ካብቲ ሃገሮም ዘመሓድር ዘሎ ስርዓት ህግደፍ እምነት ኣጥፊኦም፡ ኣብ ካልኦት ሃገራት ዑቕባ ዝሓተቱ 10 ኤርትራውያን ተወዳደርቲ ኣትለትስ፣ ኣብቲ 26 ሓምለ 2024 ጀሚሩ ኣብ ፓሪስ ዝካየድ ውድድር ኦለምፒክ ነተን ዑቕባ ዝፈቐዳሎም ሃገራት ወኪሎም ከም ዝወዳደሩ ሬድዮ ኤረና ዎርልድ ኣትለቲክስ/ world athletics ዝተባህለ ምንጪ ብምጥቃስ ሓቢሩ።
እዞም ኣብ ልዕሊ ናይ ኤርትራ ናይ ካልእ ሃገር ተደራቢ ዜግነት ዝረኸቡ እሞ ኣብተን ሃገራት ነቲ መሳተፊ መምዘኒ ዘማልኡ ክልተ ደቂ ኣንስትዮ ዝርከብኦም 10 ትውልደ-ኤርትራውያን ኣትሌትስ፡ መቕደስ ወልዱ ብ10 ሽሕ ሜትሮ ማራቶን ንፈረንሳ፡ ወይኒ ቀላቲ ብ5 ሺሕ ሜትሮን ከምኡ‘ው ብ10 ሽሕ ሜትሮ ንሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ፡ ዓወት ኔፍታሌም ብ5 ሽሕ ሜትሮ ንኖርወይ፡ ኤፍሬም ግደይ ብ10 ሽሕ ሜትሮ ንኣየርላንድ፡ ፊልሞን ኣብርሃም፣ ብ10 ሽሕ ሜትሮ ንጀርመንን፡ ዘርኣይ ክብሮም ብ10 ሽሕ ሜትሮን ከምኡ‘ውን ኣብ ማራቶን ንኖርወይ ተኽለወይኒ ገብረየሱስ፡ ሳሙኤል ፍትዊ ኣብ ማራቶን ንጋንታ ስደተኛታት፡ ፡ እዮብ ፋኑኤልን ታደሰ ኣብርሃምን ድማ ኣብ ማራቶን ብቅደም ሰዓብ ንጀርመን፡ ኢጣልያን ስዊዘርላንድን ወኪሎም ክስለፉ ምዃኖም እቲ ምንጪ ኣፍሊጡ ።
ኣብዚ ካብ 26 ሓምለ ክሳብ 11 ነሓሰ 2024 ኣብ ከተማ ፓሪስ ዝሰላሰል መበል 33 ዓመታዊ ውድድር ጸወታ ኦሎምፒክ ዓለም፡ ኤርትራ ብወገና፡ ኣብ ዓውዲ ኣትለቲክስ፡ ብ10 ካልኦት ስፖርታውያን ክትካፈል ምዃና እቲ ካብ መርበብ ሓበሬታ ዎርልድ ኣትለቲክስ /World Atheltics ዝተረኸበ ዝርዝር ሓበሬታ ኣረጋጊጹ።
ኤርትራ ኣብ ዝሓለፉ ዓመታት፡ ብፍላይ ድማ ንውድድር ኩዕሶ እግሪ ካብ ሃገር ዝወጹ ስፖርተኛታት ካብቲ ኣብ ሃገሮም ዘጋጥሞም ተጽዕኖታት ንምድሓን፡ ብደረጃ ምሉእ ጋንታ ብዝወጽዎ ክተርፉ ከም ዝጸንሑ ዝዝከር እዩ።
ክልል ትግራይ ኣብቲ ብ9 ሓምለ 2024 ብማእከልነት ሕብረት ኣፍሪቃ፡ ብተሳትፎ ኣካላት ክልል ትግራይ ፌደራል መንግስቲ ኢትዮጵያን ተዓዘብትን ዝተኻየደ 2ይ ዙር ምግምጋም ኣተገባብራ ውዑል ፕሪቶርያ ኣብ ትካላት ፌደራላዊ መንግስቲ ውክልና ክህልዋ ከም ዝሓተተት ብ14 ሓምለ 2024 ዝተሓትመት ጋዜጣ ሪፖርተር ኣፍሊጣ። ብመሰረት ጸብጻብ ጋዜጣ ሪፖርተር፡ እቲ ናይ ክልል ትግራይ ሕቶ ኣብ ዝቕጽል ናይ ሓባር ዘተ ክትግበር ኣብ ስምምዕ ተበጺሑ።
