http://ascenteq.com/project/epdp

ብዕለት 17 መጋቢት2018 ብሽማግለ ህዝባዊ ምልዕዓል ፍራንክፎርትን ከባቢኡን ዝተዳለወ ዝኽሪ መበል 54 ዓመት በዓል ቶጎሩባ ኣብ ከተማ ፍራንክፎርት ተኻይዱ። ኣብቲ በዓል ብርክት ዝበለ ቁጽሪ ኤርትራውያን ደለይቲ ለውጢ ካብ ገዳይም ተጋደልትን መንእሰያትን ተሳቲፎም ነይሮም። እቲ በዓል ብሓው ኢሳቕ ወልደማርያም ሰናይ ትምኒትን ሰላምታን ድሕሪ ምኽፋቱ፡ ሓው ኢሳቕ ንተሳተፍቲ በዓል ብምምስጋን፡ ነቲ በዓል ኣብ ምድላው ክረኤ ንዝኽእል ሕጽረታት እቕሬታ ድሕሪ ምሕታት፡ ሽማግለ ህዝቢ ንምእካብን ንምጥርናፍን ኣብ ቃልሲ ግዲኡ ከበርክትን፡ ዝካኣሎ ጻዕርታት ምክያዱ እውን ገሊጹ። እቲ ጎስጓስ ግን፡ ኣብ ሽማግለ ተደሪቱ ዝተርፍ ዘይኮነስ ናይ ኩሉ ደላይ ለውጢ ዕማም ከምዝኮነን ኢድ ንኢድ ተታሓሒዝና ክንከዶ ዘለና ስራሕን ጻዕርን ከምዝኮነ ሓቢሩ። ሽማግለ ህዝባዊ ምልዕዓል ፍራንክፎርትን ከባቢኡን ብነጻ ድልየትን ውልቀ ውክልናን ኣባላት ውድባትን ማሕበራትን ነጻ ኤርትራውያን ደለይቲ ለውጢ ዝቆመ ምንቅስቓስ ኮይኑ ኣብ ናይ ሓደ ዓመት ዕድሚኡ ሓያሎይ ኣኼባታት ኣሰላሲሉ፡ ምስ ኣብ ከተማታት ጀርመን ዘለዉ ከምኡ ዝኣመሰሉ ናይ ምልዕዓል ሽማግለታት ብምትሕብባር እውን ሓደ ዓብዪ ሰላማዊ ሰልፊ ካብዘመዝገቡ ህዝባዊ ምልዕዓላት እዩ። ሽማግለ ህዝባዊ ምልዕዓል ፍራንክፎርትን ከባቢኡን ገድሊ ኤርትራ ታሪኽ መላእ ህዝቢ ኤርትራ ምዃኑ ዝቕበል፡ እወንታዊ ውርሻታት ቃልሲ ህዝቢ ብምዕቃብ፡ ምልካዊ ስርዓት ህግዲፍ ኣብ ልዕሊ ህዝብን ሃገርን ዝፍጽሞ ዘሎ መግለጺ ኣልቦ ጭቆናን ሕሰምን ካብ ሕጽረታት ተመኩሮ ገድሊ ፈልዩ ዝጥምት ምልዕዓል እዩ።

ስለዝኾነ ድማ እዩ፣ ንበዓል ኲናት ቶጎሩባ ሓደ ካብ ውርሻታቱ ገይሩ ክዝክሮን ከኽብሮን ምድላዋቱ ዝሰርዐ። ይኹን ኣምበር ናይቲ በዓል መበገሲ ኲናት ትጎሩባ ዓወት ሰራዊት ሓርነት ኤርትራ እዃ እንተኾነ፡ ነቲ ኣብ መንጎ ገድሊ ኤርትራን መግዛእታዊ ሰራዊት ኢትዮጵያን ደምዳሚ ኲናት ዘመዝገበ ህዝባዊ ሰራዊት ሓርነት ኤርትራ ዘረጋገጾ ኲናት ባጽዕን ፈንቅልን እንተኮነ እውን ኣካልን ተምሳልን ስርሒት ቶጎሩባ ከምዝኮነ ኣብቲ በዓል ብጣምራ ክዝከርን ክበዓልን ዝገብረ።

ኣብቲ በዓል ስእሊ ንኲናት ቶጎርባ ካብ ዝመርሑ መስረቲ ሰውራ ኤርትራ ዝኮኑ ጀጋኑ ኣቦታት ስዉእ ተጋዳላይ ኣቡ-ርጀላ ቀሪቡ ነይሩ። ነዚ መሰረት ብምግባር ሓው መዓሾ ኣስራት „ኣነ ንስዉእ ተጋዳላይ ኣቡ ርጀላ ኣርኪበሉ\የ፣ ኣብ ጋሽ ከለና ኣጸቢቐ ይፈልጦ፡ ኣብ ኲናት ተሰነይ ናይ 1977 እውን ብሓደ ኔርና። ኣቦርጀላ ከም ሰብ ብጣዕሚ ጥዑይ፡ ህዱእ፡ ርህሩህን ሕያዋይን ምስኪንን ሓርበኛን ተጋዳላይ እዩ ነይሩ“ ክብል ምስክርነትቱ ገሊጹ። እዚ ጥራሕ ዘይኮነ „ብመሰረቱ ስዉእ ተጋዳላይ እድሪስ ሓምድ ዓዋተ ነቲ ቃልሲ እንተዘይጅምር፡ በዓል ኣቡርጀላ እውን ነቲ ቃልሲ እንተዘየጽኑሕልና፡ ንሕና ኣይመርከብናሉን፡ ህዝቢ ኤርትራ ድማ ተቓሊሱ ሃገሩ ነጻ ገይሩ። ሕጂ ድማ ንሕና ነዚ ሒዝናዮ ዘለና ቃልሲ ገለ ካብዞም ደቀይ እዃ ኣብዚ በዓል ይርኢ ኣለኩ እንድየ፡ ነዞም ደቕና ከነውርሶም ኣለና“፣ ሓቢርና እንተታቓሊስና ድማ ከምቲ ኣብ ነጻነት ንምብጻሕ ዝተዓወትናዮ፡ ምልኪ ንምልጋስ እውን ክንዕወት ኢና“ ክብል ለበዋኡ ደምደመ።

