ኣቦ-መንበር ሰልፊ ሰዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) ኣቶ ተስፋይ ወልደሚካኤል (ደጊጋ) ዝመረሖን ኣባላት መሪሕነት ዝተሳተፍዎን ሓፈሻዊ ኣኼባ መሰረታት ሰዲህኤ ብ22 ሕዳር 2020 ተኻይዱ። ናይዚ ኣኼባ ዕላማ፣ ብዛዕባዊ ህልዊ ምዕባለታት ሰዲህኤ፡ ደንበ ተቓውሞ ኤርትራን፣ ዞባዊ ኩነታትን ዝምልከት መብርሂ ንምሃብን መድረኻዊ ዕማማት ንምኽዕባት ካብ ሰረታት ሰልፊ ዝቐርብ ርእይቶታትን ሓሳባትን ንምጥርናፍ ዝዓለመ እዩ ነይሩ። ኣቦ-መንበር ሰልፊ፣ ተስፋይ ነዚ ኣኼባ ኣብ ምጅማር፡ ድሕሪ ናይ “እንኳዕ ደሓን መጻእኩም” ቃል ምቕራቡ፡ ነቶም መንቀሊ ናይቲ ኣኼባ ዝኮኑ  እዋናዊ ዛዕባታት ዝምልከት፤ መበግሲ ሓሳብ  መብርሂ ኣቕሪቡ።

ኣብዚ ኣኼባ መብርሂ ዝተዋህበሎም ዛዕባታት፡ መስርሕ ምጥርናፍ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራን በጺሕዎ ዘሎ ደረጃን፡ ኣገዳስነት ምሉእ ሓድነት ናይቶ ኣዝዮም ዝቀራረቡ ሓይልታት፡ ብዛዕባ ብሓፈሻ ኣብዚ ዞባ ዝረአ ዘሎ ፖለቲካዊ ምዕባለታት ብፍላይ ከኣ ብዛዕባቲ ኣብ ትግራይ ዝካየደ ዘሎ ውግእን ገለ ካብ  ሰልፋዊ ምሕዳራዊ ጉዳያትን እዮም። ነዞም ዝተጠቕሱ ዘዕባታት ብዝምልከት በቶም ኣብዝተፈላለያ መዳያት ናይቲ ዕማም  ክሰርሑ ዝጸንሑ ሽማግለታት ዝርዝር መብርህታት ተዋሂቡ።

ኣብቲ ዝተዋህበ መብርሂ ናይቲ ምጥርናፍ ላዕለዋይ ኣወሃሃዲ ኣካልን ሓይልታት ዕማምን ስረሓቶም ኣብ ከመይ ደረጃ ከም ዘሎ ሰፊሕ መብርሂ ሂቦም። ብዘካይዚ እቲ ዝሰፍሐ ምጥርናፍ ከም ዘለዎ ኮይኑ ናይተን ፖለቲካዊ መደባተን ዝሰማመዓ ውድባት ምሉእ ሓድነት ንምግባር ዘለዎ ኣገዳስነትን ሰዲህኤ ኣብዚ መዳይዚ ከይተሓለለ ክሰርሕ ከም ዝጸንሐን ንመጻኢ እውን ከም ዝቕጽሎ በቶም ነቲ ጉዳይ ብቐረባ ክከታተልዎ ዝጸንሑ ኣባላት ሽማግለ ዝርዝር ሓበሬታ ቀሪቡ። ነቲ ኣብ ትግራይ ኣብ መንጐ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያን ክልላዊ መንግስቲ ትግራይን ዝካየድ ዘሎን ዞባዊ መልክዕ ከይሕዝ ዘስግእን ውግእ ኣብ ዝምልከት ከኣ ኣብቲ ማእከላይ ባይቶ ሰዲህኤ ብ15ን 22ን ሕዳር 2020 ዘካየዶ ፍሉይ ኣኼባ ንወድዓዊ ኩነታት ኤርትራ፡ ግደ ኣዕናዊ ጉጅለ ህግደፍን እዚ ውግእ ብኸመይ ክዓርፍ ከም ዝግባእን ዝእምቱ ኣገደስቲ ውሳነታት ወሲዱ ከም ዘሎን መገለጺ ተዋሂቡ። ንውሳነታት ኣኼባ ማእከላይ ባይቶ ዝምልከት መግለጺ  ኣብዚ ቀረባ ክስዕብ ምዃኑ’ውን ተሓቢሩ።