ግዝያዊ ምምሕዳር ትግራይ ብወገኑ ብ11 ሓምለ 2024 ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ፡ ንውክልና ኣብ ትካላት ማእከላይ መንግስቲ ኢትዮጵያ ብዝምልከት ሕቶ ከም ዘቕረበ ተኣሚኑ፡ ኣብ ርእሲኡ ናይ ቅድም ኣባላት ሰራዊት ኢትዮጵያ ዝነበሩ እሞ ውግእ ምስተጀመረ ኣብ ፈቐዶ ኣብያተ-ማእሰርቲ ብፈደራል ኣብ ቀይዲ ዘለዉ ክፍትሑን ክሳብ ሕጂ ናይ ህዝባዊ ወያነ ሓርነት ትግራይ ናብ ንቡር ቦተኣ ዘይምምላስን ዝምልከት ከም ዝሓተተ እውን ኣፍሊጡ።
ኣብዚ ንሓደ መዓልቲ ዝተኻየደን ዝመጽእ ዘሎ ወርሒ ሕዳር 2024 ክቕጽል ቆጸራ ተታሒዝሉ ዘሎ ገምጋሚ ኣኼባ፡ ብዛዕባ ካለኦት ጉዳያት ከም ዝተመያየጠ እውን ተፈሊጡ። ካብቶም ዝተመያየጠሎም ካለኦት ኣጀንዳታት ምምላስ ዝተመዛበሉ ተጋሩ በቲ ጀሚርዎ ዘሎ ክቕጽል፡ ብዘይካ ናይ ኢትዮጵያ ሰራዊት ካብ ትግራይ ዘይወጹ ዕጡቓት ክወጹ፡ ሰራዊት ትግራይ ዕጥቁ ፈቲሑ ዝጣየሰሉ ኩነታት ክፍጠር ከምኡ እውን ኣብ ሱዳን ዘለዉ እሞ ኣብታ ሃገር ይካየድ ብዘሎ ውግእ ዝተጸገሙ ተጋሩ ስደተኛታት ብዛዕባ ዝምለስሉ ዝብሉ ከም ዝርከብዎም ተፈሊጡ።
ኣብዚ እዋንዚ ትግራይ ኣብ ፓርላማ ኢትዮጵያ ኮነ ቤት ምኽሪ ፈደረሽን ውክልና ሰለ ዘየብላ ጽባሕ በቲ ኣብ ዘይህልውነኣ ዝጸድቕ ዘሎ ዋጃት ክትቅየድ ክትግደድ እያ። በቲ ካልእ ወገን እቲ ህወሓት ናብቲ ቀደም ዝነበሮ ደረጃ ተመሊሳዶ ዝተወርሰ ገንዘባ፡ ንብረታን ካልእ ጸጋታትን ይምለሰሉ ወይ ከም ሓድሽ “ሀ” ኢላ ትመዝገብ ኣይነጸረን ዘሎ። እዚ ዘይንጹርነት ምክያድ መበል 14 ጉባአኣ ከይተካይድ ዕንቅፋት ከይኮና ከኣ ስግኣት ፈጢሩ ኣሎ።
ባህግና Bahgna 216: ሰሙናዊ ዜናታት ዓለምናን ከባቢናን ምስ ,ንሕንና ኸ ምስ መን ኢና, ዘርእስቱ ርእሰ ዓንቀጽ ሰዲህኤ 14.07.2024
Written by Bahgna MediaMedia
መበል 56 ዓመታዊ ኣኼባ ባይቶ ሰብኣዊ መሰል ሕቡራት ሃገራት፡ ናይቲ ጉዳይ ኤርትራ ክከታተል ተመዚዙ ክሰርሕ ዝጸንሐ ፍሉይ ልኡኽ ሱዳናዊ ዶር ዓብዱሰላም ቀጻልነት ኣጽዲቑ። ኣተሓሒዙ ድማ ናይ ኤርትራ ንዝሓለፉ 6 ዓመታት ኣባል ናይቲ 47 ሃገራት ዝኣባላቱ ባይቶ ኮይና ትጽናሕ እምበር፣ ኣብ ምምሕያሽ ሰብኣዊ መሰል ኣብ ኤርትራ ከምዘይሓገዘ ኣፍሊጡ። ብኣንጻሩ እኳ ደኣ፡ ንምኽባር ሰብኣዊ መሰልን ተሓታትነትን ዕንቅፋት ክትከውን ከም ዝጸንሐት ኣቃሊዑ።
