ብምኽንያት ለበዳ ኮቪድ-19 ንህዝብና ዝግበር ሓገዛት ዝምልከት መግለጺ
Sunday, 19 April 2020 09:22 Written by ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ኣብ ዘካይድዎ ዘለዉ ቀጻሊ ተወሃሂድካ ምስራሕ ዝዓለመ ዘተ ብዕምቝት እናተራዳድኡ ይኸዱ ምህላዎም ክንሕብር ደስ ይብለና። ብዛዕባ ንዓለምና ለቢዱ ዘሎ ሕማም ኣመልኪትና ናይ ሓባር መግለጺ ኣውጺእና ምንባርና ዝዝከር እዩ። ኣብዚ ዝሓለፈ ሰሙን ምስ ዝተፈላለዩ ነዚ ጉዳያት እዚ ኣልዒሎም ዝተፈላለየ ናይ ባንኪ ሕሳባት/ኣካውንታት ከፊቶም ዘለዉ ሲቪካዊ ማሕበራት ብቐረባ ድሕሪ ምዝታይ ከኣ ወከልቲ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኣብ ናይ ምያዝያ 14, 2020 ኣብ ዝገበርናዮ ስሩዕ ኣኼባ ከምዚ ዝስዕብ ውሳኔታት ኣሕሊፍና ኣሎና።
- ፖለቲካዊ ሓይልታት ናይ በይነን ማሕበርን ኣካውንትን ከፊተን ምጕስጓስ ተደራራቢ ስራሕን፣ ኣህላኽን እውን ክኸውን ስለ ዝኽእል ኣብ ምሉእ ዓለም ዘሎ ኣባላት ፖለቲካዊ ሓይልታት ኩሉ እንልግሶ ሓገዛት ኣብቲ ኣቐዲሙ ተኸፊቱ ዘሎ ሕሳባት ሲቪካዊ ማሕበራትን ናይ ረድኢት ትካላትን ክወሃብ፣
- እቲ ብሲቪካዊ ማሕበራት ነቒሉ ዘሎ ዝተፈላለየ ተበግሶታት ከኣ ዋላ’ኳ ንግዚኡ በብዘለውዎ ሒሳባት ባንክ ከፊቶም ይቐጽል እምበር፣ ኣብ መጨረሽታ ግን ኩሉ ዝተኣከበ ገንዘብ ብሓባር ክምእከል ኣብ ምክፍፋል ናይቲ ውጽኢት ኣድማዒ ግደ ክህልዎ ከም ዝኽእል፣
- ኣብቲ እዘን ናይ ኮቪድ ፕሮጀክትታት ከፊተን ዝሰርሓ ዘለዋ ማሕበራት ኣብ ዝገብርኦ ናይ ሓባር ምምኽኻር ካባና ዝድለ ኣስተዋጽኦ እንተልዩ እውን ብንዕኡ እትነጥፍ መዚዝናያ ዘሎና ሽማግለ ኣቢልና ክንገብሮ ድሉዋት ምዃንና፤
- ኣብ ዝተኣከበ ሓገዛት ምክፍፋል ብዘርኢ ጉዳይ’ውን፣ ንውሽጢ ሃገርና ምስ ዝኸዉን ብነገራዊ/ዓይነታዊ ኮይኑ፣ ብቅድሚ ሕጂ ምስኩር ተራ ዘለዎም ኣህጉራዊ ወይ ሰብኣዊ ትካላት ኣቢሉ ክበጽሕ ዝኽእል ክኸውን ከም ዘለዎ፣
- እቲ ብምትእምማን ንህዝብና ክበጽሖም ይኽእል’ዩ እንብሎ ሓገዛት፣ ኣብ ደገ ማለት ኣብ ጎረባብቲ ሃገራት ዘለዉ ስደተኛታት ምዃኑን፣ ኣብ ኣተዓዳድልኡ ከኣ ዘይስሩዕ ብተናጸል ንውልቀ ማሕበራት ዘይኮነ ብሃገራትን፣ ኩለን እተን ዝሕግዛ ፍሉጣት ማሕበራት እውን ብመጽናዕቲ ኣለሊኻ ክኸውን፣
ርኢና ምህላውና ንኩሉ ህዝብናን፣ መሰረታት ፖለቲካዊ ሓይልታትን ንፍትሕን ዲሞክራስያዊ ለውጢ ዝቃለሱ ኣካላትን ከነፍልጥ እንኮለና፣ ነዞም ተበግሶ ወሲዶም ብንጥፈት ዝሰርሑ ዘለዉ ማሕበራትናን፣ ዜጋታትናን ከኣ ብምምስጋን ዕዉት ጎስጓስ ክኾነሎም ጽቡቕ ምንዮትና ንገልጽ።
ኣምላኽ ንህዝባናን ዓለምናን ካብ ለበዳ ኮረና ይሓልወና!
ዓወት ንወፍሪ ወፈያ ኮቪድ ፕሮጀክት፣
ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ
ሚያዝያ 14, 2020
ርሑስ በዓል ትንሳኤ ይግበረልና !!
Saturday, 18 April 2020 21:11 Written by ፈጻሚ ቤት ጽሕፈት ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራስያዊ ለውጢብምኽንያት በዓል ፋሲካ (ትንሳኤ)፣ ንኹሎም ኤርትራውያን ኣመንቲ ክርስትና ብፍላይ፣ ንኣመንቲ ክርስትና ኣብ ዓለም ድማ ብሓፈሻ፣ እንቋዕ ጾመ ልጓም ፈታሓልኩም ብምባል፣ ርሑስ ብዓል ትንሳኤ ክኾነልና ልባዊ ምንዮትና ንገልጽ። ዝመጽእ በዓልታትና፣ ኣብ ሃገርና ኤርትራ ይኹን ዞናናን መላእ ዓለምን፣ ሰላምን ርግኣትን ኣብ ዝሰፈነሉ ኩነታት ምስ እንፈትዎም ቤተ ሰብናን ፈተውትናን ክነብዕሎ ተስፋ ንገብር። ከምኡ’ውን ኣብ ዓለም ተዘርጊሑ ካብ ዘሎ ለበዳ ክሮና ንህዝብናን ኣህዛብ ዓለምን፣ ልዑል ፈጣሪ ክሕልወና ንልምኖ።
ርሑስ በዓል ትንሳኤ !!
ፈጻሚ ቤት ጽሕፈት
ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራስያዊ ለውጢ
18ሚያዝያ 2020
ኤርትራን ህዝባን ካብዚ ንነዊሕ ዓመታት ጥሒሎሞ ዘለዉ ሰልሚ ብምውጻእ፡ ጌና እፎይ ኢሎም ዝቐስንሉ ግዜ ኣይረኸቡን። እምበርዶ ካብዚ ረገረግ’ዚ ወጺእና ንዝሓለፈ ኣልዒልና ካብ ምስትንታን ንመጻኢ ኣማዕዲና ንፋቐረሉን ንሳነየሉን ዘበን ይመጽእ ይኸውን? እናበሉ ለይቲ ምስ መዓልቲ እዮም ዝሓስቡ። ህዝቢ ኤርትራ፡ ካብ ባዕዳዊ መግዛእቲ’ኳ እንተተላቐቐ፥ መወዳእትኡስ ናብ ዝገደደ ሓዊ ደኣ ተጠብሰ እምበር፥ ካብ መከራ፡ ሽግር፡ መስዋእቲ፡ ምፍንቓላት፡ ጭቆናን ግፍዕን ወጺኡ፥ ዝኣምነሉ ሕገ-መንግስትን ስርዓትን ጌና ኣይተኸለን። እነሆ ድማ ካብ ኣማኢት ዓመታት ኣትሒዙ ክሳብ ሎሚ ሓቢሩ ሃገሩ ዝሃንጸሉ ሰላማዊ ባይታ ገና ኣይፈጠረን።
ኣብ ሓንቲ ከም ኤርትራ ዝኣመሰለት ሃገር፡ ኣብ ትሕቲ ተኸታታሊ መግዛእታዊ ስርዓት ዝመሓደር ዝነበረ ህዝቢ፡ ምስቲ ብዙሕነት ሃይማኖት፡ ቀቢላ፡ (ዓሌት) ቋንቋን ባህልን ተደማሚሩ፡ ኣብ ስነ-ኣእምሮኣዊ ምውህሃድ ዝፈጥሮ ጸገማት ቀሊል ኣይኮነን። እዚ እቲ ከፋፊልካ ግዛእ፡ መግዛእታውን መላኽን ስርዓታት ተወሲኽዎ ክሕከኽ ዘጸግም ምጥርጣራትን ዘይምውህሃድን ኣበሪኹ፥ ነቲ ከም ህዝቢ ሓንቲ ሃገር ዝኣሳስር ታሪኽ ከም ዘላሕልሖ ርዱእ እዩ።
ሓደ ካብቲ ዓበይቲ ሽግራት ናይቲ ኣብ ትሕቲ መግዛእቲ ዝነበረ ህዝቢ፥ ካብ መግዛእቲ ብዝወረሶ ኣሉታዊ ኣተሓሳስባ ከም ዝጽሎ ፍሉጥ እዩ። እቲ ህዝቢ ካብቲ መግዛእታዊ ጽልዋ ወጺኡ፡ ሓባራውን ንኹሉ ብማዕረ ዝጥምትን ኣተሓሳስባ ንኽውንን ብዙሕ ጻዕሪ የድሊ። ምኽንያቱ እቲ ኣብ ትሕቲ መግዛእታዊ ኣርዑት ተቘሪኑ ዝነበረ ህዝቢ፡ ክኢላ ይኹን ምሁር ወይ ዘይተማህረ፥ ካብ ናይ መን ዓብለለ ኣተሓሳስባ፥ናይ ሓይሊ ሚዛን ንምዕኳዂ ዝግበር ወፍሪ ናጻ ኣይኮነን። ስለዚ ሃሙን ቀልቡን፡ ብዝያዳ ኣብ ብሄረይ፥ ቋንቋይ፥ ሃይማኖተይን ባህለይን ልዕሊ ኩሉ ምስ ዝኸውን ኢዩ ድሌተይ ክማላእ ዝኽእል ኢሉ እዩ ዝሓስብ።
