http://ascenteq.com/project/epdp

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ

ህዝቢ ኤርትራ ዝሓለፎን ዝሓልፎ ዘሎን ኩለ-መዳያዊ ህይወት፡ ነጸብራቑን ስንብራቱን ኣብ እንዳ ኩሉ ኤርትራዊ ዘሎ እዩ። እዚ ርዱእ ኮይኑ፡ ከምቲ ወለድና “ኣብ ልዕሊ ልብኻ እንተዝምዕዱኻ፡ ኣብ ርእሲ ዘለካንከ እንተዝህቡኻ” ዝብልዎ እምተዘይኮይኑ፡ ህዝቢ ኤርትራ ብዛዕባ ዝሓለፈ፡ ዘሎን መጻእን ጉዳዩ ኣይፈልጥን እዩ ካብ ዝብል ኣይኮናን መዘኻኸሪ መልእኽቲ ክንሰደሉ ዘንቀድና።   

ኤርትራን ህዝባን “ሕማመይ ሕማምካ፡ ቅሳነተይ ቅሳነትካ” ዝበሃሃሉ እምበር፡ ሓዲኦም ክሳቐ እንከሎ እቲ ካልእ ዝቐስነሉ፡ ፈላሊኻ ዝረአ ተመኩሮ የብሎምን። ህዝቢ ኤርትራ ፈታዊ ሃገሩ እዩ። ሃገሩ ክፈቱ እንከሎ ከኣ ምስ ልኡላውነታ፡ ናጽነታን ህዝባን እምበር፡ ስማዊ ኣፈታትዋ ኣይኮነን። ምኽንያቱ ሃገር ማለት ሩባ፡ ኩርባን ጐልጐልን ብዘይህዝቢ፡ ወይ ህዝቢ ብዘይ ተነጺሩ ዝተኸለለ መሬታዊ ክሊ ማለት ከምዘይኮነ ስለ ዝርዳእ። ከምኡ ስለ ዝኾነ እዩ ከኣ ህዝቢ ኤርትራ፡ ነቲ ህግዲፍ ህዝቢ እንዳብረሰ፡ ፈታዊ ኤርትራ መሲሉ ንምቕራብ ዘካይዶ ዝነበረ ፈተነ ዘይተቐበሎ። ኣብ ክሳብ ናይ ሕጂ ጉዕዞ ቃልስና ህዝብና “ሃገረይ ወይ ሞት” እንዳጨረሐ ዝኸፈሎ ክቡር ዋጋ ኣብዚ ሎሚ ኣብ ናጻ ሃገር ኮይንካ ክትዝክሮ እንከለኻ  ምእማኑ ዘጸግም እዩ።  ህዝቢ ኤርትራ ኣብቲ ነዊሕ፡ መስተንክራዊ ቃልሱ ምእንቲ ናጽነት፡ ንኹሉ ብጸላኢ ዝወርዶ ዝነበረ ተጽዕኖን ጸቢብ ምቁጽጻርን ተጻዊሩን ገጢሙን፡ ኣብ ፖለቲካ፡ ቁጠባ፡ ማሕበራዊ፡ ምምሕዳራውን ሰብኣውን መዳያት ታሪኽ ዘይርስዖ ዋጋ ከፊሉ እዩ። ዝኸፈሎ ዋጋ ግና ከንቱ ኣይተረፈን፡ ናጽነትን ልኡላውነትን ኤርትራ ዝኣክል መሰረታዊ ዓወት ጨቢጡ። እንተኾነ እቲ ክሳብ ሕጂ ዘመግዝገቦን ንቃልሲ ክብገስ እንከሎ ዝዓለሞን ጋና ከምዘይመጣጠን ህልዊ ኩነታት ሃገርናን ህዝባን ባዕሉ መስካሪ እዩ።

