http://ascenteq.com/project/epdp

 ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ናይ 2024 በዓል ዒድ ኣል-ፈጥር ምኽንያት ብምግባር፡ ንኣመንቲ ምስልምና ብፍላይ፡ ንመላእ ህዝቢ ኤርትራ ድማ ብሓፈሻ፡ እንቋዕ ኣብጸሓኩም ኣብጽሓና እናበለ ሰናይ ምንዮቱ ይገልጽ።

ዒድ ኣልፈጥር፡ ነቲ ህዝብና ዝሓልፎ ዘሎ ጸገማትን ምክልባትን ስዒሩ ራህዋ ከምጽእ፡ ነቲ ኩሉ ውግኣትን ስደትን ዛዚሙ ሰላም ክፈጥር፡ ነቲ ጭቆና ዘስዓቦ ሕሰም ይኣክል ብምባል፡ ቅሳነት ዘውርደልና ክኸውን ንምነ።

ጾም ሮሞዳን ብሓያል እምነትን ጽንዓትን ድሕሪ ምዝዛም፡ ናብ ምኽባር ዒድ ኣል-ፈጥር  ብምጻሕና ደጊምና እንቋዕ ኣብቅዓና ብምባል ብስም መላእ ኣባላት ሰዲህኤ  መልእኽቲ ዒድ ሙባረክ ነመሓላልፍ።

ገረዝግሄር ተወልደ

ኣቦ መንበር፡ ሰዲህኤ

ርእሰ-ዓቀጽ ሰዲህኤ

ኤርትራ እትርከቦ ከባቢ ህድኣትን ምርግጋእን ካብ ዝሓርሞ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። እቲ ዘይህድኣት ብውግእን ህልቂትን ዝተሰነየ እዩ። ንሱ ዘኽተሎ ስደትን ምምዝባልን ከኣ፡ ከም ዞባ  መለለይና ኮይኑ ጸኒሑን ኣሎን። እቲ ኣብ ከባቢና ዝርአ ውግኣት፡ በቲ ሓደ ወገን ንምጭቋንን ምውራርን ዝተኻየደ ኮይኑ፡ ብኣንጻሩ ድማ ምእንቲ ናጽነትን ሓርነትን ክካየድ ዝጸሐ መኸተ እዩ። ኤርትራ ቅድም ኣብ መንጎ ገዛእትን በሃግቲ ናጽነትን  ሎሚ ድማ  ኣብ መንጎ በሃግቲ ሓርነትን ጸረ ሓርነትን  ውግእ  ዝካየደላ ናይ ከባቢና  ሃገራት ናይ ጽንዓት ኣብነት ኮይና እትጥቀስ እያ።

ናይ ከባቢና ዘይምርግጋእ ጋና ከም ሕሉፍ ታሪኽ ተመዝጊቡ ፋይሉ ዝተዓጽወ ዘይኮነ፡ ንዓለም’ውን ዘየቕስን ህያው ክስተት እዩ። ከየርሓቕና ህልዊ ኩነታት ኢትዮጵያ ብፍላይ ክልል ትግራይ፡ ሶማሊያ፡ ሱዳንን ደቡብ ሱዳንን እኳ እንተ ዳህሲስና ነዚ ዘይህዱእ ኩነታት እዩ ዘርእየና። እዚ ናይ ጐረባብትና ሃገራት ኣሰካፊ ደበና ናብ ኤርትራ’ውን ከይዘንብ  ኣስጋእነቱ ዘይራሓቐ ምዃኑ   ምስትውዓል የድሊ።  ህዝቢ ኤርትራ ቅድም ምእንቲ ናጻነት ኣንጻር ናይ ርሑቕን ቀረባን ወረርትን ገዛእትን ፊት ንፊት ተዋጊኡ ተዓዊቱ። ብሰንክቲ ውግኣት ከኣ ኣብ ርእሲቲ ናይ ዓውዲ ውግእ ኩቡር መስዋእቲ፡  ብስደትን ምምዝባልን ዝግለጽ ማሕበረ-ቁጠባዊ ዋጋ ከፊሉን ይኸፍል ኣሎን።  ናይ ሎሚ ቃልሲ ህዝቢ ኤርትራ፡ ኣብ ሕድሕድ ደቂ ሓደ ዜጋ ዝካየደ፡ መሰረታዊ ናይ ኣተሓሳስባ ፍልልይ ዘንቀሎ ስለ ዝኾነ፡ ዝያዳ ንቕሓትን ምስትውዓልን ዘድልዮ ረቂቕን ዝተሓላለኸን እዩ።

ህዝቢ  ኣብ ኩሉቲ ምዕራፋትን ኣገባባትን ቃልሲ መሪሕ ተዋሳኢ እዩ። ብዘይካ ናቱ ተሳትፎ ዝዕወት ከምዘየለ ብምርዳእ ከኣ ቅድም ገዛእቲ ሎሚ ድማ ጨቆንቲ ኣንጻር መሰረታዊ ናጽነቱን መሰሉን ክንሶም፡ ዝሓልይሉን ምእንታኡ ዋጋ ዝኸፍሉን መሲሎም፡ ብስሙ ክምሕሉን ክጥሕሉን  ጸኒሖም።  ሎሚ እውን ህግደፍ ነዚ ቅዲ ምትላል ኣመላኹዑ ዘይትግበር መብጸዓታት እናኣተወን ክቕጽሎ ንሰምዖን ንርእዮን ዘለና እዩ። ኣብ ተመኩሮ ቃልስና፡ ከም እነስተውዕሎ፡ ኩሉ ብህዝቢ ዝምሕል ሓቀኛ ወገን ህዝቢ ከምዘይኮነ ብግብሪ ተራእዩ እዩ። ሓይልታት መግዛእቲ ብስም ህዝቢ ኤርትራ እንዳመሓሉ ብግብሪ ግና ፖሊሲ መሬቱ  እምበር ህዝቢ ኣየድልየናን ንምትግባር፡ “ዓሳ ንምጥፍእ ቀላይ ምንጻፍ” ብዝብል ፈሊጥ ይምርሑ ከም ዝነበሩ ናይ ቀረባ ግዜ ተዘክሮ እዩ። ናይ ሎሚ ህግደፍ እውን ኩሉ ተግባሩ ጸረ ህዝቢ ክነሱ፡ ወገን ህዝቢ ንክመስል ወትሩ “ዓወት ንሓፋሽ” ይጭርሕ። ብግብሪ ግና ህዝብና  ከምቲ  ብሂጉ ዋጋ ዝኸፈለሉ ከምዘይተዓወተ ይርደኦ እዩ። ብስም’ቲ ዘይተዓወተ ህዝቢ “ዓወት ንሓፋሽ” ምጭራሕ ከኣ ካብ ዘይሓፍር ኣምሰሉነት ምዃን ሓሊፉ ካልእ ክኸውን ከምዘይክእል  ርትዓውን ሚዛናውን  ኤርትራዊ ተገንዚብዎ ዘሎ ሓቂ እዩ። ህዝቢ ኤርትራ እምበኣር፡ ብሸርሒ ህግደፍ ከምዘይድህለል ንምርግጋጽ፡ “ኣንጻር ምዕዋተይ እንዳሰራሕኩምስ መድመቒ ጭረሖኹም ኣይትግበሩኒ”  ዝብል ማዕበላዊ ድምጺ ክስምዕ ትጽቢት ይግበረሉ።