ምስዚ ብምትሕሓዝ ሓው መደኒ ብዓረብኛ ዝተዳለወ መግለጺ በዓል ኲናት ቶጎሩባ ውድብ ተሓኤ ኣቕሪቡ።

ኩነታት ሰብኣዊ መሰል ኤርትራ እንደጋና ንኣፍሪቃ ኮነ ኩሎም ወገናት ዘሻቕል ተረኽቦ ምዃኑ ኣብ መበል 37 ርክብ ባይቶ ሰብኣዊ መሰል ውድብ ሕቡራት ሃገራት ኣብ ጀነቫ ተዘሪብሉ። ኣብዚ ናይ 12ን 14ን መጋቢት 2018 ርክብ ጉዳይ ኤርትራ ዝምልከት ውዑይ ክትዕ ተኻይዱ። እዚ ክትዕ’ዚ መቐጸልታ ናይቲ ብ26 ለካቲት 2018 ዝተኻየደ እዩ። ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ኤርትራ ዕዙዝ ኣገዳስነት ብምሃብ ብ12 መጋቢት ምስተዘርበሉ ኣብ ናይ 14 መጋቢት ክርብ ከኣ ማዕረ ኩነታት ሰሜን ኮርያ ተላዒሉ።

ወይዘሮ ኬት ጊልሞረ ምክትል ኮሚሽነር ቤት ጽሕፈት ላዕለዋይ ኮሚሽን ሕቡራት ሃገራት ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል፡ ኣብታ ብደረጃ ዓለም ዝተሓተ ናጽነት ዘለዋ ኤርትራ ሓደገኛ ግህሰት መሰረታዊ ሰብኣዊ መሰል ቀጻሊ ምህላዉ ዘመልክተ ጸብጻበን ኣቕሪበን። ውይዘሮ ሸይላ ኪታሩዝ ኣብ ሕቡራት ሃገራት ክኢላ ኣብ ጉዳይ ኤርትራ ብወገነን፡ ኣብ ዘቕረበኦ ናይ ቃል ጸብጻብ ከኣ፡ ኤርትራ ንእተካይዶ “ማእሰርቲ ክሳብ ሞት” ጠቒሰን ሓደገኛ ክብላ ጠቒሰነኣ። ኣብዚ ጸብጻበን ነቶም ኣብዚ ቀረባ ግዜ ኣብ መበል 93 ዓመት ዕድሚኦም ኣብ ቤት ማእሰርቲ ኤርትራ ዝዓረፉ ሓጂ ሙሳ ከም ናይ ቀረባ ግዜ ግዳይ ዘኪረንኦም። ኣብዚ ኣጋጣሚ ኣፍሪቃዊ ኮሚሽን ሰብኣዊ መስል’ውን ብዛዕባቲ ኣብ ኤርትራ ካብ ነዊሕ ግዜ ጀሚሩ ክካየድ ዝጸንሓ ግህሰታት ናይ ሕብረት ኣፍሪቃ ዓሚቕ ስኽፍታ ገሊጹ። ኣተሓሒዙ ከኣ ኤርትራ ኩሉ ሰብኣውን ፖለቲካውን መሰላት ዝሕለወሎም ከባብያውን ዓለም ለኻውን ሕግታት ከተኽብር ጸዊዑ። ካለኦት ኣብቲ ርክብ ዝነበሩ’ውን ኣብ ኩነታት ሰብኣዊ መሰል ኤርትራ ዘለዎም ስኽፍታታት ገሊጾም።

ወይዘሮ ጊልሞር ኣብዚ ናይ መበል 37 ርክብ ኮሚሽን ሰብኣዊ መሰል፡ ኣብቲ ናይ 14 መጋቢት ክፋል እውን ኣብ ኤርትራ ኣልማማ ማእሰርቲ ወሲኽካ ኩሉ ግህሰታታት ድሕሪቲ ኣብ መወዳእታ ጸብጻብ ቤት ጽሕፈት ላዕለዋይ ኮሚሽ ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ምቕራቡ’ውን ከም ንቡር ኩነታት ይቕጽል ከም ዘሎ ጠቒሰን። ንሰን ልኡኽ ቤት ጽሕፈት ላዕለዋይ ኮሚሽን ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ጥቅምቲ ን4ይ ግዜ ኣብ ኣስመራ ከም ዝነበረ ጠቒሰን፡ እቲ ልኡኽ እቲ ብ2016 ዝቐረበ ጸብጻብ መርማሪ ኣካል ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ኤርትራ ከም ዝቕጽል ምግባሩ መተካእታ ከምዘይብሉ ከም ዝተረደ ሓቢረን። ኣብዚ ርክብ ካልእ ተገዳስነት ዝተዋህቦ ጉዳይ ሰሜን ኮርያ ነይሩ።

ወይዘሮ ጊልሞረ ኣብቲ ንኤርትራ ዝምልከት ዘረባአን፡ ኣገዳስነት ፍትሒ፡ ጠጠው ምባል ገደብ ዘየብሉ ግዱድ ውትህድርና፡ ምፍታሕ እሱራትን ትግባረ ቅዋምን ዝብሉ ጉዳያት’ውን ኣልዒለን። ኣስዒበን ዋላ’ኳ ውሳነ ኮሚሽን ሰብኣዊ መሰል መንግስቲ ኤርትራ ንእሱራት ብዝምልከት፡ ንመንነቶምን ዘለዉዎ ሃለዋትን ብዝምልከት ሓበሬታ ከቕርብ ሓቲቱ እንተነበረ ክሳብ ሕጂ ከምዘይተተግብረ ገሊጸን።

ልኡኽ ኤርትራ ከምቲ ልሙድ ንጸብጻብ ቤት ጽሕፈት ላዕለዋይ ኮሚሽን ጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ክሒዱ። ብኣንጻሩ መንግስቱ ሰብኣዊ መሰል ዜጋታት ከኽብር ድልዊ ምዃኑን ነዚ ንምዕዋት ከም ዝጽዕትን ገሊጹ።

