http://ascenteq.com/project/epdp

ህዝቢ ኤርትራ እምነቱ ኣብ ልዕሊ ህግዲፍ ካብ ዝስሕብ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ህዝቢ ኤርትራ ከምዚ ዓይነት ውዱእ መርገጽ ክሕዝ ዝተገደደሉ ምኽንያት ሰፊሕ ዝርዝር ዘለዎ ኮይኑ፡ ቀንዲ ሕመረቱ፡ ህግዲፍ ኣብ ዝወዓሎ ዘይሓድር፡ ቃሉ ዘየኽብርን ሕድሪ ሰማእታት ዝጠልምን ብምዃኑ እዩ።

ህግዲፍ ቃል ዝኣተወሎም እሞ ዝጠለሞም መብጸዓታት ካብ ምዝርዛር “ዋላ ሓንቲ ዘኽበሮ ቃል የለን” ኢልካ ምድምዳም ከም ዝቐልል ርዱእ እዩ። ምናልባት ሓደሓደ መዘኻኸሪ ንምጥቃስ ዝኣክል፡ ጉጅለ ህግዲፍ፡ ንኤርትራ ኣብ ቁጠባ ከም ሲንጋፖር ከዕብያ እየ ኢሉ ኣብ ጥራይ ጐልጐል ተጃሂሩ። ሃገራዊ ኣገልግሎት 18 ኣዋርሕ ከም ዝኸውን ተጠሊዑ ኣዊጁ። ዘመናውን ምዕቡል ሕርሻ ከተኣታቱ እየ እንዳበለ፡ ናይ ክንደይ ሓረስቶት ስቡሕ መሬት መንዚዑ። ኣብ ገማግም ቀይሕ ባሕሪ ናጻ ገንዘባዊ ዞና ከተኣታቱ እየ ኢሉ። ሕገመንግስታዊ ስርዓት ከተኣታቱ እየ ኢሉ ኢሉ ከብቅዕ፡ ነቲ ሓደ ሰነድ ከባኽን፡ ንምንዳፍ ሓድሽ ሕገመንግስታዊ ሰነድ ዘይትግበር ቃል ኣትዩ። በመሰረት ዓለም ለኻዊ ናይ መወዳእታን ቀያድን ውሳነ ኮሚሽ ዶብ ኤርትራን ኢትዮጵያን፡ ወሰን ክጥርር እየ ኢሉ ከምዘይፈከረ፡ ሎሚ ቃሉ ዓጺፉን መብጸዓኡ ጠሊሙን፡ ነዚ ዛዕባዚ ንዘልዕሉ ወገናት “ዘረግቲ ሰላም ኤርትራን ኢትዮጵያን እዮም” ኢሉ ይውንጅሎምን የፈራርሖምን ኣሎ። ቦንድ ግዝኡ እሞ፡ ኣብ ኤርትራ መስርሒ ኣባይቲ ዝኸውን መሬት ክትወስዱ ኢኹም ኢልዎም ከብቅዕ፡ ዝጠለሞም ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ ንህግዲፍ ኣሚኖም ማይ ሓቚኖም ዝተረፉን ዘቑረምርሙ ዘለዉን ኤርትራውያን ብዙሓት እዮም። ጉዳይ ግዱድ ክፍሊት 2% ከኣ ኩልና ዘይንዝንገዖ  ዘይምኽኑይ ራስያ እዩ።

ሎሚ ንኤርትራና ክንዕዘባ እንከለና፡ ክልተ ሻብ ተራእያ፡ ግዳይ ጥልመት ናይዚ ኣቐዲሙ ዝተጠቕሰ መብጸዓታት ህግዲፍ ኮይና ከምዘላ ምርዳእ ዘጸገም ኣይኮነን። ኣብ ኤርትራ ዘሎ ናብ ባርነት ዝማዕበለን ሓደ ካብ ጠንቅታት ስደት ዝኾነን መውዳእታ ዘየብሉ ግዱድ ዕስክርና ህያው ኣሎ፡ ቁጠባዊ ውድቀት ኤርትራ ከምዚ እዩ ኢልካ ክትገልጾ ኣብ ዘጸግም፡ ኣዝዩ  ዝተሓተ ደረጃ ተነቚቱ ኣሎ፡ ፍልሰት ኤርትራዊ ሓደ ካብ ናይ ዓለምና ናይ ስግኣት ዛዕባታት እዩ፡ ከም መርኣያ ብኩራት ኩሉ መንግስታዊ ትካላት ስልጣን ኣብ ኢድ ሓደ ውልቀ-መላኺ ወዲቑ፡ ዝኣመሰሉ ተርእዮታት ሳዕሪሮም ከም ዘለዉ ኢና እንርዳእ። ህግዲፍ ሕሉፍ ሓሊፉ ነዚ ጥልመታቱ ኣዝዩ ብዘራጉድ ደረጃ ንኤርትራዊ ልኡላውነት ኣብ ሓደጋ ናብ ምውዳቕ ይመጣጠር ኣሎ። እዚ ሕዱር ሕልሙን ናይ ነዊሕ ግዜ ጉርሕን ሸርሕን እምበር፡ ናይ ግርህነት ከምዘይኮነ ብዙሓት ይምስክሩ ኣለዉ።

ጉጅለ ህግዲፍ ነዚ መርዛም ናይ ጥልመት ተግባራቱ ከቃምም ነዊሕ ግዜ ወሲድሉ። እዚ ዘለናሉ ኣብ ቅድሚኡ ብዙሓት በዳህቲ ፈተነታት ዘለዉዎ፡ ግዜዚ ንህግዲፍ ዝባኸነ ኣይኮነን፡ ምኽንያቱ ንሱ ህዝቢ እንዳደሃኸ፡ ነቲ ግዜ ዝደልዮ እዩ ክሰርሓሉ ጸኒሑ። ነቶም ኤርትራ ልኡላዊት፡ ብልጽግቲ፡ ሰላማዊት፡ ፍትሓዊትን ዲሞክራስያዊትን ክትከውን እንብህግን ምእንታኡ እንቃለስ ዘለናን ግና ዝባኸነ ግዜ እዩ። ምኽንያቱ ኣንጻር ህግዲፍ ተቓሊስና ከነድመዓሉ ዝግበኣና ዝነበረ ግዜ ክነሱ፡  ውጽኢት ቃልስና ትሕቲ ትጽቢትና ብምዃኑ። ሎሚ ነዚ ህግዲፍ ብሓሶትን ጥልመትን ክዕንድረሉ ዝጸንሐ ግዜ እንመሃረሉ እምበር፡ ንድሕሪት ኣይንመልሶን ኢና። ኣብ መጻኢ ተመሳሳሊ ግዜ ከይነባኽን ግና ክንሰርሕ ይግበኣና። ህዝቢ ኤርትራ እውን ወዮ መዕንደሪ ጥልመት ህግዲፍ ኮይኑስ፡ ከምቲ “ክሰርቀኒ ዝረኣኹዎስ ክመልሰለይ ኣይኣምኖን” ዝበሃል፡ ድሕሪ ሕጂ ብናይ ህግዲፍ ዘይትግበር መብጸዓ ክዕሸውዩ ዝብል ግምት የብልናን።

እዚ እተጠቕሰ ህግዲፍ ዓይንና እንዳረኣየ እዝንና እንዳሰመዐ ክፍጽሞ ዝጸንሐ ጥልመት እዩ። ካብዚ ዝኸፍእ ተሓቢኡ ክፍጽሞ ዝጸንሐን ዘሎን ገበናትን ውዲታትን እውን ኣሎ። ኣብ ገማግም ቀይሕ ባሕሪ፡ ነቲ ሓደ ወተሃደራዊ መደበር ክኸፍት፡ ነቲ ካልእ ስዉር ወተሃደራዊ መዕለሚ ክፈቅድ፡ ካብዚ ሓሊፉ ንናይ ግዳም ሓይሊ ባሕሪ መደበር ክምድምድ ትንዕምንዕ ዝብሎ ዘሎ ምስቲ ዝተጠቕሰ ናይ ጥልመት ዝርዝር ዝድመር እዩ። ኣብዚ ቀረባ ግዜ ከኣ ወተሃደራዊ መራክብ ግብጺ ኣብ ደሴት ዳህላክ ብፍላይ ከኣ ኖራ ኣብ እትበሃል ቦታ ክዕርዳ እየ፡ ዝብል ብዝተፈላለያ ማዕከናት ዜና ክነፍስ ንሰምዕ ኣለና። ኣብዚ ኣብ መንጎ ኢትዮጵያን ግብጽን ብዛዕባ ዓብይ ሓጽቢ ኣግእዞ ኢትዮጵያ ምውጣጥ ኣብ ዝተባለሓሉ፡ ናይዚ ጉዳይ ትርጉም እንታይ ምዃኑ ምርድኡ ዘጸግም ኣይኮነን። ዋላኳ ነቲ ናይ ኢሳያስ ኣፈወርቅን ቀዳማይ ሚኒስተር ዶ/ር ኣብይ ኣሕመድን ተሪር ሽኻል ዘየብሉ ወኻዕካዕ ርእዮም “ኢሳያስ ነዝስ ኣይውዕሎን ግዲ” ዝብል ግምት እንተለዎም፡ ወይለኦም ደኣ ነቶም ንዓኡ ዝኣመኑ እምበር፡ ንኢሳያስስ ናብ ዝያዳ ዘኽስበካ ጽግዕ ምባል ዘሕንኾ ኣይኮነን።