ህዝቢ ኤርትራ፡ ነዚ “ኤርትራ ኣይኮነንዶ ህዝባ እምና’ውን ይዋጋእ” ዝብል ናይ ጽንዓት መግለጺ ሒዙ ክጽዕት እንከሎ፡ ኣንዊሑ ዝጥምት ሕልሚ እዩ ነይርዎ። ሕልሙ ንጹር እዩ ነይሩ። ብዋጋ ደሙን ረሃጹን ዝተረኽበት ኤርትራ ንብዓታ ብደቃ ዝሕበስ እምበር፡ ተመሊሳ ዘይትነብዓሉ ውሑስ ኩነታት ምፍጣር ትጽቢቱ ነይሩ። ህዝቢ ኤርትራ ነዚ ሕልሙ ንምውሓስ ናይ ካልእ ኢድ ከይተበጸበየ፡ ኣብ ገዛእ ዓቕሙ ተኣማሚኑ ብጽፍሩ እዩ ተቓሊሱ። ኤርትራ ከኣ ቀዳማይ ምዕራፍ ሕልማ ተጋሂዱ ናጻን ልኡላዊትን ሃገር ኮይና።  እቲ ድሕሪኡ ዝሰዓበ ንኤርትራ ዘተኣማምን ሰላም፡ ልምዓትን ዲሞክራስን ናይ ምልባሳ ዕማም ግና ብኸምቲ ብዝህቢ ኤርትራ ትጽቢት ዝተገብረሉ ክረጋገጽ ኣይከኣለን። እዚ ክሳብ ሕጂ ነካይዶ ዘለና ቃልሲ ከምዚ ንዕዘቦ ዘለና ኣጸጋሚ ክኸውንን ንኤርትራ ኣብ ሓደጋ ከውድቓን ዘይተገመተ ነይሩ ዘይተገመተሉ ምኽንያት ከኣ፡ “ደቃ ኢና” ዝብሉ፡ ኣጋጣሚ ተጠቒሞም ቃልሲ ህዝቢ ጨውዮም ስልጣን ዝሓዙ ውሑዳት ከም ገዛእቲ ኣይጭክኑን እዮም ዝብል የዋህ ግምት ስለ ዝነበረ እዩ። እንተኾነ ሕማቕ ኣጋጣሚ ኮይኑ፡ ልዕሊ ባዕዳውያን ወጻዕቲ ኮይኖም። ህዝቢ ኤርትራ ባዕዳውያን ዘንብዕዎ ንብዓት ሓቢሱስ ዳግማይ ብደቁ ክነብዕ ምርኣይ ከኣ ዘሕዝንን ዘገርመን ኣጋጣሚ ኮይኑ ኣሎ። ከምቲ “ሓወይ ዝብል ኣይውቃዕካ” ዝበሃ ከኣ እዚ ዳሕረዋይ ንብዓት ዝያዳ ዘሕዝን እዩ።

ቃልሲ ኤርትራ ካብ ቅድም እቲ ካልእ ኣበርክቶታት መመላእታ ኮይኑ፡ ናይ ህዝባ እዩ። እቲ ካብ ሕጂ ንድሕሪት ዝመጽእ ለውጢ እውን ብህዝቢ እዩ። እቲ “ለውጢ ኣብ ኤርትራ ካብ ውሽጢ ብህዝቢ ዝመጽእ እዩ” እንብሎ ከኣ ነዚ ንምዕዛዝ እዩ። ህዝብና ለውጢ ከምጽእ ኣብ ከመይ ዝበለ ኣጸጋሚ ኩነታት ይጥለብ ከምዘሎ ይርደኣና እዩ። እንተኾነ እዚ ዘሎ ጸገም ነቲ ለውጢ ናይ ምምጻእ ሓላፍነትን መስርሕን ከኽብዶን ከደናጉዮን እምበር፡ ከቶ ክዓግቶስ ኣይክእልን እዩ። ምኽንያቱ ኣብ ቅድሚ ሓይሊ ህዝቢ ጠጠው ዝብል የለን። እዚ ኣብ ቀረባ ጐረባብትና ብተመኩሮታት ዝተረጋገጸ እምበር ኣብ ኤርትራ ዝጅመር ሓድሽ ቅዲ ኣይኮነን።