ሓሰን ሺረ ዝተባህለ ዳይረክተር ኣብ ምክልኻል ሰብኣዊ መሰል ኮይኑ ዝሰርሕ፡ እቲ ኣብ ኤርትራ ዝተመደበ ፍሉይ ልኡኽ ተኸታታሊ ንሰብኣዊ መሰል ዝምልከት ጸብጻብ ምቕራብ ክቕጽል ኣለዎ ኢሉ። ኤርትራ ንኣባልነታ ኣብቲ ባይቶ ከም መሸፈኒ ነቲ እትፍጽሞ ጥሕሰታት ክትጥቀመሉ ከም ዝፈተነት ብምጥቃስ ድማ፡ ኣባልነት ኣብ ባይቶ መሸፈኒ ገበናትካ ጌርካ ምውሳድ ቅቡል ከምዘይኮነ ጠቒሱ።
እቲ ንኤርትራ ብዝምልከት በቲ ኣብ መበል 56 ኣኼባ ባይቶ ዝተወሰነ ብይን (A/HRC/56/L.16)፡ ኣብ ርእሲ ምንዋሕ ዕድመ ናይቲ ፍሉይ ልኡኽ፡ ኣብ ኤርትራ ይፍጸም ኣሎ ዝበሎ ሰብኣዊ ጥሕሰታት ከም ዘሰክፎ ኣስፊሩ። ካብቲ ዝጠቐሶ ጥሕሰታት፡ ጃምላዊ ማእሰርትን ምስዋርን፡ መጭወይቲ ዜጋታት፡ ብኩራት ናጽነት ሓሳብካ ምግላጽ፡ ምንፋግ መሰል እምነት፡ ኢደወነናዊ ቅትለት፡ ምስቓይን ናይ ጉልበት ምዝመዛን ከም ኣብነት ዘርዚሩ። ኣስዒቡ ከኣ ኣብ ኤርትራ ካብ 1993 ክሳብ ሎሚ ምርጫ ከምዘይተኻየደን ህዝቢ ኣብ ጉዳዩ ክሳተፍ ከምዘይጸንሐን ገሊጹ።
ኣብቲ ኣኼባ ዝሳተፈን ዝነበራ ብዙሓት ዘይመንግስታዊ ትካላት ብወገነን፡ ኣቐዲመን እቲ ኣኼባ ዕድመ ናይቲ ኣብ ኤርትራ ዝተመደበ ፍሉይ ሰብኣዊ ልኡኽ ንክቕጽል ምሕጽንታ ከም ዘቕረባ ተሓቢሩ። ብኻልእ ወገን ድማ ብዙሓት ወገናት ባይቶ ሰብኣዊ መሰል ሕቡራት ሃገራት ኣብ ኤርትራ ክንድቲ ክሰርሖ ዝነበሮ ብዘይምስርሑ ከም ዝነቐፍዎ ተፈሊጡ።
ኤርትራውያንን ኢትዮጵያውያንን ስደተኛታት ሓለዋ ክግበረሎም መጸዋዕታ ቀሪቡ
Written by ቤት ጽሕፈት ዜና ሰዲህኤ
ኣካልቲ ኣብ ልዕሊ ስደተኛታት ስግኣት ዝፈጥር ዘሉ ዕጡቕ ተወርዋሪ ሓይሊ ሱዳን
ኣብ ኒውዮርክ ዝመደበሩ ጉጅለ ሰብኣዊ መሰል፡ ድሕርቲ ኣብ ሱዳን ዝተጀመረ ውግእ ኣብ ምብራቓዊ ክፍሊ ናይታ ሃገር ዝርከብ ልዕሊ ሓደ ሚልዮን ስደተኛ ኣብቲ ዘለዎ መደበር ሓለዋ ስለ ዘየብሉ ወይ ካብኡ ንክወጽእ ዝተታሕዘ መደብ ስለ ዘየለ፡ ከም ዘሰክፎ ብ10 ሓምለ 2024 ካብ ናይሮቢ ብዘውጸኦ መግለጺ ኣፍሊጡ።
ካብቶም ዝደተኛታት ብዙሓት፡ ካብቶም ኣብ ኤርትራ ካብ ዘሎ ወጽዓን ደረት ዘየብሉ ግዱድ ውትህድርናን ዝሃደሙ እዮም። ናይቲ ሰብኣዊ ኣካል ስኽፍታ ዝያዳ ዝዓረገ፡ ተወርዋሪ ዕጡቕ ሓይሊ ሱዳን ኣብቲ ዝያዳ 400 ሺሕ ዝኾኑ ኢትዮጵያውያን ስደተኛታት ዝተዓቖብሉ ምምሕዳር ሲናር ሓያል መጥቃዕቲ ድሕሪ ምፍጻሙ ምዃኑ እቲ መግለጺ ኣረዲኡ።