ድሕሪዚ ዝያዳ ክልተ ሰዓታት ዝወሰደ መግለጽታት፣ ተሳተፍቲ ኣኼባ ብሓፈሻ ኣብ ኩሉ መብርሂ ዝተዋህበሉ ዛዕባታት ብፍላይ ከኣ ኣብ ኣገዳስነት ሓድነትን ምጥርናፋትን፡ ብዝያዳ ድማ ኣብዚ ካብ ኢትዮጵያ ሓሊፉ ንልኡላውነት ሃገርና ኤርትራ ዘስግእን ንዞባና ንብ ዓውደ ውግእ ከይቅይር ዓብይ ስኽፍታ ኣሕዲሩ ዘሎ ምዕባለታት ዘተኰሩ ሕቶታት ቀሪቦም። ኣኼባ ብኣቦ-መንበር እንዳተማእከለ፣ በቶም ነቲ ኩነታት ክከታተሉን ክዋስኡን ዝጸንሑ ኣባላት ሽማግለ ሰፋሕቲ መብርህታትን መልስታትን ተዋሂብዎም። ብዘይካዚ ኩሉ ኣሰራርሓና ምስዚ ንርከበሉ ዘለና ምዕባለታት ዝሰማማዕ ብፍላይ ድማ ነቲ ብመስዋእቲ ዝተረጋገጸ ልኡላውነት ሃገርና ንዳግማይ ጎበጣ ዝመጣጠር ዝመስል ሓደጋ ዝገጥም ኣገባብ ኣሰራርሓ ክንቅይስ ከም ዝግበና ዘገንዝቡ ሃነጽቲ ርኢቶታትን ለበዋታትን  ካብ ብዙሓት ተሳተፍቲ ብጾት ቀሪቦም። ብዘይካዚ መላእ ደምበ ተቓውሞ ቀጻልነቱ ምስ ምትዕርራይ ናይዚ ኲነታት ዝተኣሳሰር’ውን ስለዝኮነ፡ ኩሉ ፍልልያቱ ኣወንዚፉ ንቀጻልነት ሃገረ ኤርትራ ዝጠመተ ሓባራዊ ዕማማት ከካይድ ተሳተፍቲ ኣኼባ ኣማሕጺኖም።

ኣቦ-መንበር ተስፋይ ድሕሪቲ ንዳርጋ 7 ሰዓታት ዝቐጸለ ኣኼባ ከጠቓልል እንከሎ፡ ኣባላት ሰልፊ ንዘቕረብዎም ኣዝዮም ጠቐምትን ኣገደስትን ሓሳባት፡ መሪሕነት ብግቡእ ገምጊሙ ኣድላይ ዝበሎም ውሳነታት ከም ዝወስደሎ ኣረጋጊጹ። ኣስዒቡ ከምዚ ዓይነት ኣኼባታት ቀጻሊ ከምዝኸውን ብምጥቃስ፡ መሪሕነት ብናይ ክሳብ ሕጂ ኩሉ መዳያዊ ኣበርክቶ ኣባላት ሰልፊ ሕጉሱን ሕቡንን ምዃኑ ጠቒሱ፡ ኣባላት ኣብ መጻኢ እውን ሓድነት ሰልፎም እናዓቀቡ ኣበርክተኦም ከሕይሉ ሓደራ ኢሉ።

ብዕለት 21 ሕዳር 2020 ኣብ ከተማ ፍራንክፎርት ብኣማእት ዝቑጸር ህዝቢ ዝተሳተፎ ሰላማዊ ሰልፊ ተኻይዱ። ዕላማ ናይቲ ሰላማዊ ሰልፊ ነቲ ብሻርነታዊ ዝርያ መንግስቲ ኢትዮጵያን ውልቀ መራሒ ኤርትራን ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ትግራይ ዘካይድዎ ዘለዉ ውግእ ደው ንኽብል፡ ብሰላምን ልዝብን ንኽፍታሕ ዝጸውዐን እዩ ነይሩ።

ሰላማዊ ሰልፊ ፍራንክፎርት፣ ብኡቡንትን (Ubunt Jugendhaus)  ዩናይትድ ፎር ኤሪትርያን (United for Eritrea) ዝተባህሉ ናይ መንእሰያት ማሕበራት፣ ሽግር ሓደስቲ ስደተኛታት ኤርትራውያን ንምቅላል ዝጽዕቱን ዝሳተፉን ክኸውን ከሎ፡ ምስ ይኣክል ፍራንክፎርት ብምስናይ ዝተጸውዐን ዝተዳለወን ሰልፊ እዩ ነይሩ።

