http://ascenteq.com/project/epdp

እቲ ተኣምር ሰሪሑ ንዓወት ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ዘውሓሰ ወለዶ፡ ኣብ ቀጻሊ ናይ ድሓን-ኩኑ ጉዕዞ ምህላዉ በብመዓልቱ ዝቃላሕ ዘሎ ከቢድ ዜና ኢዩ። ህዝቢ ብብዝሒ ናብ ቓልሲ ፍንሕንሕ ከይበለ እንከሎ ፍሉይ ታሪኽ ዘመዝገበት፣ ንኣዋልድን ኣዴታትን ኤርትራ ናይ ትብዓት ኣብነት ዝኾነት ሳዕዲያ ተስፉ እውን ብ27 ሓምለ 2022 ንዝሓለፉ ናይ ቃልሲ ብጾታ ኣርኪባ። ከም ሓያለይ ስዉኣትና ከኣ ኣብ ስደት (ኣብ ካይሮ) ሓመድ ኣዳም ለቢሳ።

ኤርትራዊ ማሕበረ-ኮም ኣውስትራልያ ብ31 ሓምለ ንዝኽሪ ስውእቲ ሳዕዲያ መደብ ኣዳልዩ ምንባሩ ዝዝከር ኰይኑ፣ ንመተዓብይታን፡መቓልስታን፡ ቤተ ሰባን ዘሳትፍ ካልእ መደብ እውን በቲ ብኤሪሳት ኣቢሉ ንኤርትራ ከይተረፈ ዝመሓላለፍ ፈነወ ራድዮ ብሊና-ጃህራይ ይዳሎ ምህላዊ ተሰሚዑ ኣሎ። እንበኣር፡ ሳዕድያ ተስፉ መን ኔይራ? ኣብ ምንታይ ዓይነት ፍሉይ ፍጻሜኸ ውዒላ? ንዝብል ሕቶታት ኣንበብቲ ንምብራህ ብዛዕባኣ ገለ ሓበረታ ምሃብ ጠቓሚ ይኸውን።

ኣብቲ ዘመን’ቲ፡ ብፍላይን ግን ብዓመተ 1968፡ እታ ሳዕዲያ እተወልደትላ ከተማ ከረን ኣብ ዓቢ ፍርሕን ሽበራን ኣትያ ኔይራ። ቤት ማእሰርቲን እንዳ ፖሊስን፡ ብስሩዓትን ብእተጠርጠሩ ተሓባበርቲ ሰውራን መሊኡ ኔይሩ። በብዝኸድካዮ ሬሳታት ተደርብዩ እትረኽበሉ መዓልታት’ውን ውሑድ ኣይነበረን። እቲ ናይ 1968 ምኽንያት፡  ሓደ ዓሊ-በኺት (ዓልበኪት)  እተባህለ ተጋዳላይ-ነበር ንቃልሲ ከዲዑ ኢዱ ሂቡ ብምንባሩ ኢዩ። እቲ እንኮ መፍትሒ ራዕድን ሞትን ከኣ ኣብ ርእሲ ዓሊ-በኺት ስጒምቲ ምውሳድ  ጥራይ ምንባሩ ብናይ ከባቢ መሪሕነት ውድብን ብስሩዓት ከተማን ተኣሚንሉ። እታ ካብ 1964 ጀሚራ ካብ ስሩዓት መንእሰይ ኣዋልድ ከተማ ዝነበረት ሳዕድያ ተስፉ ኣብቲ መደብ ቅንጸላ ዓሊ-በኺት ክትሳተፍ ፍቓደኛ ኰይና። ሳዕዲያ ብ1968 ጓል 18 ዓመት ኢያ ኔይራ። ዓሊ-በኺት ከኣ ንዕምሩ ንዝረኣያ መንእሰይ ጓል ኣንስተይቲ ‘ክሻቕል’ ዘይእግሞ ሰብ ኔይሩ። 

ብመደብ ተጋደልቲ/ፈዳኢን ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ፡ ሳዕዲያ ተስፉ ነቲ ከዳዕ ከም እትላለዮ ተገይሩ።ካብዚ ቀጺላ፡ ተጋደልቲ ተሓቢኦምሉ ኣብ ዝነበሩ ገዛ መሪሓቶ ኣትያ። ኣብ ልዕሊ’ቲ ክንደይ ሰብ ዘበሳበሰ ዓሊ-በኺት ስጒምቲ ምስ ተወስደ ከኣ፡ ምስ ተጋደልቲ ንሜዳ ኣምሪሓ። ምሕረት ዘይነበሮ ኢትዮጵያዊ ጸላኢ፡ ነ’ቦኣ ተስፉ ንሱር ረኺቦም፡ ንሜዳ ከይዱ ጓሉ ከምጽኣ ሓተቱዎ። ከይዱ ቊሩብ ምስ ደንጐየ ከኣ ንሰለስተ ደቁ ኣሰርዎም። ኣቦኣ ተስፉ ንሱር ማእሰርቲ ደቁ ምስ ሰምዐ፡ ንከረን ተመሊሱ ንደቁ ፈቲሖም ኣብ ክንድኦም ንዕኡ ክኣስርዎን ምስኡ ክዳነዩን ከም ዝኽእሉ ሓተቶም። ኣሰርዎ ኸኣ። ድሕሪ ገለ መዓልታት ግን ሬሳ ኣቦ ሳዕድያ ምይ ሬሳታት ናይ ካልኦት ዘይተለለዩ እሱራትን በቲ ጸድፊ ጎቦታት ጥቓ መጋሪሕ ተደርብዩ ተረኽበ። ኣዝማድ ሳዕድያ ከኣ ነቲ ብዕድል ካብ ኣዛብእ ‘ዝደሓነ’ ሬሳ ተስፉ ንሱር ወሲዶም  ክቐብርዎ ዕድል ረኸቡ። ካልእ ዝብሃልን ዝግበርን ኣይነበረን -- ዳርጋ ከምዚ ሃለዋት ናይ ሎሚ ህዝቢ ኤርትራ!! 