በዚ መስረት ነቲ ብዝተፈላለየ ሃይማኖት፡ ቋንቋ፡ ዓሌትን ባህልን መንነታት ዝተሃንጸ ሕብረተሰብ ዘለዎ ሽግራት፥ ሓባራዊ ምዃኑ ይዝንግዕ እሞ፥ ኣብ ምፍትሑ ዘለዎ ተኽእሎ ድሩት ይኸውን። ወዮ ደኣ ሓቂ ዘይንደሊ ኰይና እምበር፡ ሓደ ካብቲ ክሳብ ሎሚ ዘሳቕየናን ዝፈናጭለናን ዘሎኮ ከምዚ ዓይነት ጸቢብ ስምዒት እዩ። ምኽንያቱ እቲ ቁርቁስ ከይዱ ከይዱ ኣብ ናይ ስልጣን ሕቶ ስለዝኣቱ፥ ነዚ ስልጣን እዚ ንምሓዝ ድማ ኣብ ጐንኻ ዝስለፍ ብዘይካ ወዲ ሃይማኖትካ፡ ዓሌትካ፡ ቋንቋኻን ባህኻን ካልእ ክህሉ ኣይኽእልን ካብ ዝብል ሕልና ስለዘይውጽእ። እቲ ናይ መን ይዕብልል ሓሳብ ክቕልቀል ናይ ግድን ኢዩ። ምኽንያቱ በቲ ኣምር ናይ ዝተፈላለየ ርእይቶታት ናይ ምቕባልን ምትእንጋድን ስለ ዘይቅየድ፡፡
ስለዚ ነቲ ናይ ብዙሕነት ሚዛን ብዘይሕሉ፥ ሓንቲ ካብተን ናይ ቋንቋ፥ ዓሌት፥ ሃይማኖት ወይ ባህሊ፡ ዓብላልነት ዝረጋገጽ ሃገራውነት ኣይዓኲኽን። ንሽግራት ኣብ ምእላይ ውን ኣየተኣማምንን። ክምኡ እውን ንኹሉ ቁጠባዊ ጸጋታት ሃገርን ናይ ስልጣን ሕቶን ምምቕራሕ፥ ናይ ብዙሕነት ክብርን ሓልዮትን ብዝጎድሎ ጉዕዞ፥ ንሽግራት ፈቲሕካ መን ይምራሕ ብዘየገድስ ናብ ዓወት ንኽበጻሕ ዓቢ ቃልሲ ዝሓትት ኢዩ። ካብዚ ብምብጋስ ኣብ ኣእምሮ ደቂ ሰባት ናይ ነፍስኻ ምልዋጥ፡ ንናይ ኩሉ ዓሌታት፥ ሃይማኖታት፥ ቋንቋታትን፥ባህልታትን ብማዕረ ዝጥመተሉ ሕልና እንተዘይማዕቢሉ፥ ካብ ዓብላልነት ናጻ ኮይኑ፥ ንኹሉ ብዘሳትፍን መሰል ኩሉ ዝሕሉን ክሓስብ ኣይበቅዕን እዩ።
እዚ ጉዳይ እዚ ንዓና ንኤርትራውያን ዘሸግረና ዘሎዶኾን ይኸውን።? ግደ ሓቂ ምዝራብ እቲ መልሱ ብርግጽ ንሱ እዩ። ካልእ ዋላ ሓንቲ ምኽንያት የለን። ኣብ ኤርትራ ቋንቋታት፡ ትግረ፡ ትግርኛ፡ ዐረብኛ፥ ኩናማ፥ ናራ፥ብዳውየት(ሕዳረብ) ብሊን፥ ሳሆ፥ ደንከል (ዓፋር) ኣለዋ። ነዘን ቋንቋታት፥ ሃይማኖታትን ዓሌታትን ናይ ልዕልነት ርክብ ወይ ዝምድና እንተነጊሱ፥ ነቲ ጥሙር ሃገራዊ ስምዒት ኣላሕሊሑ፥ ነዚ ንርእዮ ዘሎና ናይ በበይንኻ ጉዕዞ ዝፈጥር እዩ ክኸውን። ሎሚ፥ ናብ ልብና ተመሊስና ካብ ሕሉፍ ተመኩሮና ተማሂርና ክሳብ መዓስ ኢና እናተበታተና ክንነብር? ዝብል ሕቶ ክንምልስ ናይ ግድን እዩ። ሽግራትናን ስቅያትናን ሓደ ካብ ኮነ፥ ነቲ ንኹልና ዘሕጉስ ግብሪኸ ሓደ ከይንኸውን እንታይ ይጋርደና።
ውድባት፡ ሰልፍታትን ማሕበራትን ስም ብምቅይያር ጥራይ፡ ነዚ ጨቋኒ ስርዓት ኣልጊሰን ናብቲ ንኹልና ዘሕጉስ ክንበጽሓ ኣየኽእለናን እዩ። እወ! ኩሉ አእጃሙ የበርክት ኣሎ። እዚ ናይ ነፍሲ ወከፍ እጃም ግና ክሳብ ሕጂ ነቲ እከይ ተግባራት ናይቲ ስርዓት ኣብ ምግላጽ እምበር፡ ኣብ ነፍስና ተመሊስና ጉድለታትና ኣሪምና፥ ዝኸድናዮ ገምጊምና እንተንተሓባበር፥ እቲ ናብ ዓወት ዘብጽሕ ኣድማዒ እጃም መኻዕበትና። ንጽባሕ እንሃንጾ ምዕሩይ ናይ ስልጣን ዝምድና ዝህልዎ ቅርጻ፡ ሎሚ ብናይ ነፍሲ ወከፍና ዓሌት፡ ባህሊ፡ ሃይማኖትን ቋንቋን ብዝውክል ሕሳባት እንተተጓዒዝና፥ ንዓብላልነት እምበር፡ ነቲ ኩልናኮ ማዕር ኢና ዝብል ከብጸሓና ኣይኽእልን እዩ። ነቲ ህዝብና ዝውጽዕ ዘሎ ስርዓት ድማ ካብ ናይ ምቅላዕ ተግባራት ሓሊፍና ንኹልና ዘዕውት ፍኖተ-ካርታ (መርሃ-ገበይ) ኣብ ምድህሳስ፥ ጽባሕ ውን እዚ ስርዓት እዚ ኣብ ዝወድቀሉ እቲ ሽግርና ኣብ ምፍታሕ እዚ ደምበ ተቓውሞ በዚ ሕጂ ዘለዎ እዩ ክኸውን።
ስለዚ ገና ንኹልና ገፋፊጡ ዝወስደና ውሒጅ ከይመጸ ከሎ፥ ደጊም ይኣክል፥ ንኹልና ብዘይ እፈላላይ ዘሳንን ዝዳንን ስርዓተ-ሕግን መንግስትን እንምስርተሉ ኣቕጣጫን ሓሳብን ክንሕዝ ይግባእ። ነዚ ኣቕጣጫዚ ንኽንሕዝ ድማ ብተናጸል በበይንኻ ጓይላ ምትካል ዘይኮነ፥ ሰላም፡ ራህዋን ፍትሕን ንምምጻእ፥ ሓቢርካን ተወሃሂድካን ኣብ ምስራሕ ዘሎና ሓቀኛ ድሌትና ወዓል ሕደር ዘይብሉ ዝጭበጥ ተግባር ምርኣይ የድሊ። ፖለቲካዊ ሰልፍታት፡ ውድባት፡ ምንቅስቓሳትን ማሕበራት ነናተን ሰነሓሳብን፥ ራኢን ጥራይ ኢየን ዝውክላ። ንሃገራዊ ረብሓ ይኹን ንዲሞክራሲያዊ ምሕደራ ብመንጽር መትከል ኣብዝሓ ሰልፍታት ዋላ ሓንቲ ዘረሓሕቐና የለን። ስለዚ ኩልና ደለይቲ ለውጢ፡ ብምኽንያት መሰረታዊ ፍልልይ ዘይብሉ ጸቢብ ፖለቲካዊ ረብሓታትን ንነኣሽቱ ጉዳያትን ካብ ንተሃላለኽ፥ ግዜናን ጉልበትናን ነቲ ኣብ መንጎና ዘሎ ፍልልይ ብሃናጽን ንኹሉ ዘሳንን ኣገባብ ንምፍታሕ ክነውዕሎ ይግባእ።
ጸገማትን ነቲ ጸገማት ክትምክት ብቐጻሊ ምቅላስን መናብርቲ ህዝቢ ኤርትራ እዮም። ንግዝያዊ ጸገምን ጸልማትን በቲ ካብ ርሑቕ ዝረአ ብርሃን ተተባብዕካ፡ ተቓሊስካ ኣብ ዓወት ምብጻሕ ካብ መለለይታት ህዝቢ ኤርትራ እዮም። እዚ ብግዝያዊ ጸገማት ከይትኾለፍካ “እቲ ቃልሲ ይከኣል እዩ፡ እቲ ጸገም ከኣ ሓላፋይ እዩ” ዝብል ትብዓት ሰኒቕካ፡ ናይ ምቅላስን ምዕዋትን ኒሕ መለለይ ህዝቢ ኤርትራ ጥራይ ዘይኮነ፡ ንኻለኦት እውን ዘዕጠቐን ዘትበዕን ሓበን እዩ።
ህዝብና እንዳ ጠመየ ከም ጽጉብ፡ እንዳ ዓረቐ ከም ክዱን፡ እንዳሓመመ ከም ጥዑይ፡ እንዳ ጸመአ ከም ርዉይ፡ እንዳ ጐሃየ ከም ሕጉስ ኮይኑ፡ ቃልሲ እንተነውሐ እውን ከይሰልከየ፡ ኣብ ዓወት ንምብጻሕ ብዝኾነ ጸገም ክምህ ዘይብልን ንድሕሪት ዘይጥምትን ምዃኑ፡ ብዙሓት ዘይኤርትርውያን እውን ንስለ ርትዕን ፍትሕን ዝመስከርዎ እዩ። ንሕና ኤርትራውያን እውን ብዛዕባ ሓደ ኣብ ህዝቢ ዘጋጥም ጸገም፡ ንኣብነት ደርቅን ጥምየትን ክንሓስብ እንከልና “ወይለኦም ደኣ ካለኦት እምበር ህዝቢ ኤርትራስ ጸገም ይኽእል እዩ” ኢና እንብሎ። እዚ ኣበሃህላዚ ስቕ ኢልካ ዝበሃል ዘይኮነ፡ ኣብ ወሳኒ ናይ ምጽማም እዋን፡ ዓላማኻ ኣሕሊፍካ ንዘይምሃብ፡ ኣብ ክንዲ ዕንጸይቲ ጣውላ ናውቲ ገዝኡ ኣንዲዱ ሕማቕ ዘበን ዝሰገረ ህዝቢ ምዃኑ ስለ እንፈልጥ ኢና።
