ጸረ-ህዝባውነት ጉጅለ ህግደፍ  ኣብ ቅድሚ ህዝቢ ኤርትራ ጸሓይ ዝወቐዖ ሓቂ ካብ ዝኸውን ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ኣብ ቅድሚ ሕረብተ-ሰብ ዓለም እውን ብፍላይ ውግእ ኢትዮጵያ እናገደደ ይኸደሉ ኣብ ዘለወሉ፡ ብኽንድቲ ናይ ህዝቢ ኤርትራኳ እንተዘይኮነ፡ ብዝያዳ ዝንጸር ዘሎ  እዩ።  ሕብረተ-ሰብ ዓለም ንምኽኒያት መረረን ሻቕሎትን ህዝቢ ኤርትራ ብዘራጉድ መልክዑ ብፍላይ ኣብ ግህሰት መሰረታዊ ሰብኣዊ መሰል፡ ብተግባር ብዘይተሰነየ ስምዕታ ”ዓገብ” ካብ ዝብል ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ንኹሉቲ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ዝፍጽሞ በደላት፡ ምስ ካለኦት ኣካላት ዘለዎ ኣዝዩ ሻሕካር ዝምድናን ግጉይ ምምሕዳሩን ዝተዓዘቡ ኣካላት ንኤርትራ “ናይ ኣፍሪቃ ሰሜን ኮርያ”  ዝብል ሳጓ ካብ ዝህብዋ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ብዙሓት  ወገናት ከኣ እቲ ሳጓ ብምጽግጋዕ ዝተዋህበ ክኸውን ይኽእል እምበር፡“ናይ ህግደፍሲ ካብ ምምሕዳር ሰሜን ኮርያ ዝኸፈአ እዩ”  ዝብል ሚዛን እዩ ዘለዎም።

ምምሕዳር ህግደፍ ክሳብ ክንድዚ ካብ ኤርትራ ሓሊፉ ኣብ ቅድሚ ሕብረተ-ሰብ ዓለም ዝተወገዘሉ ምኽንያት ሚስጢር ኣይኮነን። ናይ ዜጋታት ሓሳብካ ናይ ምግላጽን ምውዳብን መሰል ዝነጽግ፡ ብዘጽደቕዎ ሕግን ብዝመረጽዎ ኣካልን ናይ ምምሕዳር መሰል ዝኸልእ፡ ቁጠባ ሃገር ንህዝቢ ኣግሊሉ ባዕሉ ዝግብት፡ ካብቲ ብቐጥታ ዝምልከቶ ዘቤታዊ ጉዳዩ ሃዲሙ ዕድመ ስልጣኑ ንምድልዳል፡ ምስ ናይ ርሑቕን ቀረባን ወገናት ኣካላውን ሓሳባውን ውግእ ዝኸፍት፡ ብመሰረቱ ከኣ “ኤርትራ ናይ ህዝባ ዘይኮነትስ፡ ናተይ ጉጅላዊ ንብረት እያ”  ካብ ምባል ድሕር  ስለ ዘይብል እዩ።

ህዝቢ ኤርትራ ክሳብ ሕጂ ኣብ ትሕቲ “ምስ ናይ ዝኮነት ሃገርን ህዝብን ተመኩሮ ይመሳሰልዩ”  ዘይበሃል ፍሉይ ኣርዑት ወጽዓ እዩ ዝነብር ዘሎ።  ንከምዚ ዝኣመሰለ ብደረጃ ዓለም ከይተረፈ ዝተወገዘ  ናይ ህግደፍ መግዛእታዊ ኣተሓሳስባ፡ ውሑዳት ደኣ ይኹኑ እምበር፡ ዓደግቲ ኣለዉዎ ክበሃል እንከሎ ዘየስደምም ኣይኮነን። እዞም ኣብዚ እዋንዚ ናይ ህግደፍ ኣተሓሳስባ ዝገዝኡ መን እዮም? ዝብል ሕቶ ወርትግ ዝቐርብ እዩ። ናይዚ ገበነኛን መናቖትን ኣተሓሳስባ ገዛእቲ ኤርትራውያን፡ ጸቢብ ረብሓኦም ምስ ህልውና ናይዚ  ጉጅለ ዝተቖራነየ፡ ቅድሚ ድሕነትን ህልውናን ህዝቢ ኤርትራ ጠቕሞም ዝሰርዑ እዮም። ሰኣን ኣፍልጦ ተገሪዞም ዝተወስዱ እውን ኣይሰኣኑን። እቶም ኣብዚ እዋንዚ ናቶም ርኢቶ ዘየብሎም፡ ናይ ኢትዮጵያውያን ጥርዓን ከራጉዱ ባንዴራ ኤርትራ ምስ ናይ ኢትዮጵያ ኣመዓራርዮም ዲኖ ለቢሶም ኲናት ጨቢጦም፡ ኣብ ፈቐዶ ኣደባባያት ዓለም ሆ! ክብሉን ክድብሉን ዝውዕሉ ዘለዉ ነውራማት፡ መስመሮም ስሒቶም ነቲ ጽሉል ኣተሓሳስባ ናይ ዝገዝኡ ኤርትራውያን ኣብነት ጌርካ ዝውሰዱ እዮም።