ጉጅለ ህግደፍ  ብዝኾነ መዕቀኒ ክምዘን እንከሎ፡ ጸረ ትጽቢትን ባህግን ህዝቢ ኤርትራ እዩ። ስለምንታይ ኣብ ከምዚ መደምደምታ ንበጽሕ ኣለና ዓለም ዝፈለጦን ጸሓይ ዝወቕዖን ስለ ዝኾነ፡  ምምርማር ዘድልዮ ኣይኮነን። ምኽንያቱ፡ ህግደፍ ብዘይካ ከምስል “ኩለንተናይ ንዓኻ” ዝብል መዝሙር፡  ከም ካለኦት ዲክታተራት’ኳ ሳሕቲ ኣብ ትሕተ- ቅርጻን ገለ መሰረታዊ ኣገልግሎትን “ከምዚኣ ዝኣመሰለት ናብ ህዝቢ ዝወገነት እትበሃል ኣውንታ” የብሉን። ምስቶም ዕርቃን ህዝቢ ኣልቢሶም፡ ከብዱ መሊኦምን መባእታዊ ጥዕናውን ትምህርታውን ኣገልግሎት ሂቦምን፡  ካልእ ዲሞክራስያውን ሰብኣውን መሰላት ዝነፍጉ ደቂ ማሕበሩ ዲክታተራት እተወዳድሮ’ውን ኣይኮነን። ብኣንጻሩ ህዝቢ ክሳቐ እንከሎ ዝተዓወተ ዝመስሎ እኩይ እዩ። ናብዚ ዝብጸሖ ከኣ ኣዕሚቑ ዝሰረጸ ንዕቀቱን ጽልኡን  ኣብ ልዕሊ ህዝቢ  ኤርትራ እዩ።

መለለይ ጸረ ህዝብነት ህግደፍ ብዙሕ መልከዓት ዝሓዘ  ኮይኑ፡ በብግዜኡ ህይወት ዝበልዕ፡ ንብረት ዘዕኑን ስም ሃገር ዝድውንን  ውግኣት ምኽፋት እቲ ጐሊሑ ዝረአ ተግባሩ እዩ። እዚ ተግባሩ ንኤርትራዊ ጥራይ ዘይኮነ፡  ጐረባብትና ህዝብታት እውን ዘማስንን ዘማርርን  ዘሎ  እዩ። እቲ ዝያዳ ዝመረረ ዝገብሮ ከኣ ኣብቲ ሓሓሊፉ ዝኣጉዶ ሓዊ እቲ ከም ዕንጸይቲ ዝነድድን ዝስደድን መንእሰይ ኤርትራ’ምበር መራሕቲ ህግደፍን ኣዳኸርቶምን ዘይምዃኖም እዩ። ስለዚ ህግደፍ ብንብረትን መሰልን ህዝቢ ጥራይ ዘይኮነ፡ ብህይወት መንእሰይ እውን ዝነግድ ተጣላዒ እዩ። “ንኽፉእ መልክዕ ብስም የጸባብቕዎ” ከም ዝበሃል፡ ህግደፍ ነቲ ሓሓሊፉ ዝኣጉዶ ውግኣት ንሓንሳብ “ምእንቲ ልኡላውነትና” ንሓንሰብ ድማ “ምእንቲ ህላወናና ከም ህዝቢ” እናበለ እዩ ዘጸባብቖ። ከምቲ “ቀዳማይ ስሕታን ካለኣይ  ድማ ዕብዳን” ዝበሃል፡ ህዝቢ ኤርትራ ብተደጋጋሚ ብህግደፍ ስለ ዝተዳህለለ፡ ደፊሮም “ንወጽዓ ህግደፍ ሓንጐፋይ ኢሉ  ዝተቐበለ” ኢሎም ዝገልጽዎ ወገናት ኣለዉ። ብግብሪ ንልኡላውነትን ንህልውናን ኤርትራ ኣብ ሓደጋ ከየውድቖ ዘስግእ  ህግደፍ ባዕሉ  ምዃኑ ብተደጋጋሚ ከም  ዝነገረና ምዝካር ይግባእ።

ህግደፍ ነዚ ኣብ ውግእን ወረ ውግእን ናይ ምንባር ዝንቡዕ ፖሊሲኡ ኮነ ኢሉ ስለ ዝረዓሞ፡ ክሳብ ዘይተሳዕረ ደንጊጹ ዘቋርጾ ኣይኮነን። ኣብዚ ቀረባ መዓልታት’ኳ፡ “ሱዳናውያን መንእሰያት ኣብ ምዕራብ ኤርትራ ወተሃደራዊ ታዕሊም ይወስዱ ኣለዉ፡ መካናይዝድ ሓይሊ ኤርትራ ኣብ ውግእ ሱዳን ይሳተፍ ኣሎ”፡ ዝብሉ ምጽራይን ምክትታልን ዘድልዮም  ወረታት ይስምዑ ኣለዉ። በቲ ሓደ ወገን ብመንጽርቲ ከመጾ ዝጸሐ ውዲታዊ  ተመኩሮ፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ ብመሰረት እቲ ኣብ ክንዲ ናብ  ውሽጥኻ  ምቁማት ናብ ደገ ናይ ምምዕዳው ልማዱ፡  ምስዚ ናይ ሱዳን  ብዝተተሓሓዘ ዝውረ ዘሎ “ህግደፍ ውዒልዎ ይኸውን” ዝብል ተረደኦ ናይ ብዙሓት ተዕዘብቲ ከም ዝኸውን ርዱእ እዩ። ስለዚ ህዝቢ ኤርትራ ኣብ ክንዲ ህግደፍ ብዘስምዖ  “ሎሚ እውን ጸላእቲ መጹና”  ዝቓንኡ ጸዋዒት፡ ዝድህለል  ኣመዛዚኑ ከስተብህል  ዝግበኦ።

“መለበምን ኣይግበርካ፡ መለበምን ኣይኽላእካ” ከም ዝበሃል፡ ህዝቢ ኤርትራ ንዘይምድህላል መለበሚ ክደሊ ርሑቕ ዘኽይድ የብሉን። ዝሓለፎ ተመኩሮ፡ ኣይኮነንዶ ንዓኡ ንኻለኦት’ውን ሃብታም መለበሚ እዩ። ስለዚ ኣብዚ  ቅልጡፍ ምቅይያራት ዝረኣየሉ ዘሎ ግዜ፡ “ደጊም ምድህላል ይኣክል “ ኢሉ፡ ካብ ተመኩሮኡ ክመሃርን ካብ ስግኣት ዘውጸኦ መሰረታዊ መፍትሒ ክረክብን ይግበኦ።