እዚ ክበሃል እንከሎ፡ ህዝቢ ኤርትራ ንጸገም ጥራይ ዝተፈጥረን ንጸገም ናተይ ኢሉ ዝረዓመን ስለ ዝኾነ ዘይኮነ፡ ጸገም ሰጊርካ ኣብ ራህዋን ዓወትን ንምብጻሕ ክኸፈል ዝግበኦ መተካእታ ዘየብሉ ምዃኑ ስለ ዝተረደኦ እዩ። ጸገም ክነውሕን ክደራረብን እንከሎን፡ ከም ህግዲፍ ዝኣመሰሉ ዝኣመንካዮም ቃሎም ዓጺፎም ሕድሪ ክጠልሙ እንከለዉን’ውን፡ እቲ ምረት ክሳብ ክንደይ ከም ዝመርር ርዱእ እዩ። እቲ ምረት ንህዝብና ከምቲ ጠላማት ዝጽበይዎ ኣላሽ ዘብሎ ዘይኮነ መሊሱ እዩ ዘሕርኖ። ከምኡ ስለ ዝኾነ እዩ ከኣ ኣንጻር ኩሉ ጸረ-ህዝቢ ተግባራት ጉጅለ ህግዲፍ፡ ሓሪኑ “እምቢ ንምልኪ” ዝብል ዘሎ። ጉጅለ ህግዲፍ ካብቲ ናይ ህዝብና መሰረታዊ ሕቶታት፡ ካብ ዘይትግበር መደንዘዚ ቃላት ሓሊፉ ዋላ ሓንቲ ክምልስ ዘይምኽኣሉ ስዕረቱ ዘርኢ እዩ።
እዋኑ ስለ ዝኾነ፡ ሎሚ’ውን ንነፍስሄር ድምጻዊ ኣብርሃም ኣፈወርቂ ከነልዕሎ፡ በቲ ከብድኻ ዝበልዕ ዜማኡ፡ “ነቲ ሕማቕ ዝበኣሰ ኣለዎ።” ከም ዝበሎ፡ እቲ ንህዝቢ ኤርትራ ኣብ ኩሉ መዳያት ደም ከንበዖ ዝጸንሐ ህግደፋዊ ቫይረስ ከይኣኽሎ፡ እነሆ ሎሚ ከኣ ኮቪድ-19 ዝተባህለ ኮሮናቫይረስ ዓለም ከደን ቅልጡፍ ኣጽናቲ ወራሪ መጺኡ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ተደራቢ ስግኣት የንጸላሉ ኣሎ። ከምቲ ዓቕሊ ህዝቢ ኤርትራ ጸገም ብምጽዋር ጥራይ ዘይኮነ፡ ነቲ ዘጋጥም ጸገም ክንድቲ ዝኸብዶ ይኽበድ፡ ክንድቲ ዝደራረቦ ይደራረብ፡ ተስፋ ብጸይምቑራጽ ስንኻ ነኺስካ ክሳብ ዓወት ምቅላሱ እውን መለለይኡ እዩ። በዚ ዝተመኮረ እንተዘይከውን፡ ኣፉ መሊኡ ዝዛረበሉን እግሩ መሊኡ ዝረግጸሉኳ እንተዘይኮነ፡ ኤርትራዊ ሃገርነት ዘውሓሰ መስተንክር ኣይመሰረሐን።
ምናልባት ደኣ ብሳይነሳዊ ኣገላልጻ ይፈላለ ይኸውን እምበር፡ ነቲ ብቃልሲ ኣንጻር ህግዲፍ ዝላደየ ህዝቢ ኤርትራ መኸተ ኣንጻር ኮሮናቫይረስ እምብዛ ኣይክሕደሶን እዩ። ህግዲፍን ኮርኖናን ሓደን ክልተን እዮም። ሓደ ዝገብሮም ኩሎም ጠንቂ ህልቀት ህዝቢ ምዃኖም ኮይኑ፡ ክልተ ዝገብሮም ከኣ መበቆሎም እቲ ሓደ ዘቤታዊ እቲ ካልእ ከኣ ዓለም ለኻዊ ምዃኖም እዩ። ኣብቲ ኣንጻር ህግዲፍ ዝግበር ቃልሲ ኩሉቲ ካልእ መመላእታ ኮይኑ፡ እቲ ወሳኒ ግደ ህዝቢ ኤርትራ እዩ። ከምኡ ስለ ዝኾነ ኢና ድማ “እቲ ቀንድን መሰረታውን ለውጢ ኣብ ኢድ ህዝቢ ኤርትራ እዩ ዘሎ” እንብል። ኣንጻር ኮሮናቫይረስ ኣብ ዝግበር ጽዕጹዕ መኸተ እውን ኣብ ኢዱ ዘየለዉ ዝጐድልዎ ዕጥቅታትኳ እንተለዉ፡ ወሳኒ ናይ ምክልኻል፡ ግደ ህዝቢ መተካእታ የብሉን። ካብቶም ኣብቲ መሰረታዊ ምክልኻል እቲ ቫይረስ ካብ ህዝቢ ዝድለዩ ጥንቃቐታት፡
- በቲ ቫይረስ ምስ ዝተታሕዙ ሰባት ዘይምርኻብ
- ኢድካ ብተደጋጋሚ ን20 ሰኮንድ ብማይን ሳሙናን ምሕጻብ
- ማይን ሳሙናን ኣብ ዘይትረኽበሉ 60% ኣልኮል ዘለዎ ናይ ኢድ መጽረይ (ሳኒታይዘር) ምጥቃም
- ኣእዳውካ ከይተሓጸብካ ኣፍካ፡ ኣፍንጫኻን ዓይንኻን ዘይምሓዝ።
- ክትስዕል ወይ ከተህጥስ እንከለኻ፡ ኣፍካ ውይ ኣፍጫኻ ብመንዲል ወይ ብቕልጽምካ ምኽላል
- ኣብ ሕድሕድካ ናይ 2ተ ሜትሮ ርሕቀት ምህላው
- ብህዝባዊ ኣኼባ ካብ ዝካየዱ ባህላውን ሃይማኖታውን ተግባራት ምዕቃብ…. ዝብሉ ይርከብዎም። ሃገራት ከከም ኩነታትን ዝህብኦም ካለኦት ምኽርታት እውን ኣለዉ።
ክሳብ ሕጂ ብሰንኪ ናይ ህግደፍ ብህዝቢ ዘይምግዳስ ዝጸንሐ ጸገም፡ ኣብዚ ሕጂ ንዝማዕበላ ሃገራት’ውን ዝፍትን ዘሎ ጨካን ሕማም፡ ህዝቢ ኤርትራ ዝያዳ ከም ዝጽገሞ ፍሉጥ እዩ። ርሑቕ ከይከድና ማይ ኣብ ዘይብሉ ኩነታት፡ ኣይኮነንዶ እናሻዕ ክትሕጸብ፡ ክትመገብ እንከለኻ ምሕጻብ እውን ኣጸጋሚ እዩ።
ካብዚ ሓሊፉ ኣብ ዕዳጋ እኹል ቀረብ ሳሙናን ኣልኮልን ዘይምህላዉ፡ እንተዝህሉ እውን መዕደጊ ገንዘብ ዘይምርካብ ክሳብ ክንደይ ህግድፍ ብፍላጥ ይኹን ብዘይፍላጥ ንህዝብና ንኮሮናቫይረስ ኣሲሩ የረክቦ ምህላዉ ምግማቱ ዘጸገም ኣይኮነን። ካብ ሃገር ቻይና ዝተዋህበ ሓገዝ ዘይምቕባሉ ከኣ ንምሕዝነት ህግዲፍ ምስ ኮሮናቫይረስ መሊሱ የጉልሖ። ብሰንኪ ነጻጊ ምምሕዳር ህግዲፍ ብዙሓት ኤርትራውያን ናይ ሕክምና ክኢላታት ሃገሮም ገዲፎም ኣብ ስደት ምህላዎም እውን ካብዚ ፈሊኻ ዝረአ ኣይኮነን። ምስዚ ኩሉ መጻብቦ ግና ዋላ ንእሽቶይ ትኹን፡ ህዝብና ነታ ኢድ ህግዲፍ ዘይጽበየላ ናይ ምክልኻል ሜላ ከማልኣ ናይ ግድን እዩ። ንኣብነት በቲ ክኢላታት ዝብልዎ ዘለዉ ምርሕሓቕን ኣድላይ ንዘይኮነ ጉዳያት ካብ ገዛኻ ምውጻእን። ደሓር ከኣ ወዮ ደኣ እቲ ናይ መራኸቢ መንገዲ ጸጊሙ እምበር፡ ኣብ ኩሉ ኩርነዓት ካብ ኤርትራ ወጻኢ ዘለዉ ደቁ ኣብ ጉድኑ ብምህላዎም ህዝብና ተስፋ ክሰኩዕ ይግበኦ።
ጸገም ህዝብና ኣይኮነንዶ ኮሮናቫይረስ ተወሲኽዎ፡ ቀደሙ እውን ዘርዚርካ ዝውዳእ ኣይኮነን። ኣብዚ ምርካብ ሓበሬታ ህይወት ዝኾነሉ ዘበን፡ ዝያዳ ኣብ መስርሕ ምክልኻል ኮሮኖ ቫይረስ ወሳኒ እዩ። በዚ መንገዲዚ እዩ ኣብቲ መኸተ እንታይ ክግበር ከም ዝግበኦን ዘይግበኦን ዝሕበር። ኣብ ኤርትራ ብዘይካተን ብኹሉ መለክዕታት ዓቕመን እንዳመንመነ ዝኸይድ ዘሎ ናይ ህግድፍ ስብከትን ምልማንን መቃላሕቲ ማዕከናት፡ ማሕበራዊ ሚድያ ኮነ ርክብ ኢንተርነኤት የለን። ነዚ ጸገምዚ ብምስጋር መኸታኡ ንምሕያል እምበር፡ ህዝብና በተን ናይ ህግዲፍ ሓጹር ሰንጢቐን ናብ ኤርትራ ዝኣትዋ ዘለዋ መደባት ተለቪዥን ኣሰናን ኤሪ ሳተላይትን ኣቢሉ ምስቶም ኣብኡ ዝዝሻቐሉ ዘለዉ ደቁ ክራኸብን ድርብ መኸታኡ ከሕይልን ይግበኦ።
