هجرة الشباب حل مؤقت وليست حلاً جذرياً ودائماً
Monday, 07 September 2015 08:42 Written by هجرة الشباب حل مؤقت وليست حلاً جذرياً ودائماً
تتصف ارتريا اليوم من بين دول العالم بمظاهر فريدة، وليس من بين تلك الظواهر ما هو ذو علاقة بالرخاء والاستقرار إن لم يكن العكس. التجنيد الإجباري، غياب الديمقراطية وسائر الحقوق والحريات الأساسية، الاعتقال، غياب العدل والحكم العادل، نزيف هجرة الشباب الذي يتدفق بغزارة، تلك هي أبرز ما يميز ارتريا اليوم، إن هذه الهجرة التي شملت الذكور والإناث وسائر الفئات العمرية والمهن والأعمال تتميز الي جانب كثافتها بتزايد أعداد ضحاياها التي فاض بها البر والبحر، ليس ذلك فحسب، فالأمرُّ من تلك المأساة هو عدم قيام أصحاب المأساة ودافعي ثمنها الباهظ وهم في أغلبيتهم في طور الشباب بواجبهم المنوط بهم تجاه النضال لاستئصال أسباب هجرتهم وهلاكهم بهذه المجانية واللا مبالاة.
دور الشباب في نقل الواجبات والمسئوليات من جيل الي جيل لا يجهله أحد، ونضالنا التحرري خير شاهد علي ذلك، ونفس هذا الدور لا يزال قائماً وعظيم الأهمية في نضال اليوم، وهذا الغياب عن مسرح العمل بما توجبه تلك المسئولية ليس خطراً علي نضال اليوم فحسب، بل يضع الوطن والشعب برمته أمام مستقبل مجهول، وهذه الحقيقة المرة هي التي تدفعنا دوماً الي رفع صوتنا بضرورة إشراك ومشاركة الشباب في العملية النضالية التي تهم الجميع ونتألم كثيراً لغياب دوره. إن الشباب يعلم جيداً أن هجرته قد تريحه قليلاً من الآلام المبرحة التي عاناها وهو يؤدي الخدمة العسكرية الإجبارية أو يتعرض للاعتقال والتعذيب لكنه ليس الحل الجذري النهائي والدائم لجميع مشكلاته. ما الحل إذاً؟ إنه ببساطة إزالة هذا النظام الأرعن الذي هو سبب تلك الهجرة وما يترتب عليها من مهالك ومخاطر، فكما كان لابد لنا في ارتريا المحتلة من محاربة العدو المحتل لاستئصاله واستلام استقلالنا، لابد لنا اليوم أيضاً من محاربة عدو اليوم المتمثل في نظام الهقدف واستئصال شأفته وشأفة سياساته التي أوردتنا المهالك. إن الآثار الضارة لهذه الهجرة المكثفة لا تقتصر علي المهاجرين وما يجدونه في سبيلها من معاناة، بل يتهدد خطر آثارها الوطن برمته، والشباب بما أنه الفئة الأكثر معاناةً في معادلة الهجرة وأسبابها يقع عليه القسط الأكبر من عبء المسئولية تجاه إنقاذ الشعب والوطن من دوامة هذه المأساة.
ضعف مشاركة الشباب في نضال اليوم لا يختلف عليه اثنان، بل حتى الشباب أنفسهم يقرون بهذه الحقيقة، لكن بعث الحراك الارتري الأخير حول قارات العالم المختلفة بصيصاً من الأمل في انبعاث دورٍ جديد وحيوي للشباب، ومن أهم تلك النشاطات المبشرة ما قام به شباب اللاجئين الارتريين باثيوبيا في السادس والعشرين من يونيو 2015م بالعاصمة أديس أبابا من تظاهرة مؤيدة لمجهودات مفوضية حقوق الانسان الدولية في بحث ودراسة أوضاع حقوق الانسان في ارتريا حيث وقفت التظاهرة أمام مقرات الاتحاد الافريقي والاتحاد الاوربي وخاطبت كل الجهات المعنية بالمشكل الارتري عامة. وهذا لا شك حراك شبابي يستحق التشجيع والإشادة، وقد وجد ذلك بالفعل من الأجيال النضالية الأكبر الذين عبروا عن دهشتهم وفرحتهم معاً أنهم بخير مادام ورثتهم أثبتوا جدارتهم باستلام إرث أسلافهم، كذلك فإن الأمسية الترفيهية التي أقيمت في الاحتفال بالذكرى الرابعة والخمسين لانطلاقة الكفاح التحرري الارتري المسلح عبر إقامة ليلة ساهرة في الثلاثين من أغسطس 2015م تستحق هي الأخرى التحية والتجلة. لقد اشتملت الليلة علي معرض ناطق ومرئي لمراحل تطور الكفاح الارتري المسلح مروراً بمآسي الهجرة وسرد حكاوي معاناة الشباب الارتري المهاجر علي أيدي عصابات تجارة البشر، علماً أن ما عرض من مناظر تمثيلية تجسد تلك المأساة، مأساة الهجرة، قد برهن بدوره مباشرة أو بغير مباشرة أن الهجرة حل مؤقت وليست حلاً أبدياً ولن تكون. إذاً يجب أن تصب تلك التحركات والمبادرات الشبابية في نضال الشعب من أجل إزالة نظام الهقدف من الجذور.
الكل يعلم أن غياب ونقص مشاركة الشباب من أكبر مشكلات ونواقص التنظيمات السياسية المناضلة من أجل التغيير، وهي بالتالي من أهم شواغلها المقلقة، لذا علي الجيلين، جيل الكبار وجيل الشباب، أن يردما هوة فارق الأجيال بين الطرفين، وذلك عبر رفع نسبة مشاركة الشباب في النضال. وبصراحة هناك صراع أجيال بين الطرفين قد يطل برأسه أحياناً، لكنه صراع مقدور علي حله وليس من الصراعات المستعصية علي الحل. كذلك من الطبيعي أن لا يجد كلا الجيلين رغبته وهواه لدى الآخر وذلك قد يرجع لفارق السن ومطالبها، علي أن الهوة بين الجيلين تضيق كلما كان هناك روح استعداد لدى الطرفين لتسليم أو تسلم الأمانة القيادية والنضالية. والتعلل بالصراع والفوارق العمرية قد يستغل من قبل البعض في الهروب من المسئولية، مسئولية التسليم أو التسلم. إذاً فليعمل الكل علي تسليك طريق التفاهم بين الجيلين، وهذا بالطبع يحتم مراعاة حساسيات فوارق العمر وحسابات الفوارق الزمنية بين الطرفين، وهذا أمر مقدور عليه.