ናይ 1968 መንእሰይ ሳዕዲያ ካብታ ዓሊ-በኺት እተቐንጸለላ መዓልቲ ኣትሒዛ ኣብ ናይ ተጋዳሊት ህይወት ኣትያ። ምስ ኣታሕዛ ብረት ድሕሪ ምልላይ፡ ዝበዝሐ ጊዜኣ ንደብር-ሳላን ከሰላን ብምምልላስ ከም ኣላይት ውጉኣትን ሕሙማትን ኰይና ኣሕሊፋቶ። ኣብ መፋርቕ 70ታት ምስ ካልኦት 50 ዝኾኑ  ተጋደልቲ (ፍርቂ ካብኦም ኣዋልድ) ናይ ሕክምና ትምህርቲ ኣብ ባቕዳድ/ዒራቕ ተማሂራ ንሜዳ ተመሊሳ ኣድማዒ ኣገልግሎታት ከም ዝቐጸለት ብመቓልስታ ይምስከር። ኣብ ዝደሓረ ዓመታት፡ ንስዑዲ ዓረብ እኳ እንተኸደት ሕሉፍ ህይወታ ብዘስዓቦ ሕማማት ዝኣክል፡  መነባብሮ ከምዘይጠዓማን ከቢድ ጸገማት ከም ዘሕለፈትን ይንገር። ብዝኾነ፡ ሓሊፋ።ኣብ ቀዳማይ ጉባኤ ጠቕላላ ማሕበር ደቂ ኣንስዮ ኤርትራ ንእተመርጻ መሪጹ ዘርኢ ስእሊ። ካብኤን ድሮ ሓያለይ ንሳዕዲያ ተስፋ ቀዲመናኣ ኣለዋ። ኣብ ስእሊ ዝረኣያ፡ ካብ የማን/ ኮፍ ዝበላ፡ 1.ዘይነብ ኢማነቱ 2. ኣልማዝ ወልዱ 3. ኤልሳ ወ/ስላሴ 4. ፋጥማ ሳዕደዲን 5. ንስሪት ከራር 6. ፋጥማ ሳሊሕ 7. መድሓኒት ወ/ስላሴ 8. ኣብርሄት ኣብርሃ። ደው ዝበላ ካብ የማን፡ 9. ኣድሓነት ዓንዱ 10. በኪታ ኣደም 11. ኣለም 12. ነፊሳ መሓመድ ብርሃን 13. ኑራ ስዒድ 14. ፋጥማ ማሕሙድ 15. ኤልሳ መስፍን 16. ጸጋ ወልደማርያም 17.ኣምና መለኪን 18.ሓረጉ ገብረየሱስ 19.ዓረፋት ዑመር 20. ኣስገደት ምሕረተኣብ 21. ጁምዓ ዑመር።

ከም ዝፍለጥ፡ ሳዕዲያ ተስፉ ካብተን ቀዳሞት ንሜዳ እተጸንበራ ደቂ ኣንስይቶ ኤርትራ ኔይራ። ካብ 1973 ንደሓር ግን፡ ደቂ ኣንስትዮ ብብዝሒ ከም እተሰለፋ ይፍለጥ። ኣንጻር ድርብ ወጽዓ ዝቃለስ ጠቕላላ መሕበር ደቂ ኤርትራ ኣብ ውሽጢ ተሓኤ ብ1973 ብዕሊ ድሕሪ ምምስራቱ ታሪኻዊ ንጥፈታት የካይድ ከም ዝነበረ ዝዝከር ኢዩ። ኣብቲ ብ27 ሰነ 1974 እተጋብኤ ጉባኤ ማሕበር እውን፡ ሳዕዲያ ተስፉ ካብተን ጉባኤኛታት ነይራ።

ክብርን ዘለኣለማዊ ዝኽርን ንዂለን/ኲሎም ስዉኣት ወዓሩን ጀጋኑን ኤርትራ። 

ኣብ ዝኾነ መድረኽ ብመንጽር ከተረጋግጾ እትደልዮ ዕላማ፡ ክትኣልዮ ዝህልወካ ቀዳምነት እትህቦ ዕንቅፋታት ተቐምጥ ኢኻ። ኣብ ትሕቲ መግዛእቲ ዝነብር ህዝቢ፡ ንገዛእቲ ሓይልታት ከም ቀዳሞት ጸላእቲ የለሊ። ኣብ ንስሙ ነጻ ዝወጸት ሃገር፡ ንዕቤትን መሰልን ናይቲ ህዝቢ ዓፊኑ ዝገዝእ ዘሎ መንግስቲ  ዓቢ ዕንቅፋት ስለዝኾነ  ክእለ ዘለዎ ቀዳማይ ጸላኢ ህዝቢ ጌርካ ተቐምጦ።