ዝተፈላለያ ቦታታት፡ ብዝተፈላለዩ ታሪኻዊ ኣጋጣምታት፡ ኣብ ዓይኒ ብዙሓት ክኣትዋን እዋናዊ መዛረቢ ኣጀንዳ ክኾናን ዝተለምደ እዩ። ንኣብነት ሓውሲ ከተማ ባድመ ቅድም ካብ ኤርትራን ትግራይ ኢትዮጵያን ወጻኢ ብደረጃ ዓለም ዘይትፍለጥ ዝነበረት፡ ድሕሪ ውግእ ኤርትራን ኢትዮጵያን 1998-2000 ግና ብዓለም ደረጃ፡ ኣዛራቢት ከም ዝኾነትን ጌና ኣዛራቢት ከም ዘላን ዝዝከር እዩ።

ኣብ ትግራይ 2020-2022 ዝተኻየደ ውግእ ድሕሪ 2ተ ዓመታት፡ ብውዕል ፕሪቶርያ ናብ ካልእ ምዕራፍ ኣትዩ። በዚ ምኽንያት ከተማ ፕሪቶርያ’ውን ብዙሓት ቅድሚኡ ብዘይፈልጥዋ ዝነበሩ ትለዓል ኣላ። ኣብ መስርሕ ትግባረ እቲ ውዕል ውልቃይት (ዞባ ምዕራብ ትግራይ)፡ ዝያዳቲ ቅድሚኡ ዝነበረ እትለዓል ኮይና ኣላ። ምልዓል ጥራይ ዘይኮነ እናሓደረት ኣብ ምትግባርን ዘይምትግባርን እቲ ውዕል ወሳኒ ቀላሲ ቦታ ሒዛ ኣላ።

ካብዚ ብምንቃል ድማ፡ ኣብ ካልእ ዝርዝር ንምእታው ዘይኮነ፡ ብጀኦግራፊያዊ ኣቀማምጣኣ ምስ ወልቃይት ብሓጺሩ ከነላልየኩም። ከባቢ ወልቃይት ብክልላዊ ሕገመንግስቲ ትግራይ፡ ሓንቲ ካብተን ዞባታት ትግራይ ኮይና፡ ዞባ ምዕራብ ትግራይ ትበሃል።

ዞባ ምዕራብ ትግራይ፡ 3 ወረዳታት ኣለዋኣ። ንሳተን ድማ  ቃፍታ-ሑመራ፡ ወልቃይትን ጸገደን ይበሃላ።  ኣብታ ዞባ ዝዓበየትን ማእከል ምምሕዳርን ከተማ ሑመራ እያ። እዛ ዞባ፡ ብምብራቕ ምስ ዞባ ሰሜናዊ ምዕራብ ትግራይ፡ ብደቡብ ምስ ክልል ኣምሓራ፡ ብምዕራብ ምስ ሱዳን፡ ብሰሜን ድማ ምስ ሃገረ ኤርትራ ትዳወብ። ቃፍታ-ሑመራ፡ ሰቲት-ሑመራ፡ ወልቃይት፡ ጸገደ፡ ዳንሻ፡ ማይገባን ማይካድራን ኣብዛ ዞባ ዘለዋ ፍሉጣት ቀበሌታት  እየን።

ደምዳሚ መግለጺ 4ይ ጉባኤ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)

ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ‘’ንቅዋማዊ ምሕደራ፣ ንደሞክርስን ምዕባለን ንቃለስ’’ ኣብ ትሕቲ ዝብል ጭርሖ ካብ 23-26 ሓምለ 2023 ብተሳትፎ ወከልቲ ኣብ መላእ ዓለም ካብ ዝርከቡ ኣባላቱ ኣብ ከተማ ቪስባደን፣ ሃገረ ጀርመን ተጋቢኡ 4ይ ስሩዕ ጉባኤኡ ብዓውት ኣቃኒዑ።

4ይ ጉባኤ ሰዲህኤ፡ ሃገርና ኣብ ትሕቲ ገባቲ ስርዓት ህግዲፍ ካብ ሕማቕ ናብ ዝኸፍአ ኩነታት ኣብ ትኸደሉ፣ ኣብ ጎረባብቲ ሃገራት ሱዳንን ኢትዮጵያን ናይ ውግእ ሃለዋት ኣብ ዝተባርዓሉ፡ ከምኡ’ውን ኣብ ዓለምና ሓድሽ ናይ ሓይልታት ኣሰላልፋ ኣብ ዝተቐላቐለሉ ኩነታት ይካየድ ምንባሩ ነዚ ክውነታት’ዚ ጉባኤ ዕዙዝ ኣትኩሮ ሂቡ ዘትይሉ።

ጉባኤ ብዕሊ ድሕሪ ምኽፋቱ፡ ካብ መሓዙት ፖለቲካዊ ውድባትን ምንቅስቓሳትን፡   ኣወሃሃዲ ፖሊቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ፡ ኣቦመንበር ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንደሞክራስያዊ ለውጥን፣ ወኪል ዓለምለኻዊ ምንቅስቓስ ይኣክልን ብኣካል ኣብ ቦታ ጉባኤ ተረኺቦም ናይ ምሕዝነትን ደገፍን ቃሎም ኣስሚዖም።  እቶም ክመጹ ዘይከኣሉ መሓዙት ምንቅስቓሳት፣ ማሕበራትን ናይ ሚድያ ትካላትን ናይ ሰናይ ድሌት መልእኽቶም ብጽሑፍ ሰዲዶም።

ጉባኤ ኣብ ፖለቲካዊ መደብ ዕዮ ሰልፊ፣ ቁዋም ሰልፊን ጸብጻባት ጠቅላላ ተቆጻጻርን ዓሚቊ ምይይጥ ኣካይዱ፣ ኣብ መወዳእታ እውን ከም ሕጋዊ ሰነዳት ሰልፊ ኮይኑ ንኽስረሓሉ ኣጽዲቑ።

ኣብ 4 ዓመታት ዝተኻየደ ስራሓት ዝጠርነፈ ስኑድ ጸብጻባት ናይ ኣቦመንበርን ኣብያተ ጽሕፈት ፈጻሚ ሽማገለን ንጉባኤ ቀሪቡ። ኣብቲ ሰነዳት ንዝቐረቡ ሕቶታት፡ መልስን መብርህን ካብ ዝምልከቶም ሓለፍቲ ተዋሂቡ። ከም ሰነድ ጉባኤ ድማ ብድምጺ ጸዲቑ።

ጉባኤ፡ ኣስዒቡ ኣብ ህልው ኩነታት ሃገርና፣ ዞባናን ዓለምን ኣትኲሩ ዓሚቕ ዘተ ብምክያድ ኣብ ዝተፈላለዩ ጉድያት ፖለቲካዊ ውሳኔታት ኣሕሊፉ።  

እዋናዊ ኩነታት ኤርትራ፣ ስርዓት ህግዲፍ ንህዝብን ሃገርን ኤርትራ ጥራይ ዘይኮነ፣ ባዕሉ ንዘቖሞም ትካላቱ’ውን ጠሊሙ ናብ ክቱር ክሕደት ስለዝጠሓለ ምስ ህዝቢ ዘለዎ ኩሉ መዳያዊ ዝምድናታት ኣብ ኣዝዩ ዝተረሓሓቐ ደረጃ ከምዝበጽሐ 4ይ ጉባኤ ሰዲህኤ ገምጊሙ። ምስዚ ብምትሕሓዝ ጉባኤ፡ ህዝቢ ኤርትራ ሓሳቡ ንኽገብር ኣጠንቂቑ፡ ሰደህኤ ከም ቀደሙ ህግዲፍ ንምውጋድ ኣብ ዘካይዶ ቃልሲ ቅድሚት ከምዝስለፍ ብምርግጋጽ፣ ህዝቢ ኤርትራ ድማ ኣብ ጐኑ ንኽስለፍ ጸዊዑ።