እዚ ካብ ከተማ ገዳርፍ ብዙሕ ዘይርሕቕ ከባቢ ብሰንኪ ህግደፍ ሃገሮም ገዲፎም ዝወጹ ኤርትራውያን ዝዓርፍሉ ምዃኑ እውን ኣብቲ ዜና ተሓቢሩ። ብፍላይ እቶም ኢትዮጵያውያን ስደተኛታት እቲ ናይ ሱዳናውያን ውግእ ከሰላን ገዳርፍን እንተደኣ በጺሑ ህይወቶም ኣብ ከቢድ ሓደጋ ከም ዝወድቕ ከም ዘፍለጡ እቲ ሰብኣዊ ኣካል ኣፍሊጡ።
እዚ ኣብ ኣሜሪካ ዝመደበሩ ሰብኣዊ ትካል፡ ብፍላይ ኣብ ገዳርፍ ዝተዓቖቡ ኢትዮጵያውያን ስደተኛታት ብዝሓደሮም ስግኣት ሓለዋ ክግበረሎም ወይ ድማ ናብ ውሑስ ቦታ ክውሰዱኳ በተደጋጋሚ ክምሕጸኑ እንተጸንሑ ሰማዒ ከም ዘይረኸቡ ምስክርነቱ ሂቡ። ኣተሓሒዙ ከኣ እቲ ውግእ ሱዳናውያን እንተቐጺሉ እዞም ኢትዮጵያውያን ኮነ ኢልካ ዝፍጸም መጥቃዕቲ ከየጋጥሞም ከም ዝሰግእ ኣጠንቂቑ።
እዚ ከምዚሉ እንከሎ፡ ኣብ ዓባይ ብሪታንያ ብዝተፈጥረ ናይ መንግስቲ ለውጢ፡ እቲ ሓድሽ ቀዳማይ ሚኒስተ ናይታ ሃገር ርኬር ስታመር ነቲ ስደተኛታት ናብ ሩዋንዳ ንምስግጋር ወጺኡ ዝነበረ መደብ፡ “ሞይቱ ዝተቐብረ” ኢልዎ። በዚ መሰረት ብሪታንያ ኣቐዲማ ንሩዋንዳ ዝሃበታ 310 ሚልዮን ዶላር ይመለስ ኣይመለስ የዋጥጥ ከም ዘሎ ቢቢሲ ሓቢሩ።
ቆንስላዊ ጉዳያት ህግደፍ ጀርመን ፍራንክፈርት ብስም ክፍሊ “ህዝባውን ኮማውን ጉዳያት” ኣብ ዘውጸኦ መግለጺ፡ ዝኽሪ ወርቃዊ ኢዮበልዩ ፈስቲቫል ቦለኛ፡ ኣብ ከተማ ኣስመራ ከም ዝካየድን ደገፍቱ ናብ ኣስመራ ተጓዒዞም ክሳተፍዎን ጸዊዑ። እዚ ጥራይ ዘይኮነ ብምኽንያት ናይዚ ካብ 10 ክሳብ 18 ነሃሰ 2024 ኣብ ኣስመራ ዝካየድ ዝኽሪ ፈስቲቫል ቦለኛ ዓመታዊ ፈስቲቫል ጀርመን እውን ከምዘይካየድ እቲ “ዝኽሪ መበል 50 ዓመት ፈስቲቫል ቦለኛ” ብዝብል ዝተዘርገሐ ዘዋሪ መልእኽቲ ኣመልኪቱ።
እቲ ዘዋሪ መልእኽቲ ካብ ኩለን ሃገራት ናብ ኤርትራ ዝጐዓዝ ኤርትራዊ ኣብቲ ናይ ኣስመራ ፈስቲቫል ንክሳትፍ ክደፍኡ ናብ ማሕበረ ኮማት ዘተኮረ መጸዋዕታ ኣቕሪቡ።
ብዙሓት ከም ዝግምትዎ መበል 50 ምጅማር ፈስቲቫል ቦለኛ፡ ታሪኻውን ናይ ኩሉ ፈስቲቫላት ጀማርን ስለ ዝኾነ ኣብቲ ታሪኻዊ መጀምርታኡ ክዝከር ይግበኦ ከም ዝነበረ፡ እንተኾነ ህግደፍ ከምኡ ከይገብር ዘገደዶ ቀንዲ ምኽንያት እቲ ኣብ ዲያስፖራ ዘጋጥሞ ዘሎ ዕንቅፋታት ከምዝኾነ ይገልጹ። ተመኩሮኡ ከም ዝሕብሮ ቀንዲ ዕላማ ፈስቲቫላት ህግደፍ ምእካብ ገንዘብን ጸረ ሓድነት ምልዕዓላት ምክያድን ክኸውን እንከሎ፡ እቲ ዝያዳ እቶት ክረኽበሉ ዝኽእል ኣብ ወጻኢ ዘለዉ ደገፍቲ ካብ ኤውሮጳ ናብ ኤውሮጳ ብቐሊሉ ተጓዒዞም ክሳተፉ እንከለዉ እምበር፡ ናብቲ ከቢድ ወጻኢ ዝሓትት መገሻ ከይዶም ዝሳተፉ ኣዝዮም ውሑዳት ከም ዝኾኑን እቲ ኣታዊኡ ብኽንድኡ ደረጃ ከም ዝንክን ይገልጹ።