ህዝቢ ኤርትራ ኣንጻር ገዛእቲ መንግስታት  ዘካየዶን ክቡር ዋጋ ዝኸፈለሉን ቃልሲ፡ ሃገራዊ መንነቱን ህዝባዊ ሰብኣዊ ክብሩን ንምርግጋጽ ኢዩ። ነዚ ከም ቀዳማይ ዕላማ ዝወሰዶ፡ ብዘይ ምርግጋጽ ሃገራዊ መንነቱ፡ ህዝባዊ ክብሩን ሰብኣዊ መሰላቱን ሰጒሙ ክበጽሖ ዝኽእል ምዕባለ ስለ ዘይነብረ ኢዩ። እቲ ዝነበረ ካልኣይ ዕላማ ድማ፡ ህዝቢ ኤርትራ ነዚኦም ኣረጋጊጹ  ብሰላምን ፍትሕን ንክነብር ኢዩ። ኣብ ፍትሒ ዝተሞርከሰ ምርግጋጽ ሰላም፡ ቀንዲ ውሕስነት ዕቤትን ራህዋን ኢዩ። ነቶም ናይ ደቂ ሰባት ባህሪያዊ ጸላእቲ ዝኾኑ ድኽነትን ድሕረትን ተረባሪብካ ንምስዓር የኽእለካ።

ብውልቀ መላኺ ዝምራሕ ስርዓት ኤርትራ ነቲ ህዝቢ ዝተቓለሰሉ ዕላማታት ጨውዩ፡ ናቱ ድሌታት ጥራይ ዘረጋግጸሉ መንገዲ ተኸቲሉ። ሃገር ብሕጊ ኣብ ክንዲ ትምራሕ ብናቱ ዊንታ ከም እትምራሕን ንባዕሉ ከም ልዕሊ ኩሉ ነገር ኣብቲ ሃገር ተገይሩ ክቑጸርን ብመጋበርያታቱ ይሰርሕ ኣሎ። ገሊአን ሰዓብቱ ሕሉፍ ሓሊፈን “ንሱ ሃይማኖትና ንሱ መስጊድና ንሱ ቤተክርስትያንና” ክብላ ይስምዓ። ውልቀ መላኺ ኢሳያስ ሃገር እትዓብየሉን እትድሕነሉን ፈለግ ምዕባለ ተኸቲሉ ይኸይድ ከምዘየለ ንኹሉ ብሩህ ኢዩ። እቶም ሕልናን ኣስተብህሎን ዘለዎም ሰዓብቲ ናይቲ ስርዓት ዝባህሉውን፡ ነዚ ኣጸቢቖም ይርድእዎ ኢዮም። ሓደ መራሒ ብውሕዱ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኣኽብሮት ኣብ ልዕሊ ሃገሩ ድማ ፍቕሪ ክህልዎ ኣለዎ። እቶም ኣብ ታሪኽ ዝፍለጡ ዕሉላት መለኽቲ ብፍቕሪ ሃገራቶም ዝሕመዩ ኣይነበሩን። ኣብ ኩሉ ጉዳያት ገበርትን ሓደግትን ቀተልትን ኣሰርትን ብምንባሮም ዝኽሰሱ ዋላ እንተነበሩ መሰረት ዘንጸፈ ዕቤት ንሃገራቶም ይተኽሉ  ነይሮም። ኢሳያስ ግና ፍቕሪ ኤርትራ የብሉን፡ ኣብ ህዝቢ ኤርትራ ዘለዎ ጽልኢ ዝኸሓነ ኢዩ። ኣብ ናይ ልዕሊ ሰላሳ ዓመታት  ኣመራርሕኡ፡ ኤርትራ ካብቲ ኣብ ትሕቲ መግዛእቲ ዝነበረቶ፡ ኣብ ዝደሓረ ኩነታት ከም እትርከብ ባዕሉ ኣብ ዝደጋግሞ ቃለ ምልልስ ዝተኣመነሉ እዩ። ቀደም ዝነበረ ፋብርካታት፡ ኣገልግሎት ዝህብ ትካላትን ወደባትን ሎሚ ኣብቲ ኣመራርሓኡ ከም ዘየለ ብዘይ ሕፍረት ነጊሩ ኢዩ።

ኢሳያስ ንሕጂ ጥራይ ዘይኮነ ናብ ወለዶታት ዝሓልፍ ብርሰት ኢዩ ኣብ ኤርትራ ፈጺሙ ዝሓልፍ ዘሎ። ንመንእሰያዊ ዓቕሚ ከይመሃርን ንቡር ሂወቱ ከይመርሕን፡ ሃብትን ትምህርትን ዘለዎም ዜጋታት ዓቕሞም ኣብ ዕብየት ሃገሮም ከየውዕልዎ ኣደዳ ስደት ገይርዎም ኣሎ። ኩሉ ዓቕማ ከይትጥቀም ብኢሳያስ ዝተሓረመት ሃገር ድኽነትን ድሕረትን እምበር ምዕባለን ራህዋን ከቶ ክትርኢ ኣይትኽእልን።

ኣብ ትሕቲ ኣመራርሓ ኢሳያስ ልዑላውነት ኤርትራ ኣብ ስግኣትን ፍርሕን እዩ  ዝነብር። እዚ መላኺ ከምቲ ኣብ ውሽጢ ሃገር ሰላም ዘየምጽአ ኣብዚ ዞባ ምስ ጎረባብቱ’ ውን ጻሕታሪ ኲናት ኢዩ ኮይኑ ዘሎ። እዚ ምስቲ ናጽነት ኤርትራ ክሳብ ሎሚ ዘይወሓጠሎም ሓይልታት ምትዕርራኹ ደሚርካ ንልዑላውነት ኤርትራ ኩሉ ግዜ ስክፍታ ኢዩ። ኢሳያስ ንባዕሉ ንሃገርነት ኤርትራ እሙን ኣይኮነን። ንኩሉ ዝብሎን ዝገልጾን ኣላጊብካ ክምርመር እንተኾይኑ፡ ንሃገርነት ኤርትራ ምእንቲ ስልጣኑ ኢሉ ኣሕሊፉ ክህብ ከምዝኽእል ኣብ ድምዳመ ዘብጽሕ ኢዩ። በዚ ከኣ እቲ ቀዳማይ ሓደጋ ንምፍርራሕ ልዑላውነትና ኮይኑ ዘሎ ስርዓት ኢሳያስ እንተልጊሱ እቲ ደበና ስግኣት ክቕንጠጥ  ኢዩ።

