መልሲ ምዃኑ ቢቢሲ ብተወሳኺ ጠቒሳ። እቲ ዜና ከም ዝጠቐሶ እቲ ጉዳይ ብመንጽር መሰል ሃይማኖት ዘዛርብኳ እንተኾነ፡ ቀጻሊ ጐንጺ ንከይፍጠር ንምቁጽጻር ተባሂሉ ዝተወስደ ስጉምቲ እዩ።
ኣብ ዝሓለፈ መዓልታት ኣብ መንጎ ክልተ ክፋላት ኣብ ተላቪቭ ካብ ዝርከብ ማሕበረሰብ ኤርትራ ምስሕሓብ ከም ዝተፈጥረን ዘለዎም ናይ ተቓወምቲ ብሰማያዊ፡ ናይ ደገፍቲ ድማ ብቀይሕ ሕብርታት ዝልለ፡ ፖለቲካዊ ፍልልይ ነቲ ምስሕሓብ ከም ዘጋድዶ ኣብቲ ናይ ቢቢሲ ዜና ተጠቒሱ። ብሰንክዚ ፍልልይ ብዝተፈጥረ ጐንጺ ሰብ መዓርግ ፖሊስ እስራኤል ዝርከብዎም 170 ሰባት ከም ዝቖሰሉን 53 ጥርጡራት ድማ ከም ዝተኣስሩ ኣብቲ ጸብጻብ ተጠቒሱ።
ላዕለዎት ሰብ መዚ እስራኤል ዳግማይ ጐንጺ ከይፍጠር ፈሪሖም ንሓደ ቀዳመ-ሰንበት ኣብያተ-ክርስትያን ንክዕጸዉ ክውስኑ እንከለዉ፡ ብጸጥታ እታ ሃገር ዘቕረቦ ጸብጻብ ድማ ኤርትራውያን ነቲ ኣብ ኣብያተ-ክርስቲያን ዝግበር ምትእኽኻብ ተጠቒሞም ንምጉናጽ ካብ ዝተፈላለዩ ኩርናዓት እስራኤል ናብ ተልኣቪቭ ናይ ምምጻእ መደብ ነይርዎ ዝብል ሓበሬታ ከም ዝርከቦ እቲ ናይ ቢቢሲ ዜና ኣፍሊጡ።
በቲ ካብ ቢቢሲ ዝተረኽበ ሓበሬታ መሰረት፡ ገለ ኤርትራውያን ነበርቲ ተልኣቪቭ ነቲ ግዝያዊ ዕጽዋ ኣብያተ- ክርስትያን ብመንጽር ድሕንነቶምን ጸጥታን ክድግፍዎ እንከለዉ፡ ገሊኦም ድማ ብመንጽር ሃይማኖታዊ ናጻነት ከም ዘተሓሳሰቦም ኣመልኪቱ።
ኣቦመንበር ልኡላዊ ኮሚተ ሱዳን ጀነራል ኣል ቡርሃን፡ ንኢድ ኣእታውነትን ብናይ ሰላም ርኢቶኡ ከገድድ ምፍታኑን ንሕብረት ኣፍሪቃ ብ9 መስከረም 2023 ኣብ ከተማ ደማዚን ኣብ ዘስምዕዎ መደረ ብትሪ ምንቃፎምን ኣባል ሃገራት ናይቲ ሕብረት መርገጾም ኣብ ጉዳይ ሱዳን ከእርሙ ምጽውዖም ሱዳን ትሪቡን ኣፍሊጣ።
እቶም ጀነራል፡ ሕብረት ኣፍሪቃ ድሕሪ ብምኽንያት ናይ 25 ሕዳር 2021 ፈተነ ዕልዋ ኣባልነት ሱዳን ምድስካሉን ክሕዞ ንዝጸንሐ ማእከላይ መርገጽን ክቃወሙ እንከለዉ፡ ሚኒስተር ወጻኢ ጉዳይ ሱዳን ብወገኖም ናይቲ ሕብረት ኮሚሽነር ንወከሊ ህጹጽ ተወርዋሪ ሓይሊ ሱዳን ተቐቢሉ ኣፍልጦ ምሃቡ ብትሪ ተቓዊሞም።
ኣል ቡርሃን መንግስቶም ሰላም ከምዘይጻረር እንተኾነ፡ ህላወ ዘይሕጋዊ ዕጡቕ ወተሃደራዊ ሓይሊ ከምዘይቅበል ጠቒሶም፡ ንሱዳን ናብቲ ዘላቶ ህውከትን ውግእ ሕድሕድን ዝመልስ ስምምዕ ቅቡል ከምዘይከውን ዝገልጽ መልእኽቲ እውን ኣመሓላሊፎም። ኣተሓሒዞም ድማ ሕብረት ኣፍሪቃ ኮነ ኣባላቱ ኣካይደኦም ዘየዕርዩ እንተኮይኖም ሱዳን ጸገማ ባዕላ ክትፈትሕ ከም እትኽእል ጠቒሶም፡ እቲ ሕብረት ኣብ ውሽጣዊ ጉዳይ ናይ ምእታው መሰል የብሉን እውን ኢሎም።
ኣብ መወዳእታ ከኣ ሕብረት ኣፍሪቃ ኣባልነት ሱዳን ናብ ቦታኡ ክመልስን፡ ኢጋድ ብወገኑ ጉዳይ ሱዳን ንክፈትሕ ኣብ ዝመዘዞ ኣካል ኣቦመንበርነት ኬንያ ክቕይርን ጸዊዕም።
ኣዚ ከምዚሉ እንከሎ፡ ህጻናት ኣድሕን/ Save the Children፡ ዝተባህለ ትካል ሱዳን ዝለዓለ ቁጽሪ ናይ ውሽጢ ሃገር ተመዛበልቲ ዘመዝገበት ኮይና ኢሉ፡ ካብቶም 7.1 ሚልዮን ተመዛበልቲ እቶም 3.3 ሚልዮን ህጽናት ምዃኖም ብዘውጸኦ መግለጺ ኣፍሊጡ።
Eritrea’s missing Swiss Ambassador tracked down
Written by Martin Plaut