ሰላማዊ ሰልፊ ፍራንክፎርት፡ ናይቶም ሰብ ቀንዲ ጉዳይ ዝኾኑ ብዙሓት ኤርትራውያንን ኢትዮጵያውያንን ተሳትፎ ዝነበሮ፣ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ትግራይ ዝካየድ ዘሎ ውግእ፣ ጉዳይ ኢትዮጵያውያን ጥራሕ ኮይኑ ዝተርፍ ዘይኮነስ፣ ኣብ መላእ ቀርኒ ኣፍሪቓ ክልሕም ዝኽእል ምዃኑ ዝተገንዘቡ  ገለ ሶማላውያን፡ ሱዳናውያንን ናይጀርያውያን እውን ተሳቲፎሞ ነይሮም።

ውግእ መፍትሒ ፖለቲካዊ ሽግር ከምዘይኮነን፡ ፖለቲካዊ ፍልልይ ኣብ ጠረጴዛ ብልዝብን ብሰላምን ክፍታሕ ከምዝግባእ ዝኣምኑን ዝጸውዑን ሰልፈኛታት ምሉእ ጉዕዞ ሰልፎም ብዓውታን ብነድርን እንዳኣቃልሑ እዮም ኣብቲ ዝተወሰነሎም ቦታ ዝበጽሑ።

 ሰልፈኛታትካብ ዝሓዝዎን ዘቃልሕዎን ዝነበሩ ቀንዲ ጭርሖታት፡

1. Stopp dem Krieg      ውግእ ደው ይበል!
2. Nein zum Krieg
3. Say No to war! Yes for Peace እምቢ ንውግእ! እወ ንሰላም
4. Krieg ist keine Lösung  ውግእ መፍትሒ ሽግር ኣይኮነን!
5. ልኡላውነት ኤርትራ ይከበር!
6. ሰራዊት ኢትዮጵያ ካብ ኤርትራ ይውጻእ!
7. ኣብ ልዕሊ ንጹህ ህዝቢ ዝወርድ ዘሎ ግፍዒ ንኹንን!
8. ኣህጉራዊ ትካላትን ናይ ረዲኤት ማሕበራት ድሕነት ስደተኛታት ከረጋግጽ
9. መሰልን ድሕነትን ስደተኛታት ይታሓሎ!
10. ዓልየት ተኮር፡ ቅትለትን ቅዝፈትን ንኹንን!
11. መራሕቲ ክልቲኡ ሃገራት ይውረዱ! ዝብሉ ካብቶም ብዙሓት ኣብቲ ሰልፊ ዝቃልሑ ዝነበሩ ጭርሖታት እዮም።

ሰላማዊ ሰልፊኛታት፡ ካብ ዝተወሰነሎም ቦታ ተበጊሶም  ኣብ ቀጽሪ ላዕላዋይ ምምሕዳር ከተማ ፍራንክፎርት ድሕሪ ምብጽሖም፡ ብዝተፈላለዩ ሰልፈኛታትን ኣዳለውትን ዕላማታት ሰልፍን ፖለቲካውን ማሕበራውን ኲነታት ናይቲ ውግእ ዝካየደሉ ዘሎ ክልል ትግራይን ስደተኛታት ኤርትራውያን  ዝምልከቱ መግለጺታት ብኤርትራውያንን ኢትዮጵያውያን ሓደ ናይጀርያውን ቀሪቦም።

ሰላማዊ ሰልፊ፡ ኣብዝተወሰነሉ ግዜ፡ ንተሳተፍቲ ሰልፍን ንኣኽበርቲ ስነ+ስርዓትን ሰላም ዝኮኑ ፖሊስ ጀርመን ኮነ ህዝቢ ጀርመን ብምምስጋን፣ ሰልፍና፣ ውግእ ደው ክሳብ ዝብል ክቕጽል ምዃኑ ብምርግጋጽ፡ ብሰላም ተደምዲሙ።  

ምስጋና ንኣሰናዳእቲ ሰልፊ

ኤርትራን ህዝባን ካብ ሻቕሎትን ስኽፍታን ካብ ዘይወጹ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ። ኣብዚ ሎሚ ኣብ ሃገርና ራህዋን ሰላምን ክመጽእ እንቃለሰሉ ዘለና መዋእል፡ ካልእ ሓድሽ መልክዕ ዝሓዘ መከራ የንጸላልዋ ምህላዉ  ከኣ ኣዝዩ ዘሕዝን እዩ። እቲ መዋጸኦ ካብዚ ሕማቕ ዘበን እምበኣር፡  ምሕዛንን ምስቁርቋርን ዘይኮነ ነቲ ኩነታት ብቃልሲ ምቕያሩ ጥራይ እዩ።