 ኣመራርሓ ኢሳያስ ቀንዲ ጠንቂ ሕሰም ህዝቢ ኤርትራ እዩ። ኢሳያስ ዕድመ ስልጣኑ ንምቕጻልን ስቓይ ህዝብና ንምንዋሕን ብዙሕ ሜላታት ኢዩ ዝፈጥር። ህዝቢ ብስእነት ፍትሓዊ ምሕደራ ዝወርዶ ሕሰም መታን ከየለልን ከይሓትትን ናይ ግዳም ጸላእቲ መጹኻባ ወረሩኻባ እናበለ የደናግርን የሀውትትን። እዛ ብቑዕ ኣመራርሓ ብምስኣናን ብሰንኪ ኩሉ ዓቕሚ ህዝባ ንዕቤታ ከተውዕል ብዘይምኽኣላን በሪሳን ተደዊናን እትነብር ዘላ ሃገር ኤርትራ፡ ከም ብግዳማውያን ጸላእቲ ከምኡ ከም ዝኾነት ጌርካ ንምርዳእ ዝፍትን ጻዕሪ ስርዓት ኤርትራ ከም ዳግማይ በደል ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ምፍጻም ዝቑጸር ኢዩ።

ኣበሳ ህዝቢ ኤርትራ ክሓጽርን ስክፍታ ልዑላውነት ሃገርና ከልግስን ነዚ ናይ ኩሉ ጠንቂ ዝኾነ ውልቀ መላኺ መራሒ ስርዓት ኤርትራ፡ ንሓንቲ መዓልቲ’ውን ትኹን ይጽናሕ ከይተባህለ ክእለ ዘለዎ ኢዩ። ኤርትራ ሃገርና ብዘለዋ ጂኦፖለቲካዊ ኣገዳስነት ኩሉ ግዜ ናይ ዓለም ስሕበት ኮይና ክትቅጽል ኢያ። ንጂኦግራፍያዊ ኣቀማምጣኣ ከም ሓደ ተፈጥሮኣዊ ጸጋ ክንቆጽሮ ይግባኣና። እዚ ጸጋዚ ንሓደ ዝተዓደለ ንካልእ ግን ዘይተዓደለ ክኸውን ዝኽእል ኢዩ። ኣብዚ መዳይዚ እንኽተሎ ሜላ፡ ብደረጃ ዓለም ይኹን ዞባ፡ ሃገራዊ ጥቕምና ዝርብሓሉን ፈተውቲ እነብዝሓሉን ብመንጽሩ ድማ ጠቕሚ ናይቶም ንጸጋታትና ክጥቀሙ ዝደልዩ ዝሕለወሉ ክኸውን ኣለዎ።

ብምኽንያት ሃንደበታዊ ዕርፍቲ ብጻይና ኢሳቕ  ተስፋጋብር መዲን ዝተሰማዓና መሪር ሓዘን ንገልጽ። ብጻይና ኢሳቕ ምእንቲ ንጻነትን ሓርነትን ህዝብና ካብ ንእስነቱ ዝዓጠቐ ክሳብ ዕለት ዕርፍቱ ዘይሕለል ተቓላሳይ፡ ብጉልበቱ ይኹን ብገንዘቡ ውፉይ ኣባል ጨንፈር ስያትል ኮይኑ ንዓመታት ተቓሊሱ 18 ሓምለ 2022 ብሃንደበታዊ ሕማም ዓሪፉ።

ኣብርእሲ ኣባል ሰዲህኤ ምዃኑ ኣባል ማሕበር ምትሕግጋዝ ኤርትርውያን ስያትል ምንቅስቓሳት ንጡፍ፡ ንሃገሩን ህዝቡን ዘፍቅር፡ ብቐሊሉ ዘይትካእ ብጻይ ብምስኣና ዝስማዓና ሓዘን ዓሚቝ’ዩ።

በዚ ኣጋጣሚ’ዚ ንስድራቤት ብጻይና ኢሳቕ ጽንዓት ይሃብ እናበልና፡ ናይ ሓዘኖም ተኻፈልቲ ምዃና ንገልጽ። ከም ብጾቱ ድማ ኢሳቕ ዝተቓለሰሉ ፍትሓዊ ቃልሲ ህዝብና ክሳብ ብዓወት ዝድምደም፡ ኣሰሩ ተኸቲልና ክንቃለስ ምዃና ነረጋግጸሉ።

ክንዕወት ኢና

ዞባ ሰሜን ኣመሪካ

18 ሓምለ 2022

ክቡራት ኣባላት ኣዳላዊት መስራቲ ጉባኤ እዋና

ክቡራት ኣባላት እዋና

ክቡራትን ክቡራንን ተሳተፍቲ ጉባኤ ብሓፈሻ

ሎሚ 9 ሓምለ 2022 ኣብ ኣትላንታ “ናጻ ዉደባና ውሕስነት መሰልና” ኣብ ትሕቲ ዝብል ጭርሖ ኣብ ዝካየድ ዘሎ መስራቲ ጉባኤ ንኽንሳተፍ ንዝተገብረልና ዕድመ ብልቢ ነመስግን።