ህግደፍ ፈስቲቫላቱ ካብ ኤውሮጳ ናብ ኣስመራ ዘህድም ዘሎ እምበኣር፡ እቲ ዝሓሸ ኣታዊ ኣብ ኢውሮጳ ክኸውን እንከሎ ጠፊእዎ ዘይኮነ፡ ኣብ ዝሓለፈ 2ተ ዓመታት ከም ዝተራእየ ብሳላቲ ኤርትራውያን መንእሰያት ዘርኣይዎ ተባዕ ተቓውሞ ክገብሮ ዝኽእለሉ ባይታ ከምዘየብሉ ስለ ዝተረደ እዩ። እዚ ከኣ ህግደፍ ኣብ ዲያስፖራ ብግብሪ ይሰዓር ከም ዘሎ ዘርኢ እዩ።
ኣብ ኤርትራ ምእንቲ ዲሞክራስን መሰልን ነካይዶ ዘለና ዝተናውሐ ቃልሲ፡ ብብዙሓት ብድሆታት ዝተኸበ ምዃኑ ርዱእ እዩ። ካብቲ ብድሆታት ገሊኡ ውሽጣዊ ክኸውን እንከሎ፡ ገሊኡ ከኣ ግዳማዊ እዩ። እቲ ከቢቡና ዘሎ ወድዓዊ ብደሆታት ተጽዕኖኡ’ኳ ቀሊል እንተዘይኮነ፡ እቲ ወሳኒ ግና እቲ በዓል ቤታዊ ብድሆ ምዃኑ ዝዝንጋዕ ኣይኮነን።
በብግዜኡ መልክዑ እናቐያየረ ኣብዚ ከባቢና ክፍጠር ዝጸንሐን ዘሎን ዞባውን ኣህጉራውን ፖለቲካውን እስትራተጅያውን ምግልባጣት መግለጺ ናይቲ ዘጋጥመና ዘሎ ወድዓዊ ተጽዕኖ እዩ። እዚ ግዳማዊ ምዕባለታት ብሕሳብ ናይቶም ወጠንቱን ዝቕየስ ስለ ዝኾነ፡ ንሓንሳብ ንረብሓ ደለይቲ ለውጢ ንሓንሳብ ድማ መሰወዲ ጉጅለ ህግደፍ ዝውዕል መሲሉ ከም ዝኽሰት እንዕዘቦ ዘለና እዩ። ንረብሓ ህግደፍ ምውዓል ጥራይ ዘይኮነ፡ ኣንጻር ናይ ለውጢ ቃልስን ረብሓ ህዝቢ ኤርትራን ዕቅፋታት ክፈጥር’ውን ጸኒሑ እዩ። እቲ ቅልጡፍ ተገላባጢ ማዕበል ናይዞም ሓይልታት ኣብ መጻኢ እውን ሓቢሩና ዝቕጽል እዩ። ኣብቲ ንረብሓና ዝዛዝወሉ ኣጋጣሚ ክንጥቀመሉ ዘይምኽኣልና ከኣ፡ ንበዓል ቤታዊ ድኽመትና ካብ ዘርእዩ እዩ።
ህግደፍ በብግዜኡ ብናይ ግዳም ሓይልታት ዝውገዘሉን ብእገዳታት ዝስንብደሉ ኣጋጣምታት ክፍጠር ጸኒሑ እዩ። ብኣንጻሩ ናይታ ኣስታት 120 ሺሕ ኪሎ ሜተር ትርብዒት ስፍሓት መሬት፡ 55 ሺሕ ትርብዒት ኪሎሜተር ስፍሓት ማይ ምስ ልዕሊ 300 ደሴታትን ልዕሊ ሓደ ሺሕ ኪሎሜተር ገማግም ባሕርን እትውንን ኤርትራ መዝሚዞም ንህግደፍ ከም ቀላሲ ዞባ ቀይሕ ባሕሪ ከምስልዎ ዝደልዩ ላኣኽቲ ከም ዘለዉዎ’ውን ተገንዚብናዮ ኣለና። ከም ሩሲያን ቻይናን ዝኣመሰሉ ዓለማዊ ሓድሽ ኣሰላልፋ ክፈጥሩ ዝጽዕቱ ዘለዉ ሓይልታት ምስ ህግደፍ ዘካይድዎ ዘለዉ ምቅርራባት ኣብቲ ንሓርነት ነካይዶ ዘለና ቃልሲ ዘለዎ ወድዓዊ ተጽዕኖ ቀሊል ከምዘይኮነ ብፍላይ ኣብዚ እዋንዚ ይረአ ኣሎ። በቲ ካብ ምቁጽጻርና ወጻኢ ብናይ ገዛእ ርእሱ መስርሕ ዝመጽእን ዝኸይድን ወድዓዊ ተጽዕኖ፡ ንሕና ኣብዚ እዋንዚ ብዘለና ደረጃ ኣተሃላልዋ ናብ ረብሓና ከነውዕሎ ዘይንኽእል፡ ዞባውን ኣህጉራውን ተጽዕኖ ዝውስኖ’ዩ።