ብሓፈሻ ኣብቲ ርክብ ቃሎም ዘስምዑ ተዛረብቲ ብደረጃ ዓለም እንዳንቆልቆለ ይኸይድ ብዛዕባ ዘሎ ኩነታት ሰብኣዊ መሰል ኣንጸባሪቖም። ኣተሓሒዞም ጋዜጠኛታት፡ ተቓወምቲ ፖለቲከኛታን ተሓለቕቲ ኩሉ መሰላትን ንምስቓይ ዝካየድ ዘሎ ወስታታት ብምጥቃስ፡ ነዚታት ዝምልከቱ ናይ ሕቡራት ሃገራት ሕግታት ኣብ ግብሪ ንክውዕሉ ጸዊዖም። ነዚ ብዝምልከት ንኩነታት ኤርትራ ወሲኽካ ብመርማሪ ኮሚሽን ጉዳይ ኤርትራ ቅድሚ ሕጂ ንገበን ኣብ ልዕሊ ሰብኣዊ መሰላት ዝምልከት ጸብጻባት ከም ዝቐረበ’ውን ኣብቲ ርክብ ተጠቒሱ።

እዚ መበል 37 ርክብ ካብ ግዱሳት ተሳተፍቲ ናይ ቃል ጸብጻብ ዝቐርበሉ ናይ ማእከላይ ግዜ መድረኽ እዩ። እቲ ቀንዲ ናይ ጽሑፍ ጸብጻባት ዝቐርበሉን ውሳነታት ዝውሰነሉን ርክብ ኣብ መጻኢ ወርሓት ሰነ-ሓምለ ክካየድ እዩ። ኣብዚ እዋንዚ ብጉዳይ ሰብኣዊ መሰል ዝግደሱ ኤርትራውያን ንጡፋት ምስቲ ወይዘሮ ሸይላ ኪታሩዝ ካብ ሓላፍነተን ክወርዳ ምዃነን ምምልኻተን ብዛዕባ መጻኢ ዕድል ናይቲ ብሕቡራት ሃገራት ዝቖመ ንሰብኣዊ መሰል ኤርትራ ዝምልከት ኣካል ዘሰክፎም ዘሎ እዩ። መንግስቲ ኤርትራን ሰዓብቱን ከኣ እዚ ኣካል ክፈርስ እዮም ዝደፍኡ።

The Enhanced Interactive Dialogue on Eritrea at the UN headquarters in Geneva on 12 March heard speeches of many prominent experts and representatives of various organizations and member countries as part of the 37th Session of the UN Human Rights Council.

Ms Kate Gilmore, the Deputy Commissioner of the UN Office of High Commissioner for Human Rights, urged the Eritrean regime" to immediately release all those unlawfully and arbitrarily detained and fully respect their right to a fair trial; and to provide information on the whereabouts of disappeared persons and access to justice by family members". She also had to talk on the unchanging situation in Eritrea and North Korea on 14 March. Printed below is the full text of her speech on 12 March.

***   

Mr. President, Distinguished delegates, Ladies and gentlemen: In recent years, OHCHR has engaged in dialogue with and provided technical assistance to the Government of Eritrea, including during a mission to Asmara, in October 2017.  I will further elaborate on this engagement in an oral update, on Wednesday 14 March.

Today, however, I will focus on the human rights situation in Eritrea.

Since the Council’s last deliberations on this important question, in June 2017, our Office has continued to receive reports of severe curtailment of human rights in Eritrea.

In the past year, we have received worrying allegations of restrictions of freedom of religion, including allegations of arrests of over 100 persons practicing religions not officially recognized by the State, as well as the suppression of a protest outside an Islamic school after its 93 year old founder was arrested for opposing the takeover of the school by the State.  The man died two weeks ago, after he was released from detention.

It remains difficult for us to verify such allegations and to assess the human rights situation in Eritrea given our restricted access to the country and the absence of independent actors - whether media, NGOs or others - to monitor and report on the situation inside the country.

This Council, as well as the Special Rapporteur on the situation of human rights on Eritrea and the Commission of Inquiry on Eritrea, have repeatedly called on the Government to allow human rights defenders and independent civil society organizations to operate without interference, and to permit independent human rights monitors unhindered access to the country, including to places of detention.  I reiterate this call today.

In 2016, the Commission of Inquiry on Eritrea found reasonable grounds to believe that crimes against humanity, namely, enslavement, imprisonment, enforced disappearance, torture, other inhumane acts, persecution, rape and murder, had been committed since 1991. The Commission noted that despite the State’s increased engagement with the international community, there was no evidence of progress in the field of human rights.

I regret to report that this state of affairs remains unchanged.

The Commission’s 2016 findings on extensive use of arbitrary arrest and detention remain relevant. Detainees are very rarely brought before a judge after arrest or tried, which enables enforced disappearance and the use of torture.  We urge Eritrea to immediately release all those unlawfully and arbitrarily detained and fully respect their right to a fair trial; and to provide information on the whereabouts of disappeared persons and access to justice by family members.

The fear of arbitrary arrest and incommunicado detention curtails freedom of expression, leaving no room for dissent or criticism. There is still no privately-owned media outlets, with the Government controlling the Eritrean TV channel, radio stations and the written press. In its 2017 World Press Freedom Index and Reporters Without Borders ranked Eritrea 179 out of 180 countries; and in 2015, the Committee to Protect Journalists ranked it as the most censored country in the world. The 2017 Information and Communication Technology development index compiled by the International Telecommunication Union ranked Eritrea last of 176 countries.

Eritreans continue to be subjected to indefinite military/national service. Conscripts are drafted for an open-ended duration of service beyond the 18 months provided for by law, often in abusive conditions, which include the use of torture, sexual violence and forced labour. Those who attempt to desert military service, often after years of conscription, are subjected to detention and punishment often amounting to torture, without an administrative or judicial proceeding. Given the abuses that occur in the context of the national service, the idea that this system is instrumental in addressing youth unemployment is abhorrent. We urge Eritrea to bring its national service in line with the country’s international human rights obligations.

Eritrea’s Constitution of 1997 has never been in full force, and we urge the Government to implement it without further delay.  Further,  the Government must introduce serious efforts to address impunity and hold those responsible for past and ongoing human rights violations to account.

OHCHR welcomes the Government’s increased engagement with the United Nations, including OHCHR, as well as with regional organizations and donors. We hope that this growing cooperation with international actors will lead to concrete steps to address human rights concerns. 

During its second UPR in February 2014, Eritrea made important commitments, supporting 92 recommendations on issues ranging from social equality and development to liberties and freedoms; administration of justice to strengthening institutions and international engagement and cooperation. The Government has established a coordinating body to design a plan and framework for action (2015-2018) to implement the recommendations it accepted.