ኤርትራዊ ልኡላውነት፣ ኣብ ሃገርነት ኤርትራ እሙን ዘይኮነ ስርዓት ህግዲፍ ብዝኽተሎ ፖሊሲ ናጽነት ኤርትራ ዘይተወሕጠሎምን ንባሕሪ ኣፍደገ ምስምስ ብምግባር፡ ንልዑላውነትናን ሓድነት ህዝብናን ትርጉም ዝኸልኡ ወስታታት ኣብ ዝስምዑሉ፤ ሰዲህኤ ልዑላውነትን ሓድነት ህዝብን መሬትን፣ ባሕርን ኣየርን ኤርትራ ኣብ ዝኾነ ይኹን ግዜ ናብ ዋጋ ዕዳጋ ዘይቀርብ ምዃኑ የረጋግጽ።

መስሪሕ ሓባራዊ ስራሕ ኤርትራዊ ፖለቲካዊ ሓይልታት፣ ሰዲህኤ ንተዳላይነት ሓቢርካ ምስራሕ ካብ ምርዳእ ምስ ዝተፈላለዩ ኤርትራዊ ፖለቲካዊ ውዳቤታት፣ ግንባራትን ምንቅስቃሳትን ተጀሚሩ ንዘሎ መስሪሕ ዘተ ክቅጽል ብዕቱብ ክቃለሰሉ ምዃኑ፣ ብፍላይ ድማ ምስ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ተበጺሑ ዘሎ ትስፉው መስርሕ ምቅርራብ ንኽቀላጠፍ ንሓድሽ መሪሕነት ኣድላዪ ስጉምቲ ክወስድ ከምዘለዎ ሓላፍነት ኣሰኪሙ።

ህዝባዊ ናዕቢ፣ 4ይ ጉባኤ፣ህዝባዊ ማዕበል ብሓፈሽኡ ማዕበል ህዝቢ ብብርጌድ ንሓመዱ ዝግለጽ ምንቅስቃስ ህዝቢ ድማ ብፍላይ ንመጻኢ እውን ብቀንዱ መሰረቱ ሕጋዊ ኣገባብ ዝኽተል መኸተኡ፣ ንህግዲፍ ካብተን መንግስታትን ህዝብን ብዝንጽልን ብዘይምዝምዝን ኣገባብ ክቅጽሎ ኣተባቢዑ። ኣብ ርእሲዚ ሰዲህኤ ኣብ ጐኒ ሕጋውን ትካላውን መኸተ ብርጌድ ንሓመዱ ኮይኑ፣ ዘድሊ ምትሕብባር ከም ዝገብር ኣረጋጊጹ።

ሓይልታት ምክልኻል ኤርትራ፣ 4ይ ጉባኤ ሓይልታት ምክልኻል ኤርትራ ኣካል ጭቁን ህዝቢ ክነሱ፣ ህዝቢ ኤርትራን ንሱን ኣብ ዘይፈልጥዎን ዘይረብሑሉን ውግእን ወራርን ትግራይ ምእታዉ ኮኒኑ። ገባቲ ስርዓት ህግዲፍ ሎሚውን ዝኾነ ምኽንያት ፈጢሩ ካልእ ኣዕናዊ ውግእ ካብ ምኽፋትን ኣብ ጉዳይ ካልኦት ኢድ ካብ ምእታውን ስለዘይዓርፍ፣ ሰራዊት ኤርትራ ንገዛእ ርእሱ ካብ መቑሕ ህግዲፍ ክወጽእን መድሕን ህዝቡ ክኸውንን ጉባኤ ጸዊዑ።

ኤርትራውያን ስደተኛታት፣ ኣብ ትሕቲ ስርዓት ህግደፍ፡ ህዝቢ ኤርትራ ብሓፈሻ፣ ብፍላይ ከኣ መንእሰያት ኣደዳ ስደት ኮይኖም ከምዘለዉ፡ ከምኡ’ውን ብምኽንያት መግዛእቲ ንዓሰርታት ዓመታት ኣብ ስደት ዝጸንሑ፣ ብሰንኪ ምልካዊ ምሕደራ ገባቲ ስርዓት ህግደፍ ድሕሪ ናጽነት ናብ ሃገሮም ክምለሱ ከምዘይከኣሉ ጉባኤ ተገንዚቡ።

ህዝብና ካብዚ ኣስቃቒ ሃለዋት መታን ክገላገል፣ ሓይሉ ኣወሃሂዱ ንገባቲ ስርዓት ኢሰያስ ንምልጋስ ክቃለስ ጉባኤ ደጊሙ ጸዊዑ። ንሕሰም ህዝብና ተረዲኦም ካብ ሰብኣዊ ርህራሄ ተበጊሶምን ዓቕሞም ብዘፍቅዶ መጠን ንኤርትራውያን ስደተኛታት  ክቕበሉን ክናብዩን ንዝጸንሑ ሃገራትን ህዝብታትን ኣመስጊኑ።  

ርክብ ኤርትራን ኢትዮጵያን፣ ኣብ መንጎ ህዝብታት ኤርትራ ኢትዮጵያን ክህሉ ዝግብኦ መሰረታዊ ረብሓን ሰላምን ኣብ ግምት ዘእተወ ብድልየት ውልቀ መራሕቲ ዘይኮነ ብትካላዊ ኣሰራርሓን ግሉጽ ስምምዓትን ዝተዋሕሰ፣ ኣብ ፖሊሲ ሕድሕድ ጣልቃ ዘይምትእትታውን ዝተሰረተ ዝምድና ክህሉ መትከላዊ እምነቱ ምዃኑ ኣረጋጊጹ።

ኣብዚ እዋንዚ ብዝተፈላለዩ ኢትዮጵያዊ ኣካላት ከም ሓዲሽ ዝዋዕዋዕ ዘሎ ጉዳይ ዶብን ኣፍደገ ባሕርን ናብ ዘየድሊ ውግእ ንኸይእቱ ዝሓደሮ ሻቅሎት ገሊጹ። ነቲ ህግዲፍ ኣብ ውሽጣዊ ጉድያትን ዝምድናን ሓይልታት ኢትዮጵያ ኣትዩ ዘካይዶ ዘሎ ሓደገኛ ዝርጋን ድማ ይዂንን፣ መንግስቲ ኢትዮጵያ ኩሉ ንኤርትራ ዝምልከት ዝኸዶ መንገዲ ህዝቢ ኤርትራ ማእከሉ ዝገበረ ክኸውን ድማ ጉባኤ ጸዊዑ።

