http://ascenteq.com/project/epdp

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ

ብዛዕባ ኤርትራዊ ደንበ ተቓውሞን ናይ ለውጢ ሓይልታቱን ክንጠቅስ እንከለና፥ እቲ ሓያል፡ ጸዋርን ተስፋ ዘይቆርጽን ጐንና ከም ዘለዎ ኮይኑ፡ ድኹም ጐድኒ ከም ዘለና እውን ከምቲ “ሓባእ ቁስሉስ ሓባእ ፈውሱ” ዝበሃል፡ ዝሕባእ ኣይኮነን። ናይቲ ድኽመትና ቀንዲ ማእከል ከኣ ሚዛና ኣብቲ ንኤርትራ ኣብ ደልሃመት  ኣእትይዋ ዘሎ ጨቋኒ ጉጅለን ኣወጋግዳኡን ዘይኮነ፡ ናብቲ እንጽበዮ ዓወት ንምብጻሕ ብሓባር ዘቃልሰና መድረኽ ክንፈጥር ዘይምኽኣልና እዩ። ኣድላይነት ብሓባር ኣንጻር  ጨቋኒ ጉጅለ ህግዲፍ ምቅላስ ብሓሳብ ደረጃ ካብ እንርዳእ ነዊሕ ግዜ ኮይኑ። ብዙሓት ናብዚ ከብጽሑና ዝበልናዮም ፈተነታት እውን ኣካይድና። ምሕዝነት ኤርትራዊ ፖለቲካዊ ሓይልታት፡ ኤርትራዊ ዲሞክራስያዊ ኪዳን፡ ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራስያዊ ለውጥን፡ ኣብ መንጎ ውሱናት ውድባትን ማሕበራትን ክካየዱ ዝጸንሑ ሓድነታዊ ፈተነታትን ካብቶም ናይ ሓባር ንቕሎታት ብኣብነት ዝጥቀሱ እዮም።

ምስዚ ኩሉ ፈተነታት ግና፡ ሕጂ እውን ኣብ ሓድነታዊ ዛዕባ፡ ኣብቲ ክንኮኖ ዝግበኣና ኣይበጻሕናን። ጻዕርና ናብኡ ንምብጻሕ ግና ሕጂ እውን ቀጻሊ ኣሎ። ምኽንያቱ ካብዚ ወጻኢ መዋጸኦ ስለ ዘየብልና። ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ) እዚ ጉዳይዚ መሰረታዊ ምዃኑ ስለ ዝርዳእ ነጻ፡ ርትዓውን ኣርሒቑ ዝጥምትን ናይ ሓባር መድረኽ ንክፍጠር ከይሰልከየ ክሰርሕ ጸኒሑ። ከም ኣካል ናይዚ ጻዕሩን ባህጉን ከኣ ኣብ ወርሒ ሰነ 2017 ብዛዕባ ሓቢርካ ምስራሕ ዝእምት ኣርባዕተ ነጥብታት ዝሓቖፈ ንድፊ ቀሪጹ ናብ ኩለን ኤርትራዊ ፖለቲካዊ ውድባትን ሰልፍታትን ዘርጊሑ። ዝረኸቦ ግብረ መልሲ  ተጻባኢ’ኳ እንተዘይነበረ፡ ሰጓሚ ኣይነበረን። ኣብዚ መስርሕ ሃገራዊ ግንባር ኤርትራ-ሕድሪ (ሃግኤ-ሕድሪ) ኣብ 2ይ ጉባኤኡ፡ ምስቲ ናይ ሰዲህኤ ብዝመሳሰል መልክዑ ናብ ኩለን ውድባት ኤርትራ ናይ ሓቢርካ ምስራሕ ድልዉነቱ ዘንጸባርቕ መልእኽቱ ኣቕሪቡ።

