http://ascenteq.com/project/epdp

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ

ህይወትና ህይወት ኤርትራውያን፡ ወትሩ ሻቕሎትን ተስፋን ዝበራረይሉ እዩ። ናይዚ ውረድ ደይብ መስርሕ ጠንቂ ከኣ ውልቃዊ ዘይኮነ፡ ሓባራዊ ሃገራዊ ጉዳይ እዩ። እቲ ሻቕሎት ካብቲ ንሃገርና ከጋጥማ ዝጸንሐ ንህልውነኣ ዝፈታተን ተርእዮታት ዝነቅል እዩ። ናይዚ ኣሻቓሊ ተርእዮታት ጠንቂ ግዳማውያን ሓይልታት ጥራይ ዘይኮኑ፡ ኤርትራውያን እውን እጃም ጸኒሕዎምን ኣለዎምን። እቲ ተስፋና ከኣ እቲ ዝገጠመና ጸገማት ንምብዳህ ብዘይምስልካይ ብሓባር ክንሓልፎ ዝጸናሕና ናይ ቃልስን ዓወትን መስርሕ እዩ።

ናይ ክሳብ ሕጂ ታሪኽ ቃልስና ሓጐጽጐጽ ዘይተፈልዮ ኮይኑ፡ እቲ  ዝያዳን ሓያልን ሓጐጽጐጽ ዘይተፈልዮ ኣካሉ ከኣ እቲ ኣብ ብረታዊ ቃልስና ዝተራእየ ምርብራብ እዩ። ኣብቲ ምዕራፍ ቃልሲቲ መላእ ህዝቢ ኤርትራ ብዘይዝኾነ ይኹን ኣፈላላይ ንግዳማውን ውሽጣውን ውዲታት መኪቱ ብሓባር ክወድቕን ክትስእን ጸኒሑ። ህዝቢ ኤርትራ ንኹሉ ዝተሓቶ ዋጋ፡ ዋላ እውን ክቡር ህይወቱ ከይበቐቐ ሳላ ዝኸፈለ፡ ብተስፋን ዓወትን ደምዲምዎ። ድሕሪዚ ናይ ሰላሳ ዓመታትት መሪር  ምርብራብ ዝወለዶ ዓወት ናጽነት፡ እቲ ዝቕጽል ምዕራፍ ዝቐለለ ከም ዝኸውን ናይ ኩልና ኤርትራውያን እምነት ነይሩ። ብኻልእ ኣዘራርባ እቲ ተስፋ ካብቲ ሻቕሎት ዝያዳ ዝበረኸሉ መድረኽ ከም ዝኸውን ናይ ኩልና ኤርትራውያን ከም ዝነበረ ፍሉጥ እዩ። ኣብቲ ባይታኸ ከምቲ ትጽቢትናዶ ተስፋና ልዕሊ ስግኣትን ሻቕሎት በሪኹ ወይ ኣይኮነን ከኣ ሕጂ ዘለናዮ ሃለዋትና ዝምስክሮ እዩ። ሎሚ ክንርእዮ እንከለና፡ ኣብቲ መብዛሕትና ኤርትራውያን ንጉዳያት ብቅንዕና ንርእየሉ ዝነበርና ግዜ ሓደ ውሱን ሓይሊ ኣድብዩ ካልእ ሕሳባት የሰላስል ከም ዝነበረ እዚ ንዕዘቦ ዘለና ምዕብልናታት መስካሪ እዩ።

ኣብ ናጽነት ምብጻሕና ሓደ ምዕራፍ ቃልሲ ምዝዛምና እምበር፡ መስርሕ ቃልሲ ንሓዋሩ ከም ዘኸተመ ዘመልክት ኣይነበረን። ምኽንያቱ ዕላማና ናጻ ሃገር ኣብ ምውናን ዝድረት ዘይኮነ፡ ብዙሕነታ ዝዓቀበት፡ ሕገመንግስታዊትን ዲሞክራስያዊትን ሃገር ናይ ምርግጋጽ ቃልሲ ኣብ ካለኣይ ምዕራፍ ዝተታሕዘ እዩ ነይሩ። ኣብቲ ቀዳማይ ምዕራፍ ቃልሲ ኮይና ነቲ ቀጻሊ ምዕራፍ ዝምልከት ባይታ ከነጣጥሕ ዘይምብቃዕና ከኣ ካብቲ ሎሚ ዋጋ ዘኽፍለና ዘሎ ምኽንያታት ሓደ እዩ። እዚ ምዕራፍዚ ከምቲ ቀዳማይ  ምስ ናይ ግዳም ሓይሊ እንጠማጠመሉ ዘይኮነ፡ ኤርትራውያን ኣብ ውሽጥና እነካይዶ ቃልሲ እዩ። ስለዚ ኩልና ኤርትራውያን ብማዕረ ኣብ ጉዳይ ህዝብናን ሃገርናን ንግደስ ኢና ዝብል እምነት ስለ ዝነበረ፡  እዚ ሕገመንግስታዊትን ዲሞክራስያዊት ሃገር ናይ ምህናጽ ምዕራፍ ክንድዚ ንዕዘቦ ዘለና ክኸብደና እዩ ዝብል ትጽቢት ዘይነበረና ብዙሓት ኢና። ግን ብሰንኪ ሕቡእ ሕሳብ ዝነበሮም ትዃሉ ኣብዚ ንርእዮ ዘለና ኩነታት ወዲቕና ኣለና።