ኩሉቲ ኢሳያስ ድሕሪ ናጽነት ኤርትራ ኣንጻር ጐረባብቲ ሃገራት ሱዳን፡ የመን፡ ጅቡትን ኢትዮጵያን ክጽሕትሮ ዝጸንሐ ውግእን ህውከትን መንቀሊኡ እቲ ኣብ ኤርትራ ዝሳዕረረ በደል እዩ። ሕጂ ከኣ ነቲ ኣብ ኤርትራ ከዘውትሮ ዝጸንሐ ጥልመት ኣብ ልዕሊ ካለኦት ዘይፍጽመሉ ምኽንያት የለን። ብፍላይ ከኣ ነቲ ኢሳያስ ኣብዚ ቀረባ ዓመታት ንኢራን ዝሸምጠጠ ሸምጢጡ ጠንጢንዋ፡ ኣብ ቅድሚ መንግስታት ስዑድዓረብን ኤምረትን ጭርኡ ክዘርግ ንዝተዓዘበ ኣካል እዚ ዝስማዕ ዘሎ ኣብ ከባቢ ኖራ ምስውስው ምባል ክሕደሶ ኣይክእልን እዩ። ኮታ ጠመተ ኣዒንቲ ኢሳያስ ኩሉ ግዜ ናብ ርትዕን ፍትሕን ዘይኮና ናብ ጁባኻ እንዳመልኡን መዳልያ እንዳሃቡን ዕድመ ስልጣን  ዘናውሑልካ ኣካላት እዩ። ድሕሪ እዚ ከኣ ከምቲ “ዝበለዐት ከብዲ” ወይ “ዝሃበ ይልእኽ” ዝበሃል፡ ቆላሕታኡ ንፋስ ናይቶም መዳልያን ዶላርን ዝህብዎ ነገስታት ምኽታል እዩ። ስለዚ ትማሊ ዝሸምጠጠ ሸምጢጡ ንኢራንን ንካለኦትን ሕቖኡ ዝሃበ ሰብኣይ፡ ሎሚ ኣብ ኢትዮጵያ እንተደገሞ፡ ነቶም ዘይፈልጥዎ እንድዒ፡ ንዓና ግና ኣይክሕደሰናን እዩ። እቲ ጥልመቱ ኣብቲ መበቆሉ ኤርትራ እንተዘይተማሕዩ ከኣ ግዜን ኩነታትን እንዳመረጸ ናብ ደገ ምግንፋሉ ዘይተርፍ እዩ። እቶም ኢሳያስ ንህዝቢ ኤርትራኳ ከምዘይኮኖ እንዳረኣዩን እንዳሰምዑን፡ “ሰብ ረኺብና” ኢሎም መኻይዲ ክኾኖም ዝሓርይዎ ከኣ የወኣዮም።

እምበር እቲ ቀንዲ ቁምነገር፡ ምርዳእኳ ባዕሉ ይረዶ እንድዩ፡ ህዝቢ ኤርትራ “ህግዲፍ ዝኣመነን ማይ ዝሓቖነን ኩሉ ሓደ” ምዃኑ በዚ ኣጋጣሚ ንምዝኽኻሩ’ዩ።

ኣብዚ  ኣዝዩ  ተኣፋፍን  ጽንኩርን  እዋን፡  ውልቀ መላኺ  ኢሰያስ  ኣፈጨርቂ  ንሕዝቢ  ኤርትራ  ከጽንትን  ልዑላዊት  ኤርትራ  ክድውንን  ኣብ ዝጓየየሉ  ዘሎ  መድረኽ፡  በቲ  ሓደ  ከኣ  በዲዶ  ኤፒደሚ  ኮረና  ቫይረስ  ተላቢዑ  ንዓለም  ኣብ ዓቢ  ስግኣት ብምእታው  ህይወት  ኣሸሓት  ደቂ  ሰባት  ኣጥፊኡ  ቅልውላው  ኤኮኖሚ  ዘስዓበሉ  ህሞት፡  ኣብ  ባደን  ቩርተምበርግ  ዝነብሩ  ኤርትራውያን  ደለይቲ  ፍትሒ  ኣባላት  ይኣክል ከካብ  ከተማኦም  ዝተወከሉ  ክልተ  ኣባላት  ሽማግለ ቀዳም  መዓልቲ  ዕለት  14.03.2020  ኣብ ከተማ  ስቱትጋርት  Koblenz Str. 13,  70376  Stuttgart/Bad-Canstatt   ንነዊሕ  ሰዓታት  ዝወሰደ ጉባኤ  ብምክያድ  ካብ  ውሽጦም  ዓሰርተው  ሓደ  ዝኣባላታ  ባይቶ  መስሪቶም።ነቶም  ብዝተፈላለየ  ምኽንያት  ወከልቶም    ክልእኹ  ዘይከኣሉን  ከምኡ`ውን  ነቶም  ገና  ሽማግለ  ይኣክል ዘየቖሙን   ከተማታት ባደን-ቩርተምበርግ  ንመሰል  ኣባልነት  ባይቶ  ቦታ  ተሓዚኡሎም  ከምዘሎ  ተፈሊጡ  ኣሎ። ጉባኤ  ብሽማግለ  ስቱትጋርትን  ከባቢኣን  ብዝኽሪ  ስውኣት  ተኸፊቱ ናይ  እንቋዕ  ደሓን  መጻእኩም  መግለጺ  ተዋሂቡ። ቀጺሉ  ብኣባላት ኣወሃሃዲት  ሽምግለ  ናይ  ባደን-ቩርተምበርግ ንዘካየድዎ  ንጥፈታትን  ጸብጻብን  ገሊጾም። ኣስዒቡ  ከኣ  ኣማራጺት  ሽማግለ  ተመሪጻ  ስራሓ  ጀመረት።    

       ኣብቲ  ዝተኻየደ  ቅዱስን  ሠናይን  ጉባኤ  11  ብዴሞክራስያዊ  ኣገባብ  ዝተመርጹ  ኣባላት  ይኣክል፡  መምህር  ሙሉብርሃን  ተስፋኣለም  ብዝለዓለ  ድምጺ  ብልጫ  ኣቦ  መንበር  ክምረጽ  ከሎ  ወ/ሮ  ኢየሩሳሌም  ተስፉ  ከኣ  ምክትል  ኣቦ  መንበር  ኮይና  ተመሪጻ። ዋና  ፀሓፊ  ኣቶ  መርሃዊ  ተስፉ  ክኸውን  ከሎ  ናይ  ዜናን  ሓበሬታን  ፀጥታን  ከኣ ኣቶ  ተስፋይ  ገ/እግዚኣብሔርን  ኣቶ  ዳንኤል  ተስፋይን  ኮይኖም  ተመሪጾም። መምህር  ፍጹም  ተስፋማርያም  ናይ  ፋይናንስ  ተሓዝ  ገንዘብ  ኮይኑ  ተመሪጹ። ብተወስኺ  ክልተ  ኦዲተርስ/ተቆጻጸርቲ  ኣቶ  ኪዳን  ኃይለን  ኣቶ  ዓንዶም  በሪሁን  ክምረጹ  ከለው  ተጠባበቕቲ  ኣባላት  ባይቶ ከኣ  ኣቶ ዮውሃንስ  ሲራክን   ኣቶ  ሳሙኤል  ቀሺ  ወልዳይን  ኣቶ  ገብረየሱስ  መስፍንን  ኢዮም። እቲ  ኣዝዩ ዘሐጒስን  ዓቢ  ብስራትን  ንኣብ  መላእ  ዓለም  እንርከብ  ኤርትራውያን ደለይቲ  ፍትሒ፡  እዞም  ቆጽሊ  ኣንቢርና  ወከልትና  ክኾኑ  መሪጽናዮም  ዘለና  ውልቀ ሰባት ኩሎም  መንእሰያት  ሰብ  ተስፋን  ሓቦን ብምዃኖም  መጻኢ  ጒዕዞ  ቃልስና  ክሳብ  ሽቶ  ዕላማና  ዝወቅዕ  ብሩህን  ቀጻልን ከም  ዝኾነ  ዘተኣማምን ኢዩ። መንእሰይ  ተላዒሉ  የማን  ፀጋም  ከይበለ  ኣብ  ሓጺር  ጊዜ  ኣደራዕ  ህዝቡን  ድሕነት  ሃገሩን  ከድሕን  ምዃኑ  ዘጠራጥር  ኣይኮነን።

      በዚ  ኣጋጣሚ  ከነተሓሳስቦ  እንደሊ  ካብ  ኣዛውንትን  ሽማግለታትን  ጀሚሩ  ተባዕታይ  ኮነ  ኣንስታይ  ፆታ  ክሳዕ  መንእሰያትን  ቆልዑን  ኃይማኖት  ኮነ  ዓሌት  ኣውራጃ  ብዘየገድስ  ነፍሲ  ወከፍ  ኤርትራዊ  ጽኑዕ  ሓድነት  ፈጢሩ  ሃገርናን  ሕዝብናን  ከነድሕን  እጃምና  ከነበርክት  ሎሚ  ጽባሕ  ዘይበሃሎ  እዋን  ምኻኑ  ኢዩ። ስለዚ  ከኣ  ኣውራጃ  ባደን-ቩርተምበርግ  ኣባላት  ባይቶ  ኣቑማ  ናብቲ  ኣብ  ውሽጢ  ሓጺር  እዋን   ባይቶ  መላእ  ጀርመን  ደለይቲ  ፍትሒ  ኤርትራውያን  ዝቐውም  ክትጽንበር  ተዳልያ  ከምዘላ  ንሕብር።

ኣሰናዳኢ፡-

ኣንገሦም  ገ/ዮውሓንስ

ኣባል  ደለይቲ  ፍትሒ ስቱትጋርትን  ከባቢኣን

ወኪል  ኣሰና  ስቱትጋርትን  ከባቢኣን                                          

ቅድሚ 10 መዓልታ ኣቢሉ ኣጽቂጦም ዝጸንሑ ላዕለዎት መራሕቲ ህግዲፍ ኣብ ዝተፈላለዩ ከባብታት ኤርትራ፡ ላዕለዎት ሓለፍቲ ህግዲፍ፡ ኣዘዝቲ ሰራዊትን ተወከልቲ ስማዊ ህዝባዊ ማሕበራትን ዝተሳተፍዎ፡ ናይ ኣኼባታት ወፈራ ከካይዱ ተዓዚብና። ካብተን እዚ ናይ ኣኼባ ወፈራ ዘካየዱለን ከተማታት፡ ኣስመራ፡ ከረን፡ መንደፈራ፡ ኣቑርደት፥ ባጽዕን ባረንቱን ይርከበአን። ነዚ ኣኼባታት ዝመርሑ ዝነበሩ፡ የማነ ገብረኣብ፡ ዑስማን ሳልሕ፡ ሓጐስ ገብረህይወት፡ ኣልኣሚን መሓመድ ስዒድን ወልደሚካኤል ኣብረሃን እዮም። ኣብቲ ነዚ ኣኼባታ ብማዕከናት ዜናኦም ኣቢሎም ዘቃልሕዎ፡ ኣጀንዳ  ወፈራኦም ዝኣረገ ክነሱ፡ ኣሕዲሶም ከቕርብዎ ፈቲኖም እዮም።