ርክብ ኤርትራን ሱዳንን፣ 4ይ ጉባኤ ሰዲህኤ ህዝቢ ሱዳን ኩነታቱ ተቐይሩ ናብ ዝሓሸ ህይወት ንምምላስ ኣብ ዝገብሮ ቃልሲ ኣብ ጐኑ ከምዘሎ እናረጋግጸ፣ ኣብ ውግእ ተጸሚዶም ዘለዉ ሱዳናውያን ወተሃደራዊ መራሕቲ ካብ ዓውዲ ውግእ ናብ መኣዲ ዘተ ተመሊሶም ባህጊ ህዝቦም ከውሕሱ ይጽውዕ። ሕብረተሰብ ዓለም እውን ነቲ ኣብ ዞባና ክህውኽ ዝኽእል ጉዳይ ሱዳን ግቡእ ኣቓልቦ ክገብረሉ ጉባኤ ተማሕጺኑ።

ብዛዕባ ክልል ትግራይ፣ ህዝቢ ኤርትራን ህዝቢ ትግራይን ጎረባብቲ ጥራይ ዘይኮነ፣ ብብዙሓት መምዘኒታት ዝቀራርብ ጎረባብቲ ኣሕዋት እዮም። ዝተፈጥረ ግዝያዊ ቁስሊ ሓውዩ ሕውነት ናይቲ ነባሪ ህዝብታት ልዑላውነት ሓድሕድ ኣኽቢሩ፣ ኣብ ናይ ሓባር ረብሓን ምትሕግጋዝን ዝተመስረተ ዝምድናኡ ናብ ንቡር ምምላስን፣ ሽርሕታት ኢሳያስ ንምፍሻልን ሰዲህኤ ቃልሱ ከምዘሐይል 4ይ ጉባኤ ኣረጋጊጹ። 

ሰብኣዊ መሰላትን ኤርትራን፡ ገባቲ ስርዓት ህግዲፍ ንብባይቶ ሰብኣዊ መሰላት ዝወጸ ሕግታት ብምጥሓስ፣ ንኤርትራውያን መራሕቲ ሃይማኖታት፣ ጋዜጠኛታትን ሃገራውያን ተቓለስትን ከውርዶ ዝጸንሐን ዘሎን ግፍዕታት ከይኣኸሎ ዶብ ሰጊሩ ኣብ ሊዕሊ ህዝቢ ትግራይ ዘውረዶ ዘይተኣደነ ግፍዕታት ተሓታቲኡ ውልቀ መላኺ ኢሰያስን ልኡኻቱን ኣብ ቅድሚ ሕጊ ቀሪቦም ግቡእ መቅጻዕቶም ክስከሙ ከምዝግባእ ጉባኤ ርእዩ።  

 ኣብ መወዳእታ ከይዲ ናይቲ ጉባኤ ሓጻዪት ሽማገለ ካብ ዘቕረበቶም ሕጹያት መሪሕነት ንመጻኢ ኣርባዕተ ዓመታት ሰልፊ ዝመርሑ 35 ቀውምትን 5 ተጠባበቕትን ዘለዎ ማእከላይ ባይቶ ብዲሞክራስያዊ ኣገባብ መሪጹ።

ራብዓይ ጉባኤ ክውን ንምግባር ከይተሓለሉ ኩሉ መዳያዊ ወፈያ ዝገበሩ መላእ ኣባላት ሰልፊ ዕዙዝ ምስጋናኡ ኣቕሪቡ። ከምኡውን ንኹሎም ደገፍቲ ሰልፊ ኣብ ምዕዋት እዚ ጉባኤ’ዚ ዘበርከትዎ ገንዘባዊ ሓገዛት ኣምስጊኑ።  

ዓወት ንፍትሓዊ ቓልሲ ህዝቢ ኤርትራ!!

ሓባራዊ ስራሕ ፖሊቲካዊ ውድባትን ምንቅሳቓሳትን ይዓንብብ!!

ውድቀት ንገባቲ ስርዓት ህግደፍ!!

26 ሓምለ 2023

ርእሰ ዓንቀጽ ሰዲህኤ

ኤርትራውያን ብዙሕነትና ብዝተፈላለየ መልከዓት ዝግለጽ እዩ። ሓደ ካብኡ ናይ ፖለቲካዊ ኣተሓሳስባ ብዙሕነትና እዩ። ኣብዚ እዋንዚ እቲ ዝለዓለ ናይ ኣተሓሳስባ  ብዙሕነትና ብደረጃ “ተቓወምትን ደገፍትን ምምሕዳር ህግደፍ” ዝግለጽ እዩ። ኣብ ዝርዝሩ ከይኣተና ኣብ ነፍሲ ወከፍ’ዞም ዝተጠቕሱ ኣተሓሳስባታት ዝሕቆፉ፡ ብፍላይ ኣብቲ ናይ ተቓወምቲ ወገን ኣብ ጉዳያት   ዘለዉ ኣረዳድኣታት ብዙሓት እዮም። እዚ መሰረታዊ ዘይኮነ ናይ ኣረዳድኣ ፍልልያት ኣብዚ እዋንዚ’ውን ኣብ ክንዲ እንዳወሓደ፡ እንዳሰፍሐ ዝኸይድ ዘሎ ምዃኑ ዘተሓሳስብ እዩ። በብግዜኡ ብዝሒ ሰልፍታትና፡ ውድባትና፡ ማሕበራትናን ምንቅስቓሳትናን ናይ ምውሳኹን ምፍንጫላቱን ምስጢር ከኣ ካብቲ እናሐደረ ዝጫጫሕ  ኣተሓሳስባታት ዝነቅል እዩ።

ናይ ሓሳብ ብዙሕነት ጸጋ እምበር ሓጥያት ኣይኮነን ንብል ኢና። ከምኡ ካብ ምባል ሓሊፍና እቲ ኣብ መጻኢት ኤርትራ እንምስርቶ ዲሞክራስያዊ ስርዓት ከረጋግጾም ካብ እንጽበዮም ረቛሕታት ሓደ ምውሓስ ብዙሕነታዊ ኣተሓሳስባ እዩ። እዚ ክበሃል እንከሎ ግና እቲ ብዙሕነት ዝምርኮሰሉ፡ ብፖሊሲ ናጽነት መሰል ምውዳብን  ርኢቶኻ ምግላጽን ዝቃነን ብሕጊ ዝግዛእን ምኽንያታዊ ክኸውን እንከሎ ጥራይ እዩ። ካብዚ ወጻኢ ብውልቃዊ ስምዒትን ረብሓን ተደሪኹ ከም ኣሜባ ዝራባሕ ብዙሕነት ግና ንድሕሪት ዝጐትት እዩ።