The "NZZ am Sonntag" has tracked down the Eritrean ambassador in Geneva who has allegedly disappeared and gone into hiding. The regime's lack of transparency and dubious information policy repeatedly lead to false reports and rumours. Source: NZZ Magazine Eritrea - a dictatorship of rumoursGeorg Humbel How can this be? Various newspapers reported this week that Adem Osman had left the embassy and disappeared. An Eritrean radio station in exile was the first to broadcast the news. Adem Osman is an internationally known figurehead of the regime in Asmara. He has appeared before the UN several times. This makes the news that he has virtually deserted all the more spectacular. The news spread like wildfire in the Eritrean exile community. Bloggers and later Swiss media jumped on the bandwagon and spread the news. Adem Osman has disappeared! Eritrean ambassador is said to have applied for asylum in Switzerland
Wild stories immediately started to circulate among the Eritreans: Osman had taken a well-paid job at the UN, was one version. Quite wrong, others said: He had applied for asylum and was now living anonymously in a refugee centre in Ticino. Or a third version: Osman had fallen out with the regime. He had to go into hiding and was fleeing in panic. Osman is still ambassadorObviously, he is not. He is standing on the pavement in Geneva's Paquis district at midday on Friday, talking to this newspaper's reporter in a relaxed manner. "I am still working at the embassy," Osman says. Nothing has changed, everything is normal, the Eritrean diplomat emphasises. There is not enough time for a selfie, Osman says a friendly goodbye and continues walking with his companion towards Lake Geneva. It is not the first time that there are rumours around the Eritrean embassy in Geneva. What exactly is happening on Rue de Lausanne? Is the embassy collecting funds? Is it spying on the diaspora in Switzerland? Such questions pop up again and again. The fact that they remain unanswered is due to Eritrea's information policy. The embassy hardly talks to the Swiss media. Telephone calls are pointless, they