ክልቲኡ ውድባትና ሰዲህኤን ሃድኤ-ሕድርን ኣብዚ ሓድነታዊ ርኢቶታቱ ብግቡእ ተናቢቡ። ምንባብ ጥራይ ዘይኮነ ኣብ ሓድነት ንክመጽእ ድልዉነቱ ኣርእዩ። ድልውነቱ ኣድማዕን ግብራውን ንክኸውን ከኣ ከም መሰረታዊ መበገሲ ርኢቶታቱ ኣብ ምውጋድ ህግዲፍ ኮነ፡ ናይ ድሕሪኡ ኤርትራ ዕድል ዘንጸባርቑ ሰነዳቱ ምስ መርመረ፡ ሓደ ኮይንካ ምስራሕ ዘየኽእሉ መሰረታዊ ፍልልያት ከም ዘይነበሮም ኣረጋጊጾም። ቅሩብነት፡ ሕድገትን ሓልዮትን እንተወሲኸምሉ ምሉእ ብምሉእ ሓደ ሰልፊ ካብ ምዃን ዝኽልክሎም መትከላዊ ፍልልይ ከም ዘየብሎም ከኣ ዓጊቦም።

ድሕሪ እዚ ነቲ ናብ ምሉእ ሓድነት ዘብጽሕ መስርሕ ብትብዓትን ቅሩብነትን ተተሓሒዘምዎ። እዚ መስርሕ ኣገዳስን ንድሕሪት ብዘይምለስ ኣብነታዊ መልክዕ ምትሓዙ ከም ዘድሊ ብምርዳእ ከኣ፡ ናብ ጉባአ እተብጽሖም ናይ ሓባር ኣሰናዳኢት ሽማግለን፡ ካለኦት ነቲ መስርሕ ሓድነት ዘሳልጣ ናይ ሓባር ኣካላትን ኣውጺኦም ንኣስታት 9 ኣዋርሕ ብዘይምስልካይ ክሰርሑ ጸኒሖም። ኣብቲ መስርሕ ከኣ ወነንቲ ናይ ሓባር ባህግን ድሌትን እምበር፡ ህዝባውን ሃገራውን ሓልዮት ዝያዳ ከኣ ብምጽውውዋር እንተሰንየምዎ ንኹሉ ክሰግርዎ ከም ዝኽእሉ ብምትእምማን፡ ናብ ሓድነታዊ ጉባአ ከቕንዑ ተባዕን እዋናውን ውሳነ ወኒኖም። እነሆ ከኣ እቲ ሓድነት ንዝብህጉ ኤርትራውያን ብሓፈሻ፡ ብፍላይ ከኣ ንኣባላት ክልቲኡ ውድባትና   ክሕበርን ክእውጅን ዝጸንሐ ሓድነታዊ ጉባአ ዝካየደሉ ግዜ፡ ምድላዋቱ ኣጻፊፉ ከተፍ ኢሉ።

እዚ ብጉባአ ክትጽንበል ሒዶት መዓታት ተሪፍዋ ዘሎ ሓድነት፡ ሃድኤ-ሕድርን ሰልዲህኤ፡ ካብቲ ናይ ክሳብ ሕጂ ናይ ውድባትና ምስማርን መሊስካ ምብታንን ተመኩሮ ቀሲሙ ብግቡእ ተቐይሱ ኣብ ናይ ኣተሓሳስባ ሓድነት ዝተሰረተ ስለ ዝኾነ ኣብ ጽንዓቱን ቀጻልነቱን እንተኣማመነሉ እዩ። እዚ ሓድነታዊ ጉባአና፡ ሃገርና ናብ ኣዝዩ ፍሉይ ዘየደቅስ ኩነታት ኣብ ዝኣተወትሉን ብዘይካ ሓቢርካ ምስራሕ ካልእ መንገዲ ምድሓን ሃገርን ህዝብን ከምዘየለ ኣብ ዝተነጸረሉን ዝካየድ ዘሎ ስለ ዝኾነ ንናይ ምዕዋቱ ርግጸኛነት ተወሳኺ ዓቕሚ እዩ።