Implementing these commitments would be a good starting point for reform in Eritrea and means significant strides could made towards addressing its alarming human rights record.

Until then, human rights violations will continue to fuel a steady stream of asylum seekers from Eritrea. I must emphasize that UNHCR’s assessment of Eritrean asylum-seekers’ protection needs has remain unchanged since 2011.  Some six years later, in June 2017, the Special Rapporteur on Eritrea advised this Council that there can be “no sustainable solution to the refugee outflows until the Government complies with its human rights obligations.” In their efforts to address migration and the situation of Eritrean refugees, I would also appeal to receiving countries to respect human rights and the principle of non-refoulement.  Currently, the conditions do not exist for return agreements to be implemented safely.

Finally, I reiterate our calls for the Government to cooperate with the mandate of the Special Rapporteur on Eritrea and take into account the important recommendations she and the Commission of Inquiry have made to improve the human rights situation in the country.

Thank you.

The human rights situation in Eritrea is again discussed as a problem of "very grave concern" to everybody, including to Africa, at the 37th Session of the UN Human Rights Council currently holding meetings in Geneva. So far, Eritrea was hotly debated on 12 March and again on 14 March with more talks to follow during this Session started on 26 February and due to continue till 23 March 2018. The rare privilege of Enhanced Interactive Dialogue on Eritrea took place on 12 March, and the problem was again at the Session on 14 March alongside North Korea.

This is a must listen clip to all concerned: ttp://webtv.un.org/watch/enhanced-id-sr-on-human-rights-in-eritrea-30th-meeting-37th-regular-session-human-rights-council/5749738297001/

Ms. Kate Gilmore, the Deputy High Commissioner of the UN Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR), reported the continuation of "severe urtailment" of all basic rights in Eritrea, which among the "most least free" countries of the world.   Ms. Sheila Keetharuth, the UN expert on Eritrea, presented her oral report describing Eritrea as a notorious state keeping :its detainees until death", and mentioned the death of the 93-year old Haj Mussa as the latest one in this sad list. Even the African Commission for Human and Peoples Rights was at hand to express the African Union's "deep concern" of what has been going in Eritrea since a long time. He called on the Asmara regime to start respecting regional and international instruments on peoples political and human rights. Many other speakers lamented the unchanging human rights situation in Eritrea.

Again speaking at the 37th Session of the Human Rights Council (HRC) on 14 March, Ms. Gilmore reiterated that gross violations of human rights in Eritrea like arbitrary detention are "still the norm" in that country where nothing has changed since OHCHR's last updates to the Council.

She said a delegation of the OHCHR was in Asmara for the fourth time last October and had to conclude once more that the only option remaining is to keep alive "the findings of the 2016 Commission of Inquiry on human rights in Eritrea". Her other topmost concern was the situation in North Korea.

Ms Gilmore said the issues raised with the Asmara authorities included access to justice, ending the indefinite national service, release of people who were arbitrary detained, and enacting a constitution. She added, "Though the [HRC] resolution requested the Government to provide the Office of the High Commissioner for Human Rights with information on the identity and whereabouts of all detained persons, this information had not been provided"  till now.

The Eritrean delegate as usual denied the OHCHR report and instead claimed that the regime is "committed to protecting the human rights of its citizens and efforts had been invested to address existing challenges".  

In the general debate, speakers voiced concern over deteriorating human rights situations across the world and called for implementation of relevant UN resolutions, further stressing that "the persecution and silencing of journalists, political opposition members, and rights defenders remained serious concerns in many countries," of course including in Eritrea, where widespread perpetration of crimes against humanity was reported by the UN Commission of Inquiry on human rights in Eritrea.

The 37th HRC Session is a mid-term event receiving oral reports from all concerned. The main Session for written reports and decisions will be held in June-July this year. Eritrean human rights activists are deeply concerned about the fate of the UN Human Rights Rapporteur because Ms Sheila Keetharuth is intending to resign at a time when the Eritrean regime and its supporters are pushing to dissolve the mandate.

ዝኸበርኩም ተኻፈልትን ኣዳለውትን ናይዚ ሰላምዊ ሰልፊ።

ኣነ ረዘነ ተስፋጽዮንየ ዝብሃል። ኣብ ገጠር ኤርትራ ዝተወለድኩን ድሕሪ ራበዓይ ክፍሊ ምውድአይ ናብ ኣስመራ ንትምህርቲ ዝመጻእኩን። ኣብ ኣኽርያ ሪጋ ሶማል ን 4 ዓመት ተቐሚጠ። ኣብ መጀመርያ ሓንቲ ክፍሊ ክንካረ መደብ ዘወጻእና ሰለስተ ተምሃሮ ኢና ነርና። ሓሙስ መዓልቲ ውዕል ክራይ ሓንቲ ክፍሊ ብሰልስተ ብር ንወርሒ ክንከፍል ተወዓዒላና ንጽባሒቱ ናብ ስድራና ከድና። ኣብቲ ዘመንቲ ብዘጋጠመ ናይ ኣንበጣ ሓደጋ: ንሓረስቶት ኣብ ዓቢ ሽግር ዘውደቐሉ እዋን ነይሩ። ብኡ እቲ ሳልሳይና ብምኽንያት ትምህርቲ ኣቛሪጹ: ዓርቢ ንዓዲ ምስ ከደ ሰንበት ኣይተመልሰን። ኣነን ኣብርሃም ግን እቶም ሓደ ክፍሊ ከካርዩና ዝሓሰቡ ስድራ ቤት እንዳቦይ ቢሐ ኲነታትናን ጸገምናን ምስ ረኣዩ ሓንቲ ሩም ብነጻ ሂቦምናስ መግብና ባዕለን እተን ሓደስቲ ኣደታትና ኣናገበራ ንዓመት ምስ ቀጸልና: ኣብርሃምውን ትምህርቲ ኣቋሪጹ። እቲ ዝተሓተ ክገብሩሉ ዝኽእሉ ዝነበሩ ስድርኡ ኣይሓገዙን ብምኽንያት ድኽነት። ኣነ ግን ብሓገዝ እንዳቦይ ቢሐ ምስተን ውሑድ ሓገዝ ስድራይ ምስኦም ከም ወዶም ኮይነ ቀጺለ።