always lead nowhere. Enquiries by e-mail remain unanswered. The embassy is thus following in the best tradition of the regime in Asmara. Government action in the East African country is highly non-transparent. There is no valid constitution. There are written laws - but they only apply to a limited extent. Unwritten guidelines are just as important. There is a permanent state of uncertainty. Political scientist Mirjam van Reisen does research on Eritrea at Tilburg University in the Netherlands. She is considered one of the best experts on the country. She says: "There are always a lot of rumours in Eritrea. No one knows anything for sure, so everyone is speculating." This is typical of a non-transparent dictatorship. The whole thing is fuelled by the fact that Eritrea is a strongly oral society and there is a tradition of drinking coffee and talking. This leads to rumours spreading extremely quickly. For example, rumours about the health of the autocrat Afewerki are constantly circulating. Sometimes he is deathly ill and close to his deathbed, then again he is in the best of health. Disinformation as a strategyVan Reisen, however, goes one step further. "The regime is deliberately using a strategy of disinformation," says the professor. The government is working to construct a "grey area". It is definitely in the regime's interest that it remains unclear what is true and what is false. "Even rumours and false reports have an impact if they are spread long enough," van Reisen says. This grey area surrounds Eritrea as a whole. Since refugee numbers from the East African country skyrocketed in 2006, Federal Berne has been puzzling over how bad the situation in the country really is. Refugees describe the country as hell on earth. As a kind of "North Korea of Africa". Bourgeois asylum politicians have long suspected that the situation in the country is not so bad. Which is true? As always in the case of Eritrea, it is difficult to find out. The country is isolated, and hardly any reliable information gets out - but all the more rumours. |