ኤርትራውያን ብዛዕባ ኢሳያስን ቀይናን ኣተሓሳስባኡን፡ እንታይ ይብሉን እንታይ ይገብሩን በቲ ተግባሩ ዝቕየስ እምበር ንምንኣዱ ኮነ ንምንቃፉ፡ ከም ልበ-ወለድ ዝንገርን ዝድረስን ኣይኮነን። ኢሳያስ ግና ኣብ ማእከል ጐልጐል ክነኣድን ክምጎስን ዝደሊ ዓይኒ ሓሰኻ ዘየብሉ ዕቡይን ስሱዕን ፍጡር እዩ። ሒደት ዘይበሃሉ ኤርትራውያን ካብ ናይ ቅድም ኣነቓቕላኡ ጀሚሮም ብዛዕባኡ ዕቃበን ጥርጣረን ከም ዝነበሮምን ክቓለስዎ ከም ዝጸንሑን ስኑድ እዩ።
ብኣንጻሩ ብዙሓት ኤርትራውያን፡ ብፍላይ ከኣ ኣብ እዋን ብረታዊ ቃልስን ኣብ ግዜ ናጽነትን ኤርትራን፡ ልዕሊ ዝግበኦ ሕሉፍ ሓሊፎም ብግጥምን ዜማን ንኢደሞን ኣመጒሰምዎን። “ወዲ ኣፎም ብርየ፡ ንሱ ኣንበሳ ዓሻክሩ ነብርየ” ተባሂሉ። “ወዲ ኣፎም፡ ኢሱ ….. ወዘተ” ዝብሉ ናይ ቅብጥሮት ኣስማት እውን ኣውጺአምሉ። እንተኾነ እዚ ናእዳን ቅብጥሮትን ንዝተወሰነ ግዜ ሒዝዎ ዝጸንሐ ንላዕሊ ናይ ምንቅዕራር ኣመልካቲ (ግራፍ)፡ ኣቕጣጫኡ ቀይሩ ናብ ቁልቁል ክንቆት፡ ደሓር ከኣ ንሓዋሩ ከምዘይትንስእ መሬት ክዘብጥ ግዜ ኣይወሰደሉን። ሚዛን ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ኢሳያስ ንከንቆቁል፡ ኣብ ልዕሊ ናይ ውግእ ሓርበኛታት ማይሓባር ዝወሰዶ ጭካነ፡ ኣተገባብራ ግዱድ ውትህድርና፡ ምስ ዝተፈላለያ ጐረባብቲ ሃገራት ዝኣጐዶ ተኽታዂ ውግኣት፡ ሕገመንግስቲ ከይትግበር ብኢደ ወነኑ ምእጋድ፡ ኣካይዳና ሕገመንግስታዊ መልክዕ ይሓዝ ንዝበሉ ብጉጅለ 15 ዝፍለጡ ገዳይም ተቓለስቲ ምእሳር፡ ኣብ ሃይማኖታዊ ትካላት ኢድ ምእታውን መራሕተን ምእሳርን ምቕታልን ትካላተን ምውራስን፡ ንዝተወሰነ ግዜ መማረጺ ሓበሬታ ሒዘን ክቐርባ ጀሚረን ዝነበራ ናይ ብሕቲ ጋዜጣታት ምዕጻውን ጋዜተኛታተን ምእሳርን፡ ኣብ ልኡላውነት ኤርትራ ምውጋይን ሎሚ ከኣ እነሆ ህዝብና ብሰንኪ ዓለም ለኻዊ ለበዳ ሕማም ኮሮና ኣብ ጨንቂ እናሃለወ ነብሱ ፈትዩ ምሕባእን ዝኣመሰሉ ተግባራት ዘቃልዕዎ ተግባራት እዮም። እዞም ውትሩ ዝጥቀሱ ኣበሳታት ኢሳያስን ምምሕዳሩን ነናቶም ንህዝብና ደም ዘንብዑ ዝርዝራት ኣለዉዎም።
ህዝቢ ኤርትራ ነዞም ዝተጠቕሱን ካለኦትን ጸይቅታት ህግዲፍ ምኹናንን ምቅዋምን ጥራይ ዘይኮነ፡ ከምኡ ዓይነት ተግባራት ነውሪ ዝኾነሉ፡ ብሕገ-መንግስቲ ዝቕለስ ስርዓ-መንግስቲ ንምትካል ኣብ መስርሕ ቃልሲ ዘሎ ህዝቢ እዩ። ህላወን ንጥፈታትን ተቓወምቲ ፖለቲካዊ ሰልፍታትን ውድባትን ኤርትራ፡ ህዝባዊ ምንቅስቓሳትን ካለኦት ተበግሶታትን ከኣ ነዚ እዩ ዘመልክት። እቲ ኣንጻር ኢሳያስን ጉጅለኡን ናይ ምቅላስ ንቕሎን ተበግሶን ማዕባሊ እምበር፡ በዞም ክሳብ ሕጂ ተጋሂዶም ዘለዉ ኤርትራዊ ናይ ቃልሲ ትካላትን ባእታታትን ጥራይ ተደሪቱ ዝግለጽ ኣይኮነን። ኣብዚ ቀረባ መዓልታት፡ 95 ልዑል ደረጃ ትምህርቲ ዘለዎም ኤርትራውን ነቲ ቃልሲኳ ኣጋይሽ እንተዘይኮኑ፡ ብሓባር ኣብ ጐኒ ህዝቦም ከም ዝስለፉ ምእዋጆም፡ ንኤርትራዊ ሓይልታት ለውጢ ዓብይ ፍናን ዝህብ እዩ። ብኣንጻሩ ከኣ ንዕርበት ጸሓይ ኢሳያስ ዘቀላጥፍ እዩ። ከምኡ እውን ነቲ ገለን ብጉርሒ ገለን ድማ ብገርህንፍርሕን ሓሓሊፉ ዝርአ ደገፍ ንኢሳያስ ዝሓክኽ እዩ። እዚ ምሁራዊ ኣበርክተኦም ቀጻሊ ክኸውን ናይ ኩልና ትጽቢት ምዃኑ ምዝኽኻሮም ከኣ ኣገዳሲ እዩ።
ጸረ ህዝቢ ተግባራት ኢሳያስ ከምቲ ንሱ ዝደልዮን ዝሓስቦን ኣብ ኤርትራ ጥራይ ተሓቢኡ ዝተርፍ ኣይኮነን። ብኣንጻሩ ጽልዋኡ ካብ ኤርትራ ወጻኢ ከንጸባርቕ ናይ ግድን እዩ። ኤርትራውያን ሓይልታት ለውጢ ኣብ ኩሉ ኩርነዓት ወጻኢ ዓለምና ኩነታት ኤርትራ ክትርዳእን ኣብ ልዕሊ ምምሕዳር ዲክታቶር ኢሳያስ ናይ ዓገብ ተጸዕኖኣ ከተሕይል ክሰርሑ ጸኒሖምን ኣለዉን። ነቲ ጸረ ህዝቢ ተግባራቱ ዝምጥን ውጽኢትኳ እንተዘይኮነ ሳላ ቃልሲ ኤርትራውያን ኣብ ወጻኢ ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ልዕሊ ኢሳያስ ዝወርድ ዘሎ ተጽዕኖታት፡ ንኡስ ዝመስል ግና ድማ እንዳማዕበለ ዝኸይድን ቀጻልን እዩ። ኣብዚ ቀረባ እዋን ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ኣብ ኤርትራ ክከታተላ ብባይቶ ሰብኣዊ መሰል ሕቡራት ሃገራት ዝተመዛ ወ/ሮ ዳኒየላ ክራቨትዝ ምምሕዳር ኣቶ ኢሳይስ ብህጹጽ ናይ ሕልናን ፖለቲካን እሱራት ክፈትሕ ዘቕረበኦ መጸዋዕታ ሓላፍነት ዝስመዖ መራሒ ሃገር እየ ንዝብል ቀሊል ግምት ዝወሃቦ ኣይኮነን። ብጉዳይ ጋዜጠኛታት ዝግደሱ ትካላትን ዓበይቲ ማዕከናት ዜናን ንጉዳይና ዝህብዎ ዘለዉ ቆላሕታ እውን ቀሊል ኣይኮነን። ኤርትራዊ ዛዕባ ብቐንዱ ንዓና ንኤርትራውያን ዝምልከትኳ እንተኾነ፡ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለምን ትካላቱን ቦታ ምርካቡ ከኣ ኣዝዩ ሓጋዚ እዩ።
ዘራጊ ተግባራት ኢሳያስ ቀንዲ መንቀሊኡን ምንጩን ደኣ ኣብ ኤርትራ ይኹን እምበር፡ ብፍላይ ንጐረባትና ዘቕስን ኣይኮነን። ኢሳያስ ንቐልቢ ህዝብናኳ ሎሚ እንደየናይ ከይጥምዝዞ፡ ንቀልቢ ናይ ርሑቕ ተዓዘብቲ ንምጥምዛዝ ኣብዚ ከባቢና ኣብ ዝሓለፈ ኣዋርሕ ምዕግርጋር ጀሚሩ ነይሩ። ነቲ ኣብ ምብራቕ ኣፍሪቃ ክሰርሕ ዝጸንሐ ብሰንኪ ዘይውሕሉል ዲፕሎማስያዊ ኣተሓሕዛኡ ዝገደፎ ከባብያዊ ናይ ልምዓት ማሕበር ኢጋድ ኣፍሪሱ ካልእ ምትእኽኻብ ክፈጥር ተንቀሳቒሱ። እንተኾነ ከምቲ “ስንኩል ንስንኩል ይዋቕዑ ብድንኩል” ዝበሃል፡ ብዘይካ ነቶም ከምኡ ብዙሕ ዘይተወገነ ዘቤታዊ ጸገማት ዘለዎም መራሕቲ ሶማልን ኢትዮያን ንኻለኦት ከዕግብ ኣይከኣለን። ህዝቢ ሶማልን ኢትዮጵያን እውን ኣካይዳ ኢሳያስ ካብ ቀደሙ ዘራጊ ምዃኑ ስለ ዝርድኡ፡ ብፍላይ ከኣ ኢትዮጵያውያን ምሁራትን ፖለቲከኛታትን ብዝተፈላለዩ መንገድታት “ኣብ ውሽጣዊ ጉዳይና ኣይትእተወና” ይብልዎ ኣለዉ። ቅድሚ ወርሒ ኣቢሉ 49 ኢትዮጵያውያን ደቂ ኦሮሙ ዶክተራት ብቐጥታ ናብ ኢሳያስ ዝጸሓፍዎ ናይ “ኢድካን እግርኻን ኣክበልና” ደብዳበን እቶም ውሽጡን ውሻጠኡን ዝፈልጡዎ ነባራት መራሕቲ ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ ከሰምዕዎ ዝጸንሑ ስምዕታን ከኣ ኢሳያስ ኣብ ዘዝኸዶ ይኸስር ከም ዘሎ ዘረድእ እዩ። እታ ዕርክነት ኢሳይስን ዶ/ር ኣብይ ኣሕመድን እውን “ሞተት ሰተኾት” ትበሃል ዘላ እያ ትመስል።