ነዚ ናይ “ጠፋእና” ኣኼባታት ኣብ ከመይ ዝኣመሰለ ኩነታት ህዝብና ከም ዘካይደዎ ምርኣይ ኣገዳሲ እዩ። ዘለናሉ ኩነታት፡ ኣብ ውሽጢ ሃገር ዘሎ ኤርትራዊ፡ ፍርሑ ቀንጢጡ ብዛዕባቲ ብሰንኪ ህግዲፍ ኣብ ልዕሊኡ ዝወርድ ዘሎ ወጽዓ ዓው ኢሉ ክዛረብ ኣብ ዝጀመረሉ፡ ድሕሪ ሕጂ ዕድመ ህግዲፍ ነዊሕ ከምዘይኮነ ተስፋን እምነትን  ዘሕደረሉ፡ ቃልሱ ኣንጻር ወጽዓ ህግዲፍ ምስቲ ካብ ኤርትራ ወጻኢ ዘሎ ቃልሲ ኤርትራውያን ምትእስሳሩ ኣድላይ ምዃኑ ኣብ ዝተረደኣሉን ነዚ ንክጥዕሞ ነቲ ካብ ደገ ዝፍኖ ንኤርትራ ዝምልከት ማሕበራዊ ሚድያታት ጥቡቕ ምትእስሳር ኣብ ዝፈጠረሉ ግዜ ዝተኻየደ ኣኼባታት ላዕለዎት ሓለፍቲ ህግዲፍ እዩ። በቲ ካልእ ወገን  ሕርቃን ህዝቢ ኤርትራ፡ በቲ ኢሳያስ ኣፈውርቂ ብ7ን 9ን ለካቲት 2020 ዘካየዶ ዓቕሊ ጽበት ዝወለዶ ዘይሓላፍነታዊ ቃለ-መጠይቓት ሰማይ ኣብ ዝዓረገሉ እዩ እዚ ናይ ኣኼባ ወፈራ ተኻይዱ።

ኣብ ወጻኢ ካብ ኤርትራ ከኣ ኤርትራውያን፡ በብኹርናዑ ሓያል ምልዕዓል ፈጢሮም ናይ ለውጢ ሓይሎም ዝጥርንፍሉ ውድባታቶም ድልዱል ትካላዊ መልክዕ ንምትሓዝን ንምሕያልን ቀጻሊ ተስፋ ዝህብ ምንቅስቓስ ኣብ ዘካይድሉ ህሞት እዩ እዚ ኣኼባታት ተኻይዱ። በብኩርናዑ ዝረአ ዘሎ ምንቅስቓስን ምብርባርን ኤርትራውያን ደቂ ኣንስትዮ  ምስቲ “ካብ ይኣል ናብ ይከኣል” ዝብል ጭረሖኡ፡ ሓደ ካብቲ ንህግዲፍ ዘሰንብዶ ዘሎ እዩ። እቲ ኣብ ዘገምታዊ ናይ ምቅርራብ መስርሕ ክሕቆን ጸኒሑ፡ ኣብ ዝጻዕየሉ ደርጃ በጺሑ ዘሎ፡ ናይ ኤርትራዊ ተቓወምቲ  ፖለቲካዊ ሰልፍታትን ውድባትን ብሓባር ኣንጻር ህግዲፍ ናይ ምቅላስ ቅርቡነት እውን ካልእ ንጉጅለ ህግዲፍ ስግኣትን ስንባደን ዝፈጠረሉ ዘሎ እዩ።

እቲ ቀንዲ ንህግዲፍ ናይ ኣኼባ ወፈራ ንምክያድ ዘገደዶ እምበኣር፡ ነቲ ካብ ቀደሙ እውን ክፉእ ዝነበረ ምስሊ ህግዲፍ መሊሱ ብሰንኪቲ ዘይሓላፍነታውን ዘይውርዙይን ናቱ ኣቐሚጡ ኣብ ዘይጉዳዩ ዝዳኽርን ቃለ-መጠይቕ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ንምዕራይ እዩ። ኩልና ከም ዝተኸታተልናዮ ናይዚ ዲክታተር ቃለ-መጠይቕ ክልተ ነናቶም ዝርዝር ዘለዎም ዓበይቲ ጸይቅታት እዩ ፈጺሙ። እቲ ሓደ ህዝቢ ኤርትራ ብዛዕባቲ ኣብ ኤርትራ ኣብ ልዕሊኡ ዝፈጸም ዘሎ ግፍዕን  ጸገምን ዒቕ ኢልዎስ መፍጥሒ ክረክብ ሃንቀው እንዳበል፡ ንሱ ግና ነቲ ጸገም ዘርዚሩ፡ ማዕረቲ ህዝቢ ፍታሕ ተጸባይ ኮይኑ ተሰሪዑ። ኣብ ህዝቢ ከኣ “ንሕና ደኣ መፍትሒ ዘምጸኣልና እምበር፡ ነቲ ኣብ ገገዛና ዘሎ ጸገም ኣመላኺዑ ዘቕርበልና ዲና ስኢና” ዝብል ሕቶ ኣልዒሉን ተቖጢዑን። በቲ ካልእ ወገን ከኣ እዚ ዲክታቶር፡ ዲፕሎማስያዊ ኮነ ፖለቲካዊ ውሕልነት ብዘየብሉ፡ “ኣብ ጉዳይ ኢትዮጵያ ኢድና ኣጣሚርና እንዕዘብ ዘይኮነስ፡ ኢድና ሓዊስና ከነዕርዮ ኢና” ኢሉ ነቲ ምስኡ ዘሎ ጸገም ዘየወገደ ህዝቢ ኤርትራ ካልእ ጸገም ክጽወዓሉ ሰሚዕናዮ። ያኢ ኢሳያስስ መዕረዪ ኮይኑስ ዶብ ሰጊሩ ዋናታቱ ዘለዉዎ ጉዳይ ከዕሪ ። እዚ ኣበሃህላኡ ካብ ኢትዮጵያውያን ንብዙሓት ኣቖጢዑ። ብኣበሃህላኡ ዝተቖጥዑ “ኣብ ዘይምከተካ ኢድካ እንተኣእቲኻስ ኢድካ ትቑረጽ” ክብልዎ ሰሚዕና። እቲ ምስኡ ዝምድና ዘለዎ ብኣብይ ኣሕመድ ዝምራሕ መንግስቲ ኢትዮጵያ እውን፡ ኣብ መንጐ ናይ ኢስያስ ናይ ጽላለ ኣካይዳን ኣብ መንጎ ኢትዮጵያውያን ምሁራትን ተቐርቂሩ ውሽጡ ሕሩር ኮይኑ ኣሎ። ኢትዮጵያውያን ምሁራት ብናይ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ጠብሎቕሎቕ ከም ዝተቑጥዑ፡ ነቲ 48 ዶክተራት ደቂ ኦሮሞ ናብ ኢሳይስ ዝጸሕፍዎ ናይ “ኢድካ ኣክበልና” ቅሉዕ ደብዳበን ምስሕጽንታን ምዕዛብ ይከኣል። ንኢድ ኣእታውነት ኢሳይስ ኣብ ጉዳይ ኢትዮጵያ፡ ማዕረቲ ናይ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ኢድ ኣእታውነት ኣብ ህልዊ ኩነታት ጉዳይ ኢትዮጵያን ግብጽን ዘመሳስልዎ ተዓዘብቲ ብዙሓት እዮም።

እቶም ኣዕሪኻ ንዘይዕረ ምስሊ ኢሳያስ ከዕርዩ፡ ናብ ኣኼባታት ዝወፈሩ መራሕቲ ህግዲፍ፡ ኣብቲ ኣኼባታት ዘምጽእዎ  ሓሳባት ሓድሽ ዘይኮነ፡ “መንግስትና ጸገማት ዝጽብጽብ ጥራይ ዘይኮነስ ፍታሕ ከምጽእ ተቐሪቡ ዘሎ እዩ” ዝብል መናውሒ ዕድመ መልእኽቲ ንምትሕልላፍ እዮም ፈቲኖም። ኣብ ሕርሻ፥ ኣብ ህንጻ፥ ኣብ ንግድን  ቀረብ መሰረታዊ ነገራትን ተኣምር ከም ዝሰርሑ ዘርዚሮም። ነቲ  ምስሊ ኤርትራ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለም ኣዝዩ ደዊኑ፡ ካብ ስደት ናብ ፍልሰት ማዕቢሉ ዘሎ ዋሕዚ ኤርትራውያን ዝዓግት መደብ ከም ዘለዎም እውን ገሊጾም። እዚ ግና ህልዊ ኩነታት ኤርትራን ባህሪ ጉጅለ ህግዲፍን ንዝፈልጥ ሓሶት ምዃኑ ንምርዳእ ዘጸግም ኣይኮነን። ኣብዚ ኣኼባታት ህዝቢ ተንሲኡ ክዛረብ እምበር፡ እንታይ ከም ዝተዛረበ ዝስማዕ ኣይነበረን። ከም ርዱእ ሎምስ ፍርሑ ቀንጢጡ ስለ ዝኾነ እቲ ህዝቢ ብውሕዱ “ናበይ ገጽና ኢና ንኸይድ ዘለና” ከም ዝብሎም ዘጠራጥር ኣይኮነን። ጐኒንጐኒ እዚ ኣኼባታት፡ ኣብ ዝተፈላለዩ ከባብታት ኤርትራ ንዝፈተንዎ ናይ “ንኽተት ተመዝገቡ” ወስታታት “ብናይ ቅድሚ ሕጂ መስዋእቲ ደቅና ኣይከሰርናን ምባልኩም መዓንጣ ከብድና እንዳሓረርናስ ሎሚኸን ንምንታይን ናበይን ኢና ነኽትት” ዝብል መልሲ ይወሃቦም ከም ዘሎ ሓበሬታ ኣሎ። እዚ ከኣ ሓደ ካብ መርኣያታት ናይቲ ህዝቢ ፍርሒ ምቕንጣጡ እዩ።