تأكيداً علي ما تقدم في عنوان وسطور هذا التعليق قام حزب الشعب الديمقراطي الارتري في مؤتمره الأخير، المؤتمر العام الثاني للحزب، قام بمناقشة تفصيلية لمشكلة غياب دور الشباب عن الساحة النضالية أكد من خلالها عل ضرورة استعداد الشباب لتسلم أمانة الشهداء والمناضلين المخضرمين وعزز ذلك باتخاذ أقوى القرارات العملية والنظرية لإنفاذ معادلة التسليم والتسلم، فهلا قام كلٌّ بدوره كما ينبغي؟؟؟!!!!
ሎሚ ኤርትራ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለም እትልለየሎም ብዙሓት ተርእዮታት ኣለዉ። ኩሎም ከዓ ምስ ጸገምን መከራን እምበር ምስ ራህዋን ቅሳነትን ዝዛመድ የብሎም። ግዱድ ዕስክርና፡ ብኩራት ደሞክራስን ኩሉ መሰላትን፡ ማእሰርቲ፡ ስእነት ፍትሕን ፍትሓዊ ምምሕዳርን፡ ዝያዳ ኩሉ ድማ ናብ ፍልሰት ገጹ ዝምዕብል ዘሎ ስደት ቀንዲ ኤርትራ እትግለጸሎም ዘላ መለለይኣ እዮም። እዚ ኣብ ኤርትራ ዝረአ ዘሎ ጾታ፡ ዕድመን ሞያን፡ ዘይፈሊ ዋሕዚ ናብ ስደት ብዘይካቲ ብዝሑ፡ ምስቲ ኣብ መስርሑ ዘጋጥም ዘሎ ህልቂትን ተነጊሩካ ክትኣምኖ ዘጸግም ዘስካሕክሕ ፍጻመታትን ናይ ብዙሓት ኣጀንዳ ካብ ዝኸውን ነዊሕ ገይሩ እዩ። ንዓና ንኤርትራውያን ግና እቲ ኣዛራቢ እዚ ጥራይ ኣይኮነን። ናይዞም መብዛሕትኦም መንእሰያት ዝኾኑ ኤርትራውያን ስደተኛታት ተሳትፎ ኣብ ምውጋድ ናይቲ ንክስደዱ ዘገደዶም ጉሒላ ጉጅለ ክህልዎ ብዛዕባ ዝግባእ ግደን ተሳትፎን ኣዝዩ ተባራዒ መዛረቢና እዩ።
መንእሰይ ኣብ ናይ ወለዶታት ምትኽኻእ ዘለዎ ወሳኒ ብጽሒት ከም ሓድሽ ዝንገር ዘይኮነስ ባዕሉ ዝዛረብ ርኡይ ሓቂ እዩ። ኣብዚ ካብ ነዊሕ ግዜ ዝጀመረ’ሞ ጌና ቀጻሊ ዘሎ ምቅብባል ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ወሳንነት ግደ መንእሰይ ተራእዩ እዩ። እዚ ምቅብባል ሎሚ እውን ህያው እዩ። ናይዚ ህያውነት ምቁራጽ፡ መስርሕ ቃልሲ ጥራይ ዘይኮነስ ህልውና ከም ህዝብን ሃገርን እውን ኣብ ሓደጋ ከም ዝወድቕ ፍሉጥ እዩ። ስለዚ ኢና ድማ ኩሉ ግዜ ብሓያል ተሳትፎ መንእሰይ ንንየትን ንተባባዕን። ብብኩራቱ ድማ ንሻቐልን ንስከፍን። ሎሚ እዚ መንእሰይ ዓዱ ገዲፉ ሃጽ ኢሉ ምስዳዱ ካብ ግዱድ ዕስክርናን ማእሰርትን ዘድሕን ግዚያዊ መዕገሲ ካብ ቃንዛ እምበር መሰረታዊ ፍታሕ ከም ዘየምጸኣሉ ይፈልጥ እዩ። እቲ ድሕሪ’ዚ ዝመጽእ “እቲ መሰረታዊ ፍታሕ ደኣ እሞ እንታይ’ዩ?” ዝብል ሕቶ እዩ። መልሱ ከዓ ንጹሩን ዘየዳድን “ነቲ ጠንቂ ስደት ዝኾነ እኩይ ሓይሊ ምእላይ” ዝብል እዩ። ከምቲ ነጻነት ኤርትራ ንክረጋገጽ ናይ ግድን መግዛእቲ ክውገድ ዝነበሮ’ሞ ዝተወገደ ማለት እዩ። ኣብ ናይዚ እዋን ጉዳይና ከዓ እቲ ጠንቂ ስደትን ኩሉ ኣበሳን ፖሊሲ ጉጅለ ህግደፍ እዩ እሞ እቲ ፍታሕ ከዓ ውሱናት ተጣበቕቲ ጉጅለ ህግደፍ ህግደፍ ጥራይ ዘይኮነ እንተልይ እቲ ጉጅለ ዝምረሓሉ ዘሎ ፖሊሲ ዳግማይ ከምዘይጥጥዓ ሓኺኽካ ምድርባይን ምምካኑን እዩ። ሳዕቤን ስደት ኣብቶም ኣብ ምስርሕ ስደት ኮነ ኣብ ዓዲ ስደት እዚ ዘይበሃል መከራ ዝወርዶም ዘሎ መንእሰያት፡ ህጻናትን ካልእ ክፋል ሕብረተሰብ ኤርትራ ጥራይ ዝድረት ዘይኮነስ ኣብ ልዕሊ ኤርትራ ከም ሃገር ሓደጋ ኣንጸላልዩ ዘሎ እዩ። እቲ ፍታሕ ከዓ ከምቲ ወጽዓ ንኹሉ ኤርትራዊ ዝምልከት ኮይኑ፡ ኣቲ ትውልዳዊ መሪሕ ግደ ናይቲ ቀንዲ ግዳይ ኮይኑ ዘሎ መንእሰይ ምዃኑ ዝዝንጋዕ ኣይኮነን።
ኩልና ከም ዘይንዝገዖ ኣብዚ ነካይዶ ዘለና ቃልሲ ተሳትፎ መንእሰይ ብሓፈሻ ክንድቲ ንጽበዮ ከምዘይኮነ እቲ መንእሰይ’ውን ኣይክሕዶን’ዩ ዝብል ኣምነት ኣለና። ኣብዚ ቀረባ ግዜ ኣብ ኤውሮጳ፡ ኣሜሪካን ካለኦት ኩርነዓት ዓለምን ዝረአ ዘሎ ምልዕዓላት ኤርትራውያን መንእሰያት ግና ተስፋ ዝህብ ይመስል። ኣብ ኢትዮጵያ ዘለዉ ኤርትራውያን መንእያት ስደተኛታት ኣብ 26 ሰነ 2015 ኮሚሽን ሰብኣዊ መሰላት ንዘብኣዊ መሰል ኤርትራ ብዝምልከት ዘካየዶ መርመራ ንምድጋፍን፡ እቲ መስርሕ ቀጻሊ ንክኸውን ንምጽዋዕን ኣብ ኣዲስ ኣበባ ኣብ ቅድሚ ኣብያተ-ጽሕፈት ሕብረት ኣፍሪቃን ሕብረት ኤውሮጳን ዘካየድዎ ሰፊሕን ኣሩምን ሰልፊ ክቕጽል ዝግበኦ ኣብነታዊ ነይሩ። ኣብቶም ነባራት ተቓለስቲ’ውን “ኣንታ ወረስቲ’ባ ኣለዉና እዮም” ዝብል ተስፋ ዘሕደረ እዩ። እዞም ስደተኛ መንእሰያት መበል 54 ዓመት ምጅማር ብረታዊ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ንምዝካር ኣብ 30 ነሃሰ 2015 ዘካየድዎ ኩለ-መዳያዊ ናይ ምዝንጋዕ መደብ እውን ካልእ “ከምዚኸ ኣሎ ድዩ?” ዘበለ መድረኽ እዩ ነይሩ። እዚ ናይ ዝኽሪ ምጅማር ብረታዊ ቃልሲ መድረኽ፡ ብኪነጥበባዊ ስልቲ ተሰንዩ፡ ኤርትራዊ ሓርበኝነትን ናይ 60ታት ውዑይ ስምዒት ኤርትራውያን ኣዘካኺሩ፡ ኣብ ኤርትራ ዝወርድ ዘሎ መከራ፡ ኣብ ጉዕዞ ስደት ዘጋጥም ጸገማትን ብውልቃዊ ጠቕሚ ዝተታለሉ ደላሎ ደቂ ሰብ ዝፍጽምዎ ገበናት ዘርኣየን እዩ ነይር። እቲ መድረኽ ብቐጥታ ድዩ ብተዘዋዋሪ ስደት ግዚያዊ’በር መሰረታዊ መፍትሒ ከም ዘይኮነ እውን ዘንጸባቕ’ዩ ነይሩ። ብርኢቶና እዚ ምብርባር ክቕጽልን ኣብ ልዕሊ ጉጅለ ህግደፍ ወቒዑ ናብ ዘድሚ ውዱብ ዓቕሚ ክብርኽን ዝግበኦ እዩ።
ኣብዚ ነሰላስሎ ዘለና ናይ ደሞክራሲያዊ ለውጢ ቃልሲ ኣብ ፖለቲካዊ ውድባትና ካብ ዝረኣዩ ጸገማት፡ ውስኑነት ተሳትፎ መንእሰያት ቅድሚ ኩሉ ዝስራዕ እዩ። ኣዚ ተሳትፎ መንእሰያት ወሳኒ ስለ ዝኾነ ከዓ ፖለቲካዊ ውድባት ኮነ ኩሎም በሃግቲ ለውጢ ኣካላት ክጭነቕሉ ናይ ግድን እዩ። መንእሰያት እውን ብኩራቶም ኣብ ቃልሲ ክፈጥሮ ዝኽእል ናይ ወለዶታት ሃጓፍ ተገንዚቦም ብዕቱብ ከስተብህልሉ ይግበኦም። ክሳብ ሕጂ ኣየስተብሃልሉን ንምባል ዘይኮነስ፡ ነቲ ትሕቲ ትጽቢት ዘሎ ደረጃ ተሳትፎኦም ኣብቲ ዘድሊ ብራኸ ከብጽሕዎ ይግባእ ማለትና እዩ። ብጋህዲ ንምዝራብ ኣብ መንጎ እቲ ክትካእ ዝግበኦ ነባር ተቓላሳይን እቲ ክትክእ ዝግበኦ መንእሰይ ሓይልን ምክሳስ ይርአ’ዩ። መብዛሕትኡ ካብዚ ምክሳሳት እትጽበዮን ተቐራሪብካ ክውገን ዝኽእልን እዩ። ብዝተወሰነ መልክዑ፡ እቲ ነባር ነቲ መንእሰይ፡ እቲ መንእሰይ ድማ ነቲ ነባር ከምቲ ዝደልዮ ዘይክኾነሉ ይኽእል እዩ። ከተረክብን ክትርከብን ድልውነት እንተልዩ ግና እዚ ፍልልያት ከመሓደር ዘይከኣል ኣይኮነን። ነቲ ናይ ግዜ ስግግር ዝፈጥሮ ፍልልይ ከም ከይተረክብ ወይ ክይትርከብ ከም መህደሚ ክትጥቀመሉ ተደሊኻ ግና ከይተፈትሓ ኣብ ዕንክሊል ከንብረካ ይኽእል እዩ። እቲ መስርሕ እምበኣር በዚ ኮነ በቲ፡ ቃልሲ ዝሓትት ኩርኳሕ እምበር ሰቲ ዝተነስነሶ ልሙጽ መንገዲ ኣይኮነን። ኣብ ከምዚ ኩነታት ነዚ ጉዳያት ንምቅርራብ ክልቲኡ ወገናት ናይ ዝተፈላለዩ እዋናት ትውልዲ ስለ ዝኾነ ዝፍጠር ፍልልይ ከም ዘሎ ክእመን ይግበኦ።
ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ካብዚ ኣቐዲሙ ንግዚያውነት መፍትሒ ስደትን ዕዙዝ ግደ መንእሰይን ብዝምልከት፡ ካብ ዘለዎ ተረድኦን ሓልዮትን ነቒሉ፡ ኣብ’ዚ ቀረባ ግዜ ኣብ 2ይ ጉባአኡ ንመንእሰያት ብዝምለት ኣብ ዘስፈሮ ውሳነ “ሰድህኤ ከም መቐጸልታ ናይ ቅድሚ ሕጂ ጻዕርታቱ፡ መስርሕ ምርግጋጽ ኣድማዒ ተሳትፎ ኤርትራዊ መንእሰይን፡ ምቅልጣፍ ምስግጋር መሪሕነታዊ ተራ ኤርትራዊ መንእሰይን፡ናብ ክዉንነትን ምቕያር ዘኽእል መሳለጥያታትን ኣገባባትን ምፍጣር ሓደ ካብ ናይ’ዚ እዋን ቀዳምነታቱ ምዃኑ የረጋግጽ።” ዝብል ሓላፍነታዊ ሓሳብ ይርከቦ። እዚ ኣበሃህላ ኤርትራውያን መንእሰያት ናብዚ ሰልፊ ክጽንበሩ ዝዕድምን ዘተባብዕን ጥራይ ዘይኮነ፡ መንእሰይ ትውልዳውን ታሪኻውን ሓላፍነቱ ክርከብ ዝጠልብ ረዚን መልእኽቲ’ዩ። እቲ ግብራዊ መልሲ ከዓ ኣብ ኢድ ኤርትራዊ መንእሰይ ኣብ ዓድን ኣብ ስደትን ዘሎ እዩ።
3 ነሓሰ 2015
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ
“ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ መዓስ ጀሚሩ?” ኢልካ ምስ ሓተትካ፡ ዝወሃብ መልስታት ከከም መላሲኡ በብዓይነቱ ኮይኑ፡ እቲ ዝያዳ ገላጺ ዝኸውን መልሲ “ህዝቢ ኤርትራ ደኣ መዓስከ ካብ ቃልሲ በዂሩ” ዝብል ኮይኑ ንረኽቦ። ህዝቢ ኤርትራ ዝተመንዘዖ ነጻነትን ኩሉ መሰረታዊ መሰላትን ንምምላስ ክቃለስ ግድን ምዃኑ’ኳ እንተኣመነ፡ “እቲ ቃልሲ ናይ ግድን ደም ዘፋስስ ክኸውን ኣለዎ” ዝብል ትምክሕቲ ኣይነበሮን። ምእንቲ እዚ ቅድም ዘይጐነጻዊ፡ ሰላማውን ደሞክራሲያውን ቃልሲ ኣካይዱ። ኣብ ዓለም ለኻዊ መድረኻው እውን ምእንቲ ነጻነትን ርትዓዊ ፍታሕን መጒቱ። እንተኾነ ዓለምና ናይ ሓያል ስለ ዝነበረትን ዘላን እቲ ፍታሕ ድሌት ህዝቢ ኤርትራ ዘይኮነስ፡ እስትራተጅያዊ ረብሓ ሓያላትን ድሌት ገዛእትን ብዘቐደመ ኣገባብ ተደምዲሙ። ኣብ ከምዚ ዝኣመሰለ መድረኽ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ቀራና መንገዲ ኮይኑ፡ “ቃልሰይ ምእንቲ ነጻነትን መሰረታዊ መሰላትን ዋላ ደም ብዘፋስስዶ ክቕጽል፡ ወይስ ንዘይፍትሓዊ ውሳነ ርዒመ ከጽቅጥ?” ኢሉ ክሓትት ተገደደ። ንመግዛእትን ዘይፍትሓዊ ውሳነን ርዒሙ ተንበርኪኹ ክነብር ባህርያዊ ስለ ዘይነበረ ከዓ መሪጽዎ ዘይኮነስ ተገዲዱ ቅድሚ 54 ዓመታት ብ1961 ብረት ኣልዒሉ።
ዕላማን ኣነቓቕላን ብረታዊ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ብዙሕ ዘዛርብ ምዃኑ ብሩህ እዩ። ዝንእድዎ ብዙሓት እዮም። ዝነቕፍዎ’ውን ከምኡ። ዘይሩዘይሩ ግና ዕላማ ምብሳር ብረታዊ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ምርግጋጽ ብፍትሕን ማዕርነትን እትምራሕ ነጻን ልኡላዊትን ሃገር ምንባሩ ዘማትእ ኣይነበረን። ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ መንጎ ብኹሉ መምዘንታት ዘይመጣጠኑ ሓይልታት ዝተኻየደን፡ ብዙሓት ነቲ ቃልሲ ብዓይኒ ክሳዳዊ ረብሓኦም ዝርእይዎ ናይ ግዳም ሓይልታት ኢዶም ዘእተውሉ’ዩ ነይሩ። ክብደትን ስፍሓትን ናይቲ ኣብቲ መስርሕ ዝወረደ ብርሰትን ዝተኸፍለ መስዋእትነትን ዝወሰዶ ግዜን ከዓ ናይዚ መርኣያ እዩ። እቲ ዋጋ ቃልሲ ክሳብ ክንድዚ ንክኸብድ፡ ናይቲ ቃልሲ ድኽመትን ብሓባር ዘይምስራሕን እውን ናቱ ኣበርክቶ ከም ዝነበሮ ዝከሓድ ኣይኮነን። ህዝብና ግና “ቃልስና መሪር’ዩ፡ ዓወትና ከዓ ናይ ግድን’ዩ” ዝብል ሓርበኛዊ ጭረሖ ኣምሪሑ ክምህ ከይበለ ተቓሊሱ። ነቲ መሪር ጽዋዕ መስዋእትነት ብዙሕ ግዜ ጨሊጥዎ። ነቲ ዓወትና ናይ ግድን’ዩ ዝበሎ እውን ብዝተወሰነ መልክዑ ኣዕቊብዎ። ነቲ ዘይተመለአ ክፋል ቃልሲ ንምምላእ ከዓ እነሆ ቃልሱ ኣንጻር’ቲ ንዓወቱ ዝጨወየ ጉጅለ ህግደፍ ቀጺልዎስ ኣብ መበል 54 ዓመት ምጅማር ብረታዊ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ በጺሑ። ካብዚ ዝሓለፈ ነዊሕ ናይ ቃልሲ ዓመታት፡ እቲ ዝተወሰነ ዘይንጠዓሰሉ ኮይኑ፡ ብሰንኪ ድኽመትና ብዘይፋይዳ ዝሓለፈን እንሓዝነሉን ግዜ ከም ዘባኸና ግና ክንእመን ይግበኣና። እዚ ማለት ግና ሕጂ’ውን ኣብ ዝባኸነ ግዜ ከነስተንትን ዘይኮነስ “ድሕሪ 54 ዓመታት ኣብ ቃልሲኸ?” ኢልና ክንሓትትን ንቕድሚት ከነማዕዱን እዩ ዝግበኣና።
ነቶም ክቡር ህይወት ከፊሎም፡ ቀዳማይ ምዕራፍ ኣዕዊትና፡ ናብ ካለኣይ ምዕራፍ ቃልሲ ከነቋምት ዘኽኣሉና ሰማእታት ዘለና ክብሪ ኣዝዩ ዕዙዝ’ዩ። ከምኡ ስለ ዝኾነ ኢና ከዓ ወርትግ “ዝኽርን ክብርን ንሰማእታት ኤርትራ” ኢልና እንጭርሕ። እንተኾነ “ንኽብሪ ሰማእታትና ብጭረሖ ጥራይ ዲና እንገልጾ?” ኢልና ነብስና ክንሓትት ይግበኣና። ምሕታት ጥራይ ኣይኮነን እቲ መልሲ እውን ኣብ ኢድና ከም ዘሎ ከይዘንጋዕና ክንምልሶ ንግደድ ኢና። ንሰማእታትና ዘለና ኣኽብሮት እንገልጾ ጀሚሮሞ ከይመልእዎ ንዝሓለፉ፡ ምርግጋጽ ሰላማዊት፡ ፍትሓዊት፡ ደሞክራሲያዊትን ምዕብልትን ኤርትራ ከነውሕስ እንተ ኽኢልና ጥራይ እዩ። ዘተኣማምን ደሞክራሲያዊ ስርዓት ምህናጽ ኣብ ሓደ ትውልዲ ዘይውዳእን ኣብ መስርሕ ምቅብባል ዝምዕብል ኮይኑ፡ ንሕና ኣብታ ናትና መድረኽ “እንታይ ኢና ንገብር ዘለና? ንቀጻሊ ትውልዲኸ እንታይ ኢና ከነውርሶ?” ኢልና ክንሓትት ናይ ግድን እዩ። መልስና ብብዙሕ ውሽጣውን ግዳማውን ምኽንያታት ኣበርክቶና ትሕቲ ትጽቢትናን ትጽቢት ህዝብናን እዩ ዝብል ከም ዝኸውን ርዱእ እዩ። እስኪ ነዛ ታሪኻዊት ዕለት ምጅማር ብረታዊ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ ንክንደይ ተኸታታሊ ዓመታት ኣብ ሓደ ዓይነት ፌርማታ ኮይና ክንቅበላን ከነፋንዋን ከም ዝጸናሕናን ዘለናን ንዘክር። እቲ ምስኡ ክንስጉም ዝግበኣና ዝነበረ ግዜ ገዲፉና ይኸይድ፡ ወጽዓ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ብጉጅለ ህግደፍ ድማ ብኽንድኡ እንዳሳዕረረ ይኸይድ ከም ዘሎ ኣሉ እንብሎ ኣይኮነን።
ዝተባህለ ክንደግም እምበር እነምጸኦ ሓድሽ ነገር’ኳ እንተዘየለ፡ ብዛዕባ ህልዊ ኩነታት ኤርትራን ህዝባን ኣብዚ ኣገዳሲ እዋን ገለ ክንብል ናይ ግድን እዩ። ኩሉ እቲ እንብሎ ግና ናይ ጭንቂ፡ መከራ፡ ክቱር ወጽዓ፡ ሓደጋ ብርሰትን እምበር ናይ ራህዋን ቅሳነትን ምልክትን ዛንታን ኣይኮነን። ምኽንያቱ ኣቲ ዋላ ጉጅለ ህግደፍ ክኽውሎ ተደለየ ባዕሉ ዝዛረብ ኩነታት ኤርትራ ከምኡ ስለ ዝኾነ። ጉጅለ ህግደፍ ምናልባት ነቲ ክዛረብ ዝግበኦ ህዝቢ ክዓብስ ይፍትን ይኸውን። ነቲ ዝረአ ዝዝረበሉ ኩነታት ኤርትራ ግና ክሓብኦ ኣይከኣለን። ሎሚ ህዝብዚ ኤርትራ ኩሉ ነገራት ገሪብዎ ይጣራዕ እዩ ዘሎ። ይሓይሽ እዩ ብዝበሎ መንግዲ ናይ “ርድኡኒ” መልእኽቲ ኣመሓላሊፉልና እዩ። ንሕና ግና ኣብ ድሕሪ ሃገርን ህዝብን ክስርዑ ዝግበኦም ቀዳምነት ብዘይወሃቦም ናይ ጽባሕ ዕማማት ክንሰሓሓብ “ኣለናልካ” ክንብሎ ኣይበቓዕናን። ህዝብና ከም መግለጺ ናይ ተስፋ ምቑራጽ ብፍላይ እቲ ተካኢ መንእሰይ ሓደገኛ ዘይውሑስ ምርጫታት ይወስድ ኣሎ። እዚ ምርጫ ኣብ ልዕሊ እቲ መራጺኡ መንእሰይ ወለዶ ዘውርዶ ዘሎ ሓደጋታት ንዕዘቦ ኣለና። ናይዚ ጉዳይ ሳዕቤን ኣብ ህልውና ኤርትራ ከም ሃገር ተጽዕኖኡ ሓደገኛ ምዃኑ’ውን ምልክታት ንርኢ ኣለና። በዚ ዘለናዮ እንተቐጺልና ህዝብና ኣፉ መኢኡ “ካብ ተዋጋኢት ላም ዘየድሕኑ” ክብለና ምዃኑ ኣይንዘንግዕ። ጽባሕ ዘይኮነስ ሎሚ ፍታሕ ናይ ምርካብ ኣርዑ ኣብ ክሳድና ምህላዉ’ውን ንዘክር።
ሕጂ እውን ኣቲ ህዝብን ሃገርን ናይ ምድሓን ዕድል ኣይተዓጽወን እሞ ኣብዚ ታሪኻዊ እዋን ኮይንና ብውልቂ ኮነ ብእኩብ ንሕሰብ። ንመጻኢ ዓመት ዝኽሪ ባሕቲ መስከረም ኣብዛ ዘለናያ ናይ ደውታ ፌርማታ ኮይና ከይንጽበያ ንጠንቀቕ። ካብ ህልኽን ናብ ዓዲ ደሓን ዘይወስድ ኒሕን ክንወጽእ ይግበኣና። ሎሚ ከምዚ ኣየ ዝኣምን፡ ከምዚ’ባ ይደሊ” እንዳበልካ ምእዋጅ ግዜኡ ሓሊፉ እዩ። እቲ ዝድለ ዘሎ “ከምዚ እየ ዝገብር” ዝብል ናይ ተግባር ድልውነት ምርኣይ እዩ። ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ኣብዚ ቀረባ ኣብ ዘካየዶ 2ይ ጉባአኡ፡ ነዚ ኣቐዲሙ ዝተጠቕሰ ኤርትራዊ ሻቕሎት ኣብ ግምት ኣእትዩ፡ ሓደ ካብ ውሳነታቱ “ኣብ መንጎ ኤርትራውያን ውድባት ተቓውሞ ስኒት ዝፈጥር፡ ኩሉ ኤርትራዊ ተቓዋማይ ኣንጻር ስርዓት ህግደፍ ኣብ ዝካየድ ቃልሲ አእጃሙ ከበርክት ዘኽእልን ዘተባብዕን፡ ክሳብ ውድቀት ስርዓት ህግደፍ ንዘሎ መድረኽ ቃልሲ ዝመርሕ፡ ምስ ኩሎም ናይ ለውጢ ሓይልታት ናይ ሓባር መድረኽ ንምፍጣር ኣብ ዝግበር ጻዕሪ፡ ንምዕዋቱ ከይተሓለለ ቀዳምነት ሂቡ ክሰርሕ ቅሩብ ምዃኑ ደጊሙ የረጋግጽ። ነቲ ክሳብ ሕጂ ዓንቂጹ ዝጸንሓ፡ ዘይምትእምማንን ዘይምጽውዋርን ገታኢ ባህሊ ንምውጋድ ኣብ ዝግበር ጻዕሪ ሰልፍና እጃሙ ከበርክት ወሲኑ።” ብዝብል ኣስፊርዎ ኣሎ። እዚ ኣርሒቑ ዝርኢ ናይ ኩልና ንተኣከብ ድልውነት፡ ናይ ኩሎም ደለይቲ ለውጢ ክኸውን ከዓ ሰልፍና ትስፍው እዩ።
ክብርን ዝኽርን ንሰማእታትና!