እምበኣር ከምቲ “ንነዊት ጨነቖ፡ በቲ ኣርዑት ሓነቖ፡ በቲ ከኣ ዕርፊ ተወቖ” ዝበሃል፡ ኢሳያስ ብዓዲ ኮነ ብግዳም ቀጻልነቱ ትቕምስል እያ ዘላ። ዝያዳ ንክትሓርር ከኣ ሕጂ እውን ዝጽበየና ሓቢርካ ናይ ምጽዳፉ ቀሊል ግና ከኣ ኣገዳሲ ዕማም ኣለና። እዚ ግና፡ ቀንዲ እዋናዊ ቀዳምነትና ህዝብና ብኮሮና ቫይረስ ከይህሰ ምስራሕ ምዃኑ ብዘይምዝንጋዕ እዩ።
08 ሚያዝያ 2020
ኣብ ሓባራዊ ስራሕ ንምጽማድ፣ ንገለ ኣዋርሕ ክካየድ ዝጸንሐ ናይ መራሕቲ ፖለቲካዊ ሓይልታት መስርሕ ዘተ ኣብ ወርሒ መጋቢት 2020 ክድምደም ተመዲቡ'ኳ እንተነበረ፣ ብምስፍሕፋሕ ኮረና ቫይረስ ምክንያት እቲ ዝተሓስበ ዋዕላ ክካየድ ኣይተኻእለን። ይኩን'ምበር ምስፍሕፋሕ እዚ ለበዳ'ዚ (ኮቪድ -19)፡ ኣብ ውሽጥን ኣብ ወጻኢን ዝርከብ ህዝብና ከውርዶ ዝክእል ብርቱዕ ሓደጋ ብምግንዛብ፡ እቲ ዘተ ክቕጽልን ሓባራዊ ተግባር ክሕወሶን ኣብ ምርድዳእ ከም ተበጽሐ ክንሕብር ንፈቱ። በዚ ምርድዳእ’ዚ መሰረት ድማ፣ ዕለት 1 ሚያዝያ 2020 "ሓባራዊ መልእክቲ ናብ ህዝቢ ኤርትራ" ከምእ’ውን ናብ ዝተፈላለያ ግብረ ስናይ ማሕበራትን፣ ዓለምለኻዊ ናይ ጥዕና ትካል ዳይረክተርን፣ ናብ ኮምሽነር ላዕለዋይ ኮሞሽን ሕቡራት ሃገራት ጉዳያ ስደተኛታትን ሓባራዊ መልእክቲን ከምዝሰደደ ዝዝከር’ዩ። ቀጻልነት ናይዚ ተብግሶ'ዚ ንምርጋግጽን፣ ኩሉ ደላይ ፍትሒ ኣንጻር ለበዳ ኮሮና ቫይረስ (ኮቪድ-19) ወሲድዎ ዘሎ ተበግሶ ንምድጋፍን ንምብርታዕን ኣብ ዝተፈላለየ ሜዳታት ዝተሓጋገዝ ፍሉይ ሓይሊ ዕማም ክቕውም ኣኼባ ፖለቲካዊ ሓይልታት ወሲኑ።
እዚ ብዝተፈላለያ ምንቅስቓሳትን ናይ ጥዕና ሞያውያንን ተጀሚሩ ዘሎ ተበግሶታት፣ እቲ ዝድለ ዕላማ ብግቡእ ንኽረጋገጽ፣ እቲ ዝካየድ ዘሎ ስራሓት ክወሃሃድን ክተኣሳሰርን ይግባእ። ድሮ’ኳ እቲ ኣብ ኩሉ ኩርናዓት ዓለም ተበጊሱ ዘሎ ወፈራ፣ ዓለምለኻዊ መልክዕ ሒዙ ምህላዉ ጽቡቕ ኣብነት ኢዩ። ኣብዚ እዋንዚ ኣብ ዝተፈላለየ ሃገራት ዝነብር ኤርትራዊ ዜጋ ብስድርኡን ብህዝቡን ዘይጭነቕን ዘይሓስብን የሎን። ዓቕሙ ዝፈቕዶ ኣበርክቶ ክገብር ቅሩብ ከም ዘሎ’ውን ኩሉና እንግንዘቦ ኢዩ። ስለዚ ኩሉ ጻዕርና እቲ ተበጊሱ ዘሎ ምስፋሕን ምብርታዕን፣ እቲ ዘይተበገሰ ድማ ከምዝሕወሶ ምስራሕን ክኸውን ለበዋና ነመሓላልፍ።
ጥዕና ህዝብና ንምሕላው ንተዓጠቕ !
ናጻ ኤርትራ ንዘልኣለም ትንበር!
- ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንደሞክራስያዊ ለውጢ (ኤሃባደለ)
- ኤርትራዊ ሃገራዊ ግንባር (ኤሃግ)
- ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)
- ውድብ ሓድነት ንዲሞክራስያዊ ለውጢ (ውሓዲለ)
- ውድብ ሓድነት ኤርትራውያን ንፍትሒ (ውሓኤፍ)
- ዲሞክራስያዊ ውድብ ዓፈር ቀይሕ ባሕሪ (ዲውዓቀባ)
ክቡር ህዝቢ ኤርትራ፡
ኣብዚ እዋን’ዚ ኣብ መላእ ዓለም ብዘይተሓስበ ቅልጣፈ ተላቢዑ ዘሎ፣ ብኮቪድ19 ዝፍለጥ ሕማም፡ ኣብ ሓጺር ጊዜ ኣብ ሂወት ደቂሰባት ኣውሪዲዎ ዘሎ ቅዝፈትን ኣብ ቁጠባዊ ትሕዝቶ ሃገራት ኣስዒብዎ ዘሎ ክሳራታታትን ኣዝዩ ከቢድ ኢዩ፡፡ ዓለም ናብ ሓንቲ ጸባብ ቁሸት ተሳጊራትሉ ኣብ ዘላ እዋን፣ ካብ ሃገር ናብ ሃገር፡ ካብ ክፍለዓለም ናብ ክፍለዓለም ብዘሰንብድ ፍጥነት ብምልባዑ፡ ክሳብ እዚ ዕለት’ዚ ን203 ሃገራትን ግዝኣታትን ዓለም ለቢዱ፡ 42,528 ህይወት ከኣ ወሲዱ ኣብ ዘለወሉ እዋን፣ ክቡር ህዝብና በዚ መልእኽቲ’ዚ ኣቢልና፣ ኩነታትካ ኣብ ዓቢ ሻቕሎት ኣውዲቑና ምህላዉ ብምሕባር፣ ነቲ ኣጋጢሙ ዘሎ ኩነታት ኣብ ምብዳህ ዝከኣለና ጻዕሪ ከነካይድ ምዃንና ነረጋግጸልካ።
ሃገርና ኤርትራ’ውን፡ ከም ኩለን ሃገራት፡ ካብዚ ሕማቕ ማዕበል'ዚ ከተምልጥ ኣይኮነትን። ብዛዕባ ኤርትራ ዝወጸ ጸብጻብ ከም ዝሕብሮ ክሳብ ሕጂ ብኮሮና ቫይረስ ዝተለኽፉ ቁጽሪ ዜጋታት ድሮ 15 በጺሑ ኣሎ። እዚ ቁጽሪ'ዚ ክሳብ ሕጂ ብመርመራ ዝተረጋገጸ ቁጽሪ ጥራይ ኮይኑ፡ ኣብ ባይታ ግን ካብኡ ዝበዝሐ ክኸውን ከምዝኽእል፣ ካብ ተርእዮ ናይ’ተን በዚ መድረኽ’ዚ ዝሓለፋ ሃገራት ክግመት ይከኣል ኢዩ። ኣብ መጻኢ እዋን እናሰፍሐ ከምዝኸይድ'ውን ባህሪ ናይዚ ሕማም'ዚ ዝሕብሮ ዘሎ ሓቂ ኢዩ።
ኩልና ከም እንፈልጦ ቁጠባዊን ተክኖሎጅያዊን ምዕባሌ ሃገረ ኤርትራ ትሑት ብምዃኑ፡ ዘመናዊ ናይ ኢንተርነትን ናይ ተለፎንን መራኸቢታት ኣጸቢቑ ድኹም ኢዩ። እዚ ድማ ቅልጡፍ ሓበሬታት ንምምሕልላፍን ስሉጥ ረዲኤት ንምርካብን ኣጸጋሚ ይገብሮ።
ዜጋታት ብብዝሒ ዝእከብሉን ዝነብርሉን፡ ከም ናይ ትምህርትን መዓለሚን መደበር ሳዋን፡ ብኣማእታት ዝቁጸሩ ኣብያተ ማእሰርትን፡ ንለበዳ ሕማም ኮቪድ19 ዝተቓልዑ ቦታታት እዮም። መነባብሮ ሰራዊትን "ሃገራዊ ኣገልግሎትን" እውን ንምስፍሕፋሕ ናይዚ ሕማም'ዚ ዝተሳጥሐ ኢዩ።
ለበዳ ኮሮና ቫይረስ ከይዝርጋሕ ንምዕጋት ዝሕግዙ፡ ከም ሳሙና፡ ጓንቲ፡ መሸፈኒ ኣፍን ኣፍንጫን (ማስክ)፡ ዝኣመስሉ ኣገደስቲ ናይ ጽርየት ሃለኽቲ ኣቕሑ ኣብ ዕደጋ ኣይርከቡን። ኣይግበሮ'ምበር እዚ ሕማም’ዚ ኣብ ሃገርና እንተተዘርጊሑ ንምግጣሙ ዘድሊ ዓቐንን ዓይነትን ናይ ሰብን መሳርሒታትን ዓቕሚ ኤርትራ፡ ኣዝዩ ድሩት ምዃኑ ምግንዛብ የድሊ ።