ኣብዚ ወሳኒ ጽልዋኡ  ኣብ ኤርትራ እውን እናኸበደ ዝኸይድ ዘሎ  ውግእ ኢትዮጵያ፡ መጻኢ ዕድል ናይታ ሃገር ክትግምቶ ናብ ዘጸግምን ዝተሓላለኸን ደረጃ ይበጽሕ ከም ዘሎ ኣብ ግንዛበ ኩልና ዘሎ እዩ። ኤርትራ ኣብ ትሕቲዚ ስሱዕ ምምሕዳር ህግደፍ ኣብ ጉዳይ ኢትዮጵያ ክትገብሮ ኣብ ዘይነበራ ኣዝዩ ብዝኸፈአ ደረጃ፡ ኣካልዚ ኣብ ኢትዮጵያ ዝሕቆን ዘሎ ናይ ሓድሕድ ውግእ ኮይና ኣላ። ሒዛቶ ዘላ ምስሊ ከኣ ናይ ሻራነት፡ ዝምታን ምስዋርን እዩ። ብሰንኪዚ   ጉጅለ ህግደፍ ኮነ ኢሉ ዝፈሓሶ ውዲት፡ ኤርትራዊ ንብረትን ግዜን ኣብ ዘይግበኦ ይባኽን ኣሎ። ዝያዳ ኩሉ ከኣ ኤርትራውያን መንእሰያት ግዳይ ይኾኑ ኣለዉ። ዋላኳ ክሳብ ሕጂ ነቲ ዶብ ሰጊርካ ኣብ ኢትዮጵያ፡ ኣብ ልዕሊ ኤርትራውያን ዝወርድ ዘሎ ሓደጋ ብዝምጥን ልዑል ድምጺ “ስለምንታይ?” ኢሉ ዝሓትት ኤርትራዊ ህዝባዊ ድምጺ ኣብ ውሽጢ ሃገር እንተዘይተሰምዐ፡ ኣብ ዘይቦትኡን ዘይምልከቶን ዝፈስስ ዘሎ ደምን ዝኽስከስ ዘሎ ኣዕጽምትን  መንእሰያት ኤርትራ ዓው ኢሉ ዝቃወምን “ንኣተሓሳስባ ህግደፍ ኣይግዝኦን እየ” ዝብል ድምጺ ብዓውታ ዝቃለሓሉን ግዜ ርሑቕ ከምዘይከውን ናይ ብዙሓት ግምት እዩ። ጉጅለ ህግደፍ ምስ ኣተሓሳስባኡ ንምውጋድ እንቃለስ ዘለና ወገናት ከኣ ነዚ ድምጺ ውጹዓት ተጸናጺና ከነሰስኖን ከነጉለሖን ይግበኣና።  ስልጣኑ ቅድሚት ሰሪዑ ኣብ ክንዲ ዘተ ንውግእ ዝመረጸ መራሒ ኢትዮጵያን ብልጽግና ዝበሃል ሰልፉን ንናይ ኢስያስ ናይ ጥፍኣት ኣተሓሳስባ ኣብ ዝዓመረ ዕዳጋ ብዝለዐለ ክብሪ ዋጋ ዝገዝኡ ናይ ግዳም ሓይሊታት ኮይኖም  ተመዝጊቦም ኣለዉ።

ናይ ግዜ ጉዳይ እንተዘይኮይኑ፡ ኣተሓሳስባ ህግደፍ ንመሸጣ ዝወርደሉ ዕዳጋ ሓንሳብን ንሓዋሩን ከም ዝዕጸው ዘጠራጥር ኣይኮነን። መሰረታዊ ዕላማ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ’ውን ንሱ እዩ። “ክሳብ ዝሓልፍ የሕልፍ” ንከይከውን ግና ምቅልጣፉ ናይ ግድን’ዩ። እዛ ሎሚ ዝለዓለት ሸማቲት  ኣተሓሳስባ ህግድፍ  ኮይና ዘላ ኢትዮጵያ’ውን ግዝያዊት ዓሚል እያ። ምኽንያቱ ዜጋታታ ካብቲ ጉጅለ ዝግዛእ ኣተሓሳስባ ከምዘየዋጸኦም ተረዲኦም ድሮ የጉረምርሙ ስለ ዘለዉ። ናይቲ ምእንቲ ንህልውናኡ ኤርትራውያን ወተሃደራት ዶብ ሰጊሮም ህይወት ዝኸፍልሉ ዘለዉ ሰልፊ ብልጽግና ደገፍትን ተኸፈልቲ ምዃኖም ኣብ ኣደባባይ ዝንገረሎምን፡ ከም በዓል ተራራ ኔትዎርክ፡ ታምራት ነገራ ዝኣመሰሉ ናይ ማሕበራዊ ሚድያ ኣዳኸርትን ፈከርትን “ናይ ኢሳያስን ኣብይን ዝምድና ቀይሕ ባሕሪ ዘየወንነና እንተኮይኑ ትርጉም የብሉን” ክብሉ ንሰምዖም ኣለና!። ዋንኡ ዘቕለሎ ንብረት ጓና ስለ ዘየኽብሮ፣ ኢሳያስ ብዝኸፈተሎም ዕድል፡ ዘስምዕዎ ካልእ ብደዐ እውን ኣሎ። ድሕሪ ኣብ ትግራይ ምዕዋትና ናብ ኤርትራ እንዳተኮስና ዘይኮነ፡ ስንና እንዳመወጽና ኢና ንኣቱ” ዝብልዎ ንዕቀት፡ “ክላእ ኣበይ ከይበጽሑ” ኢልካዮ ጥራይ ዝሕለፍ ዘይኮነ፡ ኣርሑቑ ዝጥምት ናይ መኸተ ቅሩብነት ዝሓትት’ዩ። ንኸምዚ ዓይነት ደረቱ ዝሓለፈ ድፍረትን ምቁንጻብ ልኡላውነት ኤርትራን ኢሳያስ ኣፈወርቂ ይኹን መንግስቲ ኣብይ ኣሕመድ ጥሉል ኣራሚ መልሲ ዘይምሃቦም ድማ  ሳዕቤኑ ዘሰክፍ እዩ።