ህዝቢ ኤርትራ ብብዙሓት ናይ ቃልሲ ምዕራፋት ዝሓለፈ ሕጂ’ውን ኣብ መስርሕ ዘሎ እዩ። ኣብቲ ዝሕለፎ ምዕራፋት ቃልሲ ንሓንሳብ ኣንጻር ናይ ወጻኢ መግዛእቲ ንሓንሳብ ከኣ ኣንጻር ዘቤታውያን ወጻዕቲ ኣብ ዘካየዶ ቃልሲ ኣዝዩ ክቡር ዋጋ ከፊሉ እዩ። ዝኸፈሎ ዋጋ ግና ብላሽ ኣይተረፈን። ብኣንጻሩ ኣንጸባረቕቲ ዓወታት ኣመዝጊቡ እዩ። ቅድም ኣብ ዝተናወሐ ፖለቲካውን ብረታውን ቃልሲ ዝከኣል ዘይመስል ዝነበረ ክኢሉ፡ ናጽነት ምርግጋጹ፡ ድሕሪኡ ብረፈረንደም ልኡላዊት ሃገር ምውናኑ መርኣያ ናይቲ ዝኸፈሎ ዋጋ ውጽኢታዊ ምንባሩ እዩ። እዚ ዓወታት ኣብ ምርግጋጽ ናጻነትን ምውሓስ ልኡላውነትን ግና፡ ናብቲ ቀጻሊ ምዕራፍ ቃልስን ዘይተርፍ ዓወትን መንጠርቲ እምበር ናይ መወዳእታ ሸቶ ህዝቢ ኤርትራ ኣይነበረን። ከምኡ ስለ ዝኾነ እዩ ከኣ ህዝብና ምእንቲ ዘተኣማምን ሰላም፡ ልምዓትን ዲሞክራስን ድሕሪ ናጽነት እውን ቃልሱ ኣንጻር መላኺ ስርዓት ኢሳያስ ዝቕጽሎ ዘሎ።

ኢሳያስን ጉጅለኡን ቀዳሞት ጸላእቲ ህዝቢ ኤርትራ ካብ ዝኾኑ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ እዩ። ሓያሎ ኤርትራውያን ወገናት ግና ጉጅለ ህግዲፍ “ሓድሽ ኣተሓሳስባ ኣጥሪዩ ደኾን ድምጺ ህዝቢ ይሰምዕ ይኸውን” ብዝብል ተስፋን ትጽቢትን፡ ነቲ ጉጅለ ግዜን ዕድልን ክህብዎ እምበር “ቀዳማይ ጸላኢና እዩ” ክብልዎ ኣይመረጹን። ብግብሪ ግና እ መርዛም ጉጅለ እንተዘይከፊኡ፡ ካብቶም ቅድሚኡ ዝነበሩ ናይ ግዳም ሓይልታት መግዛእቲ ዘይሓይሽ ምዃኑ እንዳበረሀ ምስ መጸ እቶም ካብቲ ጉጅለ ተስፋ ዘይቆረጹ እንዳወሓዱ፡ እቶም ጸላኢ ህዝቢ ኤርትራ ምዃኑ ዝተረድኡ ኤርትራዊ ወገናት ከኣ እንዳበዝሑ መጺኦም። ኣብዚ እዋንዚ ዋላ ዓው ኢሉ ኣይዛረብ፡ ንኢሳያስን ኣተሓሳስባኡን ካብ ልቡ ዘየውጸኦ ኤርትራዊ የለን። እቲ ብቓልዕ ዝኹንኖ ወገን  ብፍልስይ ካብ ኤርትራ ወጻኢ መመሊሱ ይስስን ኣሎ።