30 ነሃሰ 2015
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ
ሰባት ሕማቕ ፖለቲካዊ ኩነታት እንተጋጢምዎም፡ ንምውጋዱ ክቃለሱ ባህርያዊ እዩ። እዚ ባህርያዊ ሓቂ እዚ ኣብ ብዙሕ መድረኻት ተራእዩ እዩ። ንሕና ኤርትራውያን’ኳ ኣብ ከምዚ መስርሕ ናትና ኣብነት ኣለና። ስለምንታይ ኣንጻር ወጽዓ ናይ ምቅላስ ናይ ዝያዳ ሚእቲ ዓመት ተመኩሮ ስለ ዘለና። እቲ ራህዋን ቅሳነትን ንምምጻእ እትቃለሶ ናይ ግዳም ወራሪ ወይ ውሽጥዊ ወጽዓ ክኸውን ይኽእል። ንሕና ከዓ ኣንጻር እዞም ክልተ ወጽዕታት ተቓሊስናን ንቃለስ ኣለናን። ከምቲ ኣብቲ ቀዳማይ ምዕራፍ ነጻነትና ዘዕቆብና ሓርነትና ከም እነዕቁብ ከዓ ዘጠራጥር ኣይኮነን። እቲ ቃልሲ ኣንጻር ግዳማዊ ወራሪ ይኹን ኣንጻር ውሽጣዊ ወጻዒ ልሙጽ ኮይኑ ኣይፈልጥን እዩ። እቲ ጉዕዞ ናብ ዓወት ብቓልሲ፡ ነናይ ገዛእ ርእሱ ምዕራፋት ዘለዎ ጸዋግን ኩርኳሕን ነይሩ ሕጂ እውን ከምኡ ኣሎ። ከምኡ እንተዘይከውን ከዓ “ቃልሲ” ዝብል መጺጽ ስም ኣምበይተዋህቦን። ኣብ መስርሕ ቃልሲ ሓደ ጸገም ተወግድ፡ ካልእ ጸገም ድማ ግዜኡ ሓልዩ ይመጽእ እሞ ንዓኡ’ውን ትፈትሖ። እቲ መስርሕ ከዓ ክሳብ ዓወት ከምኡ ኢሉ ይቕጽል። እቲ ዝምዝገም ዓወት እውን መልክዑ ደኣ ይቕየር እምበር ካብ ቃልሲ ዓዲ ዘየውዕል ናይ ወለዶታት ምትኽኻእ’ዩ።
ጉዕዞ ቃልሲ ኣጠርሚምካ ዝኽየድ ጣማጣማ ዘይኮነስ፡ ርግእ ኢልካ ዝሓለፈ ትግምግመሉን፡ “ኣብ መጻኢኸ እንታይ ይገበር?” ኢልካ ነብስኻ ትሓትሓስበሎም መዝለሊ ቦታታት እውን ኣለዉዎ። ኣብ ከምዚ መስርሕ ጉባአ ናቱ ዓብይ እጃም ኣለዎ። ከምዚ ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ኣብዚ ቀረባ ዘካየዶ 2ይ ጉባአኡ። ጉባአ ብባህሪኡ ዝሓለፈ ገምጊምካ መጻኢ ዕማም እተማዕድወሉ መድረኽ እዩ። ነቲ ዝሓለፈ ገምጋም ከተጽፍፍን መጻኢ ኣገደስቲ ዕማማት ከተዕውትን፡ ከምቲ ናብ ጠስሚ ክትበጽሕ እቲ ርግኦ ክሕቆን ግድን ዝኸውን፡ ዝተፈላለዩ ሓሳባት ክሳብ ዝጻዕዩ ክሕቆኑ ባህርያዊ እዩ። ኣብዚ መስርሕ ሓሳብ ናይ ምሕቋን በቶም ናይ ሓሳባት መመንጨውቲ ካላት ናይ “ናተይ ይሓይሽ፡ የለን ናተይባ ይበልጽ” ምፍሕፋሕ ክህልው ልሙድ እዩ። እዚ ካብ ናይ ሓሳብ ፍልልይ ዝመጽእ ናይ ሓሳባት ምፍሕፋሕ ናይቲ እዚ ተግባር ዝፍጸመሉ ሰልፊ ወይ ውድብ ጥዕና እምበር፡ ከምቲ ገለ ወገናት ብገርሂ ድዩ ብጉርሒ ዝብልዎ ናይ ባእስን ፍልልይን መርኣያ ኣይኮነን። ናይ ሕሳብ ፍልልይን ምፍሕፋሕን ዘየብሉ ፖለቲካዊ መስርሕ መንገዲ ደሓን ከም ዘይኮነ ንምግላጽ ኣብ ሓደ ኣጋጣሚ ዘንበብኩዎ “ሓንቲሓሳብጥራሕዘስምዕሰብወይ ፖለቲካዊ ውድብ፡ ከምእቲሓንቲዓይነትመግቢጥራሕዝምገብሰብኣካላቱእናመንመነዝኸይድ እሞ፣መወዳእትኡ ንሕማምን ስንክልናን ዝቃላዕ’ዩ ዝቑጸር” ዝብል ሓሳብ ኣብዚ ምጥቃሱ ኣገዳሲ ይመስለኒ። እቲ ቁምነገር እቲ ከካብ ኩርናዑ ክምጩ ዝጸንሐ ናይ ሓሳብ ፍልልይ ኣብ መወዳእታ ተኣውሊሉዶ ኣይተኣውለለን ዝብል እዩ ዝኸውን።
“ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ኣብቲ ኣብዚ ቀረባ ዘካየዶ 2ይ ጉባአኡ ኣብ ዝተፈላለዩ ዛዕባታት ንኣብነት ኣብ ውሽጣዊ ሓድነቱ፡ ዝምድና ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራን ርክብ ምስ ጐረባብቲ ሃገራትን ናይ ሓሳብ ፍልልያት ኣንጸባሪቖዶ ኣይፋሉን?” ተባሂሉ እንተዝሕተት፡ እቲ ናይ ጥዕና መልሲ ኣየናይ እዩ። “ፍልልይ ነይሩ ደሓር ግና ብስምምዕ ተኸምቲኡ” ዝብል ወይስ “ምንም ኣይተንጸባረቐን” ዝብል። እዚ ሰልፊ ናይ ብዙሓት ውህደት እዩ። ናይ ብዙሓት ማለት ኣካላዊ ብዙሕነት ጥራይ ማለትና ኣይኮነን። ቀንዲ ቆላሕታና ብዙሓት ሰባት መምስ ናይ ሓሳባት ብዝሕነቶም ዝተሰለፍሉ ማለትና እዩ። ብናይ ሓሳባት ብዙሕነት ዘይስነ ኣካላዊ ብዙሕነት ግና ማዕባሊ ከይዲ ዘየብሉ ናይ ግኡዛን ብዙሕነት ኮይኑ እዩ ዝተርፍ። እዚ ዳሕረዋይ ዘይማዕባሊ ብዙሕነት ናይ ሰልፊ ደሞክራሲ ኮነ ናይ ካልእ ፖለቲካዊ ምትእኽካብ ናይ ብዙሕነት መርኣያ ክኸውን ከዓ ባህርያዊ ኣይኮነን።
ጉባአ ብዙሓት ዝሳተፍዎ ኮይኑ፡ ናይ ዝተወሰኑ ባእታታት ግደን ድምጽን ዝያዳ ጐሊሑ ዝረኣየሉ ተኾነ እውን ዘሰንብድ ኣይኮነን። ከምቲ ገለ ወሃብቲ ርኢቶ ዝብልዎ፡ እዞም ባእታታት ኣብ ገሊኡ ዛዕባ እንዳተሰማምዑን እንዳተነኣኣዱን፡ ኣብ ገሊኡ ዛዕባ ድማ እንዳተፈላለዩን እንዳተነቓቐፉን ኣብ መዛዘሚ ግና ናብ ሓደ መዕለቢ እንዳመጹ ዘሰላስልዎ መስርሕ ነይሩ ተተባለስ እንታይ እዩ ኣበሩ። ንኣብነት ኣብ ተመኩሮ ሰደህኤ፡ ወልደየሱስ ዓማር፡ መስፍን ሓጐስ፡ ተስፋሚካኤል ዮሃንስ፡ ተስፋይ ደጊጋ ወይ ሓምድ ድራር፡ኣየናይ እዩ ንሰልፍና ናብ ዝሓሸ መንገዲ ዝወስድ መንገዲ? ካብ ዝብል፡ ዝተፈላለየ ሓሳባት ኣንቂዶም ፍልልያት እንተዘንጸባርቑ እሞ ኣብ መወዳእታ ኣብ ሓደ ናይ ሓባር መደምደምታ እንተመጹስ፡ ከመይ ጌርካ እዩ ከም ናይ ስግእኣትን ቀራና መንገድን ምልክት ዝውሰድ። በዚ መስርሕ ምጉዓዝከ ኣብ ቀራና መንገዲ ምህላው ድዩ፡ ወይስ መንግዱ ኣነጺሩ ኣብ ስሩዕ ግና ብዙሕ ቃልሲ ዝሓትት ናይ ዓወት መንገዲ ዘሎ እዩ ክበሃል ዝግበኦ? ብእምንቶና እዚ ዘይልሙጽ፡ ግና ድማ ልሙጽ ናይ ዓወት ሜዳ ዘማዕዱ መስርሕ ቃልሲ እዩ።
ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ናይ በበይኖም ድሕረባይታ ዘለዎም ኣብ ዝተወሰነ ታሪኻዊ ኣጋጣሚ ብጎቦ ዓይኒ ክረኣኣዩ ዝጸነሑ፡ ካብ ናይ ታሪኽ ቤት ማእሰርቲ ወጺኦም፡ ንመጻኢ ብሓባር ከማዕደዉ ዝወሰኑ ሓይልታት ውህደት እዩ። ነዚ ውህደት እዚ ኩሉ ምጥርጣራትን ምስሕሓባትን ኣወጊድካ ኣብ ዘተኣማምን ተሪር ሓድነት ምብጻሑ ነዊሕ መስርሕን ዕጉስ ተወፋይነትን ዝሓትት እምበር፡ ኣብ መስመሪ ጉባአ ጥራይ ዝውዳእ ኣይኮነን። እዚ ዕማም ካብ ዝተሓተ ክሳብ ዝለዓለ ኣካላት ናይቲ ሰልፊ ብዘበርክትዎ ናይ ሕድሕድ ምቁጽጻር ዘይተፈልዮ ዝተናወሐ ቃልሲ እምበር ብውሱናት ሓለፍቲ ብኣቋራጭ ዝሳለጥ ዕማም ኣይኮነን። ሰልፍና ነዚ መስርሕ ሓድነት ክጅምሮ እንከሎ፡ ኣብ ዓወት ንምብጽሑ፡ ነዊሕ ግዜ፡ ውረድ ደይብ መስርሕን ብዝተፈላለየ መልክዕ ዝኽፈል ዋጋን ከም ዘድልዮ ብምርዳእ ስለ ዝኾነ፡ ብየማነ ጸጋም ብዝነፍስ ድኽመታት ናይ ምንብድባድ ሓሸውየ ኣይክሽበርን እዩ። እቶም ኣብ ቅድሚኦም ንዝረአ ኣውንታ “ጸጋም ዕዩይ” ገይሮም፡ ዘየለ ድኽመት ምሂዞም ናይ ምርሕሓቕ “ዕበይለይ ዕበይለይ” ክጻወቱ ዝደልዩ ወገናት “ደርሆስ ብኣምዑት ደቃ ትጻወት” ዝብል ምስላ ከስተብህሉ ይግበኦም። ከምቲ ዝብልዎ እንተኸውን’ውን፡ ኣብ ዝኾነ ውድብ ዘጋጥም ጸገም ኣብቲ ውድብ ተደሪቱ ከይተረፈ ናይ ኩሉ ኤርትራዊ ጸገም ምዃኑ ከስተብህሉ መተገብኦም። ህዝባዊ ሓልዮት ከዓ ነታ ዝርካባ ንእሽቶይ ሓቅን ኣውንታት እንዳ ኣዕኮኽካ እምበር፡ ዘየለ ወይ እውን ኣዝዩ ንኡስ ጸገም ብምንብድባድ ኣይኮነን ዝግለጽ። በዚ ኮነ በቲ ጉዕዞና ናብቲ ዘይተርፍ ዓወት ቀንዲ ብውሽጣዊ ዓቕሚ ሰልፍና ዝውሰንን’ዩ እሞ፡ “ብዕራይ ናብ ዘበለ እንተበለ ዕርፍና ነጽንዕ።”
23 ነሓሰ 2015
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ
ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ከም መቐጸልታ ናይቲ ዘይስልኪ ጸዓቱ ኣብ መስርሕ ለውጢ፡ ኣብዚ ቀረባ መዓልታት ኣገደስን ኣብ መስርሕ ኤርትራዊ ናይ ለውጢ መስርሕ ናቱ ጽልዋን ተጽዕኖን ዝህልዎ ኣገዳሲ ዕማም ፈጺሙ ኣሎ። ቀዳማይ ክፋል 2ይ ጉባአኡ ኣብ ኢትዮጵያ ከተማ ጎንደር ኣካይዱ። ናይዚ ናይ ጎንደር መጋባእያ ኣካል ዝኾነ ካለኣይ ክፋል ጉባአኡ ድማ ኣብ ሃገር ጀርመን፡ ኣብ ከተማ ቪስባደን ኣካይዱ። እዞም ክልተ ተመላላእቲ ክፋላት ጉባአ ብቦታን ግዜ’ኳ እንተተፈላለዩ ትሕዝተኦምን ቆላሕታኦምን ግና ሓደን ሓደን ምንባሮም ብናይ መወዳእታ ዕዉት ውጽኢቶም ኣመስኪሮም እዮም።