ስለዚ ህዝቢ ኤርትራ ደጊም ብህግዲፍ ኣይክዕሾን እዩ። ዘለኣለም ክዕሾ ክነብር ንቡር ኣይኮነ። መራሕቲ ህድግዲፍ ድሕሪ ሕጂ ብኸምዚ ከካይድዎ ዝቐነዩ ባዶ ወፈራ ንህዝቢ ከዕሽዉ እንተወፊሮም፡ እቶም ዝዕሸዉ ንሳቶም ምዃኖም ክርድኡ ይግበኦም። እንተ ምስሊ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ከምዘይዕረ ኮይኑ ስለ ዝተበላሸወ “ዘይዕረ ከዕርዩ” እንተዘይደኽሙ መሓሾም።  

“ግዜ እንከለካ ግዜ ኣይትጸበ” ወይ “ግዜ ወርቂ እዩ” ዝብሉ ኣበሃህላታት ኣብ ባይታ ዘይወድቁ ዓብይ መልእኽቲ ዘመሓላልፉ እዮም። ሎሚ ብሓፈሻ ከም ኤርትራውያን ብፍላይ ከኣ ከም ተቓወምቲ ስርዓት ህግዲፍ ኣብ ቅድሜና ዘይስገሩ ዕድላትን ብደሆታትን ኣለዉና። እቲ ዕድል ህግዲፍ ብሰንኪ ዘይርጉእ ኣካይዳኡን ጸይቂ ተግባራቱን ዝፈጥሮ ዘሎ ንውድቀቱ ዘቀላጥፍ ተመዝማዚ ኣቕጣጫ እዩ። እቲ ብደሆ ከኣ ነዚ ጥጡሕ ኩነታት ንረብሓ ህዝቢ ከም ዝውዕል ቃኒኻ ተቓሊስካ ዘተኣማምን መሰረታዊ ለውጢ ከተመዝግብ ምብቃዕን ዘይምብቃዕን እዩ።

ነቲ ብደሆ በዲህና፡ ነቲ ጽቡቕ ዕድል ኣደልዲልና፡ ናብቲ እንደልዮ ክንበጽሕ ኣብ ቅድሜና ካብ ዘለዉ ቅድመ-ተደላይነታት እቲ ቀንዲ እምነ-ኩርናዕ፡ ንፍልልያትካ ወጊንካ፡ ኣብቲ እትሰማመዓሉ ብሓባር ከቃልስ ዝኽእል፡ ስሙን ቅርጹን ብዘየገድስ፡ መጻኢ ዝጥምት ናይ ሓባር መቃለሲ መድረኽ ክትፈጥር ምብቃዕ እዩ። እዚ ዓማምዚ ብኹሉ መዕቀኒ ክንሰግሮ ዘይንኽእል እዋናዊ ጠለብ እዩ። እዚ ሓቢርካ ምቅላስ ዘይስገር ዝኾነሉ ቀንዲ ምኽንያት፡ ዋላ ሓደ ካብ ኩልና ውድባት፡ ሰልፍታትን ካልእ ናይ ውዳበ መልክዕን በይንና ነቲ ኣብ ቅድሜና ዘሎ ኣዝዩ ዘሰክፍ ኤርትራዊ ኩነታት ክንቅይሮ ስለ ዘይንኽእል እዩ። ብሓባር ምቅላስ ዓቕሚ ዝፈጥር ጥራይ ዘይኮነ ብሓፈሻ ናይ መላእ ህዝብና ብፍላይ ከኣ ናይ መንእሰይና ናይ ተሳትፎ ሸውሓት ዘበርኽ እዩ።

ነዚ ዘይስገር ኣድላይነት ሓቢርካ ምቅላስ፡ ኣብዚ እዋንዚ ብክለሰ-ሓሳብ ደረጃ ኩልና ከም እንሰማመዓሉ፡ በብግዜኡ ዝወጹ ኣዋጃትናን መግለጽታትና፡ ኣብ ዝተፈላለዩ መድረኻት እነስመዖም መድረታትን ምስ ዝተፈላለዩ ማዕከናት ዜና ኣብ እንገብሮም ርክባትን ጐሊሑ ዝንጸባረቕ ዘሎ እዩ። እቲ ዘይተመለሰ ጽውጽዋይ ኮይኑ ዘሎ እምበኣር፡ ብኽንድቲ እነንጸባርቖ ክለሳ-ሓሳባዊ ናይ ሓቢርካ ምቅላስ ቅሩብነት፡ ብግብሪ እሞ ድማ ዘይምኽኑይ ግዜ ከይበላዕና ከነተግብሮ ዘይምብቃዕና እዩ። እዚ እዩ ከኣ “ኣካይዳኹም ናብ ሓቢርካ ምስራሕ ነቲ ንርከበሉ ዘለና ኤርትራዊ ህጹጽነት ዝምጥን ቅልጣፈ ዘለዎ ኣይኮነን” ዝብል ናይ ህዝቢ ሻቕሎት ዘሕድር ዘሎ።

ናይዚ ብኽለሰ-ሓሳብ እንዳተሰማማዕካ ቀልጢፍካ ዘይምትግባር ቀንዲ ጠንቂ፡ እንታይ ምዃኑ ዘሻቕሎም ኤርትራዊ ደለይቲ ጽቡቕ ወገናት፡ ነናቶም “ምኽንያት እዩ፡” ኢሎም ዝኣምንሉ ሓሳባት ከቕርቡ ምስማዕ ልሙድ ኮይኑ ኣሎ። ምናልባት እቲ ብኽለሳ-ሓሳብ ዝበሃል፡ ኣብ ገሊኡ ኣካላት ንከባቢኻ ንምምሳል እምበር ካብ ልቢ ዝነቐለ ኣይኮነን ዝብሉ ወገናት ኣለዉ። እቲ ኣድላይነት ብሓባር ምቅላስ፡ መተካእታ ዘየብሉን እዋናውን ክነሱ፡ ካብ ናይ ዝሓለፈ ቅርሕንቲ ክወጹ ዘይከኣሉ ወገናት የደናጉይዎ ከም ዘለዉ ዘርኢ እዩ ዝብሉ እውን ውሑዳት ኣይኮኑን። ካብዚ ብዝተፈልየ እቲ ምድንጓይ ውጽኢት ናይቲ ብሓባር ኣንጻሩ  ክንቃለስ እንተ በቒዕና፡ ዕድሜኡ ምሕጻር ማለት ምዃኑ ዝርዳእ ጉጅለ ህግዲፍ፡ ዝፈጥሮ ዘሎ ስዉር ምትፍናን ከይከውን ዝሰግኡ ወገናት እውን ኣይተሳእኑን። እቲ ሓቀኛ ጠንቂ ንምርዳእ መጽናዕቲ ከምዘድሊ ርዱእ ኮይኑ፡ እዞም ዝተጠቕሱ ምናልባታትን ስግኣታትን ሸለል ዝበሃሉ ኣይኮኑን።

ኤርትራዊ ጉዳይና ሎሚ እውን ካብ ጠመተ ናይ ግዳም ሓይልታት ወጻኢ ኣይኮነን። ገሊኦም ንተፈጥሮኣዊ ጸጋ ሃገርና የማዕድዉ። ገሊኦም ድማ ምቹእ እስትራተጅያዊ ኣቀማምጣ ሃገርና ክርእዩ እንከለዉ የንባህቑ። ከምቲ ብፍላይ ኣብቲ ዝሓለፈ ዳርጋ ክልተ ዓመታት ናይ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ኣብ ኣደራሻት ኤርትራ፡ ኣደባባያት ኢትዮጵያን ኣብያተ-መንግስቲ ሃገራት ዓረብን ኣብ ጉዳይ ልኡላውነትና ሓድሽ ናይ ምጥላዕ ድራማታት ብጋህዲ ክረአ ምስ ጀመረ፡ ከምቲ “ወዮ ዘይገልባስ ደርጓዕ ኣብለለን” ዝበሃል፡ እቲ ናይ ግዳም ሓይልታት ህርፋን ኣብ ኤርትራ መመሊሱ ይበራበር ከምዘሎ እንዕዘቦ ዘለና  እዩ። ናይ በዓል መንግስቲ ኤማራት መንቀሊኡን መዕረፊኡን ብዘይፍለጥ ስዉር ስምምዕ ኣብ ማእከል ሃገርና ወተሃደራዊ መደበራት ምኽፋት በዚ መንጽር ዝርአ ሓደጋ እዩ። ናይ ከም በዓል ታምራት ነገራን ጀነራል ጻድቃን ገብረትንሳኤን  ዘረባታትን ናይ ጀነራል ኣበበ ተኽለሃይማኖት “ኢትዮጵያ ከየት ወዴት” ዘርእስታ መጽሓፍን፡ ዝኣመሰሉ ደግሲ ኣብ ልኡላውነት ኤርትራ እውን ካብዚ ፈሊኻ ዝረአዩ ኣይኮኑን።