ንሕና ደቂ-ኣንስትዮ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ካብ ዝኾነ ይኹን ፖለቲካዊ ጸጊዕነትን ተጽዕኖን ናጻ ኮይኑ ርእሱ ዝኸኣለ ንመሰልን ማዕርነትን ጓል ኣንስተይቲ ኤርትራ ዝጣበቕ ማሕበር ክህልወና መትከላዊ እምነትና እዩ። ኣብ ውሽጢ ሰልፍና ነብስና ወዲብና ምስ ካልኦት ደለይቲ ፍትሒ ሓቢርና ኣንጻር እቲ ጠንቂ ወጽዓና ዝኾነ ድሕረትን ድንቁርናን ክንቃለስ ይግባእ ካብ ዝብል ጽኑዕ እምነት ነቒልና ምምስራት እዋና ብልቢ ከምእንድግፎን ኣካሉ ኰና ንምዕዋቱ ክንጽዕር ምዃና ነረጋግጸልክን።

ልዑላዊት ሃገርና ክውንቲ ንምግባር ብደቂ-ኣንስትዮ ኤርትራ ሰፍ ዘይብል ዋጋ ከምዝተኸፍለ ታሪኽ ዝምስክሮ እዩ። ይኹን’ምበር ብሰንኪ እቲ ስዒቡ ዝተኸስተ ዘስካሕክሕ ምልኪ ህዝብና ብሓፈሻ ደቂ-ኣንስትዮ ድማ ብፍላይ ኣደዳ ስደትን ውርደትን ኣብ ርእሲ ምዃና ብኣሕዋትና ደቂ-ተባዕትዮ ኤርትራ ግዳይ ሰብኣዊ ንግድን ንምእማኑ ዘጸግም ክሳብ ጨካን ቅትለት ዝበጽሕ ዘቤታዊ ዓመጽ ተሳጢሕና ንርከብ። ኣብ ርእሲ’ዚ ኣብ ጐረቤት ሃገር ኣብ ዝተወለዐ ዘይምልከተና ኲናት መንእሰይ ወሎዶና ተገዲዱ ብምእታው ከምዝጸንት ይግበር ኣሎ።

ኣብ ከም’ዚ ዝኣመሰለ ኣሰቃቂ ኩነታት እናሃሎና እዋና ብዕሊ ኣብ ሰሜን ኣሜሪካ ክምስረት ምኽኣሉ ኣብ’ቲ ድቕድቕ ጸልማት ንእሽቶ ጩራ ናይ ብርሃን ኮይኑ’ሎ።

ሃገርና ፍትሕን ሰላምን ዝሰፈና ብልዕልና ሕጊ እትምራሕ፡ ኣብ ክንዲ ዘዝተወልደ ራሕሪሑዋ ዝኸይድ፡ ተሰዲዱ ዝነበረ ዝምለሳ ክትከውን ኣብ እነካይዶ ፍትሓዊ ቓልሲ፡ እዋና ተራ ደቂ-ኣንስትዮ ዘዕዝዝ መደባት ሓንጺጹ ብዝሑነትና ዘረጋግጽ ንጥፈታት ከካይድ ዓቢ ተስፋን እምነትን ኣሎና። ብዘይካ’ዚ ምስ ዓለምለኻዊ ማሕበራት ደቂ-ኣንስትዮ ዝምድናታት ብምፍጣር ድምጺ ዉጹዓት ክኸውን ትጽቢትና እዩ።

ልዕሊ ኹሉ ድማ ንቕሓትናን ንቕሓት ህዝብናን ክብ ንምባል ምስ ኩሎም ደለይቲ ፍትሒ ሓይልታት ኤርትራ ጽኑዕ ዝምድናታት ምፍጣርን ጽዑቕ ወፈራ ምክያድን ቀንዲ ናይ እዋና ስራሕ ክኸውን ንላቦ።

ብዘይ ተሳትፎ ደቂ-ኣንስትዮ ዝዕምብብ ዲሞክራሲ የሎን!

ክብርን ሞገስን ንሰማእታትና!

ዓወት ንመስራት ጉባኤ እዋና!

ኣድያም ተፈራ

ኣባል ፈጻሚት ሽማግለ ሰዲህኤ

ሓላፊት ቤት-ጽሕፈት ጉዳት ደቂ-ኣንስትዮ

9 ሓምለ 2022

ርእሰ ዓንቀጽ ሰዲህኤ

ኤርትራውያን ነካይዶ ዘለና ቃልሲ ናይ ለውጢ  እዩ። ለውጢ ብለውጡ ከኣ መሰረታዊ። ለውጢ ክንብል እንከለና ናይ ግድን ክልወጥ ዝግበኦ ኣሎ ማለት እዩ። ለውጢ እቲ ሓደ ገጹ ዘየድሊ ምውጋድ ወይ ምልዋጥ   ኮይኑ፡ ካብኡ ፈሊኻ ዘይርአ ዝሓሸ መተካእታ ምቕራብ እውን ዘጠቓልል መስርሕ ቃልሲ እዩ። ካብዚ ብምንቃል እዩ ከኣ “ለውጢ ዝጸንሐ ምፍራስ ጥራይ ዘይኮነ ብዝሓሸ ምትካእ” ብምዃኑ ፍሉይ ግምት ዝወሃቦ። ካብቲ ንዘየድሊ ምውጋድ፡ እቲ ኣብ ቦታ’ቲ ብመስርሕ ቃልሲ ዝተወገደ መተካእታ ምህናጽ ዝኸበደን ዝያዳ ጥንቃቐ ዝሓትትን ምዃኑ ግንዛበ ዘድልዮ እዩ። እቲ መተካእታ ካብቲ ዝጸንሐ፡ ዝበረኸ፡ ዝሓሸን ኣርሒቑ ዝጠመተን ምእንቲ ክኸውን ከኣ ፍሉይ ምስትውዓልን ምግንዛብን የድልዮ።