2ይ ጉባአ ሰልፍና ዝተኻየደሉ ግዜ ሓፈሻዊ ሃለዋት ሃገርናን ከባቢናን ክሳብ ክንደይ ኣሻቓልን ረዚን ሓላፍነት ዘሰክምን ምንባሩን ምህላዉን ንተሳተፍቲ ጉባአ ሰልፍና ጥራይ ዘይኮነስ፡ ንኹሉ ደላይ ለውጢ ኤርትራዊ ብሩህ ብምዃኑ ንምግላጹ፡ ከምቲ ኩሉ ግዜ ዝግበር ናይ ናይቲ ሕሰም ምኽንያታትን ሳዕቤናቱን ዝርዝር ከነቕርብ ንግደድ ኣይመስለናን። ምኽንያቱ ከኣ ኣብ ገገዛና ዘሎ ሃለዋት ባዕሉ ዝዛረብ ስለዝዀነ ኢዩ። ጓሲኻዮ ንዘይምሕላፍ ግና፡ እዚ ጉባአ፡ ጽልኢ ህዝብና ኣብ ልዕሊ ጉጅለ ህግደፍ ኣዝዩ ኣብ ዝመረረሉ፡ ጉጅለ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ዝፍጽሞ በደላት ሰማይ ኣብ ዝዓረገሉ፡ ህዝብና ንክፋእ ጉጅለ ህግደፍ ብዓሚቕ ተረዲኡ ለውጢ ንምምጻእ ዝያዳ ፋሕተርተር ኣብ ዝብለሉ፡ ብኣንጻሩ ብመንጽር እዚ ኩሉ ናይቲ ገዛኢ ጉጅለ ወጽዓታትን ናይ ህዝብና ናይ ራህዋ ጻዋዒትን፡ ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ ግቡእ መስርዕ ምሓዝ ኣብ ዝሰኣነሉ እዋን ምዃኑ ጠቒስካ ምሕላፍስ ናይ ግድን ኣብ ዝኾነሉ ህጹጽን ዝያዳ ሓላፍነት ዘሰክምን እዋን እዩ 2ይ ጉባአና ተኻይዱ።
ጉባአና፡ ነዚ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ዘየቕስን ኩነታት ኣብ ግምት ኣእትዩ፡ ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ዕማም ረዚን ምዃኑ ተገንዚቡ፡ ብሓፈሻ ኣብ ብዙሕ ተባራዕቲ እዋናዊ ጉዳያት፡ ብፍላይ ከዓ ኣብ ውሽጣዊ ሓያልነት ሰልፊ፡ ኣብ መሰረታውነት ተሳትፎ መንእሰያትን ደቂ ኣንስትዮን ኣብ’ዚ ናይ ለውጢ ቃልሲ፡ኣብ እዋናውነትን ኣገዳስነትን ምቅርራብ ሓይልታት ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ፡ ኣብ ምዕቃብ ልኡላውነት ኤርትራን ህዝባን፡ ኣብ ኣገዳስነት ፍትሓውን ቀጻልን ዝምድና ምስ ጐረባብቲ ሃገራትን ኣትኪሉ ተመያይጡ፡ ኣገደስቲ ውሳነታት’ውን ወሲኑን ኣሎ። ካብዚ ሓሉፉ ጉባአ ውሳነታት ኣብ ወረቐት ምስፋር ጥራይ ዓወት ከም ዘይከውን ብምግንዛብ፡ ኣብ ርእሲ ኣገደስቲ ሰነዳት ምጽዳቕ፡ ኣብ ውጽኢት ንምብጻሕ ዘኽእሉ ንኡሳን ናይ ኣፈጻጽማን ናይ ሰፊሕ ተሳትፎን ሓበርቲ ስልትታት ሓንጺጹ ኣሎ። ንሎሚ ብመንጽር ትማልን ጽባሕን ምርኣዩ ኣገዳሲ ምዃኑ ብምስትውዓል ከዓ ጉባአ ናይ ዝሓለፉ ዓመታት ጉዕዞ ሰልፊ ዳህሲሱ፡ ክእረሙ ዝግበኦምን ኣብ መጻኢ መሊሶም ክሕይሉ ዝግበኦምን ዛዕባታት ብግቡእ ኣለልዩ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብ ተመኩሮ ደንበ ተቓውሞና ዝበረኸ ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ዘንጸባረቐ ማእከላይ ባይቶ መሪጹ ኣሎ።
ጉባአና ኣብ ዘካየዶ ሓላፍነታዊ ዳህሳስ፡ ህዝቢ ኤርትራ፡ ዲክታቶር ኣወጊድካ ራህዋ ዝዓሰላ፡ ኩሉ ኣፉ መሊኡ “ንሳ ናተይ ኣነ ድማ ናታ” ዝብላ ኤርትራ ንምህናጽ ናይ ውሱናት፡ ውድባት፡ ሰልፍታትን ማሕበራትን ጥራይ ሓላፍነት ዘይኮነስ ብቐንዱ ናይቲ ቀንዲ ናይ ለውጢ ሓይልን ተጠቃምን ህዝቢ ኤርትራ ዕማም ምዃኑ ብምስትብሃል፡ ኤርትራውያን ኩሎም ብሓባር ክሰርሑ ጸዊዑ። ፖለቲካዊ ናይ ተቓውሞ፡ ሓይልታት ኣብ ሕድሕዶም ዘሎ ናይ ርኢቶ ደረጃ ምቅርራብን ምርሕሓቕን ከም ዘለዎ ኮይኑ ብሓባር ምስራሕ ዘይስገር ምዃኑ ጉባአና ኣቕሊብሉ’ሎ።፡ ኣብዚ ጉባአ ከም ዝተንጸባረቐ ብሓባር ምስራሕ ማለት፡ ናይ ሓሳብ ፍልልይ ምውጋድ ወይ ተጨፍሊቕካ ሓደ ውድብ ምዃን ማለት ዘይኮነስ፡ ንፍልልያት ናይ ርእይቶ ከም መባልሕን ናይ ርኢቶ ምርጫታት መቕረቢ መድረኽን ወሲድካ፡ ኣብዚ ውድድር ንፍልልያት ኣብቲ ትሰማማዓሉ ምስራሕ ብዘይዓግት መልክዑ ምምሕዳር ማለት ምዃኑ ብንጹር ርእይዎ ኣሎ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብዚ መዳይ ካብ ሰልፍና ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ተግባር ክዕመም ቅሩብ ምዃኑ ጉባአ ኣነጺሩ።
ሓደ ካብቲ ክሳብ ሕጂ ክንስዕሮ ዘይከኣልና፡ ናይ ድኽመትና መርኣያ ኮይኑ ዘሎ፡ ኣባሉ ንዘይኮንካዮ ውድብ ከተዕንቅፎ ምህቃንን፡ ናቱ ድኽመት ከም ናትካ መሕየሊ ኣምሲልካ ምውሳድን እዩ። ኣብ’ቲ ሓቂ ምስ እንመጽእ ግና፡ ኩልና “ኣብ መስርሕ ምርግጋጽ ለውጢ ኣለና” ካብ በልና፡ ናይቲ መመሓዝውትኻ ፖለቲካዊ ትካል፡ ጸገምን ድኽመትን ናትካ’ውን ዕዳ፡ ብእንጻሩ ዓወቱ ዓወትካ ምዃኑ ጌና ኣይተሰወጠናን። ብመንጽር እዚ ናይ ጉባአና ብዓወት ምዝዛም፡ ናይ ኩሎም ሓቀኛ ደለይቲ ለውጢ እንተላይ ኣባል ሰደህኤ ዘይኮኑ ኤርትራዊ ኣካላት ኣገዳሲ ብስራት እዩ ኢልና ንኣምን።
ኩልና ከም ዘይንስሕቶ ጉባአ ኣብ መስርሕ ቃልሲ ሓደ ፖለቲካዊ ውድብ ኮነ ሰልፊ ኣገዳሲ ፍጻመ እዩ። ምስጢር ኣገዳስነቱ ድማ መሰረታዊ ፖሊሲታት ዝቕረጸሉን ዝለዓሉ ተግበርቲ ትካላትን ኣካላትን ዝስየምሉን ዝለዓለ ሕጋዊ መድረኽ ስለ ዝኾነ እዩ። ብመንጽር እቲ ጉባአ ዘካይድ ፖለቲካዊ ትካል ኣማዕድዩ ዝርእዮ ናይ ነዊሕ መጻኢ ሽቶ ግና፡ ምስላጥ ጉባአ ሓደ ስጉምቲ ንቕድሚት እምበር ናይ መወዳእታ ዓወት ከም ዘይኮነ ሰልፍና ብግቡእ’ዩ ዝርዳእ። እቲ ዝያዳ ዝኸበደ ውሳነታት ምሕንጻጽ ዘይኮነስ፡ ነቲ ኣብ ጉባአ ዝተሓንጸጸ ናይ ምትግባር ዕማምን ሓላፍነትን ምዃኑ ከኣ ይግንዘብ። ብመንጽር እዚ እቶም ኣብ ነዊሕ ቃልስና ንሰልፍና ዘሰስኑን ጉባአ በዚ ዝተጠቐሰ ኣገባብ ንክዕወት ኩሉ ዋጋ ዝኸፈሉን ኣባላት ሰልፍና ብፍላይ፡ ብሓፈሻ ድማ ኩሎም ኣብ ኤርትራ ፍትሓዊ ለውጢ ዝብህጉ ኤርትራውያንን ዘይኤርትራውያንን በሃግቲ ሰላም፡ ደሞክራስን ልምዓትን ኣብ መጻኢት ኤርትራ፡ ውሳነታት ጉባአና ኣብ ምትግባር ክተግሁ ምዃኖም ብሩሁ ትጽቢት ሰልፍና እዩ። ናብዚ ጉባአና ካብ ዝተፈላለዩ ወገናት ዝተላእኩልና ናይ ምሕዝነት መልእኽትታት’ውን ነዚ እዮም ዘመልክቱ።
ብህዝባዊ ተሳትፎ ዝዕወት ፍትሓዊ ቃልስና፡ ብሓድነትና ይዓኩዅ!
3 ጉንበት 2015
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ
ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ከም መቐጸልታ ናይቲ ዘይስልኪ ጸዓቱ ኣብ መስርሕ ለውጢ፡ ኣብዚ ቀረባ መዓልታት ኣገደስን ኣብ መስርሕ ኤርትራዊ ናይ ለውጢ መስርሕ ናቱ ጽልዋን ተጽዕኖን ዝህልዎ ኣገዳሲ ዕማም ፈጺሙ ኣሎ። ቀዳማይ ክፋል 2ይ ጉባአኡ ኣብ ኢትዮጵያ ከተማ ጎንደር ኣካይዱ። ናይዚ ናይ ጎንደር መጋባእያ ኣካል ዝኾነ ካለኣይ ክፋል ጉባአኡ ድማ ኣብ ሃገር ጀርመን፡ ኣብ ከተማ ቪስባደን ኣካይዱ። እዞም ክልተ ተመላላእቲ ክፋላት ጉባአ ብቦታን ግዜ’ኳ እንተተፈላለዩ ትሕዝተኦምን ቆላሕታኦምን ግና ሓደን ሓደን ምንባሮም ብናይ መወዳእታ ዕዉት ውጽኢቶም ኣመስኪሮም እዮም።
2ይ ጉባአ ሰልፍና ዝተኻየደሉ ግዜ ሓፈሻዊ ሃለዋት ሃገርናን ከባቢናን ክሳብ ክንደይ ኣሻቓልን ረዚን ሓላፍነት ዘሰክምን ምንባሩን ምህላዉን ንተሳተፍቲ ጉባአ ሰልፍና ጥራይ ዘይኮነስ፡ ንኹሉ ደላይ ለውጢ ኤርትራዊ ብሩህ ብምዃኑ ንምግላጹ፡ ከምቲ ኩሉ ግዜ ዝግበር ናይ ናይቲ ሕሰም ምኽንያታትን ሳዕቤናቱን ዝርዝር ከነቕርብ ንግደድ ኣይመስለናን። ምኽንያቱ ከኣ ኣብ ገገዛና ዘሎ ሃለዋት ባዕሉ ዝዛረብ ስለዝዀነ ኢዩ። ጓሲኻዮ ንዘይምሕላፍ ግና፡ እዚ ጉባአ፡ ጽልኢ ህዝብና ኣብ ልዕሊ ጉጅለ ህግደፍ ኣዝዩ ኣብ ዝመረረሉ፡ ጉጅለ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝብና ዝፍጽሞ በደላት ሰማይ ኣብ ዝዓረገሉ፡ ህዝብና ንክፋእ ጉጅለ ህግደፍ ብዓሚቕ ተረዲኡ ለውጢ ንምምጻእ ዝያዳ ፋሕተርተር ኣብ ዝብለሉ፡ ብኣንጻሩ ብመንጽር እዚ ኩሉ ናይቲ ገዛኢ ጉጅለ ወጽዓታትን ናይ ህዝብና ናይ ራህዋ ጻዋዒትን፡ ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ ግቡእ መስርዕ ምሓዝ ኣብ ዝሰኣነሉ እዋን ምዃኑ ጠቒስካ ምሕላፍስ ናይ ግድን ኣብ ዝኾነሉ ህጹጽን ዝያዳ ሓላፍነት ዘሰክምን እዋን እዩ 2ይ ጉባአና ተኻይዱ።
ጉባአና፡ ነዚ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ዘየቕስን ኩነታት ኣብ ግምት ኣእትዩ፡ ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ዕማም ረዚን ምዃኑ ተገንዚቡ፡ ብሓፈሻ ኣብ ብዙሕ ተባራዕቲ እዋናዊ ጉዳያት፡ ብፍላይ ከዓ ኣብ ውሽጣዊ ሓያልነት ሰልፊ፡ ኣብ መሰረታውነት ተሳትፎ መንእሰያትን ደቂ ኣንስትዮን ኣብ’ዚ ናይ ለውጢ ቃልሲ፡ኣብ እዋናውነትን ኣገዳስነትን ምቅርራብ ሓይልታት ደንበ ተቓውሞ ኤርትራ፡ ኣብ ምዕቃብ ልኡላውነት ኤርትራን ህዝባን፡ ኣብ ኣገዳስነት ፍትሓውን ቀጻልን ዝምድና ምስ ጐረባብቲ ሃገራትን ኣትኪሉ ተመያይጡ፡ ኣገደስቲ ውሳነታት’ውን ወሲኑን ኣሎ። ካብዚ ሓሉፉ ጉባአ ውሳነታት ኣብ ወረቐት ምስፋር ጥራይ ዓወት ከም ዘይከውን ብምግንዛብ፡ ኣብ ርእሲ ኣገደስቲ ሰነዳት ምጽዳቕ፡ ኣብ ውጽኢት ንምብጻሕ ዘኽእሉ ንኡሳን ናይ ኣፈጻጽማን ናይ ሰፊሕ ተሳትፎን ሓበርቲ ስልትታት ሓንጺጹ ኣሎ። ንሎሚ ብመንጽር ትማልን ጽባሕን ምርኣዩ ኣገዳሲ ምዃኑ ብምስትውዓል ከዓ ጉባአ ናይ ዝሓለፉ ዓመታት ጉዕዞ ሰልፊ ዳህሲሱ፡ ክእረሙ ዝግበኦምን ኣብ መጻኢ መሊሶም ክሕይሉ ዝግበኦምን ዛዕባታት ብግቡእ ኣለልዩ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብ ተመኩሮ ደንበ ተቓውሞና ዝበረኸ ተሳትፎ ደቂ ኣንስትዮ ዘንጸባረቐ ማእከላይ ባይቶ መሪጹ ኣሎ።