እንተ ጉጅለ ህግዲፍ ነብሱ ስለ ዘይኣደበ፡ ካብ ምጽቃጥ ሓሊፉ ነቶም ንኤርትራ ክርእዩ እንከለዉ ዘንባህቑ ዓገብ ዝብለሉ ሞራል ክህልዎ እንጽበዮ ኣይኮነን። ቅድሚ ክልተ ወርሒ ዘይመልእ፡ ኣብ ከተማ ጐንደር ኣብ ዝተኻየደ ናይ ኢትዮጵያ በዓል ጥምቀት ኣከባብራ፡ ኤርትራ ኣካል ኢትዮጵያ ምዃና ዘርኢ ካርታ ብደረጃ ካርኒቫል ክቐርብ እንከሎ፡ ብኣካል ዝተዓዘበ እንበሳድር ኤርትራ ኣብ ኢትዮጵያ ሰመረ ርእሶም ድምጹ ኣየስመዐን። በዚ ዝተተባብዑ ወገናት፡ ኢትዮጵያዊ ደራፋይ ቴድሮስ ካሳሁን (ቴዲ ኣፍሮ) ብ22 ለካቲት 2020 ኣብ ኣዲስ ኣበባ ኣብ ዘካይዶ ሙዚቃዊ ኮንሰርት ከሰናድኡ እንከለዉ፡ ኤርትራ ከምቲ ናይ ጐንደር ኣካል ኢትዮጵያ ምዃና ኮለል ኣቢሉ ዘርኢ ካርታ ብባዴራ ኢትዮጵያ ኣመላኺዖም ከቕርቡ እንከለዉ ጉጅለ ህግዲፍ ምዩቕ ኣይበለን። እኳ ደኣ ኣካላቱ  ኣብኡ ክጭድሩ ሓዲሮም።

እዚ መልከዓቱ እንዳቐያየረ ዝመጽእ ዘሎ፡ ህግዲፍ ዝመረቖ ንኤርትራዊ ልኡላውነት ኣብ ሓደጋ ዘውድቕ ተርእዮ ክዕጸፍ ዘለዎ እዩ። እዚ ከኣ ናትና ናይቶም “እምቢ ልኡላውነት ሃገርናን ክብሪ ህዝብናን፡ ዋጋ ስዉኣትና እምበር፡ ኣብ ጸሊም ዕዳጋ ዝወርድ ንብረት ህግዲፍ ኣይኮነን” ኢልና ንቃለስ ዘለና ሓላፍነት እምበር፡ ወዮ ባዕላቶም መንገዲ ጥፍኣት እንዳመርሑ ህግደፍ ወይ ደቀመዛምርቱ ክዓሙልና እንጽበየሉ ኣይኮነን። እዚ ጉዳይ ከምቲ “ቆርበት ብርሕሱ፡ ቆልዓ ብንእሱ” ዝበሃል፡ ብዓንተቦ ሓይልና ኣወሃሂድና እንቃለሶ እምበር ኣራጢጥና ዘይተደላይ ግዜ ነባኽነሉ ኣይኮነን። ግዜ ከኣ ብግቡእ መልክዕ ተታሒዙ ኣብቲ ምቹእ ኩነታት እንተዘይተጠቒምናሉ ዘይቅየር ዋሕዙ ሓልዩ ሓላፋይ እዩ። ቅድሚ ሕጂ ብዙሓት ምቹኣት ብሓባር ተቓሊስካ ናይ ምዕዋት ዕድላት ኣባኺንና ኢና። ናይቲ ምብኻን ሳዕቤን ከኣ ኣብ እንግደዓ ኩላትና ዘሎ ጥዕሳን ስንብራት እዩ። ሕጂ ኣብ ቅድሜና ዘሎ ዕድል ከኣ፡ ነቲ ዝባኸነ ግዜ ምላስ ዘይኮነ፡ እቲ ዘጣዕስ ተመኩሮ ንኸይድገም፡ በቲ ኣብ ኢድና ዘሎ ግዜ ክንጥቀም ክንበቅዕ ጥራይ እዩ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ሰውራዊ ደሞክራስያዊ ግንባር ኤርትራ(ሰደግኤ) ካብ 25 ክሳብ 28 ለካቲት 2020 ዓ.ም. ተሰላሲሉ፡፡ ውድባዊ ጉባኤና ኣብ ፍሉይ ዓለማዊ፣ ዞባዊ፣ ከባብያዊ ኩነታት ብሓፈሻ፡ ሃገራዊ ኩነታት ድማ ብፍላይ ተኻይዱ። ኣብ ሞንጎ ልዕለ ሓያላን መንግስታት ዓለምና ዝካየድ ውድድርን ምንሕናሕን፡ ካብ'ቲ ዝረሓቐ ናብ ከባቢና ቀሪቡ፡ ኣብ ከባቢ ቀይሕ ባሕሪ ዘዕርፎ ዘሎ ጽልዋ፡ ኣዝዩ ኣስጋኢ እናኾነ ኣብ ዝኸደሉ እዋን እዩ። ኣሉታዊ ጽልዉኡ፡ ኣብ ልዕሊ ሃገርናን መጻኢ ዕድልናን፡ በብእዋኑ እናዓበየ ኣብ ዝኸደሉ እዋን እዩ። ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ፡ ንጸቢብ ጉጅላዊ ረብሕኡ ከማልእን ብኡ ኣቢሉ ድማ፡ ናይ ስልጣን ዕድሚኡ ከናውሕ፡ በብእዋኑ ናይ ዞባ ማ/ምብራቕ ጎይቶት እናቐያየረ፡ ኣብ ውሽጣዊ ጉዳይ የመን ኢዱ ኣእትዩ፡ ኣብ ሞንጎ ህዝብታት ቂምን ቅርሕንትን ዝኣጉድ ተግባራት ኣብ ዝፍጽመሉ እዋን እዩ። ካብ ኩሉ ዝኸፍአ ድማ፡ ካባ ናጽነትን ልዑላውነትን ተጎልቢቡ፡ ንህዝብን ሃገርን ኤርትራ፡ ናብ ሓደጋ ብርሰት ከሳጥሖም ዝጸንሐ ኮይኑ፡ ካብ ጽባሕ ''ስምምዕ ሰላም'' ጀሚሩ ግን፡ ምስ ላዕለዎት ሰበ-ስልጣናት ፌደራልን ካልኦት ሓይልታት ትምክሕቲ ኢትዮጵያን ተሻሪኹ፡ ንልዑላውነትን ናጽነትን ሃገርና ኣብ ዋጋ ዕዳጋ ዘሳጥሓሉ እዋን እዩ ተኻይዱ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ ኣብ'ዞም ዝሓለፉ ሰለስተ ዓመታት፡ ኩነታት ዓለምና፣ ዞባና፣ ከባቢና ብሓፈሻ፡ ኩነታት ሃገርና ድማ ብፍላይ ከመይ እናበለ ከም ዝመጸ ብዕምቆትን ብስፍሓትን ገምገመ። ኣብ ኣሜሪካ፡ ህሉው ፕረዚደንት ናብ ስልጣን ካብ ዝመጽእ ጀሚሩ፡ ኣብ ፖሎቲካዊ፣ ቁጠባውን ንግዳውን፣ ኣብ ወታሃደራውን ዲፕሎማስያውን መዳያት ዓለምና ዝተራእዩ ለውጥታት ብሓፈሻ፡ ኣብ ከባቢና ድማ ብፍላይ ጽልውኡ ረኣየ፤ ልዕልነት ኣሜሪካ ዳግም ንምሕዳስ ዝዓለመ ወፈራ ፈጢሩዎ ዘሎ ፖሎቲካዊ ቅልውላው፡ ኣሉታዊ ሳዕቤኑ ኣብ ናጽነትን ልዑላውነትን ሃገርና ብስፍሓት ፈተሸ። ኣሜሪካ ኣብ ቀይሕ ባሕርን ከባቢኡን ዝነበራ ልዕልነት ዳግም ንምምላስ ክትብል፡ ኣብ ልዕሊ ሃገርና ኤርትራ፡ ኣብ ዘበነ ኣርባዓታትን ሓምሳታትን ዝሓዘቶ ጎባጥን ዓምጻጽን ፖሊሲ፡ ብኻልእ መልክዕ ክትፍጽም ትደናደን ከምዘላ ዘመላኽት ተርእዮታት ይቀላቐሉ ምህላዎም ኣስተውዓለ። ምስ'ዛ ልዕለ ሓያል ሃገር'ዚኣ ተሻሪኸን፡ ሃገራዊ ጽልወአን ከዕርፋን ረብሓታተን ከማልኣን ዝደልያ፡ ሓደ-ሓደ መንግስታት ኣዕራብ ድማ፡ ምስ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ ተማሓዝየን፡ ዘካይደኦ ዘለዋ ጽዑቕ ምንቅስቓስ፡ ፖሎቲካዊ ቅልውላው ከባቢና ብዝኸፍአ ዘጋድድ፡ ኣብ ልዕሊ ልዑላውነትን ናጽነትን ሃገርና ብሓፈሻ፡ ኣብ ክሊ ብዙሕነታዊ ክውንነት ህዝብታትና ድማ ብፍላይ፡ ዘዕርፎ ኣሉታዊ ጽልዋ ቀሊል ከምዘይኮነ ጉባኤ ተገንዚቡ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ ህሉው ኩነታት ሃገርና ብሓፈሻ፡ ኩነታት ስርዓተ ምሕደራ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ ድማ ብፍላይ ብዝርዝር ፈተሸ። እዚ ዕሉል ጸረ ህዝብን ጸረ ዲሞክራስን ውልቀ መላኺ፡ ጭርሖ ናጽነትን ልዑላውነት ኤርትራ ተጎልቢቡ፡ ንሕቶ ዶብ ኣመሳሚሱ፡ ኣብ ዝሓለፉ 20 ዓመታት፡ ኣብ ልዕሊ ህዝብታትና ዘውረዶ፡ ፖሎቲካዊ ዓፈና፣ ማሕበረ ቁጠባዊ ሕሰም፣ ምዝራግ ሰላምን ጸጥታን፣ ግህሰት ሰብኣዊ መሰላት፣ ክብሪ ህዝብታትና ዘዋርድ ዲፕሎማስያዊ ተነጽሎነት፡ ከም ሳዕቤኑ ዝተራእየ ሰፊሕ ዋሕዚ ስደተኛታት፡ ካብ ሓደ ብናጽነታዊ ተጋድሎና ናብ ስልጣን ዝሓኾረ፡ ሃገር የማሓድር ኣሎኹ ዝብል መራሒ ፈጺሙ ትጽቢት ዘይግበረሉ፡ ካብ'ቶም ዝሓለፉ ባዕዳውያን ገዛእትና ዝኸፍአ ስርዓተ ምሕደራ ኣተኣታትዩ፡ ህዝብታትና ኣብ ገዛእ'ታ ብጅግንነታዊ ተጋድሎኦምን መስዋእቶምን ናጻ ዝገበሩዋ ሃገሮም ተሾቕሪሮም ርእሶም ኣድኒኖም ክነብሩ ከምዘገደዶም ገምገመ። እዚ ዘይተኣደነ ኣደራዕ ጭቆና'ዚ፡ ክወቕዖ ዝተዋደደ ናይ መወዳእታ ዕላማ ከምዝነበሮ፡ ካብ ጽባሕ ''ስምምዕ ሰላም'' ጀሚሩ፡ ከም ጸሓይ ቀትሪ እናበርሀ ከምዝመጸ ኣረጋገጸ።

ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ፡ ኣብ ዝሓለፉ 16 ዓመታት፡ ''ውሳኔ ኮምሽን ዶብ ኣብ ባይታ ከይተመልከተ፡ ዘተ ዝባሃል ዘይሕሰብ እዩ'' ብምባል፡ ኣብ ልዕሊ ህዝብታትና ዘውረዶ፡ ብቃል ክትገልጾ ዝኸብድ ኩሉ-መዳያዊ ዕንወት፡ ርእሱ ኣቕኒዑ ዓገብ ክብል ዝኽእል ዓቕምን ሞራልን ዘለዎ ህዝቢ ከይህሉ ብምግባር፡ ኣብ ጽባሕ ''ስምምዕ ሰላም''፡ ኣብ ሃዋሳን ኣዲስ ኣበባን፡ ኣብ መድረኽ ደይቡ፡ ''ኣይከሰርናን፤ ብዘይ ቃል-ዓለም ንስኻ ክትመርሓና ሓላፍነት ሂበካ ኣሎኹ'' ብምባል፡ ጥልመት ጎሲዑ። ኣብ መወዳእታ ወርሒ ታሕሳስ ዝገበሮ ዑደት፡ ''ሰለስተ ወለዶ ብዘይ ምኽንያት ተራሓሒቕና ጸኒሕና፤ ሰለስተ ወለዶ ከሲርና. . '' ብምባል መዲሩ፤ ኣብ ወርሒ ለካቲት 2020 ምስ ጋዜጠኛታቱ ኣብ ዘካየዶ ቃለ መሕትት ድማ፡ ''. . . ጉዳይ ኢትዮጵያ ኣማዕዲና ንርእዮ ኣይኮነን፤ ይምልከተና እዩ፤ እዚ ጸቢብ ነዳይ ጃንዳ ወያነ ዕንቅፋት ምፍጣሩ ስለዘይተርፍ፡ ኣብ ጎድኒ ፌደራል መንግስቲ ደው ኢልና ደገፍ ክንህብ ግድን እዩ''፤ ''እቲ ዝነበረ ሕገ መንግስቲ ከይተጓሓፈ ምርጫ ኣብ እዋኑ ዘየካየድና ምባል ትርጉም የብሉን''፤ . . ወዘተ ብምባል፡ ኣብ ውሽጣዊ ጉዳይ ኢትዮጵያ፡ ብቕሉዕ ኢዱ ከእቱ ምዃኑ ምግላጹ ኣብ ልዕሊ ህዝብታትና ብሓፈሻ፡ ኣብ ናጽነትን ልዑላውነትን ሃገርና ዘለዎ ትርጉም ድማ ብፍላይ፡ ብዕምቆት ፈተሸ። እቶም ዶብ ሃገር ምክልኻል ይኹን፡ ውሳነ ኮምሽን ዶብ ብዘየማትእ ምምልካት፡ ኣካል ኣምሳል ምውሓስ ናጽነትን ልዑላውነትን ሃገርና ምዃኑ ኣሚኖም፡ ዝተዋግኡ፡ ሂወቶም ዝሰኣኑ፣ ኣካሎም ዝጎደሉን ኩሉ መዳያዊ ዓቕሞም ዘበርከቱን ህዝብታትና፡ ትጽቢቶም ንጎድኒ ጎስዩ፡ ውሽጣዊ ጉዳይ ኢትዮጵያ ብቐዳምነት ዝሕለቐሉ ምዃኑ ደጋጊሙ ክገልጽ ጸኒሑ እዩ። ብሰንኪ ናይ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ ቅሉዕ ናይ ጥልመት መርገጺ፡ ድጉል ሕልሞም ነብሲ ክዘርእ ዝተዓዘቡ፡ ብነዊሕን መሪርን ብረታዊ ተጋድሎና ዝሰዓርናዮም ተረፍ መረፍ ሓይልታት ትምክሕትን ሓደስቲ ሰዓብቶምን፡ ከምኡ'ውን ኣብ ፌደራል መንግስቲ ኢትዮጵያ ዝለዓለ ስልጣን ዘለዉ ኣካላት፡ ቀንዲ መማኽርቲ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ ኮይኖም፡ ልዑላውነትን ናጽነትን ሃገርና ዝዳፍኡ ዝተፈላለዩ ስልትታት እናሓንጸጹ ተግባራዊ ክገብሩ ይረኣዩ ምህላዎም ገምገመ። ስለዝኾነ'ውን፡ እቲ ኣብ ልዕሊ ህዝብታት ኤርትራ ኣንጸላልዩ ዝጸንሐ ሓደጋ ብርሰት፡ ብዝኸፍአ መልክዑ፡ ናጽነትን ልዑላውነትን ሃገርና ኣብ ከቢድ ሓደጋ ናብ ዘውድቕ ደረጃ ተሰጋጊሩ ምህላዉ 8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ኣረጋገጸ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ እቶም ኣብ መላእ ዓለም ይኹን ኣብ ውሽጢ ሃገር ዝርከቡ ውጹዓት ህዝብታትና ብሓፈሻ መንእሰያትና ድማ ብፍላይ፡ ይኣክል ዝብል ሃገራዊ ጭርሖ ክብ ኣቢሎም፡ ብዝላዓለ ናህርን ቁጠዐን ክላዓሉ ዝደፍኦም፡ እዚ ስርዓት'ዚ ኣብ ዝሓለፉ 27 ዓመታት፡ ከውረደሎም ዝጸንሐ ኩሉ መዳይ ኣደራዕ ጥራሕ ከይተደረተ፡ ነታ ከም ብሌን ዓይኖም ዝርእዩዋ ሃገራዊ ናጽነቶምን ልዑላውነቶምን ከንቁራ ይደናደን ምህላዉ ብምግንዛቦም ምዃኑ ኣስተውዓለ። ስለዝኾነ'ውን ኣብ'ዚ እዋን'ዚ፡ ብቐዳምነት ዝስራዕ ህጹጽ ገድላዊ ዕማምና፡ ኣብ ልዕሊ ልዑላውነትን ናጽነትን ሃገርና ኣንጸላልዩ ዘሎ ሓደጋ ብምፍሻል፡ ቀጻልነትን ድሕንነትን ሃገርናን ህዝብታትናን ምርግጋጽ ምዃኑ ኣስመረሉ። ኩሉ ዓቕምታት ህዝብታትናን ፖሎቲካዊ ሓይልታቱን፡ ኣብ'ዚ መዳይ'ዚ ከቕንዕ ከምዘለዎ 8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ሰውራዊ ደሞክራስያዊ ግንባር ኤርትራ ኣስሚሩሉ ሓለፈ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና ልዑል ቱኽረት ሂቡ ዝዘተየሉ፡ ኩነታት ሓይልታት ተቓውሞ ኤርትራ ብዝምልከት እዩ። ኣብ ዝሓለፉ ልዕሊ 20 ዓመታት፡ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ፡ በብእዋኑ ብዝፍብርኾም ናይ ግዳም ኣጀንዳታትን ከፋፊልካ ናይ ምግዛእ ስልቲታትን ምኽንያት፡ ህዝብታትና ሰፍ ዘይብል ኣደራዕ ኢሳያሳዊ ጭቆና ተጻዒኑዎም እንከሎ፡ ኣቓልቦኦም ናብ ግዳም ብምትኳሩ፡ ንፖሎቲካዊ ሓይልታት ተቓውሞ ኤርትራ ኣዝዩ ፈታኒ እዋን ምንባሩ መዚኑ፤ በቲ ካልእ ድማ፡ ኣብ ሞንጎና ዝረኣዩ ዝነበሩ ካልኣዊ ፍልልያት፡ ብልዙብን ዲሞክራስያውን መንገዲ ኣብ ምፍታሕ፡ ዘርኣናዮም ሕጽረታት፡ ኣደዳ ምፍንጫል ስለዘቃልዑና፡ ሕቡኣት ኣጻፍር ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ፡ ነዚ ድኹም ጎድኒ'ዚ መዝሚዘን፡ ጥጡሕ መወሳወሲ ረኺበን ምጽነሐን ተገንዘበ። ፖሎቲካዊ ሓይልታት ተቓውሞ ኤርትራ፡ ኣብ ጽንኩር መድረኽ ስንና ነኺስና ምቅላስና፡ ነዚ ኣብ'ዚ እዋን'ዚ ተወሊዑ ዘሎ፡ ናይ ይኣክል ምንቅስቓስ፡ ናይ ባዕላትና ኣወንታዊ ተራ ከምዝተጻወትና ዘይከሓድ'ኳ እንተኾነ፡ ኣብ ሕቶ ሓድነትን ምሕዝነትን ዘርኣናዮ ድኽመት፡ ኣብ ህዝብታትና ኣዕሪፉዎ ዝጸንሐ ቁስሊ፡ ተበለጽቲ ጉጅለታትን ሕቡኣት ልኡኻት ኢሳያስን፡ ክብለጹሉን፡ ንናይ ህዝብታትና ናይ ይኣክል ምንቅስቓስ ኣብ ምምራሕ እጃምና ከይንጻወት፡ ብዝተፈላለዩ መንገድታት ዕንቅፋታት ከምዘጋጠመና ገምገመ። ስለዝኾነ'ውን ፖሎቲካዊ ሓይልታት ተቓውሞ ኤርትራ፡ ሕሉፍ ድኽመታትና ነቒስና ብምውጻእ፡ ጀሚርናዮ ዘለና ምቅርራብ ብዝያዳ ብምጥንኻር፡ ኣብ ልዕሊ ልዑላውነትን ናጽነትን ሃገርና ኣንጸላልዩ ዘሎ ሓደጋ ብህጹጽ ንምዕጻፍ፡ ኣብ ጎድኒ ናይ ህዝብታትና ናይ ይኣክል ምንቅስቓስ ደው ብምባል፡ መሪሕ ተራና እንጻወተሉ ኩነታት ንምፍጣር ዝለዓለ ጻዕሪ ከነካይድ 8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ጸወዐ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ሰደግኤ፡ ብሓደ ወገን ኣብ ልዕሊ ናጽነትን ልዑላውነትን ሃገርና፡ ብዝተፈላለዩ ኣንፈታት ዘንጸላልዉ ዘለዉ ሓደጋታት ብዝርዝርን ብስፍሓትን ዝፈተሸ ኮይኑ፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ፡ ልዑላውነትናን ናጽነትናን ብዘተኣማምን ዓቂብና፡ መጻኢና ናብ ዝሓሸ ደረጃ ንምስግጋር ዘለዉና ጽቡቓት ዕድላት ብሰፊሑ ዳህሲሱ እዩ። 8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ ነዚ ኣንጸላልዩና ዘሎ ሓደጋ ናይ ምዕጻፍ ዓቕምና፡ ብቐንዱ ህዝብታትና ኣብ ሃገራዊ ናጽነቶምን ልዑላውነቶምን ካብ ዘለዎም ነቕ ዘይብል መርገጺ ዝብገስ ምዃኑ ኣቐመጠ። ናይ'ዚ ጭቡጥ ምስክር ድማ፡ እቲ ንልዕሊ 27 ዓመታት፡ ብገባቲ ኢሳያስን ጉጅልኡን ክወርዶም ዝጸንሐ ማእለያ ዘይብሉ በደል ተጻዊሮሞ'ኳ እንተጸንሑ፡ ናይ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ፡ ናይ ጥልመት መደረ ምስ ተኸታተሉ ግን፡ ዘስመዑዎ መሪር ተቓውሞን ቁጠዐን ይኹን፡ ወሊዖሞ ዘሎዉ ናይ ይኣክል ምንቅስቓስ፡ ናይ'ዚ ግብራዊ መግለጺ ምዃኑ ኣረጋገጸ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ እዚ ኣብ'ዚ እዋን'ዚ፡ ኣብ ልዕሊ ናጽነትናን ልዑላውነትናን ኣንጸላልዩ ዘሎ ሓደጋ፡ ብተመሳሳሊ ኣብ ልዕሊ ህዝብታት ኢትዮጵያን ፌደራል ሓይልታትን ብሓፈሻ፡ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ትግራይን መሪሕ ውድቡ ህወሓትን ድማ ብፍላይ፡ ዘንጸላለወ ሓደጋ ምዃኑ፡ ብንጹር ኣስተውዓለ። ኣብ ውሽጢ ናይ ኢትዮጵያ ህዝባዊ ሰውራዊ ደሞክራስያዊ ግንባር(ኢህወደግ) ዝማዕበለ ሕመቕ፡ ውዒሉ ሓዲሩ ናብ ምፍራስ ዘብጸሖ መስርሕ፡ እቲ ኣብ ኢትዮጵያ ዝተቐልቀለ ፖሎቲካዊ ቅልውላው እናባኣሰ፡ ይኸይድ ብምህላዉ፡ ንኹሎም ኣፍሪቃውያን ብሓፈሻ፡ ንጎረባብቲ ዝኾና ሃገራት ድማ ብፍላይ፡ ኣዝዩ ኣስጋኢ እናኾነ ምምጽኡ፡ ንኹሉ ዝተሰወረ ኣይኮነን። ኣብ'ዚ እዋን'ዚ ተኸሲቱ ዘሎ ህሉው ኩነታት፡ ብክልተ ገጽ፡ ኣብ ልዕሊ ህዝብታት ኤርትራን ኢትዮጵያን፡ ኣሉታዊ ጽልዋ ዘዕርፍ ምዃኑ ረኣየ። ብሓደ ገጽ፡ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ፡ ውሽጣዊ ጉዳይ ኢትዮጵያ ብቐጥታ ከም ዝምልከቶ ብምግላጽ፡ ንፌደራላውን ሕገ መንግስታውን ስርዓት ኢትዮጵያ ከፍርስ እንተኾይኑ፡ ንህዝቢ ትግራይ መሪሕ ውድቡ ህወሓት ክደሃኹ ከምዘለዎ ኣሚኑ፡ ሓገዝ ከበርክት ድሉው ምህላዉ ዘረጋገጸሉ እዋን እዩ። ብተወሳኺ፡ ምስ ኩሎም ሓይልታት ትምክሕቲ ኢትዮጵያ ተዋሃሂዱ፡ ናይ ሃገርና ናጽነትን ልዑላውነትን ኣብ ዋጋ ዕዳጋ ከውርዶ ተዳልዩ ምህላዉ ካብ ዘመሓላለፎም መልእኽታት ከም ጸሓይ ቀትሪ በሪሁ ኣሎ። በቲ ካልእ ገጽ ድማ፡ ላዕለዎት ሰበ-ስልጣን ፌደራል ይኹኑ፡ ነባራት ተረፍ መረፍ ሓይልታት ትምክሕትን ሓደስቲ ሰዓብቶምን፡ ንፌደራላውን ሕገ-መንግስታውን ስርዓት ኢትዮጵያ ኣፍሪሶም፡ መሰል ብሄራትን ብሄረ ሰባትን ኢትዮጵያ ምጉዕጻጽ ጥራሕ ዘይኮነስ፡ ኤርትራ ኣካል ኢትዮጵያ ብምግባር፡ ኣፍ-ደገ ባሕሪ ዘለዋ ዓባይ ኢትዮጵያ ክርእዩ ዝሓልሙ፡ ብተግባር ድማ ተዋፊሮም ዘለዉ እዮም። ናይ ዓለምና ጎባልል ሊበራል ሓይልታትን መሓዙቶም ሓደ-ሓደ ናይ ኣዕራብ መንግስታትን ድማ፡ ብኹሉ ዓቕሞም ዝደጋገፉሉ እዋን እዩ።