እቲ ለበዳ ከየሰፋሕፍሕ ንምክልኻል ክውሰድ ዝግባእ ተበግሶታት ዝያዳ ክብርትዕ ኣለዎ። እቲ ክስዕብ ዝኽእል ኣብ እንተታት ዝምርኰስ ሳዕቤናት ንምብዳህ ድማ ዘድሊ ምቅርራባት ኣቐዲሙ ክማላእ ይግባእ። ነዚ ብዝምልከት፦
- ካብዚ ተላባዒ ሕማም ገንዘባዊ መኽሰብ ንምርካብን፡ ህዝብና ነዚ ሓደገኛ ሃለዋት ንምግጣም ዘርእዮ ተወፋይነት ንምምዝማዝን፡ ብዝተፈላለየ መንገድታት ዝካየድ ዘሎ ናይ ገንዘብ ምእካብ ወፈራ፡ ህዝብና ሕጂ’ውን ከይግራህን፡ ክጥንቀቕን፡ እናተሓሳሰብና፡ ማዕረ’ቲ ሓደጋ ንረብሓ ህዝቢ ዘገልግል ምንቅስቓስ ጥራሕ ከካይድ ነተባብዕ፤
- እዚ ንእሱራትን ኣሰርቶምን ዘይፈሊ ለበዳ ኮሮና ቫይረስ ንኤርትራውያን እሱራት ብቐጥታ ዘንጸልላዎም ዘሎ ሓደጋ ብምዃኑ፡ እሱራት ብቕጽበት ክፍትሑ፡ ኣብ ሳዋን ግዴታዊ ኣገልግሎትን ተኣኪቦም ዘለዉ ኤርትራውያን ከኣ ተለቒቆም ናብ ስድራቤቶም ክጽንበሩ ቃልስታት ክካየድ ንጽውዕ፤
- ኣብ ባንክታት ኤርትራ፡ ካብ ሓሙሽተ ሽሕ ናቕፋ ንላዕሊ ከተውጽኡ ኣይትኽእሉን ብማለት ተኣሲሩ ዘሎ ገንዘብ ኤርትራውያን፡ ብመሰረት ድሌት ዋናታቱ ክፍታሕ፣ ናይ ወርቂ፡ ናይ ፖታሽ፡ ናይ ወደባት እቶት፡ ከምኡ’ውን ካብ ሃገራት ዓረብ ብሚልዮናት ዝተለገሰ ሓገዛት፡ ናብ ምክልኻል ናይዚ ተላባዒ ሕማም ንኽውዕል ህዝብን ሰራዊትን ተጽዕኖታቱ ከበርትዕ ንጠልብ፤
- ናይ ጥዕና ክኢላታትን ካልኦት ዝምልከቶም ትካላትን ብምውህሃድ፡ ነቲ ለበዳ ክከታተሉን ክቆጻጸሩን ዘኽእል ባይታ ከንጽፉ፡ ነዚ ሕማም’ዚ ብዝምልከት ጽዑቕ ናይ ትምህርቲ መደብ ከዳልዉን ከተግብርዎን፡ ከምኡውን ሓባራዊ ናይ ህጹጽ መኸተ ወፍሪ ከካይዱ ንጽውዕ፤
- ሓካይምን ናይ ጥዕና ሞያውያንን ነቲ እንተታት ብትብዓት ንምብዳህ ዘድልዮም ካብቲ ዝነኣሰ ክሳብቲ ዝለዓለ መከላኸልን መሳርሕን ኣቐዲሙ ንኽዳሎ መደባት ብምስራዕ፡ ብውሽጥን ብግዳምን ክነጥፉሉ ነተባብዕ። ኣብ ተሞክሮ ሃገራት ይረአ ከምዘሎ፡ ነዚ ለበዳ'ዚ ንምግጣም ዝሓተት ዓቕምን ሃብትን ከቢድ ብምዃኑ፡ ኣብ ወጻኢ ዝነብሩ ኤርትራውያን ተሳትፎኦም ከበርክቱ ኣዝዩ ኣገዳሲ ኢዩ። በዚ መሰረት፡ ኣብ ውሽጢ ሃገር ዝርከቡ ክኢላታት ምስቶም ኣብ ወጻኢ ዝርከቡ ክኢላታት፡ እምነቶምን ፖሊቲካዊ ዝንባሌታቶምን ብዘየገድስ፡ ክተሓባበሩን ተሞክሮ ክለዋወጡን ነተባብዕ፤
በዚ ኣጋጣሚ፡ ኣብ ውሽጢ ሃገርን ኣብ ወጻእን ንዝርከብ ህዝብና ከነመሓላልፎ እንደሊ መልእኽቲ፡ እዚ ተላባዒ ሕማም ክሳብ ክንደይ ኣሰንባዲ ከም ምዃኑ መጠን፡ ማዕሪኡ ከኣ ህዝብና፡ ዝግባኦ ጥንቃቐታት ከዘውትር እናጸዋዕና፡ ክቡር ህዝብና፡ ምስ ኩሉ’ቲ ሓደጋታታት ናይዚ ለበዳ፡ ነዚ’ውን ከም’ቶም ኣቐዲምካ ዝገጠምካዮም ሽግራት፡ ብሓድነት፡ ብትብዓትን ተወፋይነትን፡ ክትሰግሮ ከም ዝኾንካ ንተኣማመን ኢና። ብኹሉ ዓቕምና ኣብ ጐድንኻ ምህላውና ድማ ነረጋግጸልካ።
እዚ ዶባትን ደረታትን ዘይፈሊ ለበዳ ኮሮና ቫይረስ፡ ነቲ ኣብ ስደት ዝነብር ህዝብና’ውን ብብርቱዕ ሻቕሎት ከቢብዎ ከምዘሎ እናተገንዘብና፡ ነዚ ጽንኩር ኩነታት፡ ብጽንዓት፡ ሓድነቱ ኣትሪሩን ጥንቃቐ ተሓንጊጡን ከም ዝምክቶ እምነትና እዩ። ብወገንና ከኣ ንኩሎም እቶም ስደተኛታትና ኣዕቊቦም ዘለዉ ሃገራትን፡ ኣህጉራዊ ትካላትን፡ ኣድላዪ ቆላሕታን ምክልኻልን ንከበርክቱ፡ ኩሉ ዝከኣለና ጻዕርታት ከም እነካይድ ነረጋግጽ።
ጥዕና ህዝብና ንምሕላው ንተዓጠቕ!
ኤርትራ ብነጻነታ ተኸቢራ ንዘልኣለም ትንበር!
ፖሊቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ
- ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንደሞክራስያዊ ለውጢ (ኤሃባደለ)
- ኤርትራዊ ሃገራዊ ግንባር (ኤሃግ)
- ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)
- ውድብ ሓድነት ንዲሞክራስያዊ ለውጢ (ውሓዲለ)
- ሓድነት ኤርትራውያን ንፍትሒ (ሓኤፍ)
- ዲሞክራስያዊ ውድብ ዓፈር ቀይሕ ባሕሪ (ዲውዓቀባ)
ኤርትራውያን ኣብ ፈታኒ ቀራና መንገዲ ካብ እንኣቱ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ዝመጻእናዮ መንገዲ ኩሉ ሳላ ተስፋ ዘይምቑራጽና ዝተሰግረ እምበር ኩርኳሕ ዘይተፈልዮ እዩ ነይሩ እንተተ ባህለ ምግናን ኣይኮነን። ነቲ ኩሉ ሰጊርና ክንበጽሖ እንምነዮ ህይወት ከኣ ጌና ኣይበጻሕናዮን።
ኣብዚ ናይ ክሳብ ሕጂ ናይ ምውዳቕን ምትንሳእን ጉዕዞና እቲ ብደሆ፡ ብሰንኪ ጉጅለ ህግዲፍ ዝተፈጥረ፡ ብፖለቲካውን ሕገ-መንግስታውን መሰል ምስኣን፡ ሰብኣዊ መሰል ምግፋፍ፡ ኣብ ፍጹም ኢደወነናዊ ምልክን ኣርዑት ምውዳቕ፡ ልዕልና ሕግን ፍትሕን ዘይምህላው፡ ሕሉፍ ሓሊፉ ከኣ ልኡላውነት ሃገርን ህዝብን ኣብ ሓደጋ ምእታው ዝግለጽ ኮይኑ ጸኒሑ። ነዚ ኩነታት እዚ ብቃልሲ ስዒርና ኣብ ራህዋ ንምብጻሕ ከኣ መላእ ደላይ ፍትሒ ኤርትራዊ ኣብ ቀጻሊ ቃልሲ ጸኒሑን ኣሎ። እዚ ከም ኤርትራውያን ንነዊሕ ግዜ ምሳና ዝጸንሐ ብደሆ፡ ምስ ናይ ካለኦት በዚ ንሕና ንሓልፎ ዘለና ዝሓለፉን ዝሓልፉ ዘለዉን ስዒረምዎ ኣብ ዓወት ዝበጽሑን ተመሳሳልነትኳ እንተለዎ፡ መሰረታዊ ትሕዝቶኡ ግና ኣብ ኤርትራ ዝመበቆሉ ዘቤታዊ ጸገም እዩ።
ከምቲ “ኣብ ርእሲ ዘላታስ ተወሰኸታ” ዝበሃል ከኣ፡ እነሆ ሎሚ ካልእ መላእ ዓለም ዘንቀጥቅጥ ብደሆ ተደሪቡና። እዚ ኮቪድ-19 ዝበሃል ለበዳ ኮሮናቫይረስ ምስቲ ምሳና ዝጸንሐ ኤርትራዊ ጸገም ነናቶም መንቀሊ፡ ኣተሓሕዛን ምምሕዳር ዘለዎም ኮይኖም፡ ኣይጸላለዉን ማለት ግና ኣይኮነን። እቲ ህዝብና ክሓልፎ ዝጸንሐ ኣሻኹ ህይወት፡ እዚ ሕጂ መጺኡ ዘሎ ሕማም ዝያዳ ሃሳዪ ንክኸውን ባይታ ዝምድምደሉ እዩ። እዚ ዓለም ለኻዊ ለበዳ ነተን ብኹሉ መለክዒ “ከኣልቲ ኩሉ ኢና” ኢለን፡ ናይ መሬት ወዴን ኣብ ናይ ህዋ ውድድር ኣትየን ዝነበራ ሃገራት፡ ክሳብ ክንዲዚ ከፍረሐን እንከሎ፡ ኣብ ልዕሊ ከም ህዝብና ዝኣመሰለ ብብዙሕ ናይ ወጽዓ ቀጸላታት ክሳቐ ዝጸንሐ ከውርዶ ዝኽእል ማህሰይቲ ኣዝዩ ከም ዝኸብድ ምግማቱ ዘጸግም ኣይኮነን።