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ
ኤርትራዊ መንእሰይ ብሰንኪ ዘየናሕሲ ወጽዓ ህግደፍ ኣብ ሃገሩ ክነብር ስለ ዘይከኣለ፡ ከም ምርጫ ናብ ስደት ካብ ዘምርሕ ነዊሕ ዓመታት ኮይኑ ኣሎ። ክሳዚ ሒዝናዮ ዘለና ዓመት እውን ኤርትራ ምስተን ካብ ህዝበን ብብዝሒ ዝተሰደ ከም ኣፍጋኒስታንን ሱሪያን ዝኣመሰላ ቀዳሞት 10 ሃገራት ተሰሪዓ ትርከብ። መጀመርታኡ እምበር መወዳእቱ ዘይፍለጥ መደብ ግዱድ ወተሃደራዊ ኣገልግሎት ካብቶም ኤርትራውያን ብብዝሒ ክስደዱ ዘገደድዎም ጸረ ህዝቢ ተግባራት ህግደፍ ሓደ እዩ። እቲ ተገዲዱ ሃጽ ኢሉ ዝተሰደ ኤርትራዊ መንእሰይ፡ ስደት ግዝያዊ መዕገሲ እምበር መሰረታዊ መፍትሒ ከምዘይኮነ ይርዳእ እዩ። እቲ መሰረታዊ መፍትሒ ነቲ ጠንቂ ስደት ካብ ሱሩ ምውጋዱ ምዃኑ ብምርዳእ ኣብ ዝተፈላለየ መልክዕ ቃልሲ ኣንጻር’ቲ ጠንቂ ስደት ህግደፍ ካብ ዝስለፍ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ ኣሎ። እዚ ኣብዚ እዋንዚ ኣንጻር ናይ ሸፈጥን ሸርሕን ፈስቲቫላት ዝረአ ዘሎ ውዕዉዕ ተቓውሞታት ከኣ፡ መቐጸልታ ናይቲ ካብ ነዊሕ ግዜ ጀሚሩ ብዝተፈላለዩ መልከዓት ውዳበ ኣንጻር ህግደፍ ክካየድ ዝጸንሐ ቃልሲ እዩ።
ኣብዚ እዋንዚ ዝርአ ዘሎ ንህግደፍ ዘርዓደ ህዝባዊ ማዕበል ሃንደበት ዝመጸ ዘይኮነ፡ ውጽኢትን መቐጸልታን ናይቲ ንነዊሕ ዓመታት ክካየድ ዝጸንሐ መኸተታት እዩ። እነሆ ከኣ ከምቲ ጸባ ቅድም ንክረግእ፡ ምስ ረግአ ከኣ ተሓቚኑ ጠስሚ ንከውጽእ ብመስርሕ ክሓልፍ ዝግበኦ፡ እዚ ሎሚ ንህግደፍ ዘንቀጥቅጦ ዘሎ ማዕበል እውን መስርሑ ሓልዩ ዝመጸ እዩ። ኣብ ቀጻሊ ድሕነት መንእሰያት ዓቂቡ፡ ውጽኢታዊ ንክኸውን ድማ ጥንቁቕ ስራሕ ዘድልዮ እዩ። ህግደፍ በዚ ማዕበል ክሳብ ክንደይ ከም ዘሰንበደ እቲ ዘርእዮ ዘሎ ሽበድበድ መስካሪ እዩ። ህግደፍ ምስንባዱ ጥራይ ዘይኮነ ነቲ ማዕበል ንምኹላፍ ዘርእዮ ዘሎ ጠንበርበር እውን ንዕዘቦ ኣለና። ነቲ ብሰንኪ ናቱ ጭቆናን ወጽዓን ዝነቐለ ማዕበላዊ ዓመጽ፣ ንካለኦት ወገናት ብናይ ምልዕዓሉ ተሓተቲ ክገብሮም እውን ንሰምዕን ንርእይን ኣለና። ከምቲ ልማዱ፡ ወዮ እቲ ንሱ ኣብ ልዕሊ ኤርትራዊ መንእሰይ ዝፈጸሞ ገበናት ዘየቖጥዕ ኮይኑስ፡ ነቶም ዝምክትዎ ዘለዉ ኤርትራውያን መንእሰያት “ተጋሩ እዮም” ክብሎም ምፍታኑ ካሳብ ክንደይ ካብ ክውንነት ይሃድም ከም ዘሎ ዘርኢ እዩ።
እዚ ንህግደፍን ደቀ-መዛምርቱን ሕማም ርእሲ ኮይንዎም ዘሎ ህዝባዊ ማዕበል፡ ንድሕሪት ተመሊሱ መፍቶ ህግደፍ ንከይከውን ብጥንቃቐ ክተሓዝ ይግበኦ። ህግደፍ ነቶም ናይቲ ማዕበል ተዋሳእቲ ኣብ ርእሲቲ ብልኡኻቱ ኣቢሉ ምጽላሙን ምጥቃዑን፡ በተን ዝነብርወን ሃገራት ተኸሲሶም ከም ዝጥቅዑ ንምግባሮም ዘካይዶ ዘሎ ላዕልን ታሕትን ቀጻሊ ኣሎ። ስለዚ እቲ ህዝባዊ መኸተ ሕጋዊ መስመሩ ዓቂቡ ህግደፍ ብዘይብለጸሉ፡ ልኡኻቱ ልሒኾም ብዘይኣትዉሉን ናይተን ሃገራት ሕግታት ብዘይጥሕን ብቐጻሊ ዝካየደሉ መስርሕ ክሕዝ ይግበኦ። ከምኡ’ውን ኣብ ግዝያዊ ኣጀንዳታት ህግደፍ ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣርሒቑ ዝጥምት ናይ ለውጢ ቃልሲ ከም ዝኸውን ምግባሩ ኣገዳሲ እዩ። ህግደፍ ዝብለጸሉ ጌጋታት ከይፍጠር ድማ ብዝከኣል መጠን ምጥንቃቕ ኣድላይ እዩ። ኣብ ርእሲዚ ኣብ ኣወዳድባን ምምሕዳርን ሃጓፍ ንከይፍጠር ምእኩል ትካላዊ ኣመራርሓ የድሊ።