ኤርትራውያን ቅድም ልኡላውነት ሃገርና ንምዕቃብ፡ ቀጺሉ ከኣ ምእንቲ ሰላማ፡ ልምዓታን ዲሞክራሲኣን ንቃለስ ኣለና። እቲ እንገዝኦ ኣተሓሳስባ  ከኣ ነዚ ዘሐይልን ዘደንፍዕን ጥራይ እዩ ክኸውን ዝግበኦ። እዚ ኣቕጣጫ ናይ መብዛሕትና ኤርትራውያን ምርጫ ኮይኑ፡ ብቐጥታ ኮነ ብተዘዋዋሪ፡ ብኣፍልጦ ኮነ ብግርህና ናይ ህግደፍ ጸረ ህዝቢ ኣተሓሳስባ ዝሽየጠሉ ዕዳጋ ከዐምሩ ዝፈትኑ ውሑዳት ወገናት ከም ዘለዉ እውን ዘይከሓድ እዩ። ስለዚ ኣብ ቅድሜና ዘሎ መሰረታዊ ሃገርን ህዝብን ናይ ምድሓን ቃልሲ መዳያቱ ብዙሕ ኮይኑ፡ ዓንዲ ማእከሉ ዘይህዝባዊ ኣተሓሳስባ ህግደፍ ዝሽየጠሉ ዕዳጋታት ንሓዋሩ ምዕጻው ምዃኑ ኣይንዘንግዕ።

ቀዳም 27 ሕዳር 2021 ዞባ ሰሜን ኣሜሪካ ሰዲህኤ ንህዝቢ ክፉት ኣብ ዝነበረ ኣኼባ፡ ሓንቲ ላፕ-ቶፕ ኮምፕዩተር (Laptop Computer) ኣብ ዕጫ ኣውዲቑ። ጉባኤ ዞባ ቁጠባዊ ዓቕሚ ሰልፊ ንምሕያል ኣብ ዓመት ሓደ ግዜ ወፈያ ገንዘብን ንዕጫ ዝወድቕ ኣቕሓ ክቕረብን ብዘጽደቖ ዉሳኔ እዩ እቲ መደብ ተኻይዱ። በዚ ኣገባብ ኣታዊ ዝኸውን ገንዘብ ንማሕበራውን ውደባውን ዲፕሎማስያውን ንጥፈታት ሰልፊ ንምዕዋት ዝውዕል እዩ።

ዞባ ሰሜን ኣሜሪካ እዛ ላፕ-ቶፕ ኮምፕዩተር (Laptop Computer) ኣብ ዕጫ ክትወድቕ መደብ ምስተለመ ኩሎም ኣባላት ብጻዕቒ ተዋፊሮም ስድራቤትን ፈተውትን ከም ዝሳተፉ ብምግባር ኣዝዩ ዕዉት መደብ ከምዝኸውን ጌሮም። ኩሎም ቲኬት ዝገዝኡ ፈተውትን ደገፍቲ ሰልፍናን ዝተዓደምሉ ንህዝቢ ክፉት ኣብ ዝነበረ ናይ ዙም ኣኼባ፡ ኣኼበኛታት እናተመልከቱ ዕጫ ወዲቓ ኣብ ሮቸስተር ኒው ዮርክ ዝተሸጠት ቲኬት ቁጽሪ 763175 ተዓዊታ።    

ሓንቲ ላፕ-ቶፕ ብ $500 (ሓሙሽተ ሚእቲ ቅርሺ ኣሜሪካ) ዝተገዝአት 675 ቲኬታት ብ $10 (ዓሰርተ ቅርሺ ኣሜሪካ) ብምሻጥ ልዕሊ $6,000 (ሽዱሽተ ሽሕ) ኣታዊ ክትገብር ክኢላ። በዚ ኣጋጣሚ’ዚ ዞባ ሰሜን ኣሜሪካ ንኹሎም እቶም ኣብ ንጥፈታት ናይዚ ዕጫ ብጻዕቂ ዝተዋፈሩ ኣባላትን፡ ዕጫ ብምግግዛእ ወፈያኦም ዘበርከቱ ዜጋታትን ልዑል ምስጋናኡ የቕርብ። ኣብ ዝመጽእ ተመሳሳሊ መደባት ሓገዝ ናይ ፈተውትን ደገፍትን ከምዘይጋደፈና ምሉእ እምነት ኣሎና።

ኣብ ዝመጽእ ግዜ ደሃይ ሰዲህኤ ሰሜን ኣሜሪካ ሒዝና ክሳብ ንመጽእ ተኸታተልትና ሰላም ቀንዩ። 

የቐንየልና።

ምልኪ ይፍረስ! ፍትሒ ይንገስ!

ክንዕወት ኢና!