ኣብ'ዚ እዋን'ዚ፡ ህዝብታት ኤርትራን ፖሎቲካዊ ሓይልታቱን፡ ብቐዳምነት ሃገራዊ ናጽነቶምን ልዑላውነቶምን ንምክልኻልን ንምውሓስን ሓያል ግጥም ከካይዱ ኣብ ዝተገደዱሉ እዋን እዮም። ህዝብታት ኢትዮጵያን ፌደራል ሓይልታትን ብሓፈሻ፡ ህዝቢ ትግራይን መሪሕ ውድቡ ህወሓትን ድማ ብፍላይ፡ ብቓልሶም ዝሃነጹዎ ፌደራላዊ ዲሞክራስያዊ ስርዓቶምን ሕገ መንግስቶምን ካብ ኣንጸላልዩዎ ዘሎ ናይ ምፍራስ ሓደጋ ንምድሓን፡ ኣብ ሓያል መኸተ ተጸሚዶም ይርከቡ። ስለዝኾነ'ውን ክልቲኦም ሽነኻት፡ ምእንቲ ነናይ ባዕላቶም ድሕንነትን ቀጻልነትን፡ ኣብ ተመሳሳሊ ዕማም፡ ኣብ ሓደ ግንባር ደው ኢሎም ዝርከቡሉ እዋን ምህላዎም ዘየካትዕ ሓቂ ኮይኑ ምህላዉ 8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ተገንዘበ። በዚ ምኽንያት፡ ህዝብታት ኤርትራን ፖሎቲካዊ ሓይልታቶምን፡ ልዑላውነቶምን ናጽነቶምን ንምክልኻልን ንምውሓስን፡ ኣብ ዘካይዱዎ ሓያል ግጥም፡ ንበይኖም ከምዘይኮኑ ተገንዚቦም፡ ኣብ ጎድኒ ውጹዓት ብሄራትን ብሄረሰባትን ኢትዮጵያን ፌደራል ሓይልታትን ብሓፈሻ፡ ምስ ህዝቢ ትግራይን መሪሕ ውድቡ ህወሓትን ድማ ብፍላይ ተወሃሂዶም፡ ክቃለሱ ከምዘለዎም 8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ሰደግኤ ኣጽንኦት ሂቡ ኣዘኻኸረ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ ዝኽተሎ ዘሎ ናይ ክድዓት ኣንፈት፣ ናይ ግዳም ሓይልታት ምትእትታው፣ ናይ ህዝብታትና ናይ ይኣክል ምንቅስቓስ፡ ሓያልን ድኹምን ጎድንታቱ፣ ኩነታት ሓይልታት ተቓውሞ ኤርትራ ብሓፈሻ፡ ውድብና ሰደግኤ ኣብ ሕቶ ሓድነትን ምሕዝነትን ክኽተሎም ዝጸንሐ ናይ ቃልሲ ኣንፈታት ድማ ብፍላይ፡ ብዕምቆትን ብስፍሓትን ተመልኪቱዎ እዩ፡፡ ኣብ'ዚ እዋን'ዚ ህዝብን ሃገርን ኤርትራ ኣንጸላልዩዎም ካብ ዝጸንሐ ሓደጋ ብርሰት ዝባኣሰ፡ ናጽነትን ልዑላውነትን ኤርትራ ኣብ ዋጋ ዕዳጋ ዘእቱ ከቢድ ሓደጋ ኣንጸላልዩዎም ምህላዉ ብምግንዛብ፡ ናይ ህዝብታትና ናይ ይኣክል ምንቅስቓስ ብዝበለጸ ዘጠናኽር፡ ምስ ኩሎም ደለይቲ ለውጢ ፖሎቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ፡ ኣብ ዘራኽቡዎ ዕላማታት ተቐራሪቡ ክቃለስ ዘብቅዖ፡ ኣብ ሞንጎና ዘለዉ ናይ ርሑቕ ዕላማታት ኣፈላላይ፡ ንእዋናዊ ሓባራዊ ገድላዊ ዕዮና ዕንቅፋት ብዘይፈጥሩሉ ኣገባብ ክማሓደሩ፡ ብሙሉእ ዕግበት ከምዝቕበሎ ኣረጋገጸ። ናብ'ዚ ደረጃ'ዚ ንምብጻሕ ድማ፡ ኣብ ክሊ'ቲ ኤርትራዊ ሃገራዊ ግንባር(ኤሃግ) ሒዙዎ ዝጸንሐ ቅኑዕ ኣንፈት፡ ነቲ ተጀሚሩ ዘሎ ዘተ ፖሎቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ኣብ ምዕዋት፡ እጃሙ ከበርክት ወሲኑ ኣሎ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና ብቱኽረት ዝረኣዮ ዓብይ ኣርእስቲ፡ ህሉው ኩነታት ስደተኛታት ኤርትራውያ እዩ። ብሰንኪ ጨካን ስርዓተ ምሕደራ ርእሰ ፋሽስት ኢሳያስ፡ ህዝብታትና ኣብ ገዛእ ሃገሮም ቀሲኖም፣ ሰላም ረኺቦም፣ ናብርኦም እናማሓየሹ ክነብሩላ ዘይክእሉ፡ ምድረ-ሲኦል ኮይናቶም ብምህላዋ፡ ዋሕዚ ስደት ብቓፍላያት ይቕጽል ምህላዉ ተመልከተ። ስዱዳት ወገናትና ኣብ ጉዕዞኦም ዘጋጥሞም ኩሉ ዓይነት ጸገም ብሓፈሻ፡ ኣብ ምድረ-በዳታት፣ ኣብ ቤት ማእርቲ ሊብያ፣ ሂወት ኣብ እስራኤል ኣዝዩ ዘሕዝን ምዃኑ ተመልከተ። ኣብ ማእከላይ ባሕሪ በብእዋኑ ዝቕዘፉ ኤርትራውያን፡ ኣስከሬኖም ኣብ መሬት ዓዶም ሓመድ ድበ ዝለብሰሉ ዕድል ከይፍጠር፡ በዚ ሰይጣናዊ ስርዓት'ዚ ተሓሪሙዎም ምጽንሑ፡ ናይ'ቲ ኣብ ህዝብታትና እናወረደ ዝመጸ መሪር ሓዘን ተኻፋሊ ምዃኑ ገለጸ። ኣብ ኢትዮጵያ ብሓፈሻ፡ ኣብ ክልል ትግራይ ድማ ብፍላይ፡ ከም ስደተኛታት ክነብሩ ዝጸንሑ ወገናትና፡ ክረኽቡዎ ዝጸንሑ ሕውነታዊ ሓልዮትን ክንክንን ከምኡ'ውን ንተማሃሮና ዝወሃብ ናይ ዩኒቨርስቲ ዕድል፡ ወትሩ ብኣድናቖት ዝርእዮን ዘሞጉሶን ምዃኑ ኣረጋገጸ። ይኹን'ምበር ካብ ጽባሕ ''ስምምዕ ሰላም''፡ ኣብ ልዕሊ'ቶም ነባራት ስደተኛታትና፡ ክወርድ ዝጀመረ ጸገም ዳህሰሰ። ኣብ'ዚ እዋን'ዚ ድማ፡ ኣብ ልዕሊ'ቶም ኣብ መዓስከራት ትግራይ ሰፊሮም ዘለዉ ነባራት ስደተኛታት ይኹን ሓደስቲ ዝሰግሩ ወገናትና፡ ዝተፈላለዩ ሸርሕታት ይፍጸም ምህላዉ ርእዩ። እቶም ኣብ ካምፕታት ሰፊሮም ዘለዉ ሕጋውያን ስደተኛታት፡ ተረጋጊኦም ከይነብሩን ንምብታኖምን ዝዓለመ ስልቲታት ክእለም እንከሎ፡ ንሓደስቲ ዝሰግሩ ድማ፡ ዝተፈላለዩ ምስምሳት ብምምሃዝ፡ መሰል ስደተኛ ከይረኽቡ ኮነ ኢልካ ይስራሕ ምህላዉ ተገንዘበ። 8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ እቶም ኣቐዲሞም ሰጊሮም ከም ስደተኛታት ተመዝጊቦም ዝጸንሑ፡ ኣብ ልዕሊኦም ዝዝንቢ ዘሎ ሸርሕታት፡ ኣብ ክሊ ናይ ስደተኛታት መሰል ተሞርኲሶም፡ ብትብዓትን ብዝተወደበን ኣገባብን ክምክቱዎን ክቃለሱዎን ኣዘኻኸረ። ሓደስቲ ክሰግሩ ዝደልዩ ኤርትራውያን ድማ፡ ክልቲኦም መራሕቲ መንግስታት ናይ ዝበጽሑዎ ምስጢራዊ ስምምዕ ግዳይ ከይኾኑ፡ ልዑል ጥንቃቐ ክገብሩ ኣተሓሳሰበ። ማሕበረ ሰብ ዓለም፣ ገበርቲ ሰናይ ማሕበራትን ንሰብኣዊ መሰላት ዝጣበቑ ትካላትን፡ ጸገማት ህዝብታት ኤርትራ ዘተሓሳስቦም መንግስታትን፡ እዚ ኣብ ልዕሊ ስደተኛታት ኤርትራውያን ኣብ ኢትዮጵያ፡ ዝእለም ዘሎ ውዲትን ዝፍጸም ዘሎ ግፍዓዊ ተግባራትን፡ ናብ ዝኸፍአ ጥርዚ ከይደየበ እንከሎ፡ ዓገብ ክብሉን ክጣበቑሎምን ጸወዐ። ኩላትና ፖሎቲካዊ ሓይልታት፣ ሲቪክ ማሕበራትን ተሰማዕቲ ውልቀ ሰባት ኤርትራውያን . . ወዘተ፡ ንጉዳይ ስደተኛታትና ኣብ ኢትዮጵያ ቱኽረት ሂብና ክንቃለሰሉ፡ ጥርዓናትና ከነስምዕን፡ 8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ሰደግኤ ጸዊዑ።