ኣብ ናይ ለውጢ መስርሕ ቃልሲ፡ ካብቲ ቀዳምነት ዝወሃቦ፡ ነቶም ክቕየሩ ወይ ክውገዱ ዝግበኦም  ብመጽናዕቲ ብዝተሰነየ ኣገባብ ኣለሊኻ ከተነጽሮም ምብቃዕ እዩ። እቲ መሰረታዊ መጽናዕቲ ኣብቲ እተወግዶ ጥራይ ዝውሰን ዘይኮነ፡ እቲ ኣብቲ ዝፈረሰ ዝህነጽ መተካእታ እውን ቅድሚ ለውጢ ምርግጋጹ፡ ቀዳምነት እትህቦኳ እንተዘይኮነ፡ እቲ መስርሕ ካብ መጀመርታኡ ክሳብ መዓርፍኡ ንጹር ምእንቲ ክኸውን፡ ከሎ ጌና ክሰፍር ዝግበኦ  እዩ። እዚ ኣብቲ ዝውገድን መተካእታኡን ዝፍጠር ንጹሩነት፡ እቲ ኣንዊሑ ዝጥምት ራኢ ቃልስኻ እንታይ ምዃኑ ከተብርህ ዘኽእል እዩ። “ናይ ጽባሕ ውጽኢት ሎሚ እዩ ዝእመት” ዝበሃል እውን ብመንጽርዚ ኣገዳስነት እዩ። ኣብ ክንድዚ ሎሚ እውን ሓሓሊፉ ከም ዝስማዕ “ጥራይ ሎሚ ደኣ ከም ገለ ይኹነልና እምበር ናይ ጽባሕስ ሽዑ ንርእዮ እዩ” ዝብል ስምዒት፡ ናበይ ከምትኸይድ ከየነጸርካ ከም ምጉዓዝ  ስለ ዝኸውን ክእረም ዝግበኦ ኣካይዳ እዩ። ኣብዚ “ዘይሓስብ ኣይንገድ”  ዝብል፡ ልሙድ ኣበሃህላ ምስትብሃሉ ኣገዳሲ እዩ።

ቀዳማይ ምዕራፍ ብረታዊ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ከወግዶ ዓሊሙ ዝነቐለሉ መግዛእቲ እዩ። ኣብ ቦታ መግዛእቲ ኣማዕድዩ ዝጥምቶ ዝነበረ መተካእታ ከኣ ናጻን ልኡላዊትን ሃገር ኤርትራ ምውሓስ ነይሩ። ክንድቲ ዝድለኳ ብሱልን ዉሑስን እንተዘይነበረ “እታ እትወሓስ ናጻ ሃገር ኤርትራኸ ብኸመይ ትመሓደር?” ዝብል ኣንፈት እውን ነይሩ እዩ። ሳላቲ ኣብ ምዕናው ጥራይ ከይተደረት ናብ መተካእታ እውን ዝቋመት ኣጠማምታኡ፡ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ እቲ ቀዳማይ ገጹ ተዓዊቱ እዩ። ናይ ድሕሪ ናጽነት ሓርነታዊ ቃልስና እውን እንታይ የወግድ ብምንታይከ ይትካእ ዘነጸረን ነቲ ዝተጠልመ ሕድሪ ዘበራብርን ክኸውን ይግበኦ። ሓፈሻዊ ትሕዝቶ ናይቲ ነማዕድዎ መተካእታ ካብዚ ህዝብና ዘለዎ ደልሃመትን ጥልመት ብህግደፍን ናብ ዝበረኸ ወይ ዝሓሸ ዘብጽሕ ኣንፈት ክኸውን መተካእታ የብሉን። ኩሉ ካብ ዝነኣሰ ክሳብ ዝዓበየ ስጉምታትና ከኣ ካብ ወጽዓ ህግደፍ ኣውጺኡ፡ ነዚ ዘለናዮ ናብ ዝደግም ወይ ናብ  ዝኸፈአ ዝወስድ ኣቕጣጫ ከይከውን ክንጥንቀቐሉ ዝግበኣና እዩ። እቲ ተደጋጊሙ ዝስማዕ “ካብዚ ዝኸፈአ እንታይ ከይመጸና”  ዝብል ኣተሓሳስባ ከይወስደና ምስትውዓል ቅኑዕ እዩ።

ሎሚ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ተጻዒኑ ናይ ዘሎ ወጽዓ መርኣያ ዝኾኑ፡ እሞ ንምውጋዶም ንቃለሰሎም ዘለና መግለጺኦም ብዙሕ እዩ። ካብቶም ፍሩያት መርኣያታት፡ ዘይሕገመንግስታዊ ምምሕዳር፡ ንህዝቢ ጠሊሙ ብኢደ-ወነኑ ኣብ ስልጣን ዝተወጠሐ ዓመጸኛ ጉጅለ፡ መሰል ሓሳብካ ምግላጽን ምውዳብን ምንፋግን፡ ኣብ ክንዲ ብናይ ሃገርካ ኩለ-መዳያዊ ጸጋታታት ማዕረ ተጠቃምነት ምርካብ ኣደዳ ስደትን ሳዕቤናቱን ምዃን፡ ነጻነት ሃይማኖታዊ እምነት ዘይምህላው፡ ብሕጊ ብዘይስነ፡ መወዳታኡ ብዘይፍለጥን ብውልቀ ሰባት ብዝዝወርን ግዱድ ውትህድርና ምጽማድ፡ ዝብሉ ንኣብነት ዝኣክል ዝጥቀሱ እዮም። እዚኣቶም ክሳብ ብቓሊስና፡ ነቶም ዝጣበቕሎም ወገናት ስዒርና እንልውጦም ብቐጻሊ እንጠቕሶም እዮም።