ኣብ ሪጋ ሶማል መጺኦም መንፈሳዊ ፍልምታት ዘርእዩ ካብ ቃኘው ስተሽን ዝመጹ ኣመሪካውያንን ምስኦምውን ደቂ ሃገር ካብ ወንገላዊት ቤት ክርስትያን ነይሮም። ኣብ መጀመርያስ ዳርባ እምንን ማዕጸኦም ብምህራምን ኢና ንህውኽ ዝነበርና። ኣነን ካልኦት መንእስያትን። ጸኒሕና ግን ብፍላይ ኣነ ኣብ ምርኣይቲ መንፈሳዊ ፍልምታት ኣድሂበን ፈትዮዮን። ሓደ መዓልቲ ወንጌል መጽሓፍ ቅዱስ ሂቦሙኒ። ሒዘያ ንገዛ ከይደ ነቶም ተወሰኽቲ ወለደይ ኣስላም ኣርእየዮም። እዞም ስድራ ቤት ኣስላም ነቲ መጽሕፍ ከንብቦ ኣተባቢዖሚኒ። ብቐጻልውን ምንባብ መጽሓፍ ቅዱስ ፈትየ። እንዳቦይ ቢሐ ሰብኣውነት ብግብሪ ኣርእዮም መንፈሳዊ ሂወተይ ብግቡእ ንኽምልመል ዝመኸሩዮም። ናይ ቊልዕነት እምነተ ሃይማኖተይ ዝኾስኮሱን ንኹሉ ኣማኒ ብኽብሪ ክርኢ ዝገበረትን ኣስላመይቲ ስድራ ቤትያ። ከምኡ ስለዝኾነ ኣብቲ ኮሙኒዝም ፋሽን ዝነበረሉ ስብዓታትውን ደስኪሉ ደኣምበር እምነተይ ኣይጠፍአን።

እዚ ሕጂ ግህሰት እምነታት ኣብ ኤርትራ ከም ስርሑ ተተሓሓሒዝዎ ዘሎ ጒጅለ ህግደፍ ብ1977 ኣብ ቀዳማይ ጉባኤ ህዝባዊ ሓይልታት ንጵንጠቆስተን ጆሆቫ መሰኻኽርን በሃይን ፍጥረታት ሃጸይነትየን ብምባል ወጊዙ ኣብ ፕሮግራሙ ድማ ኣስፊሩ ነይሩ። ኣነን ከማይን ዕሽስ ኢልና ሓሊፍናዮ። ብ 1993 ረፈረንዱም ምክፋል ኣቢኹም ኢሉ ንጆሆቫ መሰኻኽር ካብ ስራሕ ኣውጽኡን ኣሳጒጒን ህግደፍ። ስቕ ኢልና ሓሊፍናዮ። ድሕሪ ኩናት 1998-2000 ምስ መንግስቲ ኢትዮጵያ ሕግን ቁዋምን ኣብ ኤርትራ ይሃሉ ንዝብል ሓሳብ ብምጭፍላቕ ንኣበገስቱን ግዜጠኛታትን መቁሑ። እዝከረኒ ኣብዛ ሕጂ ተኣኪብናላ ዘለና ቦታ ብዕለት 18 መስከረም 2001 ሰላማዊ ሰልፊ ኣብ ዝገበርናሉ ውሑዳት ነርና። ምስኡ ዝተተሓሓዘ ንኣመንቲ ጰንጠቆስተ ብፍላይ ንመራሕቶም ክኣስርን ከቕህምን ጀሚሩ። ቤት ጾሎታትም ዓጽዩ። ንምእካቦም ኣጊዱ። ጰንጢቆስታውያን ግን ንፖለቲካ ህግደፍ ስለ ዝተቛወሙ ዘይኮነስ ህግደፍ ዝኾነ ዓይነት ምእካብ ስለዝጻባእዩ። ናይ ሃጸይነት ፍጥረታት ኢሉ ስለ ዝጀመረ ምስ መንግስቲ ኣመርካ ኸኣ መበኣሲ ገይርዎም። እምበር ጰንጠ ኤርትራስ መራሕቶም ምስ ተኣስሩን ተመቁሑንውን ንሕና ብጾሎት እምበር ብካልእ ኣጋባብ ኣይንቋወምን ኢና ኢዮብ ዝብሉ፣ ብፍላይ እዞም ኣብ ስደት ዝነብሩን መራሕቶምን። ከም ግቡእ ግን ዓው ኢሎም! ንእሱራት ደቂ እምነቶም ከእውዩሎምን ክጠርዑሎምንዩ ዝግባእ ዝነበረ፣ እዚ ግን ነቲ ግህሰት ሰብኣዊ መሰላት ስቕ ኢልና ምርኣይና  ምኹኑይ ኣይገብሮንዩ። መንፈሳዊ ጽሑፋት ካቶሊካዊት ቤት ክርስትያን ንኸይወጽእ ኣጊዱ ህግደፍ። ስቕ ኢልና ኣሕሊፍናዮ። ንብረቶምውን ሃጊሩ። ንብረት ወንገላዊት ቤተ ክርስትያን ህግደፍ ወሲዱ መራሕቲ ቤት ክርስትያን ወንገላዊት ኣጽቂጦም። ኲልና ኣጽቂጥና ስቕ ኢልና። ንፓትርያረክ ተዋህዶ ቤት ክርስትያን ህግደፍ ሓይሩ። ገለ መእምናን ተቛውሞ ከርእዩ ከለው ካልኦት ዜጋታት ኣጽቂጥና። ምጽቃጥ ጥራይ ዘይኮነስ ክሳብ ሕጂ መሳርሕን ኣገልገልትን ህግደፍ ብምዃን ብኽሕደት መሰል ኤርትራውያን ብምጥላዕ ንቤተ ክርስታያን ተዋህዶ መሳርሒ ዝገብሩ ኣለው።

ኣብዚ ዝሓለፈ ዓመታት ንቤት ክርስታያን ተዋህዶ ብካድረታትዩ ከመሓድራን ክፍንጥሓን ጸኒሑ ዘሎ። ስለያዊ መሳርዓት ህግደፍ ብፍላይ ንተዋህዶ ቤተ ክርስታያን ኣብ ውሽጣ መንበሩ ተኺሉ ፋሕ ብትን ከምዝኣትዋ ገይሩሎ። እታ ቤት ክርስትያን ኣብ ክልተ ተገሚዓ ኣላ። ንምእታው ኢድ ህግደፍን ጸጥታዊ ኣሰራርሕኡን ዝቋወሙን ንምልኪ ዝእዘዙን ብምዃን።