በዓል ቤታዊ ጸገምና ወጊንና ንዝፍጠር ምዕባለ ናብ ናይ ገዛእ ርእስና ረብሓ ናይ ምውዓሉ ሓላፍነት ናብ ካልእ ኣካል ኣላጊብና ንሃድመሉ ዘይኮነ፡ ብቃልሲ ክንውግኖ ይግበኣና። እዚ በዓል ቤታዊ ጸገምና ዝተፈላለዩ መልከዓት ሒዙ ዝቐርብን ምስ ኩነታት ዝለዋወጥን እዩ። ደረጃ ተጽዕኖታቱ ከኣ ከከም ክብደቱ ይፈላለ። እቲ “ክሳብ ሎሚ ዘይተዓወተ፡ ጽባሕ ኣይዕወትን ማለት ኣይኮነን” ንብሎ ዘለና ከም ኣብነት ንምጥቃስ፡ “ኣብቲ ዘሰማመዓና ኣትኪልና፡ ነቲ ዝፈላልየና ግዜን ዕድልን ሂብና ብሓባር ንቃለሰሉ ዘተኣማምን መድረኽ” ክንፈጥር ዘይምብቃዕና ንምዝኽኻር እዩ። ነዚ ቀዳምነት ሂብና ምጥቃስና፡ በዓል ቤታዊ ድኽመትና ዝንጸባረቐሉ፡ መሰረታዊ ሕጽረትና ዘርኢ ኣብ ርእሲ ምዃኑ፡ ንኹልና ዝምልከትን ናይ ኩሉ ጸገማት መንቀልን ስለ ዝኾነን እዩ።
ሎሚ እውን ከም ናይ ቅድሚ ሕጂ፡ ኣንጻር ህግደፍ ተቓሊስና ንክንስዕር፡ “ዝተበተነ ዓቕምና ጠርኒፍና ሃገራዊ ሓይሊ ብምፍጣር ንቃለሰሉ ናይ ሓባር መድረኽ ይሃልወና” ዝብል ጭረሖ፡ ብራኸኡ ዓቂቡ ይቕጽል ኣሎ። ክሳብ ክንድዚ ናይ ነዊሕ ዓመታት ቀዋሚ ጭርሖና ኮይኑ ምቕጻሉ ወሳንነቱ ዘይስገር ምዃኑ ዘርኢ እዩ። ክንድቲ ወሳኒ ምዃኑ ድማ ብናይ ኩልና ሓላፍነታዊ ቃልሲ ዝረጋገጽ እምበር ሓደን ተቓላሲ እቲ ካልእ ከኣ ተዓዛቢ ኮይና እንስለፈሉ፡ ወይ’ውን ሓደ ለማኒ እቲ ካልእ ድማ ተለማኢ እንኾነሉ ኣይኮነን። እቲ “ናይ ሓቢርና ንቃለስ” ጻውዒት መሰረታዊ ትሕዝቶኡ ተመሳሳሊ ኩይኑ፡ “ኣብኡ ንምብጻሕ ኣየናይ መንገዲ ንሓዝ?” ኣብ ዝብል ግና ፍልልያት ጸኒሑና እዩ ሎሚ’ውን ካብኡ ኣይወጻእናን። እቲ ዝሓየለ ቃልሲ ከኣ ነዚ ፍልልያት ኣቀራሪብካ ምትዕራቑ እዩ።
ኣብ በበይኑ መድረኻት እንሰምዖም ዘለና “ሓደ ዜግነት ተኮር ዝኾነ ሃገራዊ ሓይሊ ምፍጣር፡ ኣውራጃዊ ውክልና ዝመሰረቱ መንግስቲ ኣብ ስደት ምምስራት፡ ናይ ፖለቲካዊ ውድባትን ሰልፍታትን ናይ ሓባር ጽላል ምፍጣር…..ውዘተ” ካብቶም ሕቶ ሓቢርካ ምቅላስ ንክምልሱ ብውዕዉዕ ዝስምዑ ዘለዉ ድምጽታት እዮም። እዚ እማመታት ማዕረ መዋጸኦ ክኸውን ኣይክእልን እዩ። ተቐራሪብካ ብምምይያጥን ምርድዳእን ግና ነቲ መዋጸኦ ምርካቡ ይከኣል እዩ።