ዜና ቤት ጽሕፈት ዞባ ሰሜን ኣሜሪካ

11-28-2021

እስከ ንኤርትራና ከም ዓባይ መርከብ ንመስላ። ኣብዛ መርከብ ዝተጻዕና ዝተፈላለየ ኣገልግሎት ዝህባ ነናተን ህልውና ዘለወን ጀላቡ እውን ኣለዋ። እዛ መርከብ ውቅያኖሳትን ባሕርታትን ሰንጢቓ ካብኣ ዝድለ ኣገልግሎት ከተበርክትን ህልውነኣ ዓቂባ ክትቅጽልን ናይዘን ዘሳፈረተን ጀላቡ ብጽሒት ወሳኒ እዩ። እተን ጀላቡ ዝተሰለፋሉ ተልእኮታት ክፍጽማ ጥራይ ዘይኮነ፡ ህላወአን ትርጉም ክህልዎ እውን፡ ናይታ እተሳፍረን ዓባይ መርከብ ግደ ወሳኒ እዩ።

ካልእ ይትረፍ እተን ጀላቡ ምእንቲ ህልውነአን፡ ኣብቲ ንኹለን ዝምልከተን ምዕቃብ ህልውና ናይታ ሓቛፊተን ዓባይ መርከብ ብሓባር ክዓያን ክናበባን ተደላዪ እዩ። ኣብቲ ነንበይነን ዝህበኦ ኣገልግሎትን ህልውናአን ዝዕቅባሉን ብብዙሕ መምዘንታት ዝፈላለ እውን ነታ ሓቛፊተን ብዘይሃስን ብዘይከፋፍልን ተኸኣኢለን ካብ ምቕጻል ካልእ መተካእታ የብለንን። እዚ እተን ጀላቡ እንተፈተዋ ዝገብረኦ እንተጸለኣ  ከኣ ዝገድፈኦ ዘይኮነ፡ ዘይስገር ናይ ኩለን ማዕረ ቅሩብነት ዝሓትት  ናይ ህልውናአን ወሳኒ ሓላፍነት እዩ።

ነታ ዓባይ መርከብ ከም ኤርትራ መሲልናያ ኣለና። እተን ጀላቡ ከኣ ነተን፡ ሃይማኖት፡ ብሄር፡ ኣውራጃ፡ ዝያዳ ድማ ፖለቲካዊ ኣተሓሳስባ ዝማእከለን መንነታት፡ ውዳበታትን ህዝባዊ ምልዕዓላትን ከኣ ከምተን ኣብታ መርከብ ዝተሳፈራ ጀላቡ ጌርና ንውሰደን እሞ፡ ነቲ ዝምድናአን በዚ መንፈስ ንቓንዮ። እዘን ከም ጀላቡ ተመሲለን ዘለዋ ኣብ ክሊ ዝኾነ ዛዕባ ወይ ኣተሓሳስባ ይወደባ ብዘየገድስ  ካብ ህልወና እዛ ዓባይ መርከብ ኤርትራ ዝተፈልየ ህልውናን ቀጻልነትን የብለንን። ኩለን ናይታ ዝዋሰኣላ ኤርትራ ህልውና ናይ ምዕቃብ፡ እቲ ሓደ ናይቲ ካልእ እጃም ዘይትከኣሉ ንኹለን ዝምልከት ግደታ ኣለወን። ንልኡላውነትን ሃገርነትን ኤርትራ ከይዓቀብካ ዝኾነ ዓይነት ውዳበ ይሃለውካ ቀጻልነት የብሉን። እዚ ነቲ ኣብ መንጎ ህዝብን ሃገርን ዘሎ ፈላሊኻ ክረአ ዘይከል ዝምድና ኣዕሚቑ  ዘርእየና ኢዩ።

 ኣጠማምታ ጉጅለ ህግደፍ ብኣንጻርዚ ግልቡጥ እዩ። እቲ ጉጅለ እታ መርከብ ኮነ እተን ጀላቡ ንሱ ጥራይ ገይሩ እዩ ዝወስድ። እዚ ምስቲ “ንሕና ሃገር ንሕና ህዝቢ” ዝብል ጓዕጻጺ መዝምሩ ኣዛሚድካ ክረአ ዝኽእል እዩ።  ስለዚ ነቲ ኣብ መንጎ ኤርትራን ፖለቲካውን ህዝባውን ውዳበታታን ዘሎ ዝምድና ትርጉም ኣይህቦን እዩ። እዚ ከኣ ህግደፍ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ዘለዎ ንዕቀት ካብ ዘርእየሉ መልከዓት ሓደ እዩ። ህግደፍ ሓንሳብ መንገዲ ምልኪ ስለ ዝመረጸን ኤርትራ ክንዲ “ንህልውነኣ ዋጋ ዝኸፈለ ሓርበኛ ህዝቢ”  ዝኣክል ሕቡን ዋና ከም ዘለዋ ኣብ ግምት ኣየእቱን እዩ። ካብዚ ዕዉር ትዕቢትን ንዕቀትን ስለ ዝነቅል ከኣ ንኤርትራ ኣብ ዝምልከት “ኣነ እየ ኹሉ” ብዝብል  ብዘይዝኾነ ይኹን ቅቡል ውክልና፡ ብስም ህዝብን ሃገርን ኤርትራ ሓደገኛ ዘይትካላውን ዘይሕጋውን ውሳነታት ይውስን። እቲ ውሳነታት ድማ ብዋጋ እቲ ዋና ኤርትራ ክነሱ ኣብቲ ውሳነ ኢዱ ዘይሓወሰ  ህዝብን ንብረቱን እዩ ዘተግብሮ።