ብዙሕነት ብሓላፍነት ዝመሓደር፡ ምክእኣልን ምጽውዋርን ዝቕበል፡ ኣብቲ ብዙሕነት ዝወዳደሩ ኣካላት ከምቲ ናቶም ርኢቶ ተቐባልነት ክረክብ ዝደልይዎ፡ ንናይ መወዳድርቶም ካብ ናቶም ዝተፈልየ ኣተሓሳስባ  ኣፍልጦ ናይ ምሃብን ምኽባርን ግደታ ከም ዘለዎም ኣብ ዘይርድእሉ ብዙሕነት ናይ ኣተሓሳስባ ሃሳዪ እዩ። እዚ ጐዳኢ ተርእዮ ብሓፈሻ ኣብ ኤርትራውያን ብፍላይ ከኣ ኣብ ደንበ ተቓውሞ ዝረአ ዘሎ እዩ። እቲ ጉጅለ ህግደፍ ኣተሓሳስባኡ ንዘይቅበሉ፡ ብሓሙሻይ መስርዕ፡ ብከደዓት፡ ብወያነን በብግዜኡ ብዝረኣዩ ኣሉታዊ ዝብሎም ተርእዮታትን እዩ ዝገልጾም። ከምቲ “ጸላኢ ጸለሎ ቀባኢ” ዝበሃል፡ ካብቲ ኣጸላሚ  ጉጅለ ካልእ  ስለ ዘይንጽበ ኣይሕደሰናን፡ እኳደኣ ክሳብ እንስዕሮ እንቃለሶ እዩ። ኣብ ደንበ ተቓውሞ እውን ካብ ናትካ ርእይቶ   ንዝተፈልየ፡ እሞ ብሓሳብ ምምካቱ ምስዘይትኽእል፡ ክሳብ ንዋናታቱ ኤርትራውነቶም ክትነፍግ ናይ ምድንዳን ሃቐነ ይረአ እዩ። እዚ እዩ ከኣ እቲ ቀንዲ ንሓቢርካ ምቅላስ ኣዳኺሙ፡ ህግደፍ ዕድመ ስልጣኑ ንከናውሕ ዝሕግዞ ዘሎ። ካብዚ ስለ ዝነቕሉ እዮም ድማ  ንተመኩሮ ተቓውሞና ብጽሞና  ዝከታተሉ ወገናት “ዕድመ ህግደፍ ብብቕዓቱን ተቐባልነቱን ዘይኮነ፡ ዝያዳ  ብድኽመት ተቓወምቱ እዩ ዝነውሕ”  ክሳብ ምባል ዝበጽሑ። 

ተቓወምቲ ህግደፍ ናይ ምቅዋምና ምኽንያት ነዊሕ ዝርዝር ኣለዎ። ኣብ ኤርትራ ሕገመንግስታዊ ስርዓት ዘይምህላዉ፡ መሰረታዊ መሰላት ህዝቢ ኤርትራ ስለ ዘይክበር፡ ህዝብና መምርሒኡ ብዘይፈልጦ መራሒ ይግዛእ ምህላዉ፡ ብሰንኪ ጻሕታሪ ባህርያት ናይቲ ዝገዝኦ ዘሎ ጉጅለ ህዝብና ኩሉ ግዜ ራህዋ ሓሪምዎ ብስግኣት ዝተዋሕጠ ምዃኑ፡ ደቁ ኣብ ገዛእ ሃገሮም ምንባር ስኢኖም ስለ ዝተሰዱ ብዕድመ ዝደፍኡ ወለዲ ጠዋሪ ስለ ዝሰኣኑ…..ወዘተ፡ እናበልካ ነዊሕ ዝርዝር ምቕራብ ይከኣል። ዓወትና ከኣ ኩሉ ዓቕምና ኣወሃሂድና እቲ ናይዞም ኩሎም ጸገማት ጠንቂ ዝኾነ ጉጅለን ናይ ጭቆና መሳርሕታቱን ሓንሳብን ንሓዋሩን ከነወግዶ ክንበቅዕ እንከለና ዝረጋገጽ  እዩ።

ደገፍቲ ህግደፍ ብዘይካቲ በብግዜኡ ካብቲ ጉጅለ ብመርዚ እናተላዕጠጠ ብጉሁድን ብስዉርን ዝወሃቦም፡ ንዓኡ ንኢዱ ንካልእ ዘጸልም ዘይሓላፍነታዊ ሓሳብ ምንዛሕ፡ ናቶም ሃለዋት ሃገርናን ህዝብናን ኣብ ግምት ዘእቱ ሓሳብ የብሎምን። ምናልባት ኣብ ውሽጦም ዝተሓብአ፡ ካብቲ ዝድግፍዎ ሓይሊ ስለ ዝፈርሑ ብውሽጠ ውሽጢ ዝሓምይሉ፡ ካብቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ውድዕነት ዝነቅል ዘይግሁድ ሓቂ ኣይህልዎምን ኢልካ ምድምዳም ግና ዝከኣል ኣይኮነን። እቲ ሓሓሊፉ ዝስማዕ፡ ኣብ ዕላል ምስ ኣሕሊፉ ኣይህበንን እትብሎ፡  “እንታይ ኢና’ሞ ክንገብር፡ እንድዒ ብገለ ግዲ ለውጢ ይመጸልና ይኸውን’ምበር ከምዚልካስ ክሳብ መዓስ፡ ሎምስ ትጽቢት ነዊሑ” ዝብል ምዕዝምዛማት መልእኽቲ የብሎምን ማለት ኣይኮነን። እቶም ቀራናት ዓው ኢሎም ካብ ዘስምዕዎ፡ ንህግደፍ ናይ ምድጋፎም ምኽንያት ግና “ነዛ ሃገር ብዘይካኡ ዝሕልዋን ዘድሕናን የለን” ዝብል ይርከቦ። እሞ “ኤርትራ ብህግደፍከ ትድሕን ድያ ዘላ ትጠፍእ? ኢልካ እንተ ሓቲትካዮም ግና መልሶም ዕንይንይ እዩ ዝኸውን። ምኽንያቱ እቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ኩነታት ብልሳን መራሒ ህግደፍ ከይተረፈ ብተደጋጋሚ “ኣብ ኤርትራ እንታይ ኣውንታ ኣሎ?” ኢልካ እንተ ሓቲትካ እትረኽቦ መልሲ“ጥፍኣትን ንድሕሪት ምምላስን ኤርትራ፡ ህዝባን ትካላታን” ስለ ዝኾነ። ስለዚ ዝምድና ተቓወምትን ደገፍትን ህግደፍ፡ ተጻራሪ ኮይኑ፡ ፍልልያቱ ናይ ድሕነትን ጥፍኣትን እዩ።

ኣብዚ እዋንዚ ኤርትራ ብሰንኪ ግጉይ ምርጫ ናይቲ የመሓድራ ኣሎ ዝበሃል ጉጅለ ዝያዳ ኣብ ዓይኒ ብዙሓት ኣትያ ከምዘላ ምልክታት ንዕዘብ ኣለና። ድሕሪ ሩሲያ ንዩክረይን ወሪራ መሰል ህዝባ ምግሃሳ  ፖለቲካዊ ኣሰላልፋ ምምሕዳር ኤርትራ ምስ ወራርን ግህሰትን እዩ ወጊኑ ዘሎ። እዚ መሪጽዎ ዘሎ ኣሰላልፋ ንመሰልን ክብርን ህዝቢ ዩክረይን ዝጻባእ ኮይኑ፡ ኣንጻር ሓያላት ሕነ ናይ ምፍዳይ ስምዒት ዝደፋፍኦ ኢዩ። እዚ ስጉምቲ ነቲ ኣሜሪካ እትርከቦ ምዕራባዊ ዓለም ኣብ ምጽባእ ዘትከለ ምዃኑ ትንተና ዘድሊዮ ኣይኮነን። ስለዚ ኣብዚ ኩነታት በቲ ውሱን ዓቕሚ ዘለዎ ህዝቢ ኤርትራ ጥራይ ዘይኮነ፡ በቲ ኣንጻሩ ተሰሊፉ ዘሎ ሓይልታት እውን ይጥመት ኣሎ።