ብዛዕባ ናይ ሓባር መቃለሲ መድርኽ ክንሓስብ እንከለና፡ “ኣብ ፖለቲካዊ ኣተሓሳሳ ዝተሰረተ ውደባ ሓይሊ እዩ፡ ብዙሕነት ከኣ መግለጺ ዲሞክራሲ እዩ” ዝብሉ ኣምርራት ከይንዝንግዕ ምጥንቃቕ የድልየና። ንኣብነት “ሓደ ሃገራዊ ሓይሊ ጥራይ ክህልወና ኣለዎ” ምባል፡ ኣንጻርቲ ንቃለሰሉ ዘለና ብዙሕነት፡ ኣብ ምልኪ ሓደ ውድብ ከውድቐና ከም ዝኽእል ምስትብሃል የድሊ። ካብዚ ብዘይፍለ፡ ብፍላይ ምስቲ ኣተሃላልዋ ኤርትራውያን ኣብ ዲያስፖራ፡ ደቂ ሓንቲ ኣውራጃ ተራኺቦም ወከልቶም ናብ መንግስቲ ኣብ ስደት ይመርጹ ምባል፡ ኣብቲ ተክኒካዊ ኣተገባብራኡ’ውን ርኡይ ጸገም ከም ዘኸትል ፍሉጥ እዩ። ኣብ ልዕሊቲ ኣጸጋሚ ኣተሃላልወኦም፡ ደቂ ሓደ ኣውራጃ ስለ ዝኾኑ፡ ተመሳሳሊ ድልየትን ፖለቲካዊ ኣረኣእያን ክህልዎም ከምዘይክእል ኣብ ግምት ምእታው’ውን የድሊ። ስለዚ ዘይሩዘይሩ እቲ ምርጫ ናይቲ ዝተወደበ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኣብ መጽናዕቲ ዘትከለ፡ ብምክእኣል፡ ምጽውዋርን ሓላፍነትን ዝቕለስ ሓቢርካ እትስይሞ ጽላል ምፍጣር እዩ ዝኸውን። እዚ ኣገባብ ኣተሓሕዛ ናይ ኣተሓሳስባ ብዙሕነት፡ ሎሚ ኣባና ዝጅመር ዘሎ ዘይኮነ ኣብ ተመኩሮ ብዙሓት ዘድመዐ እዩ።
እዚ ናይ ውድባት ናይ ሓባር ጽላል ምምስራት ከም መዋጸኦ ኣብ ምልክት ሕቶ ዝወድቕ ዘሎ ቅድሚ ሕጂ ብደረጃ ምሕዝነት ሃገራዊ ሓይልታት ኤርትራ፡ ኤርትራዊ ዲሞክራስያዊ ኪዳንን ሃገራዊ ባይቶን ንዲሞክራሲያዊ ለውጥን ተፈቲኑ ዘይምዕዋቱ ዝፈጠሮ ስኽፍታ ምዃኑ ፍሉጥ እዩ። እወ እቲ ጽላላት ክሳብ ሎሚ ኣይተዓወተን። ናይ ዘይምዕዋቱ ጠንቂ ከኣ ናይተን ውዳበታት ወይ ብኣአተን ዝቖመ ጽላላት ጸገም ዘይኮነ፡ ናይቶም ነቲ ውድባት ኮነ ነቲ ጽላላት ከንቀሳቕስዎ ዝጸንሑ ኣካላት በዓል ቤታዊ ሕጽረታትን ከባብያዊ ተጽዕኖን ምዃኑ ኣብ ክንዲ ንሃድመሉ ተኣሚና ከነእርሞ ዝግበኣና እዩ።
ነቲ ክሳብ ሎሚ ከሳቕየና ዝጸንሐ ሓቢርካ ናይ ዘይምቅላስ ጸገም ብቃልሲ ንክንስዕሮ እምበኣር፡ ነንገዛእ ርእስና ኮነ፡ ነቲ ብኣባልነት እንቃለሰሉ ውዳበታትና ንሓቢርካ ምቅላስ ከነዳልዎ ይግበኣና። ናይ ሓባር መንገዲ ቃልሲ መሪጽና ጉዕዞ ምስ ጀመርና፡ ዕንቅፋት ከጋጥመና እንከሎ፡ መንገዲ ምቕያር ዘይኮነ፡ ነቲ ዘጋጠመና ዕንቅፋት ጸሪግና እንቕጽለሉ ብልሓት ክንቅይስ ይግበኣና። ስለዚ እቲ ቅኑዕ ምርጫ፡ “ክሳብ ሎሚ ዘይተዓወተ፡ ጽባሕ ኣይዕወትን ማለት ኣይኮነን” ኢልካ ንናይ ክሳብ ሎሚ ዕንቅፋታት ኣሊኻ ክትቅጽል ምብቃዕ’ዩ በሃልቲ ኢና።