ኩሉ ህግደፍ ዝገብሮ ንኤርትራ ዘየርብሕ እኳደኣ ናብ ሓደጋ ዘእትዋ ኢድ ምትእትታዋት ብሓፈሻ፡ ኣንጻር ሱዳን፡ የመንን፡ ጅቡትን ብፍላይ ከኣ ኣንጻር ኢትዮጵያን በብግዜኡ ዘካየዶን ሰፍ ዘይብል ዋጋ ዘኽፈለን ውግኣት ካልእ ናይዚ ዘይሓላፍነታዊ መንገዱ መግለጺ እዩ። ኣብዚ ሎሚ እዋን ናይ ህግደፍ ናይ ነዊሕ ግዜ ተመኩሮ ኣብ ግምት ኣእቲኻ ካብ ድሌትን ባህግን ህዝቢ ኤርትራ ወጻኢ ምኻዱን ንሃገርና ኣብዚ ዘላቶ ስግኣት ከእትዋን ኣይኮነንዶ ንኤርትራውያን ንዘይኤርትራዊ ኣካላት እውን ውሁብ እዩ። ኣይገብሮን እምበር ንዓና ኮነ ንሕብረተሰብ ዓለም ብርቂ ተረኽቦ ዝኽውን ህግደፍ መሰረታዊ ረብሓ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ግምት ዘእተወ መንገዲ እንተዝሕዝ እዩ።

 እቲ ኣዛራብን ሕቶታት ዘኸትልን ዝኸውን ህዝቢ ኤርትራ፡ ህግደፍ ኣንጻር ረብሓኡን ክብሪ ሃገሩን እንዳ ዓንደረ እንከሎ ፡ ኣብ ገዛእ ጉዳዩ ስቕ ክመርጽ እንከሎ እዩ። ስቕ ኢሉ ክበሃል እንከሎ ዓው ኢሉ ዘይምዝራቡ ጥራይ ዘይኮነ እምበርከ፡ ማዕረ’ቲ ክብደት ጭቆናኡን ህግደፍ ዝኸዶ ዘሎ ናይ ጥፍኣት መንገድንከ   የስተብህለሉዶ ይህልዉ? ክትብል እውን ስለ ዝድርኽ እዩ። እቲ ዝያዳ ዘገርም ከኣ ገለ ዝተዓዛዘሮምን ሓንሳብ ካብ ኣተኹዎ ኣይወጽእን ኢሎም ኣብ ህልኽ ዝኣተዉን ኤርትራውያን  ኣገልገልቲ ናይቲ ጉጅለ ነዚ ዘይርትዓውን ዘይፍትሓውን ኣሽካዕላል፡ ርዒሞም “ንኺድ ጥራይ” ክብልዎ እንከለዉ እዩ። ንኣብነት ኣብዚ ቀረባ መዓልታት ኢትዮጵያውያን “ምዕራባውያን ሃገራትን ናይ ዜና ማዕከናቶምን ካብ ጉዳይና ኢድኩም ኣልዕሉ” ብዝብል ኣብ ብዙሓት ሃገራት ዘካየድዎ ሰልፍታት፡ ባንዴራ ኤርትራ እውን ትውዛወዝ ምንባራ ዝተዓዘብናዮ እዩ። ስም ኤርትራ ኣብ ከምዚ ተረኽቦ ክለዓል እንከሎ፡ ንዓና ሓይልታት ለውጢ’ውን  ኣስደሚሙና። ብዙሓት ኣብ ማሕበራዊ መራኸብታት ዝነጥፉ ኢትዮጵያውያን እኳ “ንሕና ዝያዳ ሚእቲ ሚልዮን ህዝቢ ኢና። ጉዳይና ባዕልና ክንዓምም ዘእኽል ዓቕምን ድምጽን ስለ ዘለና ናይ ሓሙሽተ ሚልዮን ህዝቢ ኤርትራ ሓገዝ ስለ ዘየድልየና ዓዲ ይውዓሉልና” እናበሉ ክሕጭጩ ሰሚዕናዮም። ኣብ ርእሲዚ  ካብቲ ኣሸሓት ኤርትራውያንን ኢትዮጵያውያንን ዝሃልቅሉ ዘለዉ ጀሚርካ፡ ንኩለ-መዳያዊ ኢድ ኣእታውነት ኤርትራ ኣብ ጉዳዮም ዝረግሙን ዝቃወሙን ኢትዮጵያውያን ውሑዳት ኣይኮኑን።  እቲ ኣንጻር ኢድ ኣእታውነት ኤርትራ ዘሎ ዓለም ለኻዊ  ውግዘት ከኣ ኣብ ዘለዎ እዩ።