ህዝብና ከምቲ ዝተገልጸ፡ ኣይኮነንዶ ኣብዚ ንርከበሉ ዘለና ሓድሽ ናይ ሻቕሎት ምዕራፍ፡ ኣብቲ ንቡር ኩነታት እውን ኣብ ዝለዓለ ኩለ-መዳያዊ ቅልውላው ዝጸንሐ እዩ። እቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ኩነታት ኣቐዲሙ እውን ንብዙሓት ዓለም ለኻዊ ትካላት ከሻቕል ዝጸንሐ፡ ስእነት ጽሩይ ማይ፡ ስእነት ሓይሊ መብራህትን ስእነት መሰረታዊ ነገራት ኣብ ዕዳጋን ክሳብ ክንደይ ኣብዚ ዘለናዮ ኩነታት ምስዚ ዓለም ለኻዊ ሓደጋ ተጐዝጒዙ ንህዝብና ከም ዝሃስዮ ምስትብሃል ኣድላዪ እዩ። ዓቕሚ ትካላትን ክኢላታትን ጥዕና ኣብ ኤርትራ እውን ካልእ ዘየቕስን ጉዳይ እዩ። እዚ ሕጽረት እዚ ኣባና ጥራይ ዘይኮነ ኣብ ዓለም ለኻዊ ትካላት እውን ከምብሓድሽ ኣዛራቢ ኮይኑ ኣሎ። እቲ ወትሩ ርኡይ ናይ ምሕባእ ኣመል ዘለዎ ጉጅለ ህግዲፍ እውን ብዘይካ “ክንድዚ ዝኾኑ ሰባት በቲ ቫይረስ ተለኺፎም” ዝብል መጻኢ መዋጸኦ ዘይእምት ቁርጽራጽ ሓበሬታ፡ ነዚ ኣጋጢሙ ዘሎ ጸገም ንምስጋር ከለዓዕልን ኣፍ ኣውጺኡ ሓገዝ ክሓትትን ኣይስማዕን። ወያ “ምምሕዳር ህግዲፍ ሓገዝ መፈወሲ መሳርሕታ ኣይቅበልን ኢሉ” እትብል ሓበሬታ እውን ፈኸም ትብል ኣላ። ናይ ዲክታቶር ኢሳያስ ምጽቃጥን ካብታ ዝርካባ ሚድያኡ ምሕባእን ከኣ ናይዚ ምልክት እዩ። ምናልባት ሎሚ እውን ከምቲ ናይ ቅድሚ ሕጂ ተመኩሮታት፡ ኣብ ጥራይ ጐልጐል “ነብስና ስለ እንኽእል ሓገዝ ኣየድልየናን እዩ” ኢሉ ከይሕክል ዘየስግእ ኣይኮነን።
እምበኣር እዚ ጉዳይዚ፡ ናብቲ ካብ ቀደሙ እውን ዝቐበጽናዮ ጉጅለ ህግደፍ ዝገበረ ይግበር ኢልካ ዝግደፍ ዘይኮነ፡ ኤርትራውያን በቲ ልሙድ ልግስና ክንተሓጋገዝ ይግበኣና። ሓቂ እዩ ሎሚ ኣብ ኤርትራ ህግዲፍ ንኹሉ ብገዛእ ብገንዘቡ ናይ ምጥቃም መሰሉ ገዲቡ ስለ ዘድከዮ፡ ከምቲ ኣብ ገለ ሃገራት ንዕዘቦ ዘለና ርኹባት ዝበሃሉ ወገናት ነብሶም ክኢሎም ንዜጋኦም ክሕግዙ ኣይክእሉን እዮም። ምናልባት እውን ብውሱን ዓቕሞም ሓገዝ እንተገበሩ “ካበይ ኣምጺእኩም ትሕግዙ ኣለኹም” ከይበሃሉ ዘይሰግእሉ ምኽንያት የብሎምን። ብዝኾነ ግና ዋላ እውን ንእሽቶ ትኹን፡ ንጐረቤትካን ኤርትራዊ ወገንካን ካብታ ዘላትካ ናይ ምክፋል ባህልና ሎሚ ኣብዚ ወሳኒ ኩነታት ከነዘውትሮ እዋኑ እዩ። ከምቲ “ላምካስ ሒሕ ትበለልካ፡ ዋላ ደም ትተሓለበልካ” ዝበሃል፡ ተስፋ እውን የዕንግል እዩ። እዚ ዘለናዮ ግዜ ሓሊፉ እንጸውየሉ እዋን ክመጽእ እዩ እሞ “ብልዒ ሓላፊ ስም ተራፊ” ከም ዝበሃል ልግሲ እንዳሓደረ ዘሕጉሰና ተግባር ምዃኑ ኣይንረስዕ።
ብዘይካዚ እዚ ከቢድ ጸገም ኣጋጢምሉ ዘሎ እዋን፡ ኣብ ኤርትራ ብዘይካተን ንህግዲፍ ምጽብባቕ ዝሓዳረን፡ ጉዳይ ህዝቢ ዘይዓጠን ሚድያታት፡ ህዝቢ መማረጺ ሓበሬታ ዝረኽበሉ ዘበናዊ ሚድያ የብሉን። ሓበሬታ ቀንዲ መከላኸሊ ናይዚ ሓደገኛ ሕማም ኮይኑ ከም ዘሎ ከኣ፡ ከካብ ገዛእ ርእስና ንዕዘቦ ዘለና እዩ። ስለዚ እቶም ወጻኢ ካብ ኤርትራ ዘለዉ ንጡፋት ከምቲ ጀሚረምዎ ዘለዉ፡ ብቐጻሊ ንህዝብና ሓበሬታ ከስንቑ ይግበኦም። ህዝብና ከኣ ነቲ ዝረኽቦ ሓበሬታ ብዘለዎ ዓቕሚ ከይነዓቐን በቲ ተጻዒንዎ ዝጸንሐ ጸገም ከየማረረን ኣብ ግብሪ ከውዕሎ ይግበኦ። ብሰንኪ ሕጽረት ማይ ደጋጊሙ ናይ ምሕጻብ ጸገም ከም ዘጋጥሞኳ ፍሉጥ እንተኾነ፡ ተረሓሒቕካ ምኻድን ኢድ ጨቢጥካ ሰላም ዘይምብህሃልን ግና ንህግዲፍ ዘይጽበየሉ ኣብ ኢዱ ዘሎ እዩ እሞ ከተግብሮ ይግበኦ። ስነስርዓት ጸሎትን ካልእ ተኣኪብካ ዝዝውተር ባህላዊ ጉዳያት እውን ነዚ ኣጋጢሙና ዘሎ ኩነታት ኣብ ግምት ብምእታው ከዘውትር ኣብ ኢዱ ዘሎ እዩ እሞ ይገደሰሉ።
ሓባራዊ መልእኽቲ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ናብ ዝምልከቶም ኣህጉራውያን ትካላት
Saturday, 04 April 2020 09:50 Written by ብፈረምቲ መግለጺ ውድባትክቡር ኣቶ ፊሊፖ ግራርዲ - ኮምሽነር ላዕላዋይ ኮምሽን ጉዳይ ስደተኛታት ሕቡራት ሃገራት - ጀነቫ
ክቡር ዶ/ር ተድሮስ ኣድሓኖም - ጠቕላሊ ዲረክተር ውድብ ጥዕና ዓለም ጠቕላሊ - ጀነቫ
ቅዳሕ፡-
ካልኦት ዝምልከቶም ኣካላት ሕቡራት ሃገራት
ንኤርትራውያን ስደተኛታት ኣዕቆብቲ ሃገራት
31 መጋቢት 2020
ጉዳይ፡-
ንኣብ ውሽጢ ሃገርን ወጻእን ዘለዉ ኤርትራውያን ጸረ-መቕዘፍቲ ኮሮና ቫይሩስ ንምክልኻል ዝዓለመ ምሕጽንታ
ክቡር ኮሚሽነር ላዕለዋይ ኮምሽን ጉዳይ ስደተኛታት ሕቡራት ሃገራት፡ ኣቶ ፊሊፖ ግራንዲ
ክቡር ጠቕላሊ ዲረክተር ውድብ ጥዕና ዓለም ዶር. ተድሮስ ኣድሓኖም
ንሕና፡ እዞም ኣስማትና ኣብ ታሕቲ ተጠቒሱ ዘሎ ንኹሉ ኤርትራዊ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኣብ ስደት እንውክል፣ ናብ ክብርነትኩም ሓለፍቲ ሕቡራት ሃገራት ጉዳይ ስደተኛታት ሰብ-መዝን ውድብ ጥዕና ዓለምን እዚ ኣገዳሲ ምሕጽንታ ከነቕርበልኩም ከለና ሓላፍነትና ምዃኑ ብግቡእ ብምግንዛብ እዩ። ምስ’ዚ ኣተሓሒዝና፡ ናይ’ዚ ምሕጽንታ’ዚ ቅዳሓት ከኣ ነተን ንኤርትራውያን ስደተኛታት ኣዕቊበን ዘለዋ ሃገራትን ከምኡ’ውን ዝምልከተን ሕቡራት ሃገራት ኣካላትን፣ ብፍላይ ድማ ሱዳን፡ ኢትዮጵያ፡ የመን፡ እስራኤልን ሊብያን ክወሃብ ምዃኑ ከነፍልጥ ንፈቱ። እዚ ዝዀነሉ ቀንዲ ምኽንያት ከኣ ሃለዋት ናይ’ዞም ኣብ ብዙሓት ሃገራት ዓለም ተበቲኖም ዝተፈላለየ ወጽዓታት ዘሕልፉ ዘለዉ ኤርትራውያን፣ ኣቓልቦን ቆላሕታን ኣህጉራዊ ግብረ-ሰናይ ማሕበረ-ሰብ ንምርካብ ዝዓለመ ኢዩ።