ኣብዚ እዋንዚ ጉጅለ ኢሳያስ ኣብቲ ኣብ መንጎ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያን ክልል ትግራይን ዝካየድ ዘሎ ደማዊ ውግእ  ኢዱ ከም ዘእተወ ናይ ኣደባባይ ምስጢር እዩ። ኢሳያስ ቅድሚ ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ፡ እዚ ሕጂ ዝካየድ ዘሎ ውግእ ከም ዝካየድ በቲ “ንወያነ ዝምልከት ጸወታ ተወዲኡ” ዝበሎ ኣውጅዎ እዩ። ካብዚ ነቒሎም እዮም ከኣ ብዙሓት ናይ ቀረባ ተዓዘብቲ ኢሳያስ ኣብዚ ውግእ ተዓዲሙ ክሕግዝን ዝሳተፍን ዘሎ ዘይኮነ፡ “ዋናኡን መሃዚኡን ንሱ እዩ” ዝብሉ ዘለዉ። እቲ ወተሃደራት ፈደራላዊ መንግስቲ ኢትዮጵያ ኣብ ኤርትራ ዘካይድዎ ዘለዉ ገምዳሕዳሕ ከኣ ባዕሉ መስካሪ እዩ።

ህዝቢ ኤርትራ ቅድሚ ሕጂ ብመንጽርቲ ክብደቲ ኣብ ልዕሊኡ ዘውርዶ ዝነበረ በደል፡ ኣንጻር ጉጅለ ህግደፍ ከምምዘይጨከነ ብዙሓት ክዕዘብዎን ክሓትሉን ዝጸንሑ እዩ። ንሕና እውን ግብረ መልሲ ህዝቢ ኤርትራ ኣንጻር ወጻዒ ግብርን ኣተሓሳስባን ህዝብና ማዕረቲ ኣብ ልዕሊኡ ዝወርድ በደል ከምዘይጸነሐ ንርዳእ ኢና። ስለምንታይ ከምዚ ኮይኑ? ህዝቢ ንወጽዓን ወጻዒኡን ክሳብ ክንድዚ ክጸውርከ ባህርያዊ ድዩ? ዝብሉ ሕቶታት ብዝተፈላለዩ ወገናት ከቕርቡ ዝጸንሑ እዮም። ብፍላይ በቶም ንረቂቕ ህዝቢ ኣብ ሕድሕዱ ኣጠማሚትካን ፈላሊኻን ናይ ምግዛእ ተንኮል ጉጅለ ህግዲፍ ዘይተረድኡ ወገናት፡ እዚ ሕቶታትዚ ክቐርብ እትጽበዮ እዩ። ንሕና ግና ተሳትፎ ህዝብና ኣብ ቃልሲ ኣንጻር ጉጅለ ህግዲፍ ክንድቲ ዝድለ ዘይምጽንሑ ንወጽዓ ህግዲፍ ስለ ዝረዓመ ዘይኮነ፡ ካብ ዓቕሙ ንላዕሊ ኮይኑ ስለ ዝጸገሞ ምዃኑ ኣይንዝንግዖን ኢና። ሕጂ ከኣ እነሆ ንህዝብና ምጻሩን ምጽማሙ ዘጸገም መዓት ጐቲትሉ ኣሎ።

ሎሚ ጉጅለ ኢሳያስ ሒዝዎ ዘሎ  መሻረዊ መንግዲ፡ እኩብ ድምር ናይቲ ክመጾ ዝጸንሐ መርዛም ተመኩሮ ስለ ዝኾነ  ኣዝዩ ሓደገኛ እዩ። እዚ ሒዝዎ ዘሎ መንገዲ ጥፍኣት ከምቲ ናይ ቅድሚ ሕጂ ህይወት ዝህልቕን ንብረት ዘብርስን ጥራይ ዘይኮነ፡ ሃገር ብዓባያ ምስ ህዝባ ኣብ ሓደጋ ዘውድቕ እዩ። ብኣንጻሩ ብዓንተቦ እንተዘይተቖጽዩ እቲ ጉጅለ ሕነ ዝፈድየሉ፡ ምእንቲ ሰላም፡ ልምዓትን ዲሞክራስን ዝቃለሱ ኤርትራዊ ኣካላት ዘዳኽመሉን ኣብዚ ዞባ ዘራጊ ተራኡ ዘዛይደሉን ኩነታት ዝፈጥር ምዃኑ ርኡይ እዩ። ህዝቢ ኤርትራ ነዚ እውን ከምቲ ናይ ቅድም እንተደኣ ተዓጊስዎ ደሓር ተጣዒስካ ዘይምለስ ዋጋ ከም ዘኽፍሎ ብሩህ እዩ። ስለዚ ጽባሕ ተጣዒስካ ኣብ ዘይዛሪ ጸገም ቅድሚ ምውዳቕ፡ ህዝቢ ኤርትራ ጉልባቡ ቀሊዑ ዓው ኢሉ ኣንጻር ህግዲፍ ክለዓል ምርጫ ዘይኮነ ናይ ግድን እዩ።