 ኣብ ኤርትራ ከም ሓሶትን ስንቅን እንዳሓደረ ዝፈኩስ ዘሎ ሓይሊ ህግዲፍ፡ ካብ ዝልለየሉ ባህርያት ሓደ፡ ብሓያልነትን ወሳንነትን ህዝቢ ዘይኣምን ምዃኑ እዩ። ከምኡ ስለ ዝኾነ እዩ ከኣ፡ ንጸገማት ህዝብና ቅጭጭ ከይበሎ ርእዩ ከምዘይረኣየ ዝሓልፎ፡ ንኣውያቱ እውን ጸማም እዝኒ ዝህቦ። እዚ ንወሳንነትን ርዝነትን ህዝቢ ትርጉም ዘይህብ ጉጅለ፡ ኤርትራ ክትበርስን ክትባድምን እምበር ክትስስን ከምዘይደሊ ብዙሕ ምልክታት ኣርእዩና እዩ።  መንእሰይ ኤርትራ ሃጽ ኢሉ ንክስደድ ዝገብሮ ድፍኢታትን ኣብቲ መስርሕ ዘካይዶ ንግድን ከም ሓደ ኣብነት ዝውሰድ እዩ። ስለዚ መንእሰያት ዓዲ ክገድፉን ወለዲ ነዚ ተግባር ከተባብዕዎን እንከለዉ  ኣንጻር ህግዲፍ ይሰርሑ ከም ዘለዉ ክርድኡ ኣይግባእን። ህግዲፍ እሞ ኤርትራ ናይ ምብራስ መደቡ ኣዕዊቱ እዩ ብኩርምቱ ዝስሕቕ።

ኣብ ቅድሚ ህዝቢ ኤርትራን ንለውጥን ፍትሕን ዝቃለሱ ኣብ ኤርትራ ይኹን ካብ ኤርትራ ወጻኢ ተወዲቦም ዝቃለሱ ዘለዉ ኣካላቱን፡ ኤርትራ ንምድሓን ኣብ ቅድሚኦም ዘላ ምርጫ ሓንቲ እያ። ንሳ ኸኣ ተቓሊስካ ንህግዲፍ ምውጋድ’ያ። እቲ ክሳብ ሎሚ ዘካየድናዮ ቃልሲ ክንድቲ ዝተጸበናዮ’ኳ እንተዘየድመየ ዝመኸነ  ኣይኮነን። ሎሚ ህግዲፍ ደሓን ከምዘሎ መሲሉ ክቐርብዩ ዝፍትን ዘሎ እምበር ደሓን ኣይኮነን። ሓደ ጉዳይ የልዕል ሓደ ነገር ይወድቆ። ምስቲ ሓደ ይዕረቕ ምስቲ ካል ይበኣስ።  እቲ ቀንዲ ስዕረቱ ከኣ ምሉእ ብምሉእ ካብ ሕልና ህዝብና ተሓጢጡ ምውጻኡ እዩ። ሎሚ ብስዉር ድዩ ብግሁድ ንህግዲፍ ዝረግም እምበር “ደሓን እቶ” ዝብል ኤርትራዊ ሕልና የለን። እዚ ማለት ግና ኣብቲ ዝድለ ዓወት ህዝቢ ንምብጻሕ ንህዝብና ኮነ ንዓና ዝጽበየና ዘሎ ቃልሲ ቀሊል’ዩ ማለት ኣይኮነን። ነዚ ነዊሕ ዝተጐዓዝናሉ ቃልሲ ኣብ መወዳእቱ ንምብጻሕ ከኣ ብሩህ ተስፋ ሰኒቕና ብዘይምቁራጽ ክንቅጽሎ ናይ ግድን ምዃኑ ንህዝብና  ከም ወትሩ ነዘኻኽሮ።