ኣብዚ ቀረባ ግዜ ፈጻሚ ጉዳይ ኤምባሲ ኣሜሪካ ኣብ ኣስመራ፡ ኣብቲ ብኤሪሳት ዝተወደበ ሲምፖዝየም ንህልዊ ኩነታት ኤርትራ ዝዳህሰሰ ቃል ኣስሚዖም ድምጺ ህዝቢ ኤርትራ ምዃኖም እንታይ ከም ዘመልክት ምግማቱ ዘጸግም ኣይኮነን። ህግደፍ ድሕሪኡ ብጩቕ ዘይምባሉ ከኣ ስግኣቱ ሰማይ ዓሪጉ ከም ዘሎ የርኢ። ስለዚ እቶም ኤርትራ ክትጠፍእ ዘይኮነ፡ ክትድሕን እንቃለስ ዘለና፡ ንከምዚ ዓይነት ተበግሶ፡ ከምቲ “ሓጋዚታ እንተረኣየትስ መዲዳ ትሓብእ” ዝበሃል፡ ኣብ ክንዲ ንኸስሮ ናይ ሓባር ድምጽናን ተግባርናን እነበርኸሉ መድረኽ ንግበሮ።

17/12/2019

 إن الأحداث التي أدت إلى إراقة الدماء بين الإخوة الإرتريين الذين يعيشون في إسرائيل منذ عدة سنوات، كانت مروعة ومحزنة لكل مواطن إرتري، إذ تعتبر مشكلة إراقة الدماء المتكررة هذه عمل وحشي بكل المعايير، إضافة إلى كونها بعيدة كل البعد عن القيم والأخلاق الإرترية، ومرفوضة من الجميع. عليه فإن هذا العمل غير الإنساني يجب أن يدان، بغض النظر عن الأطراف التي قامت به.

وانطلاقًا من هذه القناعة، نحن القوى والمنظمات الإرترية الموقعة أدناه، ندين بشدة العمل الوحشي الذي حدث في إسرائيل بين أبناء الوطن الواحد. ونطالب بتقديم الجناة إلى العدالة. كما نود تذكير السلطات الإسرائيلية بمسؤوليتها عن حماية اللاجئين الإريتريين في إسرائيل، ووضع حد للجرائم المتكررة بحقهم.

لقد فقد العديد من الإخوة الإريتريين حياتهم، وواجه كثيرون آخرون إعاقات جسدية دائمة، بسبب الأعمال الوحشية التي وقعت في أماكن شتى وفي أوقات مختلفة. ولا يسعنا في هذا الظرف العصيب إلا أن نترحم على الأموات، ونتقدم بخالص التعازي إلى أسرهم، ونتمنى الشفاء العاجل للذين تعرضوا لإصابات مختلفة بسبب تلك الأحداث.

لا شك في أن نظام الجبهة الشعبية للديمقراطية والعدالة "هقدف" الديكتاتوري هو المستفيد الوحيد من الأحداث التي أدت إلى إراقة الدماء الذي حدث بين الإخوة. هذا النظام الذي يعمل ليل نهار من أجل إدخال البلاد في نفق مظلم، والقضاء على مستقبل أجياله من خلال إذكاء نار الفتنة وبذر أسباب النزاعات والصراعات الدموية المستمرة بين أبناء الشعب الواحد. وهذا يحتم علينا، نحن الإرتريين أن نقوم بتعرية النظام، وكشف ممارساته الخبيثة، وأن نسعى جاهدين من أجل الحفاظ على الانسجام فيما بيننا، وأن ندرك أن من بين مسؤولياتنا انتهاج السبل التي ستمكننا من العيش في سلام ووحدة ووئام في بلدنا. لا بد من أن ندرك بأن أنظمة الحكم تأتي وتذهب، إلا أن الشعب باقٍ إلى الأبد.

كما نطالب أبناء شعبنا أيضًا أن يتحلوا باليقظة تجاه المحاولات غير المسؤولة والخبيثة التي تقوم بها بعض وسائل التواصل الاجتماعي التي تقوم بنشر معلومات مضللة حول هذا الحادث المأساوي بين الإرتريين في إسرائيل، وذلك بهدف إحداث شرخ عميق بين أبناء شعبنا. فإرتريا ملك لنا جميعًا، وأننا جميعًا ننتمي إليها.

مرة أخرى، ندين العمل الوحشي، ونحث الجميع على وقف المواجهة فورًا بين أبناء الوطن الواحد. وإننا إذ نرجو ألا يتكرر مثل هذا الحادث المروع البعيد عن القيم والأخلاق الإرترية، ندعم بقوة مبادرة الإخوة والأخوات الإرتريين الهادفة إلى حل المشكلة الحالية، ورأب الصدع بين الأطراف المتصارعة، وتحقيق المصالحة بين أبناء شعبنا المتواجدين إسرائيل. كما ندعو كافة الإرتريين أن يضطلعوا بمسؤولياتهم وواجباتهم الوطنية في هذا الأمر.  

النصر للشعب الإرتري!!

1. المجلس الوطني الإرتري للتغيير الديمقراطي (ENCDC)
2. حزب الشعب الديمقراطي الإرتري (EPDP)
3. الاتحاد الإرتري من أجل العدالة (UEJ)
4. تنظيم الوحدة من أجل التغيير الديمقراطي (UDC)                                                                                                                                                                                                                                                                                                                        

ብዕለት 04 ግንቦት 2019 ዓ.ም.ፈ. ኣብ ከተማ ዮተርቦርግ ብሽወደናዊ ኤርትራዊ ምሕዝነት ማሕበር ዝተዳለወ ኣገዳሲ ምስዮት ተካይዱ። እቲ ምስዮት ኣብ ” ትሕቲ ሓቢርና ነድምጽ ከነስምዕ ፡ ሓቢርና ንስራሕ ከነድምዕ ” ዝብል መሪሕ ጭርሖ ኮይኑ ኣቦ ወንበር ማሕበር ኣቶ ቶማስ ማግሶንን ሓው ጸሃየ ቀለታን ሓጺር ሌላን ንጥፈታት ሓቢሮም ንህቡብ ስነ ጥበባዊ  ሙሳ ናሽሕ ብመሳጢ ዝኾነ ግጥሚ ብቋንቋ ትግረ ኣደይ (ሃገረይ) እናበለ ከፈቶ።