ጉባአና ኣብ ዘካየዶ ሓላፍነታዊ ዳህሳስ፡ ህዝቢ ኤርትራ፡ ዲክታቶር ኣወጊድካ ራህዋ ዝዓሰላ፡ ኩሉ ኣፉ መሊኡ “ንሳ ናተይ ኣነ ድማ ናታ” ዝብላ ኤርትራ ንምህናጽ ናይ ውሱናት፡ ውድባት፡ ሰልፍታትን ማሕበራትን ጥራይ ሓላፍነት ዘይኮነስ ብቐንዱ ናይቲ ቀንዲ ናይ ለውጢ ሓይልን ተጠቃምን ህዝቢ ኤርትራ ዕማም ምዃኑ ብምስትብሃል፡ ኤርትራውያን ኩሎም ብሓባር ክሰርሑ ጸዊዑ። ፖለቲካዊ ናይ ተቓውሞ፡ ሓይልታት ኣብ ሕድሕዶም ዘሎ ናይ ርኢቶ ደረጃ ምቅርራብን ምርሕሓቕን ከም ዘለዎ ኮይኑ ብሓባር ምስራሕ ዘይስገር ምዃኑ ጉባአና ኣቕሊብሉ’ሎ።፡ ኣብዚ ጉባአ ከም ዝተንጸባረቐ ብሓባር ምስራሕ ማለት፡ ናይ ሓሳብ ፍልልይ ምውጋድ ወይ ተጨፍሊቕካ ሓደ ውድብ ምዃን ማለት ዘይኮነስ፡ ንፍልልያት ናይ ርእይቶ ከም መባልሕን ናይ ርኢቶ ምርጫታት መቕረቢ መድረኽን ወሲድካ፡ ኣብዚ ውድድር ንፍልልያት ኣብቲ ትሰማማዓሉ ምስራሕ ብዘይዓግት መልክዑ ምምሕዳር ማለት ምዃኑ ብንጹር ርእይዎ ኣሎ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብዚ መዳይ ካብ ሰልፍና ካብኡ ትጽቢት ዝግበረሉ ተግባር ክዕመም ቅሩብ ምዃኑ ጉባአ ኣነጺሩ።
ሓደ ካብቲ ክሳብ ሕጂ ክንስዕሮ ዘይከኣልና፡ ናይ ድኽመትና መርኣያ ኮይኑ ዘሎ፡ ኣባሉ ንዘይኮንካዮ ውድብ ከተዕንቅፎ ምህቃንን፡ ናቱ ድኽመት ከም ናትካ መሕየሊ ኣምሲልካ ምውሳድን እዩ። ኣብ’ቲ ሓቂ ምስ እንመጽእ ግና፡ ኩልና “ኣብ መስርሕ ምርግጋጽ ለውጢ ኣለና” ካብ በልና፡ ናይቲ መመሓዝውትኻ ፖለቲካዊ ትካል፡ ጸገምን ድኽመትን ናትካ’ውን ዕዳ፡ ብእንጻሩ ዓወቱ ዓወትካ ምዃኑ ጌና ኣይተሰወጠናን። ብመንጽር እዚ ናይ ጉባአና ብዓወት ምዝዛም፡ ናይ ኩሎም ሓቀኛ ደለይቲ ለውጢ እንተላይ ኣባል ሰደህኤ ዘይኮኑ ኤርትራዊ ኣካላት ኣገዳሲ ብስራት እዩ ኢልና ንኣምን።
ኩልና ከም ዘይንስሕቶ ጉባአ ኣብ መስርሕ ቃልሲ ሓደ ፖለቲካዊ ውድብ ኮነ ሰልፊ ኣገዳሲ ፍጻመ እዩ። ምስጢር ኣገዳስነቱ ድማ መሰረታዊ ፖሊሲታት ዝቕረጸሉን ዝለዓሉ ተግበርቲ ትካላትን ኣካላትን ዝስየምሉን ዝለዓለ ሕጋዊ መድረኽ ስለ ዝኾነ እዩ። ብመንጽር እቲ ጉባአ ዘካይድ ፖለቲካዊ ትካል ኣማዕድዩ ዝርእዮ ናይ ነዊሕ መጻኢ ሽቶ ግና፡ ምስላጥ ጉባአ ሓደ ስጉምቲ ንቕድሚት እምበር ናይ መወዳእታ ዓወት ከም ዘይኮነ ሰልፍና ብግቡእ’ዩ ዝርዳእ። እቲ ዝያዳ ዝኸበደ ውሳነታት ምሕንጻጽ ዘይኮነስ፡ ነቲ ኣብ ጉባአ ዝተሓንጸጸ ናይ ምትግባር ዕማምን ሓላፍነትን ምዃኑ ከኣ ይግንዘብ። ብመንጽር እዚ እቶም ኣብ ነዊሕ ቃልስና ንሰልፍና ዘሰስኑን ጉባአ በዚ ዝተጠቐሰ ኣገባብ ንክዕወት ኩሉ ዋጋ ዝኸፈሉን ኣባላት ሰልፍና ብፍላይ፡ ብሓፈሻ ድማ ኩሎም ኣብ ኤርትራ ፍትሓዊ ለውጢ ዝብህጉ ኤርትራውያንን ዘይኤርትራውያንን በሃግቲ ሰላም፡ ደሞክራስን ልምዓትን ኣብ መጻኢት ኤርትራ፡ ውሳነታት ጉባአና ኣብ ምትግባር ክተግሁ ምዃኖም ብሩሁ ትጽቢት ሰልፍና እዩ። ናብዚ ጉባአና ካብ ዝተፈላለዩ ወገናት ዝተላእኩልና ናይ ምሕዝነት መልእኽትታት’ውን ነዚ እዮም ዘመልክቱ።
ብህዝባዊ ተሳትፎ ዝዕወት ፍትሓዊ ቃልስና፡ ብሓድነትና ይዓኩዅ!
3 ጉንበት 2015
ርእሰ-ዓንቀጽ ሰደህኤ
ኣብ ኤርትራ ዘሎ ግህሰት ኩሉ ዓይነት መሰላት ደረቱ ሓሊፉ ናብ ስልታዊ ገበን ኣብ ልዕሊ ወዲ ሰብ ይምዕብል ከም ዘሎ ካብ ዝግለጽ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ንሕና እዚ ኩነታት ብዓንተቦ እንተዘይተገቲኡ ሳዕቤኑ ናብ ምጽናት ህዝብን ምብራስ ሃገርን ከምርሕ ከም ዝኽእል ከነጠንቅቕ ጸኒሕና ኢና። ኣብዚ ንሰግኦ ሕማቕ ደረጃ እንተበጺሑ ድማ ሳዕቤኑ ካባና ሓሊፉ ኣብ ቅድሚ ሕብረተሰብ ዓለም እውን ኣሉታዊ በሰላ ከም ዝህልዎ ከነምልክትን ናይ ሕብረተሰብ ዓለም ሓገዝን ኣድህቦን ክንሓትትን ጸኒሕና ኢና። ናይዚ ሓደገኛ ኩነታት ብሓፈሻ ብፍላይ ድማ ስደት ኤርትራውያንን ሳዕቤናቱን ባዕሉ ክዛረብ ምስ ጀመረ ከዓ ሕብረተሰብ ዓለም’ውን ክትበራበርን ብዛዕባኡ ክትሓስብን ጀሚራ። ብዘይካቲ ንሕና ከም ደለይቲ ፍትሕን ናይ ለውጢ ሓይልታትን ከነቕርቦ ዝጸናሕና እዛ ዓለም ናታ መርተዖ ክትሕዝ ስለ ዘድለያ ጉዳይ ሰብኣዊ መሰላት ኣብ ኤርትራ እተጽንዕን ኣጽኒዓ ጸብጻባ እተቕርብን ኮሚሽን ከተቕውም ተገዲዳ። እነሆ ከዓ እታ ዝቖመት ኣጻራይት ኮሚሽን ፍረ ናይ ሓደ ዓመት መጽናዕታ ናብቲ ዝወከላ ኣካል ኣብ እተቕርበሉ ደረጃ በጺሓ። ጽማቕ ናይቲ ጸብጻብ “ኤርትራ ኣብ ትሕቲ ሕጊ ዘይኮነትስ ኣብ ትሕቲ ስግኣት” ዝብል ምዃኑ ከዓ ዘሰንብድን ዘደንጹን እዩ።
ውጽኢት ናይቲ መጽናዕቲ በቲ ሓደ ወገን ነቲ ምኽንያታት እንዳፈጠረን እንዳሓጨጨን ግዕዘይ ተግባራቱ ክሓብእ ዝጸንሐ ብዲክታተር ኢሳይያስ ዝምራሕ ዓመጸኛ ጉጅለ ዘቃልዐ ክኸውን እንከሎ፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ ነቲ ትማሊ ንሕናን ህዝብናን ኣንጻር ተግባራት እቲ ጉጅለ ነስመዖ ዝነበርና ትሑት ግና ሓቀኛ ድምጺ ኣዝዩ ዘጉልሖ ኮይኑ ኣሎ። እዚ መጽናዕቲ ከምቲ ጉጅለ ህግደፍ ዝብሎ ካብ ዘይፍለጥ ዓለም ዝመጸ ልበ-ወለድ ዘይኮነ ኣብ ኤርትራ ካብ ዘሎ ባዕሉ ዝዛረብ ክውንነት ዝተሓፈሰ እዩ። እቶም መሰኻኽር ድማ “ተባሂሉ፡ ከምኡ ሰሚዕና” ዝብሉ ናይ ማዕዶ ተዓዘብቲ ዘይኮኑስ ናይቲ ኣረሜናዊ ተግባራት ግዳያት ዝነበሩን ጌና በሰላ በደሎም ዘይቀምረረ ዜጋታት እዮም። “እነሆ ዝብል ኣይሓሱ” ከም ዝበሃል። ጉጅለ ህግደፍ ግና “ብኣሉ ቀጣን” ዝላደየ ስለ ዝኾነ ሕጂ እውን ብኣዝዮም ውሑዳት ጸማማት ደገፍቱ እንዳተሓገዘ፡ ነዚ ክውንነታዊ መጽናዕቲ ክኽሕድ ፈንጠርጠር ይብል ኣሎ። ከምቲ “ወደን ከይምዕዳስ ሰበይቲ ወደን” ዝበሃል ከዓ ናቱ ክብሪ ወዲ ሰብ ዘይፈልጥ ጸረ ህዝብን ፍትሕን ነጻጊ ተግባራት ኣቐሚጡ፡ ነቲ ገበን ምእንቲ ሓቂ ናብ ዝተሰለፉ ወገናትን ሃገራትን ከላግብ ይፍትን ኣሎ።
ድምጾም ድምጺ ውጹዓት ተሰሚዑ ኣብ ናይ ዓለም መድረኽ ዝወጸ ኤርትራውያን ደለይቲ ለውጢ ግና፡ ኣብቲ መጽናዕቲ ሰፊሩ ዘሎ ትሕዝቶ ሓቂ ብምዃኑ ንምድጋፍን፡ ውድብ ሕቡራት መንግስታት ኣብቲ መጽናዕቱ ተመርኲሱ ኣብ ልዕሊ ህግደፍ ዘየዳግም ቀጻዒ ውሳነታት ንክወስድ ንምጽዋዕ ኣዝዩ ሰፋሕትን ኣብ ታሪኽ ተቓውሞና ተራእዩ ዘይፈልጥን ናይ ደገፍ ሰልፍታት የካይዱ ኣለዉ። ካብዞም ክሳብ ሕጂ ኣብ ታሪኽ ተቓውሞ ኤርትራ ብኹሉ መለክዒ ተራእዩ ብዘይፈልጥ ኣገባብ ክካየዱ ዝቐነዩ ዕዉታት ሰልፍታት፡ ናይ ዋሽንግተን ዲሲ፡ ናይ እስራኤል፡ ናይ ኣዲስ ኣበባ፡ ናይ ኤርትራውያን ስደተኛታት ዝተዓቖቡለን መደበራት፡ ብዓብይኡ ድማ ኣብ ቅርዓት እቲ መጽናዕቲ ዝተገምገመሉ ከተማ ጀነቭ ዝተኻየደ ብኣብነት ዝግለጹ እዮም። ካብኡ ሓሊፉ ኣብ ውሽጢ ኤርትራ እውን ከይተረፈ ኣብ ሕልና ኩሉ ደላይ ለውጢ ኤርትራዊ ኣንጻር እቲ ጉጅለ ሰልፊ ክካየድ ከም ዝቐነየ ክዝንጋዕ ኣይግበኦን።
እዚ መጽናዕትን ስዒቡ ዝተኻየደ ሰልፍታትን ናብ ዝተፈላለዩ ኣካላት ዘመሓላልፎ መልእኽትታት ኣለዎ። ናባና ናብ ደለይቲ ለውጢ ዘመሓላልፎ መልእኽቲ ጉዳይና ጉዳይ ሕብረተሰብ ዓለም ከም ዝኾነን በይንና ከም ዘይኮናን ዝሕብረና እዩ። ኣብዚ ግና ሕጂ እውን ነዚ ተጀሚሩ ዘሎ ኣብ ርኡይ ውጽኢት ክበጽሕ ግደና መሪሕ ቦታ ከም ዝህልዎ ክንዘናጋዕ የብልናን። ናብቲ ድሮ ብሓሳብ ተረቲዑ ዘሎ ጉጅለ ህግደፍ ዘመሓላልፎ መልእኽቲ ከዓ፡ ናይ ኩሉቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ናይ ጸልማት መዋእል ተሓታቲ ንሱ ምዃኑ፡ ድሕሪ ሕጂ ክሃድመሉ ዝኽእል ናይ ምስምስ ኣፍደገታት ከም ዝተዓጽወን ዝሕብሮ ተረኽቦ እዩ። ጉጅለ ህግደፍ ነዚ ጾር ዝቕበል ሕልና ኣለዎ ድዩ ግና እንድዒ። ኣይመስለናን። ሕብረተሰብ ዓለም ቅድሚ እዚ ባዕሉ ዝወደቦ መጽናቲ እውን ኩነታት ኤርትራ ክሳብ ክንደይ ጸልማት ምዃኑ ዘመላኽት ኣፍልጦ ኣይነበሮን ክበሃል ኣይከኣልን። ካልእ ይትረፍ ኩነታት ስደት ኤርትራውያንን ሳዕቤናቱን እንዳ ኹሉ ኤውሮጳዊ መንግስቲ ዝኩሕኩሕ ርኡይ መርተዖ ኮይኑ ጸኒሑ እዩ። ሕጂ ከዓ ብናቱ መጽናዕቲ ኣራጒድዎ ስለ ዘሎ ስጉምቲ ናይ ምውሳድ ሓላፍነቱ ናይ ግድን ምዃኑ ኣብ ዘመላኽት ደረጃ ኢና በጺሕና ዘለና።