እስከ ናብቲ መእተዊ ሓሳበይ   ክምለስ። ኣብ ብዙሓት ናይ ለውጢ ውዳበታት እንዋሳእ ብዙሓት ኤርትራዊ ኣካላት ኣለና። ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ሓደ ካብዞም ኣካላት እዩ።  ኤርትራ ድማ ንኹልና ብማዕረ እያ እትብጸሓና። ኤርትራን ህዝባን ንልኡላውነቶም፡ ልምዓቶም፡ ሰላሞምን ዲሞክራስያውነቶምን ናይ ኩልና ኣበርክቶን ቃልስን ይጽውዑ ኣለዉ። ስለዚ ነቶም ኣይኮነንዶ ብዛዕባ ናይ ኤርትራ ዲሞክራስያውነት ክሓልዩ፡ ንህልውነኣ ዝፈታተኑ ዘለዉ ህግደፍን ናይ ግዳም መሻርኽቶምን ብኣትኩሮ እናጠመትና፡ ንሕና ሓይልታት ለውጢ፡ ክውገን ዝኽእል ፍልያትና ግቡእ መኣዝን ኣትሒዝና ኣብ ዝዓበየ ናይ ህልውናን ለውጥን ዕማም ብሓባር ክንቃለስ ኣብ እንግደደሉ ወሳኒ እዋን ምህላውና ኣይንረስዕ። ከምቲ ዝድለ ናይ ዘይምብርባር ድኽመት ንህዝቢ ኤርትራ ጥራይ እነላግበሉ ዘይኮነ፡ ናባና’ውን ክንጥምት ግድን እዩ። ህግደፍ እናተወጠረን ዓቕሊ ኣናጽበበን ክኸይድ እንከሎ፡ ብኣንጻሩ ሓይልታት ለውጢ ክንብርኽ ዝግበኣና፡ ከምኡ ንደክም ምህላውና ንቡር ኣይኮነን። ስለዚ መርከብና ከይትጥሕል ንምድሓና ናብ ንቡር ቦታና ንምድያብ ንብቃዕ።

ኣብ ኢትዮጵያ ዝረአ ዘሎን ናብ ከባቢና ዘድበንብን ዘሎን ሓደገኛ ኩነታት ብሃንደበት ዝተጋህደ ዘይኮነ፡ በብደረጃ ክምዕብል ዝጸንሐ እዩ። ቅድም ኣብቲ ንኢትዮጵያ ንልዕሊ 27 ዓመታት ዝመረሐ ግንባር፡ ኢትዮጵያዊ ህዝባዊ ወያናይ ዲሞክራስያዊ ግንባር (ኢህወደግ) ቅድም ውሽጣዊ ነውጺ ጀሚሩ። እዚ ነውጺ ናብ ተግባር ተሰጋጊሩ ድማ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣብይ ኣሕመድ ናይቲ ግንባርን መንግስትን ስልጣን ምስ ሓዘ ናይዚ ሎሚ ተኸሲቱ ዘሎ ሓደገኛ መኣዝን ምልክታት ተጋሂዱ። ካብ ምልክታት ምርኣይ ሓሊፉ ብዝጐለሀ መልክዑ ንክረአ ካብ ዘቀላጠፍዎ ተረኽቦታት ሓደ ከኣ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣብይ ኣሕመድ ኣቐዲሙ ክርእዮ ዝነበሮ ዘይምርኣዩ እዩ። ካብቲ ክርእዮ ዝነበሮ ዘይረኣዮ፡ በቲ ሓደ ወገን ነቲ ኣብ መንጎ ማእከላይ መንግስቱን ክልላዊ መንግስቲ ትግራይን ዝነበረ ምስሕሓብ፡ በቲ ካልእ ገጽ ከኣ ኣብ መንጎ ህወሓትን ህግደፍን ዝነበረ ዘይተፈወሰ ቅርሕቲ ኣብ ግምት ከየእተወ፡ ዘሊሉ  ዝምድና ምስ ህግደፍ  ምምስራቱ እዩ። ድሕሪ እዚ እውን ዶ/ር ኣብይ ኣሕመድ ካብቲ ናይ ቅድም ስጉምታቱ ከይተማህረ፡ ናይ ሓባር ምርድዳእ ኣብ ዘይተፈጥረሉ ንኢህወደግ ሰሪዙ “ብልጽግና ኢና” ምስ በለ፡ እሞ ሕወሓት ናይዚ ብልጽግና ኣካል ኮይኑ ከምዘይቅጽል ምስ ኣፍለጠ እቲ ኩነታት ብዝያዳ ሓደገኛ መኣዝን ሒዙ። እቲ ምብትታን ዝኣመሉ ጉጅለ ህግደፍ ድማ ሓሳቡ ሰሚርሉ ኮቦሮ ሓምሓሙ ወቒዑ።