8ይ-ውድባዊ ጉባኤና፡ ብማ/ሽማግለ ዝቐረበሉ ናይ ሰለስተ ዓመታት ጸብጻብ ስራሓት ሰሚዑ ገምገመ። ኣብ ዝሓለፉ እዋናት ዘመዝገብናዮም ኣወንታዊ ጎድኒታት ብምንኣድ፡ ዓቂብና ንምምዕባሎም ክንዓዪ፡ ዝተራእዩ ሕጽረታት ድማ፡ ትምህርቲ ተሓፊሱሎም ንመጻኢ ከይድገሙ ኣተሓሳሰበ። በብኸባቢኡ ክትዕ እናተኻየደሎም ዝጸንሑ ንድፍታት ፖሎቲካዊ መደብ ዕዮን ሕገ ህንጻን ተመያይጡ፡ ዝእረሙን ዝማሓየሹን ነጥብታት ሓደ ብሓደ ብምንጻር፡ ኣብ መወዳእታ ብሙሉእ ድምጺ ኣጽደቐ፤ ማ/ሽማግለ ውድብና፡ ምስ ሓድሽ ኩነታት እናተኣሳሰረ፡ ምስ ኩሎም መሓዙት ፖሎቲካዊ ሓይልታት፡ ብዘተ ከማዕብሎም ዝኽእል ሓፈሻዊ ናይ ሓድነትን ምሕዝነትን መርሆታት ሓንጸጸ፡፡ ጉባኤተኛ፡ ካብ ብቑዓትን ዝሓሸ ተሞኩሮን ዓቕምን ኣሎዎም ኢሉ ዝሓጸዮም ኣባላት፡ ንመጻኢ 4 ዓመታት፡ ውድብ ዝመርሑ ሙሉኣትን ተጠባበቕትን ኣባላት ማ/ሽማግለ፡ ብምስጢራዊ ኣደማምጻ፡ መረጸ። ኣብ መደምደምታ፡ ኣባላትናን ደገፍትናን፡ ንውጽኢት 8ይ-ውድባዊ ጉባኤና ብዕምቆት ተገንዚቦም፡ ኣብ ምዕዋቶም ክነጥፉ፡ መጸዋዕታ ብምትሕልላፍ ዛዘመ።

• ፖሎቲካዊ ውሳኔታት 8ይ-ውድባዊ ጉባኤና ንምዕዋት ንቃለስ!!
• ኩሉ ዓቕምታት ህዝብታትናን ፖሎቲካዊ ሓይልታትናን፡

ልዑላውነትን ናጽነትን ሃገርና ንምክልኻልን ንምውሓስን ይኽተት!!

• ዝኽርን ክብርን ንጀጋኑ ሰማእታትና!!

8ይ-ውድባዊ ጉባኤ ሰውራዊ ደሞክራስያዊ ግንባር ኤርትራ(ሰደግኤ)

ለካቲት 28 - 2020 ዓ.ም.

ብሓልዮት ቤት ጽሕፈት ምትእስሳር ደቂ ኣንስትዮ ሰዲህኤ ዝዳሎ መጽሔት

                           08-03-2020