ኣብዚ ምስዮት ክልተ ሰክረታሪ ከንቲባ ዮተቦርግ ሩበን ማልምስትሮምን ዮሱፍ ኣካርን፡ ዮኒ ኣደርሶን ኣቦወንበር ኢንተርናሽናል ፎልክ ስኮላን ተሳተፍቲ ነይሮም። ቀጺላ  ሓብትና መንእሰይ ሚሊዮ ተኽለ ኣማኻሪት ኣብ ወጻኢ ዝምድናታት ከተማ ዮተቦርግን ኪኢላ ሕብረተሰብኣዊ  ህንጸትን ዉህደትን ዝምድና ብህልዊ ኩነታት ስድራ ቤታት ኤርትራውያንን ምዕባይ ቆልዑት ኣብ ሽወደን ኣገዳሲ መዓድን መሃርን ኣስተምህሮን ሂባ ቀጻሊ ዘሎ መደብ ሓቢራ። ሲዒቡ ኣባል ባይቶ ሃገር ሽወደን ዮሃን ቡሰር ኣቦ ወንበር ሽማገለ መጓዕዝያ ዝኾነ ናይ ዴሳዊ ዲሞክራስያዊ ሰልፊ ሃገር ሽወደን መደባት ኣብ መናብሮ ገዛን  ናይ ኣቀባብላ ስደተኛታትን ዘሎዎ ጽቡቅ ተረዳኦን ኣፍልጦን ብህልዊ ኩነታት ኤርትራን ገሊጹ ከም ኣባል ባይቶ ዘሎዎ ሻቅሎትን ጓህን ገሊጹ ብተገሳስነት ናብ ባይቶ ከቅርቦን ምዃኑ ቃል ኣትዩ። ብጉዳይ ኣብ ከተማ ዮተቦርግ ዘሎ ሃለዋት ኤርትራውያንን ሽግራቶምን እውን ምስ ዝምልከቶም ተዛሪቡ ንምፍታሑ ክጽዕርን ብጉዳይ ገዛዊቲ ጽቡቅ ስምምዕ ምስ ገለ ሰልፍታት ከም ዘሎ ሓቢሩ። ድሕሪኡ ብ4ተ ዉሕሉላት ኣሕዋትና ደቂኣንስትዮ ዝተዳለወ ሕብስትን ፍቱው ቅጫን፡ ብሶማላውያን መሓዙት ዝተዳለወ ሽኮራዊ ሕብስቲ ንምቅሳም ናይ ቡንን ሻህን ን15 ደቅይቅ ዕረፍቲ ኮነ።  ቀጺሉ ስነ ጥበባዊ መንሰይ ሙሳ ናሽሕ ብጉዳይ ስደትን ዘጋጠጥሞ ብድሆን  መሳጢ ግጥሚ ብቋንቋ ትግርኛ ኣስሚዑ ቀጻሊ ምስዮት ሓጺር ጊዜ ናይ ሙዚቃ  ናይ ትግረ ደርፍታት ብምስማዕ ናይ ምሸት መዕጸዊ ኮነ።

ኣካያዲት ሽማገለ ሽወደናዊ ኤርትራዊ ባህላዊ ምሕዝነት ማሕበር (ኤርትራ ኣብ ልብና) ብዕለት 16 ግንቦት 2018 ዓ.ም.ፈ. ኣብ ሰዓታት ድሕሪ ቀትሪ ካብ ሰዓት 15.00 ክሳብ 16.00 ምስ ከንቲባ ከተማ ዮተቦርግ ኣን ሶፊ ሀርመንሶንን ምስ ፖሊቲካዊ ሰክረተር ኣብ ስራሕትን ትምህርትን ንሓደስቲ ስደተኛታት ተቀማጦ ዮተቦርግ መንእሰይ ዮሴፍ ኣካር ኣገዳሲ ምይይጥ ኣካይዶም።

ኣቦ ወንበር ማሕበር ሽወደናዊ ኤርትራዊ ባህላዊ ምሕዝነት ኣቶ ቶማስ ማንግሶን ድሕሪ ዕላማን ንጥፈታት ማሕበር ንሓደስቲ ኤርትራውያን ዝህብዎ ነጻ ኣገልግሎት መእተዊ ገይሩ 5ተ ኣገድስቲ ንኤርትራውያን ዘሸግሩ ዘሎዉ ሕቶታት ማለት፡

1. ጉዳይ ስእነት መንበሪ ገዛቲ።

2. ጉዳይ ምጥርናፍ ስድራቤትን መሰናኽላቱን።

3. ጉዳይ ናይ ሃገር ሽወደን መንነት ንምርካብ ዝጥለብ ዘሎ ግዳዴ ።

4. ጉዳይ ጌጋታት ተርጎምቲ ደገፍቲ ህግደፍ ኣብዚ ከተማ።

5. ኣብ ምትእትታው ዝርከብ ብደረጀ ኤውሮጳ ዝብል ናይ ስደተኛታት ሓዲስ ሕጊ ….. ንኩሎም ንኤርትራውያን ቀዋሚ ፍቅድ ዝተዋህቦም ዝጋጠሙ ዘሎዉ ሽግራት ሓቢሩ። ቀጺሎም ሓው ጸሃየ ቀለታ ሓው ኣምጀድ ያስሲንን ኤርትራውያ ብብዝሒ ኣብ ሳልሳይ ቦታ ከም ዝኾኑን ነዚ ዘከተለ ከኣ ኣብ ሃገርና ዘሎ መሪር ሓደገኛ ግጉይ ምምሕዳርን ከቢድ ሃለዋት ህዝቢ ኤርትራ ንቡርን ብዘይ ብቅሳነት ይነብሩ ከም ዘየለዉ ብግብራዊ ጭብጢ ተረኽቦታት ብምጥቃስ ኣብሪሆም። ከንቲባ ከተማ ዮተቦርግ ኣን ሶፊ ምስ ኤርትራውያን ቦኽሪ ርክባ ምኻኑን ብተገዳስነት ማሕበር ንጥፈታቱን ኣድኒቃ ንዝቀረቡ ሕቶታት ንዓኣ ሓደስቲ ምኳኖም ሓቢራ ምስ ዝምልከተኦም ብዝከኣላ ኣብ ግምት ከተእትዎ ምዃና ቃል ኣትያ ኣብ ዝኽሪ መዓልቲ ናጽነት መበል 27 ዓመት እውን ደስ እናበላ ክትሳተፍ ምኻና ሓቢራ። መንእሰይ ዮሴፍ ብወገኑ ርክብ ኤርትራውያን ንሳልላይ ጊዜ ምዃኑ፡ ምስ ዮናስ ኣተንዩስ ሓላፊ ናይ ትምህርትን ስራሕን ቅድሚ ሕጂ ርክብ ከም ዝተገብረ ሓቢሩ፡ ገለ ካብኡ ኣፍልጦ ከም ዘሎዎን ብጉዳይ ናይ ሽግር ገዛ ልዕሊ 60.000 ገዛውቲ ክህነጽ ምምሕዳር ከተማ መዲቡ ከም ዘሎን፡ ቋንቋ ቀሲምካ ንስራሕ ምርካብ ሽግር ከም ዘየሎ ኣብሪሁ። ኣብ መደምደምታ ገለ ገለ ሕቶታት መሊሱ ንቀጻሊ ተማሳሳሊ ርክብ ክቅጽል ተላብዩ። ኣቦ ወንበር ቶማስ ማንግሶን ንምምሕዳር ክተማ ዮተቦርግ ንጽቡቅ ኣቃባብላን ተገዳስነትን ኣመስጊኑ ኣኼባ ተዛዚሙ።