ንሕና ነዚ ሓድነትዚ ኩሉ ምእንታኡ ክኽፈል ዝግበኦ ከፊልና ከነዕውቶ ክኢልና ኣለና። እቲ ቀንዲ ዕማም ኣብ ሓድነት ምብጻሕ ጥራይ ዘይኮነ፡ በቲ ሓድነት ዝፈጥሮ ዓቕሚ ተደሪኽካ ምድንፋዕ ምዃኑ ከኣ ይርደኣና’ዩ። ምስዚ ኩሉ ናብዚ ደረጃዚ ምብጻሕና፡ ኣብነትን ፈለምትን ንምዃን እንተዘይኮይኑ፡ ናይ ሓድነት ጉዕዞና መወዳእታ እዩ ካብ ዝብል እምነት ኣይኮነን። ዝጀመርናዮም፡ ድሕሪ ጉባአና እንቕጽሎም ምስ ብዙሓት ናይ ለውጢ ሓይልታት ናይ ሓድነት ጅማሮታት ኣለዉና። እዚ ሓድነታዊ ጉባአና ነቲ ቀጻሊ ሰፋሕቲ ናይ ሓድነት መስርሕና ደፋኢ ዓቕሚ ክኾነልና ከኣ ሰብ ምሉእ ተስፋ ኢና። ካብዚ ሓሊፉ ደረጃታቱ፡ ምሉእ ሓድነት ወይ ኣብቲ ዘሰማምዓካ ነጥብታት ኣትኪልካ ኣብ ዝተሓተ ፖለቲካዊ መደባት ጽላል ምፍጣር ክኸውን ይኽእል፡ ምስ ዝኾነ ቅሩብ ኤርትራዊ ናይ ለውጢ ሓይሊ ሓባራዊ መቃለሲ መድረኽ ክንሃንጽ ዝህልወና ድልዉነት ኣብዚ ጉባአና ደጊምና ካብ ነድምቖም ዕማማት ሓደ ክኸውን ትጽቢት ኣንቢርናሉ ዘለና’ዩ። ስለዚ ጉባአና መነየቲ ዘይኮነ፡ ንዝያዳ ሓድነታዊ ዕማም እንነቕለሉ መንጠሪ መድረኽ እዩ።

ኣብዚ እዋንዚ ናይ ሓድነትን ሓቢርካ ምስራሕን ዕማም ኣብ ቅድሚ ኩሉ ሓቀኛ ኤርትራዊ ናይ ለውጢ ሓይሊ ቅቡል እዩ ዝብል ዘይዕጸፍ እምነት ኣለና። ጭረሖ “ይኣክል” እውን ከም ብሓድሽ “ሀ” ኢሉ ቃልሲ ዝጅምር ዘይኮነ፡ ነቲ ከነካይዶ ዝጸንሕና፡ ቃልሲ ብሓድነታውን ሓልዮት ዘጐልብት’ዩ ዝብል እምነት ኣለና። ብኣንጻሩ እዚ ካብ ኣድላይነት ሓድነት ፈሊኻ ዘይርአ ንቕሎ “ይኣክል”፡ ዕድመ ህግዲፍ ኣብ ምሕጻር ግደኡ ዕዙዝ ስለ ዝኾነ፡ ህግዲፍ ነዚ ዘይምሕሮ መስርሕ ንምዕንቃፍ ዘይፍንቅሎ ግሁድ ኮነ ስዉር እምኒ ከምዘይህሉ ርግጸኛታት ኢና። ምልክታቱ’ውን ንርኢ ኣለና። እንተኾነ ኤርትራዊ ናይ ለውጢ ሓይሊ ደጊም ብተንኮላት ህግዲፍ ፈሊሑ ዝገረረ ስለ ዝኾነ፡ በታኒ ፈተነ ህግዲፍ ክዕወት’ዩ ዝበል ስግኣት የብልናን። መን ይፈልጥ ምጥንቃቕን ሓቢርካ ብንቕሓትን ምክትታልን ግና ኣዝዩ ኣድላይ እዩ።