ስርዓት ህግደፍ ንኣመንቲ ሃይማኖት ካፋፊሉን ጎዛዝዩን ክሃርም ካብ ዝጅምር ዓመታትዩ ኣሕሊፉ። ዝኾነ እምነት ስለዘገድሶን ስለዘይኣምንን ዝኣምንንውን ኣይኮነን። ምእካብን መሰልን ዝበሃልዩ ዝጸልእ ህግደፍን መራሒኡን። ዝኾነ ሰብ ወይ ዜጋታት ብነጻ ድልየቶም ክእከቡን ርእይቶኦም ከልኪሉን ስላጣኑ ንምንዋሕ ጥራይዩ ዝሰርሕን ዘጋፍዕን።

ከም መእሰሪ ዘይብሉ ማእዶ ፋሕ ስለዝበልናሉ ከም ኲዕሲ እግሪ ንመላእ ህዝቢ ይጻወተሉ ኣሎ ህግደፍ። እዚ ሕጂ ኣብ ልዕሊ ቤት ትምህርቲ ድያእ ኣልኢላስላሚያ (ብልምዲ መድረሳ ስታዝ በሽር መሓመድኑር) ተባሂላ እትፍለጥ ቤት ትምህርቲ ኢዱ ከእቱ ብምፍታን ህገደፍ ካብ መማህራን ተመሃሮ ወለድን ከጋጥሞ ከምዝጸንሐ: ናይዚ ቀረባ ግዜ ዜና ኮይኑ ጺኒሑዩ። ሓላፊ ቤት ትምህርትን መማህራንን ነቲ ብስርዓት ህግደፍ ዝቐረበሎም ስነ-ስርዓት ምልውዋጥ: ደቂ ኣንስትዮን ደቂ ተባዕትዮን ብሓባር ክመሃሩ ኣለዎም ዝብል ጸቕጢ: ደቂ ኣንስቶዮ ሕጃብ ወይ መቕንዓት ጌረን ናብ ቤት ትምህርቲ ከይኣትዋ: ሃይማኖታዊ ትምህርቲ ከይወሃባ ዝብል መምሪሒታት ስለዝተቓወሙ ስርዓት ህግደፍ ንህዝቢ ንምርዓድ ሓላፊ ቤት ትምህርትን ገለ ማምህራንን ብለይቲ ካብ ገዝኦም ጨውዩ ኣብ ማእሰርቲ ከምዘእተዎም ተፈሊጡ ኣሎ።

ሰሉስ ዕለት 31 ጥቅምቲ 2017 ህዝቢ ኣስመራ ብሓፈሻ: ህዝቢ ኣኽርያን ከባቢኡን ድማ ብፍላይ: ተቛውምኡ ንምግላጽ ኣብ ጽርግያ ኣብ ዝወጽኣሉ: ወተሃደራት ህግደፍ ጠያይቲ ብምዝናብ ከርዕድዎን ክብትንዎን ፈቲናም። እቲ ተቛውሞ ግን ኣብ ካልእ ቦታታት ኤርትራ ከረን: ኣቑርደት: ኣፍዓበትን ዓሰብን ከምዝለሓመ ዝተፋላለዩ ምንጭታት ሓቢሮም ኣለው።

ህግደፋውያን ብባዶ ሰለስተ ኣቢሎም ንናይ ወዲ ዓሊ ጅግንነታዊ ተበግሶ ናይ ኣስላም ምንቅስቓስዩ ኢሎም ክብልልዎ ከም ዝፈተኑ፣ ነዚ ናይ ሕጂ ድማ ”ኢሳያስ ምስ ኣመሪካ ክዕረቕ ኣብ ዝሓሰበሉን ዘውግዓሉን ግዜ ኣስላም ተሲኦም” ዝብል ነውሪ ኣሰንዮም ሰባብ መርዞም ይነዝሑ ኣለው። እዚ ግን ከሐንነና ድኣምበር ድምብርጽ ክብለና የብሉን።

ክቡራት ተኻፈልቲ! ብረታዊ ቃልሲ ንነጻነት ኣብ መታሕት ኤርትራ ጀሚሩ። ህዝባዊ ማዕበል ንሓርነት ብኣኽርያ ጀሚሩ ኣብ መታሕት ኤርትራ ምቅልሑ ምወዳእታ ዕምሪ ህገደፍን መሃንድስ ኲሉ ምብታን ህዝቢ: ኢስያስ ኣፈወርቅን ሓመድ ድብኡ ዘቃረበ ደወልዩ። ኣነ ብዕድመ ካብቶም ዝዓበዩ ሓውኹም ወይ ኣቦኹምየ። ክመክር ድማ ኣፍቁዱለይ። እዞም ነዚ ሰላማዊ ሰልፍዚ ዝወጠንኩም ኣስላምና ክርስትያና አእምነትና ኣብ መስጊድን ቤት ክርስትያንን ኣብ ውሽጥናን ዓቂብና፣ ነዚ ከም ስጋ ጒዚ ጎዛዝዩ ዝበልዓና ዘሎ ከይሰ ስርዓት ህግደፍ ብሓባር ኮንና ን ኣብ ሽወደን ዘለና ኤርትርውያን ካብ ግዝኣት ህግደፍ ክንጋላገል ክንሰርሕ ምስ ናይ ሓርነት ኣሕዋትኩምን ኣሓትኩምን ብሓባር ክንትስእ ብቐጻሊ ክትሰርሑን ክትሕግዙን እላቦ። ህግደፍን መራሒኡን ከይጠፍኡ ራህዋ ህዝቢ ኤርትራ ኣይክመጽእንዩ። ጥፍኣት ህግደፍን መራሒኡን እተምጽእ ሓይሊ ኸኣ ሕብረትናያ።