ዝኸበርኩም ሰብ-መዚ፣
እዚ ብምኽንያት ኮቪድ-19 (ኮሮና ቫይሩስ) ዝላባዕ ዘሎ ሕማም’ዚ፣ ናብ’ተን ብግጭታት ዝሳቐያ ዘለዋን፣ ኣብ ተነካኢ ዝዀነ ክፍለ-ዓለም ዝርከባን፣ ነዚ ናይ ኮሮና ቫይሩስ ለበዳ ንምግጣም ዘይተቐረባ፣ ንመብዛሕትኦም ኤርትራውያን ስደተኛታት ድማ ኣዕቊበን ዘለዋ ሃገራት ድሮ እቲ ለበዳ በጺሕወን ኣሎ። እዚ ኲነታት ኮሮና ቫይሩስ ኣብ ግምት ብምውሳድ፡ ካብ ዓለም እቲ ዝኸፍአ ማሕበራዊ ነውጺ ዘለዎ ቦታታት ምዃኑ ከኣ ብምስትውዓል፡ ብዙሓት ካብ ህዝብና ድማ እቲ ቀንድን መሰረታውን ባእታ ዝዀነ መከላኸሊ ናይ’ዚ ሕማም’ዚ ኢድ ምሕጻብ ብምዃኑ፣ ኢድ መሕጸቢ ዝዀኑ መሳለጢታት ከም ማይ ኮነ ሳምና ናይ ምርካብ ዘለዎም ዕድል ከኣ ኣዝዩ ውሑድ ብምዃኑ፣ በዚ ተላባዒ ሕማም’ዚ ምኽንያት ክቕዘፉ ዘሎ ተኽእሎታት ሰፊሕ ብምዃኑ፣ ንዓና ኣዝዩ የሰክፈናን የተሓሳስበና’ዩ። ብምዃኑ ኣቓልቦ ተዋሂብዎ ኣብ ግዜኡ ህጹጽ ኣትኩሮ ብኣህጉራዊ ማሕበረ-ሰብ መታን ክረክብ ብሕቡራት ሃገራት ጉዳይ ስደተኛታት ሰብ-መዝን ብውድብ ጥዕና ዓለምን ተመሪሑን ተወሃሂዱን ዕቱብ ተበግሶ ክውሰድ ኣትሪርና ንምሕጸን።
ብእምነትና፣ ብሰንኪ ኣብ ኤርትራ ዘለዉ ጸገማት ብዙሕ መንእሰያዊ ሓይሊ ካብ ህዝብና፡ ብኣሽሓት ዝቚጸሩ ኣረጋውያንን ኣብ ተኣፋፍን ሓገዛት ኣብ ዘድልዮም ግዜ ንድሕሪት ገዲፎም ዝፈትዉዋ ሃገሮም ጠንጢኖም ናብ ስደት ከም ዘምርሑ፣ ካባኻትኩም ዝተኸወለ እዩ ኣይንብልን። ብካልእ ወገን ካብ ነዊሕ ግዜ ጀሚሩ ነቶም ንድኹማት ሓገዝ ክህቡ ዝጸንሑ ግብረ-ሰናይን ሃይማኖታዊ ትካላትን ካልኦት ናይ ማሕበራዊ ውሕስነት ትካላትን ኩሎም ኰነ ተባሂሉ ብመደብ እቲ ዘሎ መንግስቲ ኣፈራሪስዎም ይርከብ። ብተወሳኺ መብዛሕትኦም እቶም ናይ ሕቡራት ሃገራት ግብረ-ሰናይ ማሕበራትን ዘይመንግስታዊ ትካላትን ኣብ ኤርትራ ንጥፈታት ካብ ዘቋርጹ ዓሰርተታት ዓመታት ኣቚጺሮም እዮም።
ክቡራት ኣህጉራውያን ሰብ-መዚ!
ኣብ’ዚ እዋን’ዚ እቲ ሓፈሻዊ ኤርትራዊ ኲነታት ተዳኺሙን ነብሱ ክሕግዘሉ ዝኽእል ኲነታት ከም ዘየብሉን ርኡይ ሓቂ ኰይኑ ኣሎ። ጸብጻባት ከም ዝሕብሩ፣ እቲ ኣብ’ታ ሃገር ዘሎ ካብ 300 ንላዕሊ ዝኸውን ቤት ማእሰርትታት ኣብ ልዕሊ ብጻዕቂ እሱራት ኣዕለቕሊቑ ተጸፋጺፉ መሊኡ ምህላዉ፣ ነዚ ሓደገኛ ዝዀነ ለበዳ’ዚ ክከላኸል ዝኽእል ዓቕምን መሳርሕን የብሉን። እቲ ብስም “ሃገራዊ ኣገልግሎትን” ግፋን ዝእከብ ዘሎ ናይ ባርነት ስራሕ ዝሰርሕን፣ ገዚፍ ኣሃዱታት ሰራዊት እንተዀነ’ውን ኣዝዩ ጻዕቂ ኣብ ዘለዎ “መደበራት” ስለ ዝነብር ነዚ ለበዳ ሕማም’ዚ ንኽላባዕ ክፉት ዕድል ዝህብ ኲነታት እዩ ዘሎ።
በቲ ሓደ ወገን ከኣ፡ ኣብ ሱዳን፡ ኢትዮጵያ፡ የመን ከምኡ’ውን ኣብ እስራኤል ኣብ ናይ መዕቆቢ “መደበራትን” ኣብ ከተማታት ዝርከቡ መዕቆቢታትን ዘለዉ ኤርትራውያን፣ ስሉጥ ኣህጉራዊ ናይ ግብረ-ሰናይ ማሕበራት ተዋሳእቲ ብተግባር ዝንቀሳቐሱ እንተዘይሃልዮም፣ ብዙሓት ኤርትራውያን ኣደዳ’ዚ ለበዳ’ዚ ክኾንሉ ዝኽእሉ ዕድላት ዓቢ እዩ። ኣብ መደበር ስደተኛታትን ግዝያዊ መዕቆቢታትን ኣብ ናይ መጀመርያ ናይ ምቕባል መስርሕ ኣብ ብዙሓት ሃገራት እንተላይ ሃገራት ኤውሮጳ ዘለዉ ኤርትራውያን፣ እተን ዝቕበላ ዘለዋ ሃገራት ብተገዳስነት እንተደኣ ብዝምልከቶም ኣካላት፣ ብፍላይ ሕቡራት ሃገራት ናይ ስደተኛታት ሰብ-መዚ፡ ሓለፍቲ ኣህጉራዊ ውድብ ጥዕና ዓለም ሓገዝን ምኽርን ዘይተሓዊስዎ፣ ኤርትራውያን ስደተኛታት ኣደዳ ኮሮና ቫይሩስ ኰይኖም ንሓደጋ ክሳጥሑ ዝኽእልሉ ተኽእሎ ዓቢ ምዃኑ ክንገልጽ ንፈቱ።
ብምዃኑ እምበኣር “ኮቪድ-19” ናብ ኤርትራ ከይላባዕ ንምክልኻል፣ ኣብ ብዙሓት ሃገራት ብፍላይ ድማ ኣብ ኣፍሪቃ ከም ዝርአ፣ ኣብ ኤርትራውያን ዝነብርሉ ናይ ስደተኛታት መዓስከራትን ኣብ ከተማታት ብጻዕቂ ዝቕመጥሉ ኲነታት ስለ ዘሎን፣ ሓደጋ ኮሮና ቫይሩስ ከይዝርጋሕ ንምክልኻል፣ ኣትሪርና ክንብሎ እንደሊ ነገር እንተሎ ህጹጽ ስጉምቲ ክትወስዱ ብፍላይ ከኣ እዞም ዝስዕቡ ኣብ ግብሪ ንኽውዕሉ ንምሕጸን፡-
- ኣብ’ዘን ኤርትራውያን ተዓቚቦሙለን ዘለዉ ቦታታት እኩል ናይ ክንክን ጥዕና ማእከላት እኹል ቀረባት ናይ ማይ፡ መሕጸቢ ሳምናታት፡ ጸረ-ለኽፊ ዝዀኑ ፈሰስቲ፡ “ጓንቲ”፡ መሸፈኒ ኣፍን ንጽርየት ዘገልግሉ ወረቓቕትን ከም ዝህሉ ምግባር፣
- እቶም ቦታዊ ናይ ክንክን ጥዕና መርበባትን ትካላትን በዚ እከይን ሓደገኛ ኮሮና ቫይሩስ ዝተለኽፉን ዘይተለኽፉን መፍለጢ ዝኸውን ናይ መመርመሪ ናውትን መሳለጢታትን ከም ዝህልዎም ምርግጋጽ፣
- ኣህጉራዊ ግብረ-ሰናይ ማሕበረ-ሰብ ነቲ ኣብ ውሽጢን ኣብ መደበር ስደተኛታትን ዘሎ ህዝቢ ኤርትራ ካብ’ዚ ሓደገኛ ብቕልጡፍ ዝላባዕ ዘሎ መቕዘፍቲ ለበዳ ኮቪድ-19 ንምድሓን ዝከኣሎም ክገብሩ፣
ዝኸበርኩም ሰብ-መዚ
ብእምነትና ትሕዝቶ እዚ እነቕርበልኩም ዘለና ኣገዳስን ሕልኽልኽ ዝመልኦ ኲነታት ናይ’ዞም ኣስታት ኣርባዕተ ሚልዮን ኣብ ውሽጥ ሃገር ከምኡ’ውን ኣስታት ክልተ ሚልዮን ኣብ ወጻኢ ዝርከቡ ኤርትራውያን ነዚ ኣብ ልዕሊኦም ኣንጠጥዩ ዘሎ ለበዳ ንሓደጋ ተሳጢሖም ከም ዘለዉ ትርድእዎ ኢኹም ኢልና ንኣምን።
ኣኽበርትኹም፡-
(ኣቦ-መንበራት፣
- ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንደሞክራስያዊ ለውጢ (ኤሃባደለ)
- ኤርትራዊ ሃገራዊ ግንባር (ኤሃግ)
- ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)
- ውድብ ሓድነት ንዲሞክራስያዊ ለውጢ (ውሓደለ)
- ሓድነት ኤርትራውያን ንፍትሒ (ሓኤፍ)
- ዲሞክራስያዊ ውድብ ዓፋር ቀይሕ ባሕሪ (ዲውዓቀባ)