እቲ ንለውጢ ዝቃለስ ዘሎ ኤርትራዊ ፖለቲካዊ ደንበ፡ ካብቲ ኣብ ኢትዮጵያ ዝሕቆን ዝነበረ ማዕበል ርሑቕ ኣይነበረን። ንለውጢ ዝቃለስ ሓይሊ ስለ ዝኾነ ከኣ ነቲ ናይ መጀመርያ ጭርሖታትን መደረታትን ዶ/ር ኣብይ ኣሕመድ ኣይተቓወሞን። ኣይተቓወሞን ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣብ ኢትዮጵያ ዝዘንብ ኣብ ኤርትራ እውን ክኻፊ እዩ ብዝብል ተስፋ ናብ ሃገርና ጽልዋ ኣሕዲሩስ ለውጢ ንክመጽእ ክሕግዝዩ ዝብል ትጽቢት  ኣሕዲሩ ነይሩ። ዋላ ርክብ ኢሳያስን ኣብይን ምስ ተፈጥረ እውን ኤርትራዊ ኩነታት በቲ ኣብ ኢትዮጵያ ዘብለጭልጭ ዝነበረ ለውጢ ተጸልዩ ናብ ሓድሽ ምዕራፍ ከሰጋግሮ እዩ ዝብል እምነት ናይ ብዙሓት ነይሩ፡ ክባሃል ዝካኣል’ኳ እንተኾነ፣ ዕቃበኦም ዘመዝገቡ’ውን ነይሮም እዮም። ብግብሪ ከኣ ተገላቢጦሽ ኮይኑስ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ሕሱም ምምሕዳር ኣብ ልዕልቲ ንሓጺር ግዜ ተስፋ ተነቢርሉ ዝነበረ ናይ ኢትዮጵያ ለውጢ ኣሉታዊ ጽልዋ ኣሕዲሩ ናብዚ ሕጂ ኣብ ኢትዮጳያ ዝረአ ዘሎ ሓደገኛን ተኣፋፍን  መኣዝን ንክሕዝ ካብ ዘበርከቱ ረቛሕታት ሓደ ኮይኑ።

ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ንጉዳይ ኢትዮጵያ ክከታተሎ ዝጸንሐ ከም ታራ ጉዳይ ጎረቤት ዘይኮነ፡ ብዝተፈልየ ቆላሕታ’ዩ ክከታተሎ ጸኒሑን ዘሎን። ከምኡ ንክገብር ዝደረኾ ድማ ኤርትራ በቲ ህግደፍ ዝኸዶ ዝነበረ ኣገባብ እንተቐጺላ እቲ ኣብ ልዕሊኣ ክወርድ ዝኽእል  ሳዕቤን ቀሊል ከምዘይከውን ይርዳእ ስለ ዝነበረ እዩ። ውግእ ምስ ተጀምረ ድማ ከም መቐጸልታ ናይቲ ቅድሚኡ ዝነበረ ምጽንጻኑን ምክትታሉን ነቲ ውግእን ሳዕቤኑን መዚኑ ብ21 ሕዳር 2020 ብደረጃ ማእከላይ ባይቶኡ“ኣብ ውሽጢ ኢትዮጵያ ተኸሲቱ ዘሎ ውግእ መበገሲኡ ቅዋማውን ፖለቲካውን ስለዝኾነ፡ ፖለቲካዊ ፍታሕ ክግበረሉ ንጽውዕ።” ዝሕመረቱ መግለጺ ኣውጺኡ። ኣብዚ ከይተወሰነ ከኣ ኣብ 3 ሓምለ 2021 ኣብ ዘካየዶ ፍሉይ ናይ ፈጻሚ ሽማግለኡ ኣኼባ እውን “ ውግእን ወረ ውግእን ጨሪሽካ ብምጥፋእ ነባሪ ሰላም ምእንቲ ክፍጠር፡ ንኹሎም ኣብቲ ውግእ ዝተሳተፉ ኣካላት ዝሓቁፍ ሓፈሻዊ ቶኹሲ ደው ናይ ምባል ስምምዕ ክግበር፤ ኣብ  ክንዲ ውግእ ከኣ ኣብ ልዝብ ዘትከለ ፖሊቲካዊ ፍታሕ ክናደ ከም ዝግባእ እምነቱ ደጊሙ ኣረጋጊጹ።” ዝማእከሉ መልእክቲ ዝሓዘ ኣዋጅ ኣውጺኡ። ሰዲህኤ ተገዲሱ ነዚ ስጉምትታት ዝወሰደ እቲ ኩነታት ኣብ ኢትዮጵያ ተደሪቱ ከም ዘይተርፍ ተረዲኡን ንጉጅለ ህግደፍ ኣብ ዝኣተዎ ኣቲኻ ምቅላሱ ናይ ግድን ምዃኑ ብምስትብሃልን እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ኣብ ጉዳይ ካለኦት ኢድ ናይ ምእታው ፖሊሲ ስለ ዝኽተል ኣይኮነን።

እዚ ሰዲህኤ ካብ ቅድም  ጀሚሩ ዝኣመሞን ድሒሩ ካብ ሕብረት ኣፍሪቃ ጀሚርካ ክሳብ መንግስቲ ኣሜሪካን ሕቡራት ሃገራትን ክሳብ ሕጂ ዝረባረብሉ ዘለዉን መጸዋዕታ ሰማዒ እንተዘይረኺቡ  ኩነታት ኢትዮጵያ ሳዕቤኑ እንታይ ከም ዝኸውን ባዕሉ ዝዛረብ ዘሎ እዩ። እቲ ኣብ ትግራይ ዝጀመረን “ብዓንተቦ እንተዘይተፈቲሑ ናብ ዞባ ከይልሕም ዝሰጋእናዮን” ጥሜት፡ ስደት፡ ውሽጣዊ ምምዝባል፡ ምብራስ ቁጠባውን ማሕበራውን ትካላትን ካልእ ግህሰት መሰረታዊ ሰብኣዊ መሰላትን ሎሚ ኣብ ትግራይ ከይተደረተ፡ ናብ ሓያሎ ከባብታት ኢትዮጵያ ልሒሙ ህልውና ኢትዮጵያ ከም ሃገር ኣብ ዝፈታተነሉ ኣስጋኢ ደረጃ በጺሑ ኣሎ።