ዓወትን ሰላምን ንህዝቢ ኤርትራ።

3 ሕዳር 2017

ረዘነ ተስፋጽዮን

የቐንየለይ።

رسالة المناضل القديم إبراهيم محمد علي لرفاقه عبر إتصال هاتفي

بخصوص رأس السنة الجديدة 2018

بمناسبة رأس السنة الجديدة 2018 قال المناضل الشهم الشجاع ابراهيم محمد على رسالة لرفاق دربه حيث قال، نواصل الكفاح بسبب عدم وجود خيار آخر ". وكانت هذه إحدى الرسائل القوية التي أطلقها إبراهيم محمد علي وهو أحد من مقاتلي جبهة التحرير الإريترية المحترمين، وأراد أن ينقل إلى الرفاق القدامى في النضال والباحثين عن العدالة، كبار السن والشباب.
وقال مقاتل من قدامى المحاربين في اتصال هاتفي معه في بورتسودان يوم الاثنين 5 فبراير / شباط 2018 إنه يتابع بقلب شديد معظم ما يجري في المشهد السياسي الإريتري. ومع ذلك، أراد أن يشجع الجميع في النضال الحالي من أجل التغيير الديمقراطي على "عدم التخلي عن أو الاستقالة" (شيدو حيلكم ) لأن الشعب الإريتري يستحق الحكم الرشيد "بعد كل هذه السنوات الطويلة من النضال".
عندما قال بعض التفاصيل في كتاب جديد نشر مؤخرا في التغرينية من قبل زملائه في الشؤون الاجتماعية السابقة في عصر النضال التحرري، قال إبراهيم إن جهدهم يستحق الثناء جدا لأن ما تم خلال نضال التحرير لزرع بذور لتعزيز الاجتماعية كانت العدالة في مستقبل إريتريا كبيرة وتستحق أن تسجل في التاريخ.
كما أراد إبراهيم محمد علي من جميع الأصدقاء أن يعرفوا أن مرضه أصبح قابلا للشفاء على الرغم من أنه لا يستطيع التجول في بورتسودان، وهي مدينة نما فيها ويعيش الآن مع أفراد عائلته.

ولصالح من عرف القليل عنه، انضم إبراهيم محمد علي إلى النضال في منتصف الستينيات، ثم شغل منصب عضو اللجنة التنفيذية ومسؤول شؤون إجتماعية لجبهة التحرير الإريترية بين عام 1975 و 1981تنقل بين عدة مواقع ادارية .

حيث المناضل يتمتع بذكاء وملم بالأسس الديمقراطي للإدارة الرشيدة مما أمكنه ان يرأس قسم التعليم والصحة وتوعية المجتمع وأضافتا لذالك البيطرة. وأسس الهلال والصليب الأحمر حيث لا يوجد له مثيل ليومنا هذا كما كان مشكورا من قبل المجتمع فى ذاك الوقت بفارق كبير من الخدمات التى يقدمها النظام فى ارتريا فى هذا الجانب فى ارتريا "المحررة" .

وفى نفس السياق هو مؤسس المنهج التعليمى المتبع فى كل مدارس اللاجئين التى توجد فى ودشريفى، حيث تخرج من هذه المدارس عدد كبير من الشباب ويعملون الان فى الداخل والدول العربية وحتى أوروبا .

بعد ذلك فى سنة 1981 وبعد عمليات الغدر التى واجهت الجبهة خروجها من الميدان وعندما حصل الانشقاق هو احد الذين قاموا ترميم جبهة التحرير الإريترية – المجلس الثوري.

من عام 1995 حتى عام 2001 ترأس جبهة التحريرالإرترية – المجلس الثوري ومن عام 2002 حتى 2008 وكان هو رئيس المجلس الثوري.

وكان إبراهيم من بين المؤسسين الرئيسيين لتحالف القوى الوطنية الإريترية في آذار / مارس 1999، الذي تولى رئاسته في الفترة 2000-2001.

كان لديه مشاكل صحية منذ عام 2005 لكنه لم يستقيل تقديم خدماته الاستشارية غير الرسمية، بما في ذلكحزب الشعب الديمقراطي الإرتري اليوم.

ጨንፈር ርያድ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤትራ (ሰዲህኤ) ብመስዋእቲ ሓርበኛ ብርሃነ ተስፋማርያም (ወዲ ገሹ) ዝተሰምዖ መሪር ሓዘን ገሊጹ። እቲ ጨንፈር ኣብቲ ዘመሓላለፎ ናይ ሓዘን ተኻፋልነት ቃል፡ ስዉእ ብርሃነ ተስፋማርያም ምእንቲ ናጽነት ሃገሩ ኩሉ ዝከኣሎ ዋጋ ዝኸፈለ ሓርበኛ ክነሱ፡ ነታ ዋጋ ዝኸፈለላ ሃገር ድሕሪ ናጽነት ከይርኣያ ምሕላፉ ነቲ ሓዘን ተደራራቢ ከም ዝግበሮ ገሊጹ። ጨንፈር ርያድ፡ ብመስዋእቲ ወዲ ገሹ ዝተሰመዖ መሪር ሓዘን ብምግላጽ፡ ንበዓልቲ ቤቱ፡ ደቁን ቤተሰቡን ጽንዓት ክህቦም ተመንዩ ንስዉእ ድማ መንግስተሰማይ የዋርሶ ኢሉ። ኣተሓሒዙ ከኣ ጨንፈር ርያድን ኣብ ኩሉ ኩርነዓት ኦኣለም ዝርከቡ ኣባላትን ኣባላት መሪሕነትን ሰዲህኤ ናይ ሓዘኖም ተኻፈልቲ ምዃኖም ጠቒሱ።

ኣቐዲሙ ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ብ4 መጋቢት 2018 ብደረጃ ሰልፊ ብምኽንያት ሓርበኛ ብርሃነ ተስፋማርያም (ወዲ ገሹ) ናይ ሓዘን መግለጽን ተኻፈልነትን መልእኽቲ ከም ዘውጸአ ዝዝከር እዩ።

ብዕለት 05 መጋቢት 2018 ላዕለዋይ ቤት ፍርዲ ምምሕዳር ስደተኛታት ሃገር ሽወደን እቲ ብሰንኪ መንነት ምርግጋጽን ፓስ ፖርት ኤርትራ ብዘይ ምምጻእ ክንጸጉ ዝጸንሑ ( ብፍላይ ኣብ ኢትዮጵያ ምጥርናፍ ስድራቤት ክጽበዩ ዝጸንሑን ዘሎዉን) ብናይ DNA መርመራ ክካየደሎም ኣሎዎ ዝብል ዉሳኔ ወሲኑ። ደጊም ናብ ኤምባሲ ህግደፍ ምኻድን 2% ምኽፋልን ከም ዘየድሊ ብጻዕሪ ገበርቲ ሰናይ ሃገር ሽወደንን ኣምነስቲ ኢንተርናሽናልን ማሕበር ቀይሕ መስቀልን ጻዕሪ ከም ዝተዓወተ ተሓቢሩ። ሽወደናዊ ኤርትራዊ ባህላዊ ምሕዝነት ማሕበር ከተማ ዮተቦርግ ( ኤርትራ ኣብ ልብና !!! ) ምስ ዝምልከቶም ብምርኻብ ቀጻሊ ርኽክባት ኣብ ምክያድ ይርከብ።