ኣብዚ እዋንዚ ብዛዕባዚ ንሃገርናን ህዝብናን ገጢምዎም ዘሎ ጸገም፡ ኣይኮነንዶ ንኤርትራዊ ንዘይኤርትራዊ ደላይ ጽቡቕ እውን ከይተረፈ ዘሻቕል እዩ። ወዮ ንሕና ኣብኡ ንነብር ስለ ዘለና ክኢልናዮ ኣለና እምበር፡ ህልዊ ኩነታት ሃገርናን ህዝብናን ኪኖ ምሽቓል ንሓያል ቃልሲ ዝዕድም እዩ። ሎሚ ህዝቢ ኤርትራ ብህግዲፍ ይጭቆን ጥራይ ዘይኮነ ናብ ብርሰትዩ ዘምርሕ ዘሎ። ሎሚ ንህዝቢ ኤርትራ በዂርዎ ዘሎ ዝተወሰነ መሰላት ዘይኮነ፡ ብዓብይኡ ንቐጻልነቱ ከም ሓደ ልኡላዊ ህዝቢ ኣብ ሓደጋ ዝወደቐሉ እዩ። እንተኾነ ንኹሉ ክኢልና ኣብ መስርሕ ቃልሲ ስለ ዘለና፡ እሞ ድሕሪ ቃልሲ  ዓወት ናይ ግድን ስለ ዝኾነ፡ በዚ ከኣ ትስፉዋት ኢና። ናይ ዓወትና ወሳንነት ኣብ ኢድ ህዝብና ምዃኑ ፍሉጥ እዩ። ብኣንጻሩ ህግደፍ እውን ሓቀኛ ባርያቱ ሓቢኡ ኣብ ህዝቢ እዩ ዝነብር። ኣብዚ ቀረባ ግዜ ብፍላይ ከኣ ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝምድና ምስተቐየረ እሞ እቲ ኣካይዳ ንመሰረታዊ መሰላት ህዝብና ጥራይ ዘይኮነ ንልኡላውነት ሃገራና እውን ኣብ ሓደጋ ዘእቱ ምልክታት ምስተራእየ፡ ብዙሓት ናይ ህግደፍ ምህዞታት ሓቂ መሲልዎም ዝስዕብዎን ዝድግፍዎን ዝነበሩ ኤርትራውያን፡ በታ ክቡር ዋጋ ዝኸፈሉላ ሃገሮም ከም ዝመጾም ምልክታት ስለ ዝረኣዩ “ሎምስ ብዘይምጻእ መጺካና” ብዝብል ናብ ደንበ ለውጢ ይዛዝዉ ኣለዉ። ስለዚ ብዘይቃለ ዓለም ህዝቢ ብኣተሓሳስባ ኣንጻር ህግዲፍ ተሰሊፉ ኣሎ ኣብ እንብለሉ ደረጃ በጺሕና ኣለና። እት ህግዲፍ ካብቲ ተሓቢእሉ ዝነበረ መመሳመሲ ጉዳይ ምስ ኢትዮጵያ ተጐቲቱ ምስ ወጸ ከም ዝኸውን ዝተጸበናዮ እነሆ ንርእዮ ኣለና። እዚ ማዕበል ንሓዋሩ ሒዝዎ ናብ ዝኸይድ ውሕጅ ከም ዝምዕብል ከኣ ፍሉጥ እዩ። እዚ ከኣ ንሻቕሎትና እንዳሰዓረ ንተስፋና ዘለምልሞ እዩ።

ሓደ ነገር ግና ኣሎ። ናህሪ ተበግሶና ማዕረ ሻቕሎትናዶ ኣሎ። ሻቕሎትናን፡ ካብዚ ሻቕሎት ክንወጽእ ክንተግሆ ዝግበኣናን ጌና ኣይተመጣጠነን። ምናልባት ናብዚ ዘውድቐና ካብዚ ዘለናዮ ኩነታት ዘውጸኣና መዋጸኦ ንደሊ እሞ፡ እቲ ንደልዮ ጽቡቕ ግና ብናይ ካልኦት ኣበርክቶ ክመጸልና ተዓዛቢ ናይ ምዃን ሃካይ ኣካይዳ ከይከውን ክንጥንቀቕ ይግበና። ስለዚ ብዛዕባ ጉዳይ ሃገርናን ህዝብናን ምሽቓልና ክንቃለስ ምብርባርና ዘመልክት እምበር፡ ግብራዊ ተበግሶ እንተዘየሰንይዎ ዓወት ኣይከውንን እዩ።