እቲ ዝያዳ ዘሕዝንን ዘሻቕልን ከኣ፡ ኣብ ልዕሊ ናይቲ ውግእ ኣካላት እዮም ክትብሎም ዘየድፍሩ ብዘይ ናይ ዕድመ፡ ጾታን ስራሕን ኣፈላላይ ዓሰርተታት ኣሸሓት ተጋሩ፡ ኣብ ከተማ ኣዲስ ኣበባን ዝተፈላለዩ ክልላት እታ ሃገርን ዝውሰድ ዘሎ ጃምላዊ ማእሰርትን ምብስባስ ንበረቶምን እዩ። ዋላውን ጸጥታዊ ምኽያታት ይዋሃቦ፣ ከምዚ ዓይነት ዘርኣዊ መልክዕ ዘለዎ ስጉምቲ ክሳብ ክንደይ ከም ዘቐንዙ ንኤርትራውያን ዝተሰወረ ኣይኮነን። ስለዚ ኤርትራውያን ኣብ ክንዲ “ኣካልዚ ዘርኣዊ መጥቃዕቲ ይኾኑ ኣለዉ” ተባሂሎም ዝሕመዩ፡ ካልእ ኩሉ ገዲፍካ ብሰብኣውነት “ዓገብ” ክብሉ ይበኦም። ምኽንያቱ ምረቱን ቃንዛኡን ንፈልጦ ኣብ ርእሲ ምዃናን፡  እቲ ኣብ ልዕሌኻ ብምፍጻሙ ዘቐንዝወካ  ኣብ ልዕሊ ካለኦት ክፍጸም እንከሎ፡  ከተተባብዖ ወይ ኣካሉ ክትከውን ምኽኑይ ስለ ዘይኮነ።

ኣብዚ እዋንዚ  እቲ ጉጅለ ህግደፍ ኣብ ጉዳይ ኢትዮጵያ ንክኣትወሉ ዝተኸፍተ እሞ መንእሰያትና ዘህልቕ ዘሎ   ስጉምቲ ተኸቲሎም፡ ገለን ብቐጥታ ገለን ከኣ ብተዘዋዋሪ ብዙሓት ኣእዳዎም የእትውሉ ኣለዉ። በዚ ከኣ እቲ ጉዳይ ኢትዮጵያ  ሓደገኛ ዞባዊ ቅልውላው ከየኸትል ዝስጋእ ዝነበረ፡ ሎሚ ብግብሪ ሓደገኛ  መኣዝን ሒዙ ኣሎ። እንተኾነ ሕጂ እውን ከምቲ “ነቲ ሕማቕ ዝበኣሰ ኣለዎ”  ዝበሃል፡ ካብዚ በጺሕዎ ዘሎ መሊሱ ከይገድድ እቶም ቀንዲ ሰብ ጉዳይ ኢትዮጵያውያን ከምቲ “ንሰብሲ ልቡ እዩ ዝዓርቆ” ዝበሃል ናይ ደገ ኢድ ጥራይ ከይተጸበዩ  በታ ዘላቶም ጸባብ ዕድል መጻኢኦም ዝሓሸ መኣዝን ከትሕዙ   ጸዋዒትና ቀጻሊ እዩ። ንሕና ኤርትራውያን ከኣ እንተኾነ ዓረቕቲ ክንከውን መተገበኣና ካብኡ ሓሊፉ፡ ሳዕቤኑ ኣንጻር ህዝብና ከይከውን ተገንዚብና፡ ኢድ ኣእቲኻ  ካብ ምግዳድ ክንዕቀብ ጸዋዒትና እዩ።

ሜጀር ጀነራል ዊሊያም ዛና

ገዲም ተጋዳላይ ዓብደልሓፊዝ ሳዓደዲን ብ4 ሕዳር 2021 ኣብ ከተማ መልቦርን ኣውስትራልያ ካብ’ዛ ዓለም ብሞት ብምፍላዩ  መሰረታትን መሪሕነትን ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ዝተሰመዓና ሓዘን መሪር እዩ።

ስዉእ ዓብደልሓፊዝ ኣብ ስሳታት እዩ ኣብ ተጋድሎ ሓርነት ኤርትራ (ተሓኤ) ዝተሰለፈ፡ ሓደ ካብ’ቶም ሓርበኛታት ተቓለስቲ ኤርትራ ከም ዝነበረ፡ ናይ ቃልሲ ታሪኽ ህይወቱ ዝምስክሮ ኮይኑ፡ ኤርትራ ናጻ ንምውጻእ ኣብ ዝተኻየደ ብረታዊ ቃልሲ ብፍላይ ድማ ኣብ መዳይ ሕክምና፣ ብትብዓትን ጅግንነትን ግቡኦም ካብ ዝፈጸመ ተጋደልቲ ሓደ እዩ። 

ኣባላትን መሪሒነትን ሰለፊ ዲሞከራሲ ህዝቢ ኤርትራ እምበኣር፡ ብመስዋእቲ ተቓላሳይ ዓብደልሓፊዝ ሳዓደዲን ዝተሰመዖም ሓዘን እንዳገለጹ፡ ንቤተሰቡን መቓልስቱን ጽንዓት ይሃብኩም፣  ንመዋቲ ከኣ “መንግስተ-ሰማይ የዋርሶ እንዳበልና ናይ ሓዘን ተኻፈልቲ ምዃና ንገልጽ።

ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