ኣብዚ እዋንዚ ካብ ኤርትራ ብሰንኪ ህግደፍ ማሕበረ-ቁጠባዊ መጻኢኦም ጸልሚቱ፡ ብጥይት ህግደፍ እናተሳሕቱ፡ ምድረበዳን ባሕርን ኣቋሪጾም ዝተሰዱ፡ ናብ ኤርትራ እንተተመሊሶም ህይወቶም ኣብ ሓደጋ ከም ዝወድቕ ምሒሎም ኣብ ዝተፈላለያ ሃገራት መሰል ዑቕባ ዝረኸቡ መንእሰያት፡ ተመሊሶም መሳርሒ ህግደፍ ኮይኖም ዘለዉ ሒደት ኣይኮኑን። እዞም መንእሰያት ንገዛእ ርእሶም ጥራይ ዘይኮነ፡ ተቓሊሶም ህዝቢ እውን ሓራ ከውጽእዎ እናተጸበዮም ብናይ ጣዕሳ መጸዋዕታ ተዓሽዮም ናብ ባርነት ህግደፍ ምምላሶም ንብዙሓት ወገናት ዘስደመመ እዩ። እዚ ከይኣኽሎም ብህግደፍ “እሙናት ኣገልገልቲ” ምእንቲ ክበሃሉ፡ ኣብ ልዕሊ እቶም ኣንጻር ወጽዓ ዝተሰለፉ ህዝባዊ ሓላፍነቶም ዘይዘንግዑ መሳድድቶም ሴፍ ምምዛዞም ከኣ እቲ ካልእ ዘገርም ጭካነ እዩ።
እዚ ሒዘምዎ ዘለዉ ግጉይ ኣቕጣጫ፡ ናይ ለውጢ ቃልሲ ዘደናጒ ጥራይ ዘይኮነ፡ ንዓኣቶም እውን ሓደገኛ ምዃኑ ምልክታቱ ይረአ ስለዘሎ፡ ካብ ደሓር ኣብ ጸገም ድሕሪ ምእታዎም ምጥዓስ ከሎ ጋና ከስተብህሉን ሓላፍነታውያን ክኾኑን ይግበኦም። ናይቲ ትማሊ ናብ ኤርትራ እንተተመሊስና ክሓርደናን ክቖርጸናን እዩ ዝበልዎ ኣረመኔ ጉጅለ ኣሳሰይቲ ምዃኖም፡ ነተን ናይ ሓሶት ምኽንያቶም ኣሚነን ዘዕቆበኦም መንግስታት፡ ኣብቲ ናይ ቅድም ውሳነአን ዳግመ-ምጽራይ ክገብራ ከም ዘገድደን ክዝንግዑ ኣይምተገብኦምን። ስለዚ ደሓር ንዝመጽእ መዘዝ ተሓተቲ ምዃኖም ተረዲኦም ኢደ-እግሮም ክእርንቡ ይግበኦም። ህግደፍ ብዘይካ ገበኑ ሓቢኡ “ደገፍ ህዝቢ ኣለዎ” መበሊ ክኾንዎን ገንዘቦም ክሓልብን እንተዘኮይኑ፡ ደሓር ከም ዝርሕረሖም ከቶ ኣይዘንግዑ።
እተን ኣብ ሃገረን ኣብ መንጎ ኤርትራውያ ተቓወምትን ደገፍትን ህግደፍ ዝፍጠር ዘሎ ክሳብ ናብ ምፍሳስ ደም ዝበጸሐ፡ ንኣኽበርቲ ሕገን ዝለከመ ተረኽቦ፡ ኣብ ሓፈሻዊ ጸጥታአን ተጽዕኖ ስለ ዝህልዎ ከቢድ ጾር ኮይንወን ኣሎ። ከቢድ ጾር ምዃኑ ጥራይ ዘይኮነ፡ መፍትሒ ክረኽባሉ’ውን ግድን ስለ ዝኾነ ዝምልከቶም ላዕለዎት ኣካላት መንግስታተን ይሰርሕሉ ኣለዉ። ኣብዚ መዝገብ ናይቶም ኣብ ሃገርና ምንባር ከሊኡና ዝበልዎ ስርዓት ህግደፍ ቀንዲ ደገፍቲ ዝኾኑ ምጽራይ፡ ቅድሚት ክስራዕ ዝኽእል ኣጀንዳ እዩ። “እቶም ክልተሻብ ዝተዛረቡ፡ ናብቲ ዝድግፍዎ መንግስቶም እንተተመሊሶም ሓደጋ ከምዘየጋጥሞም ባዕላቶም ዝመስከሩ ኣባላት፡ መሰል ስደተኛ ናይ ምሕላው ግዴታ ስለ ዘየብልና ናብ ሃገሮም ክንመልሶም ኢና” ዝብሉ መንግስታት ድምጾም ብጋህዲ ይስማዕ ኣሎ። ስለዚ እዞም መንግስታት ከምቲ “ብሰንኪ ንቑጽ ይነድድ ርሑስ” ዝበሃል፡ ዘካይድዎ ምጽራይን ዝወስድዎ ስጉምትን ፍትሓዊ ንክኸውን ንምሕጸን።
ኤርትራዊ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኣብዚ ናይ ዓለምና ኣጀንዳ ኮይኑ ዘሎ ህዝባዊ ማዕበል ነናቶም ርኢቶ ከም ዝህልዎም ርዱእ እዩ። ደገፍቲ ህግደፍ ኪኖ እቲ ጉጅለኦም ዘካይዶ ዘሎ ጸለመ ምንብድባድ ካልእ ምርጫ ከምዘየብሎም ውሁብ እዩ። ኣንጻር ህግደፍ ዝተሰለፉ ሓይልታት ለውጢ ብኣንጻሩ፡ ነቲ ማዕበል ብደቂቑ ክንከታተሎን ከንዕኩኾን ይግባኣና። ጉድለታት ክህልዉዎ ከም ዝኽእል ርዱእ እዩ። ይኹን እምበር፡ ”ወዮ ህዝባዊ ማዕበል ከይዕንቀፍ” ኣብ ኣተሓሕዛና ነቲ ዝጐደለ ናብ ምምላእን ምእራምን ዘድህብ እንተዘይ ኮይኑ፡ ነቲ ንኡስ ድኽመት ኣግዚፍካ ብምቕራብ መፍቶ ህግደፍ ከይከውን ክንጥንቀቐሉ ይግበኣና።