እዚ ሎሚ ነካይዶ ዘለና፡ ቃልሲ ዝያዳ ጻዕርን ጥንቃቐን ዘድልዮ ዝኸውን ነዞም ዝተጠቕሱ መርኣያ ወጽዓን ጭቆናን ኣብ ምውጋድ ዝድረት ስለ ዘይኮነ እዩ። እቲ ቃልሲ ነዞም መርኣያታት ጭቆና ብዝበረኸን ዝሓሸን ምትከኦም ዘጠቓልል እዩ። እኳደኣ ካብዚ ንርከበሉ ዘለና ናይ ምቕያር መድረኽ እቲ ዝጽበየና ብዝሓሸ ናይ ምትካእ ሓላፍነት ዝያዳ ዝኸበደ፡ ዝነወሐ ግዜ ዝበልዕን ዝኸበረ ዋጋ ዘኽፍልን ኣብ ብዙሕ መዳያት ዝንጸባረቕን ብምዃኑ ከሎ ጋና ብሓባር ክንዳለወሉ ዝግበኣና እዩ። “ውሕጅ ከይመጸ መንገዲ ውሕጅ ጽረግ” ዝበሃል ከኣ ምእንቲዚ እዩ። እቲ መተካእታታት ነናቱ ጠባይ፡ መስርሕን ናይ ኣተገባብራ ስልትን ዝህልዎ ኮይኑ፡ ኣጠቓሊልካ ሕገመንግታዊ ምምሕዳር፡ ብናይ ህዝቢ ድምጺ ዝድይቡን ዝወርዱን መራሕቲ፡ ህዝቢ ኣብ ዝመረጾ እምነት ከምልኽ፡ ዜጋታት ቅኑዕ ኢሎም ዝኣመነሉ ሓሳብ ዘንጸባርቕሉን ብናጻ ዝውደበሉን፡ ህዝቢ ኣብ ገዛእ ሃገሩ ብጸጋታቱ ዝጥቀመሉን ካብ ስደት ተመሊሱ ናጻ ኮይኑ ዝሓርሰሉን ዝነግደሉን……..ወዘተ፡ ሕጋውን ቅዋማውን ውሕስነት ዝረኽበሉ ኩነታት ምፍጣር  እዩ። እዞም መተካእታታት ብናይ ዝተወሰነ ወገን ፍሉይ ድሌትን ጻዕርን  ዝረጋገጹ፡ ንውሱን ክፋል ብዘርብሕሉ ዝቕረጹ ዘይኮኑ፡ ብተሳትፎ መላእ ህዝቢ ዝረጋገጹን ናይ ብዙሓት ረብሓ ዝሕልዉን ምዃኖም ክዝንጋዕ ኣይግበኦን። እቲ ሓቢርካ ናይ ለውጢ ቃልሲ መድረኽ ምፍጣር ዘይስገር ዝኾነሉ መሰረታዊ ምኽንያት ከኣ እዚ እዩ።

ናይ ለውጢ ቃልሲ ብባህሪኡ ዝተሓላለኸ ምዃኑ ንዕዘቦ ኣለና። ኣብ ከምዚ ናትና ቃልሲ ከኣ ውሽጣዊ ብሓባር ናይዘምቅላስ ድኽመትና ተወሲኽዎ፡ ክሳብ ክንደይ ከም ዝኸብድ ተመኩሮና ባዕሉ መመሊሱ የርእየና ኣሎ። ኣብዚ ዓለምና ናብ ደረጃ ሓደ ገዛ ዝተቐራረበትሉ እዋን ነካይዶ ዘለና ኤርትራዊ ናይ ለውጢ ቃልሲ፡ በይንኻ ማዕጾኻ ዓጺኻ ዝካየድ ኣይኮነን። ኣብ ክንድኡ፡ ብረብሓ ህዝብኻን ክብሪ ሃገርካን ብዘይጻረር፡  ምስ ናትካ ናይ ሓባር ረብሓ ዘለዎ፡  ናይ ቀረባ ይኹን ናይ ርሑቕ ሓይሊ ግሉጽን ትካላውን ዝምድና ዝሓትት እዩ። በቲ ዝምድና ክምዝገብ ዝውጠን ዓወት ማእከላይ መዕቀኒኡ ረብሓ ህብኻን ክብሪ ሃገርካን ዝዕቅብ ክኸውን ዘይስገር እዩ። እዚ ሚዛንካ ሓሊኻ ምዝማድ ብትምኒት ዘይኮነ መተግበሪ ዓቕምን ብሱል ኣተሓሳስባን መትከላዊ ፖሊስን ብምጥራይ ዝረጋገጽ እዩ።  ነዚ ንምጽብራቕ እዩ ከኣ “እቲ ወሳኒ ውሽጣዊ ዓቕሚ ኮይኑ፡ እቲ ግዳማዊ መመላእታ እዩ” ዝበሃል። ስለዚ ኣብ ኩሉ ኣተሓሳስባናን ስጉምትናን ነቲ “ናይ ለውጢ ኣቕጣጫና ናብ ዝበረኸ እዩ” ዝብል ኣምር ከይንስሕት ንጠንቀቕ።