ዕለት 4 መጋቢት 2018፡ ምምሕዳራዊ ሽማግለ ቤት ጽሕፈት ኣህጉራዊ ዝምድናታት ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ናይ 2018 መጀመርያ ስሩዕ ኣኼብኡ ብምክያድ ናይ ዝሓለፈ 4 ኣዋርሕ ጸብጻባት መዚኑ፤ ናይ ዝመጽእ መድረኽ መደባት ከኣ ኣጻፊፉ። ኣብ ኣኼባ ንሸውዓተ ቦታውያን ሽማግለታት ዝወከሉ (ማለት ንካናዳን ሕቡራት ሃገራትን ሓደ ኣካል ቈጺርካ) ተሳተፍቲ ብምልኣት ተረኺቦም። ነፍስ-ወከፍ ቦታዊ ሽማግለ ኣብ ኣኼባታት ምምሕዳራዊ (ኣህጉራዊ) ሽማግለ ብክልተ ሰባት ኢዩ ዝውከል።

ኣኼባ ንሓፈሻዊ ኲነታት ሰዲህኤን፡ ኲነታት ህዝብናን ሃለዋት ደንበ ተቓውሞን ድሕሪ ምምዛን፡ ነቲ ብሓላፊ ቤት ጽሕፈት ዝቐረበ ናይ ዝሓለፈ መደረኽ ጸብጻብ ተቐቢሉ። ቀጺሉ'ውን ጸብጻባት ቦታውያን ሽማግለታት ቀሪቡ። ኵለን ቦታውያን ሽማግለታት ንኣገዳሲ ሰልፋዊ ጽሑፋትን መጽሔታዊ ሕታማትን ብግቡእ ኣብ ምዝርጋሕ ዕዉት ንጥፈታት ከም ዘካየዳ ተሓቢሩ። ብሓፈሻ ከኣ ሰዲህኤ ኣብ ዲፕሎማሲያዊ መዳይ ዝገብሮ ዘሎ ዘተባብዕ ንጥፈታት እናደንፍዐ ክቕጽል ንቓልሲ ደንበ ተቓውሞ ጠቓሚ ምዃኑ ኣኼባ ኣስሚርሉ።

ኣብ ናይ 2017-2018 መደብ ዕዩ ተጠቒሱ ከም ዝጸንሐ፡ ቦታውያን ሽማግለታት ቤት ጽሕፈት ንህዝባዊ ዲፕሎማሲ ዝያዳ ከበርኻ ትጽቢት ሰዲህኤ ምዃኑ ተሓቢሩ። ካብዚ ምንቃል፡ ነፍስ-ወከፍ ናይ ዞባ ሽማግለ ምስ ዝምልከቶም ኣካላት ዞባታትን ጨንፈራትን ሰልፊ ብምትሕብባር ክትግገብሮ ዘሎዋ ስራሓት ነዚ ዝስዕብ ዝወሰኸ ምዃኑ ኣኼባ ኣረጋጊጹ። ማለት፡-

1. ነፍስ-ወከፍ ሽማግለ ንዕላማታት ሰዲህኤን ተቓውሞ ህዝቢ ኤርትራን፡ኣብቲ ናይ እትርከቦ ሃገር መንግስትን፣ ትካላትን፣ ህዝብን (ኣባላት ባይቶን) ንምልላይ ዝያዳ ንጥፈታት ክትገብር፤
2. ነፍስ-ወከፍ ቦታዊት ሽማግለ ነቲ ዘሎዋ ኣድራሻታት (data base/ ዝያዳ ተማዕብሎ፣ ጽሑፋት ሰልፊ ከኣ ብንጡፍ ኣገባብ ናብ ኩሉ ትካላት ይመሓላለፍ። ኣውራ ከኣ ናብ፡-

-    ኣገዳሲ ኤምባስታት (ብምርጫ ንኡስ ሽማግለ እተዳለወ)፤

-    ምኒስትሪታት ወጻኢ ጒዳይ፤ ውሽጣዊ ጒዳይ፤ ምኒስትሪ ዜና፤ ጸጥታ፤

-    ፓለቲካዊ ሰልፍታትን ኣገደስቲ ኣባላት ባይቶ ናይቲ ሃገርን (ከም ኲነታቱ)፤

-    ቀይሕ መስቀል/ቀይሕ ወርሒ፤ ከምኡ ከኣ ካልእ ናይቲ ሃገር ልሉያት ዘይመንግስታውያን ትካላት፤ ዩኒቨርሲታት ወዘተ…

-    ናይ ሕቡራት መንግስታት፣ ቤት ጽሕፈታት፤

-    ዞባውያን ትካላት ንኣብነት

-    ተጣበቕቲ ሰብኣዊ መሰላት

-    ኤርትራዊ ውድባትን ማሕበራትን፤

-    ኣገደስቲ ውልቀ-ሰባት።

1. እቲ ዕማማት ዝትግበር፡ ምስ ዝምልከቶም ብኣካል እናተራኸብካን ጽሑፋት እናኣመሓላለፍካን ይኸውን።
2. ንጻውዒት ሓባራዊ ስራሕ ሰልፊ ንምዕዋት፡ ቦታውያን ሽማግለታት ምስ እትርከቦ ጨንፈራት ሰልፊ ብምትሕብባር፡ ምስ ካልኦት ወከልቲ ፖለቲካዊ ውድባትን፡ ሲቪካዊ ማሕበራትን፡ ግዱሳት ውልቀ ሰባትን ኰይና ህዝባዊ ዲፕሎማሲ ከተዕውቱ ምጽዓር ዝብል እተመሓየሸ መደባት ኣብዚ ናይ 4 መጋቢት ኣኼባ ጸዲቑ።