ጉጅለ ህግደፍ ኣዝዩ ሰንቢዱን ተረቲዑን ከም ዘሎ ድሮ ብዙሓት ምልክታት ንርኢ ኣለና። ንሓንሳብ ነቶም ኣንጻሩ ዝስለፉ ዘለዉ ኤርትራውያን ከም ናይ ካልኦት ንሱ ዝጸልአን ሃገራት ዜጋታት ኣምሲሉ ከቕርቦም ይፍትን ኣሎ። ንሓንሳብ ኣብቲ መጽናዕቲ ቀጥታዊ ግደ ንዝነበሮም ኣካላት ታሪኻዊ ጸላእተይ ክብሎም ይደሊ ኣሎ። ሕሉፍ ሓሊፉ ድማ ኤርትራዊ ምዃንኳ ብዘሕፍር መልክዑ፡ ከምቲ ኣብቲ በይኑ ዝዕንድረሉ ከተማታት ኤርትራ ዝለመዶ፡ ንጥፍኣት ክለኣኹን እንከለዉ፡ ናበይ’ኳ ዘይፈልጡ፡ በጋሚዶ ልኢኹ ኣብ ልዕሊ ናይቲ ኣጻራይ ኮሚሽ ኣባላት ናይ ምፍርራሕ ፈተነ የካይድ ኣሎ። ምናልባት እውን ንዓኡ ካብዚ ሓጥያት ንምድሓን ዘይኮነስ ናታቶም ፖለቲካዊ ሕሳባት ዘለዎም ሃገራት ኣብ ጐኑ ክስለፉ ምጽውዑ ዘይተርፍ እዩ። በዚ ኣጋታሚ ነዞም ንህግደፍ ክድግፉ ዝደናደኑ ሃገራት፡ ብዋጋ መሰል ህዝቢ ኤርትራ ካብ ምጥላዕ ከቋርጹ ምጽወዖም ኣገዳሲ እዩ።
ኣብዚ ኩነታት እዚ እምበኣር ኩሎም ብሰፊሕ ድዩ ብጸቢብ ዝምልከቶም ኣካላት ነዚ ጀሚረምዎ ዘለዉ ንህግደፍ ናይ ምቅላዕን ምውጣር ተግባራት ንክቕጽልዎ ክንጽውዕ ንቡር እዩ’ሞ መጸዋዕታና ዳግማይ ነሕድስ። እንተኾነ ሕጂ እውን መልክዕ ውዳበና ኮነ ፖለቲካዊ እምነትና ብዘየገድስ ነቲ ዘሰማምዓና እምበር ነቲ ዝፈላልየና ሰፊሕ ቦታ ከይሃብና፡ ከም ኤርትራውያን ናይ ለውጢ ሓይልታት፡ ባዕልና ክንዓሞ ዝግበኣና መሪሕ ግደና ከነርኢ ይግበኣና። ኣበርክቶ ሕብረተሰብ ዓለም ዘተባብዓና እምበር ዝትከኣና ኣይኮነን።
ሰልፊ ደሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ እዚ ሕጂ በሪኹ ወጺኡ ዘሎ ንጉጅለ ህግደፍ ኣብ ህዝባዊ፡ ዲፕሎማሲያውን ሚድያውን መድረኻት ኣቃሊዕካ፡ ናይ ምድኻሙ፡ ምንጻሉን ምውጋዱን መስርሕ፡ ቅድም እውን ከም ናይዚ እዋና ምሩጽ ኣገባብ ቃልሲ ክሰርሓሉ ዝጸነሐ እዩ እሞ፡ ከይስልከየ ክደፍኣሉ እዩ። ኣብቲ ኣብ ጀነቭ ዝተኻየደ ታሪኻዊ ሰፊሕ ሰልፊ ኣቦመንበ ብዝመርሖ ዝለዓለ ልኡኽ ዝተሳተፈን ኣብ መስርሕ ምድላዉ ዓቕሙ ዝፈቕዶ ነገራውን ሞራላውን ኣበርክቶ ዝገበረን እውንካብዚ እምንቶኡ’ዚ ነቒሉ ምዃኑ ክዝንጋዕ ኣይግበኦን።
27 ሰነ 205
المجد والخلود لشهدائنا الأبرار
Saturday, 27 June 2015 19:42 Written by اعلام حزب الشعب الديمقراطي الارتريبعد سلسلة من النضالات للتحرر من أسر الحقب الاستعمارية الأجنبية المتتالية، نقل شعبنا في 1961م نضاله الي الطور المسلح، ونسبةً للهلع الذي أثارته الثورة الارترية المسلحة لدى المحتلين الاثيوبيين حاول نظاما اثيوبيا الاستعماريان – هيلي سلاسي ومنقستو – استئصال وتجفيف منبع الثورة فأباد جماعياً البشر والحجر والثروات الحيوانية والنباتية. لكن الشعب الارتري اكتسب من ذلك المزيد من الصمود والإصرار ولم يتراجع عن مشروعه النضالي التحرري. وبالفعل وبعد ثلاثين عاماً من النضال المرير والعنيف حقق الشعب الارتري حلمه التحرري كاملاً.
وخلال مسيرته النضالية الطويلة كان شعبنا يسجل كل يوم عدداً من الشهداء والتضحيات في سجلات المجد، لكن لا شك هناك أيام شكلت علامات بارزة في مسيرة التضحية والاستشهاد مثل سبدرات، وكي دبا، حرقيقو، قلب، أغردات وشـِـعـِـب. أما عن شهداء ومختطفي المدن المجهولين مثل العاصمة اسمرا وغيرها من المدن فحدث ولا حرج. وعندما نتحدث عن الشهداء والتضحيات بالطبع لا نعني بذلك الشهداء حاملي السلاح أو السياسيين المؤطرين سياسياً في أطر تنظيمات الثورة المسلحة، بل نعني كل من ضحى بماله أو نفسه في سبيل بلاده بأي صورة من الصور وتحت أي راية من الرايات السياسية أو التنظيمية.
شهداء ارتريا لم يستشهدوا من أجل النشيد الوطني وقطعة قماش هي العلم وسائر تلك الإكليشيهات، بل استشهدوا من أجل تحرير الأرض من الوجود الاستعماري الأجنبي وتحرير إنسانها من نير الجهل والتخلف والجوع والمرض، وقدموا أغلى ما يملكون من أجل الحريات والحقوق الانسانية الأساسية والتنمية والازدهار. لقد كان هذا الهدف المزدوج المتعلق بالأرض والانسان هدف الثورة منذ اعلانها. لذا تغنت أناشيد الثورة بأن (النضال لتحرير الأرض سوف يعقبه نضال من أجل حقوق وحريات الانسان) وبالفعل كما تنبأت تلك الأدبيات فإن هدف المرحلة الأولى – تحرير الأرض – قد تحقق، بينما هدف المرحلة الثانية – تحرير الانسان – لم يتحقق بعد بسبب غدر وخيانة طغمة الهقدف الحاكمة لأهداف ووصايا الشهداء. إن أرواح الشهداء ووصاياهم سوف تظل غاليةً علي مر الظهور. واستشهادهم مصدر إلهام وحماس لتحقيق المزيد من وصاياهم وليس مصدر يأس وقنوط من تحقيقها.
طغمة الهقدف كدأبها في انتهاز الفرص والمتاجرة بالقيم الوطنية الغالية مثل الاستشهاد والتضحية، تتاجر باسم الشهداء في استجداء التبرعات من المواطنين بالداخل والخارج، وتخصص لهم مقبرةً خاصة، وتزرع الأشجار باسم الشهداء وباسمهم تقيم مسيرات الشموع وتخصص العشرين من يونيو كل عام للاحتفاء بذكراهم، ولذر الرماد في عيون أسر الشهداء وذويهم تصنع أشجى الألحان الآسرة في التغني بأمجاد الشهداء. أما في واقع العمل وفي عالم الواقع لا تتناسب أفعال الطغمة مع تلك الشعارات الحماسية ولا تلك المسرحيات الرومانسية ركيكة الإخراج، فلم يتوانى نظامها في ضرب الشهداء الأحياء بالرصاص الحي، عندما قمع دون رحمة مسيرة جرحى التحرير الذين أعيقوا بفقد نصف أعضائهم في حرب التحرير، بل رفضت الطغمة استقبال جثث من ضحوا وناضلوا من أجل استقلال ارتريا وحرمتهم من توسد التراب الارتري دعك من أن يدفنوا في مقابر الشهداء. ثم تعدت ذلك الي التفريق حتى بين شهيد وشهيد لتعترف باستشهاد البعض وتنكر استشهاد آخرين، وبالجملة أنكر نظام الطغمة هدف التحرير الثاني المتعلق بحرية الانسان وسيادة الديمقراطية والاستقرار والتنمية والازدهار في ارتريا مما جعل البعض يصف الوضع السائد بالبلاد بأنه أسوأ من الوضع أيام الحكومات الاستعمارية وكل ما تغير هو أشخاص المستعمرين لا الاستعمار والكبت الاستعماري. وهل من إهانة وخيانة لأرواح ومبادئ الشهداء أكبر من ذلك؟؟!!!