ናጻ ዉደባና ዉሕስነት መሰልና ኣብ ትሕቲ ዝብል ጭርሖ መስራቲ ጉባኤ እዋና ካብ 9 - ክሳብ 10 ሓምለ 2022 ኣብ ኣትላንታ ጆርጂያ ብዓወት ተዛዚሙ። እዚ ጉባኤ’ዚ ታሪኻዊ ዝገብሮ ናጻ ማሕበር ደቂ-ኣንስትዮ ኤርትራ ዝመስረተ ምዃኑ ጥራይ ዘይኮነ ኣብ ቤትና፡ ኣሕዋትና ኤርትራውያን ኣብ ዝተኸልዎ ማእከል ማሕበረኮም ዝተኻየደ ምዃኑ ንተሳተፍቲ ተወሳኺ ሓበንን ኩርዓትን ዝሃበ እዩ ኔሩ።

ባህግን ሕልሚን ህዝብናን ስዉኣትናን ጠሊሙ ንዲሞክራስያዊ መስርሕ ጓዕጺጹ ኣብ ስልጣን ዘሎ ምልካዊ ስርዓት ጠንቂ ድኽነትን ስደትን ዉርደትን ምዃኑ ዓለም ዝፈልጦ ክውንነት እዩ። ኣብ ርእሲዚ ኣብ ዘይምልከተና ኣብ ጐረበት ሃገር ኢትዮጵያ ዝተወለዐ ዉሽጣዊ ዉግእ ዋሕስ ልዑላውነትና ዝኾነ መንእሰይ ወሎዶና ብሓይሊ ኣሳቲፉ የጽንት ኣሎ። ኣብ’ዚ ከይተደረተ ንመላእ ቀርኒ ኣፍሪቃ ቅሳነት ዘስኣነ ስርዓት ኮይኑ’ሎ።

ኣብ ከም’ዚ ዝኣመሰለ ዘይርጉእ ኩነታት ሃገርና ደቂ-ኣንስትዮ ኤርትራ ኣብ ኩሉ መዳያት ሂወት ካብ ክፉእ ናብ ዝኸፍኤ ሃለዋት ክንወድቕ ምዃና ርዱእ እዩ። ብሰንኪ ግዱድ ዕስክርና ንቡር ሂወት ዝሰኣነት መንእሰይ ጓል ኣንስተይቲ፡ ኣቦ ዘይብሎም ቆልዑ ብዘይስሩዕ እቶት ክተዕቢ ትግደድ፡ ህጻናት ሒዛ ሃጽ ኢላ ትስደድ፡ ካልእ ዘርዚርካ

ዘይውዳእ ኣደራዕ ትስከም። ወላዲት ወላድ መኻን ኮይና። ብሓጺሩ ኣደ፡ ኣደ ምዃን ስኢና።

ኣብ’ዚ ክውንነት እዚ እትምስረት ዘላ እዋና፡

1)  ፍትሕን ሰላምን ዝሰፈና ኤርትራ ንምህናጽ፡ ሰብኣዊ መሰላት ብሓፈሻ መሰልን ማዕርነትን ደቂ-

ኣንስትዮ ድማ ብፍላይ ንምርግጋጽ ቀንዲ ዕላማኣ እዩ።

2)  ንፍትሕን ሰላምን ልዕልና ሕግን ኣብ ዝካየድ ዘሎ ቓልሲ ህዝብና እጃማ ክተበርክት እያ።

3)  ራእይ እዋና ኤርትራዊት ጓል ኣንስተይቲ፡ ብዘይድሩት ተሳትፎኣ ምሉ እ ሓርነትን ምዕሩይ ዕድላትን እትጎናጸፈሉ፡ ኣብ ኩሉ ጸጋ ሃገር ማዕረ ብጽሒት ክህልዋ፡ ዓቕማ ናብ ዝወሰዳ እት ዓብየሉ ኩነታት ምርግጋጽ እዩ።

4)  ምስ ኩሉ ኤርትራዊ ይኹን ካልእ ቦታዊ፡ ከባብያዊ፡ ሃገራዊ፡ ዓለምለኻዊ ናይ ደቂ-ኣንስትዮ ዉድባት

ምትሕግጋዝን ምስራሕን ሓደ ካብ ዕላማታት እዋና እዩ።

5)  እዋና ዕላማታታ ንምዕዋት ኣባላታ ነብስና ከነማዕብል ብኣትኩሮ ክትሰርሓሉ እያ።

መስራቲ ጉባኤ እዋና፡ ካብ ብዙሕ ዞናታት ሰሜን ኣሜሪካ ዝመጻ ደቂ-ኣንስትዮ ዝተሳተፈኦ ኮይኑ ቅዋሙ ኣጽዲቑ፡

15 ኣባላት ቦርድ ከምኡ’ውን ሰለስተ ተጠባበቕቲ ዘለዎኦ መሪሕነት መሪጹ ብልዑል ፍናን ስርሑ ደምዲሙ።

በዚ ኣጋጣሚ’ዚ እዋና ኣብ ሃገርና ንህዝብና ጅሆ ሒዙ ዘሎ ምልካዊ ስርዓት ብፍትሕን ልዕልና ሕግን ክትካእ ሓቢርና

ክንቃለስ ብፍላይ ድማ ደቂ-ኣንስትዮ ኣብ ቅኑዕ ዕላማ እዋና ኣሚነን ክጽንበራና ንጽውዕ። ንኩሉኹም ኣብ’ዘን ዝሓለፋ ክልተ ዓመታት እዋና ንምምስራት ዘካየድናዮ ጻዕሪ ዝሓገዝኩምናን ዘተባባዕኩምናን ምስጋና ነቕርብ።

ብዘይ ተሳትፎ ደቂ-ኣንስትዮ ዝዕምብብ ዲሞክራሲ የለን!

ዓወት ንፍትሓዊ ቃልስና!

ዝኽሪን ክብርን ንስዉኣትና!

10 ሓምለ 2022