إن أول إحياء لذكرى العشرين من يونيو في ارتريا المحررة كذكرى سنوية للشهداء استهله رأس الطغمة والنظام بإعلانه أنهم (لن يسمحوا بعد اليوم بمولد أو كرنفال للتنظيمات)، وبكل سهولة ودون حياء انقلبت ذكرى الشهداء بهذا الاعلان الرسمي وفي ميدان واحتفال عام الي ذكرى لخيانة ودفن مبادئهم وليس إحيائها ونشرها، ومنذ ذلك اليوم سارت أوضاع الشهداء والأحياء في ارتريا من سيئ الي أسوأ ولم تشهد أي تحسن. البعض يرى أن الاحتفال بهذا اليوم كذكرى وطنية لشهداء عامة ارتريا إنما يضفي قيمة وطنية علي الهقدف وعلي قرار اتخذه الهقدف، لكن يجب ألا نقلد نحن بدورنا الهقدف في التفريق بين الشهداء والتمييز بينهم بالانتماء السياسي والتنظيمي أو طريقة وسبب الاستشهاد، بل يجب علينا أن نحيي ذكرى جميع شهداء ارتريا ونجعلهم محل فخرنا واعتزازنا بغض النظر عن أين وكيف ومتى كان استشهادهم.
لعل من حسن الطالع أن تصادف مناسبة ذكرى شهداء هذا العام ( 2015م ) صدور تقرير إدانة نظام الهقدف بانتهاك حقوق الانسان عن أعلى هيئة عالمية هي الأمم المتحدة، والارتريون بالخارج وخاصةً بمدينتي جنيف وواشنطن يتأهبون لتسيير مواكب سلمية تطالب باتباع التقرير بإنفاذ الوصايا العملية الصادرة عنه. هذا ومن احترام وإجلال الشهداء وإنفاذ وصاياهم أن نشارك بجهدنا وصوتنا في تلك المسيرات الوطنية ذات الصفة العالمية، إن مفكرة أخبار ارتريا والارتريين اليوم لا تجد بها أخباراً إلا من نوع: شح وغلاء أو انعدام المواد الاستهلاكية الأساسية، سجن أو اختفاء فلان أو علان، مقتل عدد من الفارين في الحدود، عدد من الشباب الارتري بليبيا ذبحوا أو أعدموا بواسطة داعش، بل غرق عدد كبير من الشبان والأطفال والنساء الحوامل في البحر الأبيض المتوسط. وبدلاً من أن تصير ارتريا سنغافورا افريقيا كما تبجح رئيسها يوماً، فقدت بسبب رئيسها ونظامه الأرعن كل المقومات التي يمكن أن ترتفع بها الي مصاف سنغافورا ونمور آسيا لتتدهور الي الحضيض فتحتل المرتبة الثانية بعد سوريا في تصدير اللاجئين والمشردين في العالم. وهذا من أكبر الأدلة علي أن ارتريا في ظل هذا النظام لم تطبق شيئاً من وصايا الشهداء. إذاً إكرام الشهداء يكمن في تغيير الصورة القبيحة والمثيرة للشفقة والرثاء بل والاشمئزاز التي تكونت عن الارتري في العالم والمنطقة، ولن يتم ذلك إلا بإزالة النظام الذي هو سبب الداء وسر البلاء الذي أقلق راحة الشهداء في قبورهم. وهذه مهمتنا نحن طلاب الحرية والتغيير الديمقراطي لا مهمة النظام مهما ادَّعـَـى وتبجح. إن إنفاذ وصايا الشهداء دين في أعناقنا نحن لا الهقدف.
المجد والخلود لشهداء ارتريا
The Nation Remembers and Honors its Fallen Heroes
Friday, 19 June 2015 22:54 Written by EPDP Editorial BoardEPDP Editorial
The nation dedicates the month of June every year to remember and honor those who gave their lives so that Eritrean people could stand tall and determine their own destiny; to honor those who courageously stood and gave their lives so that the Eritrean independence bell could ring; to pay tribute to those brave souls who refused to surrender in the battlegrounds so that justice and freedom could reign in Eritrea, and to those all who died in the service of their people.
We know every Eritrean community and family suffered during the 30-year war of independence. June is designated to remember and visit the graves of our freedom fighters whose bodies lie almost in every town, creek, mountain, and hamlet across the land of Eritrea. June is a somber and joyless day for Eritrean people. It is also a sacred month that Eritreans honor it with prayers and somber songs and reflections for their fallen heroes.
These are Eritrea’s best sons and daughters; Eritrea’s fathers and mothers; Eritrea’s finest farmers, workers, students, thinkers, poets, writers …etc. They hail from various Eritrea’s ethnic and social groups brought together by the love of their country. They are Eritreans who shared a common vision and became faithful to the cause of their country, and went on a march to give their lives. They died with unparallel courage and bravery - some of them died being dragged in the street of Eritrea’s towns and others strangled to death by electrical wires; others died in colonial prisons, and hundreds and thousands of others perished in the battlegrounds with their faces and heads bleeding and with their bodies mutilated, and more others died while rescuing their fellow wounded freedom fighters. These are the stories of Eritrean heroes who galvanized the independence struggle by their martyrdom.
But as citizens, is it enough to mouth patriotism and nationalism in memory of those hundreds and thousands heroes who left to the Eritrea’s field and never came home alive? A serious contemplation is needed; and that is have we kept the promises that our heroes died for? Is it enough to give a speech and lay a wreath on the graves of our freedom fighters? Is it enough to fly Eritrean flag at a half mast or perform parades in the nation’s capital? Is it enough to pay a heartfelt tribute and gratitude to our martyrs? No, it is not.
The vision and the unparallel devotion of our fallen heroes have been betrayed to the core. What we have is a tyrannical system in our country. Our freedom fighters did not die to establish a dictatorship in Eritrea; they did not die to have warmongering elite in Eritrea; they did not die to have belligerent, corrupt power elite, and an absolute militarized authority in Eritrea that denies the basic freedom and justice. No, they died for freedom and justice of Eritrean people.
We owe our martyrs justice and freedom in Eritrea. We owe them peace and democracy in Eritrea. The flame of liberty and freedom is burning in their graves. We must realize it. As we commemorate our heroes and martyrs in this month of June, let us contemplate how to eradicate and remove tyranny from Eritrea. After all, this is the land of the greatest heroes and heroines.
Causes of the Exodus of Eritrean Refugees and Suggested Solutions
Friday, 19 June 2015 11:43 Written by EPDP Information OfficeJune 20 is Refugee Day. The EPDP Information Office is republishing this article that was posted on Harnnet.org on 25 August 2014 to mark the occasion.
Eritrea is a small country with an estimated population of 6 million and a size of 120,000 square km. Eritrea as a nation was established 124 years ago by Italian colonial occupation. The population is composed of 9 ethnic/linguistic groups and the majority are agriculturalists, nomadic cattle herders and fishermen.
Eritrea has been successively colonized/ruled by Italy, Britain and Ethiopia. The Eritrean people's resistance against its colonizers has taken many forms, peaceful and armed. Eritrea became independent in 1991 after 30 years long (1961-1991) armed struggle against the Ethiopian occupation and has become a sovereign nation through an internationally recognized popular referendum 1n 1993.
As we all know, the main causes of human displacements and refugee flows are natural disasters, wars, poverty, bad governance and corruption.
The first wave of Eritrean refugees:-
Eritreans began to flee their country in large numbers in 1967, when the Ethiopian army started to carry its scorched earth policy by burning and bombarding whole villages in the lowland areas of Eritrea where the Eritrean Liberation Front (ELF) fighters were active. These refugees were mostly Muslims inhabiting the lowland regions of Eritrea as well as some from the highlands. The first group took refuge in the Sudan.
The second wave of refugees:-
In 1974 Emperor Haileselassie was deposed by a military junta, the Derg. The military junta carried successive campaigns of terror against the people of Eritrea and intensified its attacks against the Eritrean liberation movements, ELF and EPLF. As a result, many Eritreans were forced to flee their country to the Sudan, the Middle East and even as far as Europe and North America.
The third wave of refugees:-
The cause for this flow of refugees was the civil war in 1980-81 that was waged between the two biggest Eritrean liberation movements. As a result of this, tens of thousands of ELF fighters and civilians were forced to enter the Sudan. Many of these fighters were in due time able to reach Europe and North America through legal and illegal means. More refugees left the country in 1984-85 because of drought and famine.
The fourth wave of refugees:-
This flow of refugees happened after the border war between Eritrea and Ethiopia of 1998-2000 and it has not shown any sign of coming to an end. The main reason for the flow of these refugees is the open ended national service. Originally the project was meant for 18 months’ service for Eritreans between the ages of 18-40.
The great majority of the refugees in the fourth wave are the youth, the majority of which are under 25 years of age, and the main reason why they are fleeing their country is their opposition to the open ended national service and the flagrant abuse of their human rights by the one man dictatorial regime in Eritrea.
According to reports of the UN there are 300,000 Eritrean registered refugees in the Sudan. Many more stay with their relatives and countrymen without passing through the refugee camps. There are about 150,000 Eritrean refugees in Ethiopian refugee centers.
According to UNHCR estimates, not less than 3,000 Eritrean refugees cross the border and enter into the Sudan every month. Some are killed by the Eritrean border guards while crossing the border.
There are two refugee routes:-
1. Eritrea...Sudan/Ethiopia...Libya...Italy
2. Eritrea...Sudan/Ethiopia...Egypt/Sinai...Israel
The second route was opened in 2006 when Italy and Libya agreed to curb the flow of refugees to Europe. Israel is holding the refugees in concentration camps because they are considered as illegal infiltrators rather than refugees by the government. It has also entered into bilateral agreements with third countries in Africa to send back refugees.
Smugglers and Human Traffickers:-
The main groups involved in human smuggling in the region are the Rashaida of Eastern Sudan and the Bedouin of Sinai. But the network of human traffickers is much more complex. There are Eritrean, Ethiopian, Sudanese, Egyptian, Libyan security and military officials, extremist Islamic parties in addition to doctors and gangs trafficking with arms, drugs and human organs in the network.
Victims are sold several times to successive human trafficker's groups. Every kidnapped refugee has to pay ransom between 2,000 to 50,000 US dollars in order to be released by his/her captors. The captors use different types of torture to force their prey to pay the ransom money. The torture methods used includes beatings, dropping molten plastic on their backs, hanging on the ceilings and rape.
If the victims have relatives in Europe they are expected to pay a big amount of money. In order to pay the requested money the relatives will be connected to their respective relative through a mobile phone while being tortured and hear his/her sufferings and cries for help to save him/her from his captors.
If the ransom money is not paid, some of the victims’ internal organs will be taken away and sold to organ traffickers or die under torture.
If for some reason the flow of refugees to Sinai or Libya decreases or dries the criminal gangs kidnap the ones that are registered in the refugee camps whose fate will certainly be the same as their predecessors.
Many refugees die in the deserts due to thirst, hunger, sickness and overcrowding or drown in the high seas. On 3 October 2013 more than 360 Eritreans drowned near the coast of Lampadusa, Italy, tragedies that shock the world at large.
Pope Francis, who described 3 October as “a day of tears”, and “shame” to the world because of its failure to contain such tragedies, inspired many actors to give attention to the situation in Eritrea, including Italy and the European Union.
This inspiration by the Pope also seems to have encouraged four Eritrean Catholic Bishops to issue inside Eritrea on 25 May 2014 a strong pastoral message calling on all Eritreans to act and solve the problem before it gets too late. The message expressed the fear of total societal collapse in Eritrea within a short time unless Eritreans react and stop the unchecked exodus of the young.
What should be done?
1. Until a lasting solution is found, Eritrean refugees in the Sudan, Ethiopia, Djibouti and Yemen must have the right to education, training and employment in their respective countries of asylum.
2. There must be a mechanism to establish permanent peace between Eritrea, Ethiopia and the Sudan.
3. Security must be strengthened in and around the refugee camps in the Sudan and Ethiopia.
4. The marginalized or alienated communities in Sudan and Egypt (The Rashaidas and the Bedouin) should be accommodated in their respective governments and be involved in the affairs of their countries.
5. Eritrea, Ethiopia and the Sudan should coordinate their fight against human traffickers.
6. Political changes must be realized in the refugees source countries.
In Eritrea for example the rule of law should be established (constitution), the national service programme should be limited or totally abolished, the political system should be opened for the opposition, political prisoners should be released, the military must be demobilized and job opportunities should be created.
Menghesteab Asmerom
EPDP Chairman
25 August 2014