ኣብ ኢትዮጵያ ክልል ኣምሓራ ኣብ ዝርከብ መደበር ኤርትራውያን ስደተኛታት፡ ኣለምዋጭ ብ6 ሓምለ 2024 ኣብ ሰዓታት ምሸትን ከምኡ’ው ኣብ ሳልስቱ፡ ብሰንኪ ብዕጡቓት ዝተፈጸመ መጥቃዕቲ ሓደ ስደተኛ ክቕተል እንከሎ፡ ልዕሊ 10 ሰባት ድማ ከም ዝቖሰሉ ቢቢሲ ኣብቲ ቦታ ዘለዉ ምንጭታቱ ብምጥቃስ ሓቢሩ።
ስድራቤት ግዳያትን ኣመሓደርቲ ናይቲ መደብርን ኣብ ዝሃብዎ ሓበሬታ፡ ናብቲ መደበር ተሰሪዖም ዝኣተዉ መንነቶም ዘይተፈልጡ ዕጡቓት ኣካላት ኣብቲ መደበር ንሓደ ሰዓት ዝኣክል ግዜ ጸኒሖም። ኣብ መጀመርያ እቶም ዕጡቓት ንብረት ስደተኛታት ክዘምቱ ከም ዝጀመሩን ድሕሪኡ እቲ ስደተኛ ክከላኸል ምስ ፈተነ ብዝተፈጥረ ምስሕሓብ እቶም ዕጡቓት ጠያይት ብምትኳስን ብኻራሩን ነቲ መጥቃዕቲ ከም ዝፈጸምዎ ሓቢሮም
እቶም ኣብቲ ኩነታት ዝቖሰሉ ንሕክምና ናብ ከተማ ደባርቕ ተወሲዶም ክንክን ይግብረሎም ከም ዘሎ ከኣ ኣብቲ መደበር ዘለዉ ኣባላት ስድራቤቶም ኣፍሊጦም። ካብ ደባርቕ ናብ ጐንደር ንዝሓሸ ሕክምና እኳ ተኣዚዝሎም እንተነበረ ብሰንኪ እቲ መንገዲ ብውግእ ምዕጻዉ ናብ ዝሓሸ ክንክን ክኸዱ ከም ዘይከኣሉ ተፈሊጡ።
ነበርቲ እቲ መደበር ባዕላቶም ብዘቖምወን ናይ ሓለዋ ጉጅለታት ክከላኸሉኳ እንተፈተኑ፡ እቶም መጥቃዕቲ ዝፈጸሙ ዕጡቓት ስለ ዝነበሩ ክከላኸልዎም ኣይከኣሉን። ኣብ ርእሲ’ቲ ኣብቲ መደበር ዝፍጸም ተደጋጋሚ መጥቃዕትን ዝምታን ኣብ መንገዲ ናብ ከተማ ዳባት እውን ናይ ንብረትን ገንዘብን ክትራን ከም ዘጋጥም እቶም ምንጭታት ሓቢሮም። ነቲ ኩነታት ዘጋድዶ ዘሎ ከኣ ኣብ መንጎ ፈደራል መንግስቲ ኢትዮጵያን ሓይልታት ክልል ኣምሓራ ፋኖን ዝካየድ ዘሎ ውግእ ምዃኑ ድማ ተጠቒሱ።
ኣብዚ መደብር ቅድሚ ሕጂ እውን ሞት፡ ዝምታ ንብረትን መጭወይቲ ቆልዑን ከጋጥም ከም ዝጸንሕ ዝዝከር ኮይኑ ዝተፈላለዩ ጸገማት ከጋጥምዎ ዝጸንሐ እዩ።
More...
ኣብ ንቡር ዝምድና ዘለዉ ዝበሃሉ መራሕቲ ኤርትራን ሶማሊያን
ፕረሲደንት ሶማሊያ ሓሰን ሼኽ ማሕሙድ ድሕሪ ምስ ኢትዮጵያ ኣብ ሓድሽ ወጥሪ ምእታዎም፡ ብ8 ሓምለ 2024 ንሳልሳይ ግዜኡ ኣስመራ ኣትዩ። ቀዳማይ ሚኒስተር ኢትዮጵያ ዶር ኣብይ ኣሕመድ ዓሊ ብ9 ሓምለ 2024 ብኡጋንዳ ኣቢሉ ናብ ፖርት ሱዳን ከም ዝኸደ ሱዳን ነውስ/SUDAN NEWS ሓቢራ። ፍሉይ ልኡኻ ሕቡራት መንግስታት ኣሜሪካ ኣብ ቀርኒ ኣፍሪቃ ማይክ ሃመር ድማ ብ9 ሓምለ 2024 ኣዲስ ኣበባ ኣትዩ። ጅቡትን ሶማሊላንድ ከኣ ናብ ወተሃደራዊ ግጭት ከይምዕብል ኣብ ዘስግእ ምፍጣጥ ኣትየን ኣለዋ።
ኣብ ዘይምትእምማን ደረጃ ዘለዉ መራሕቲ ኢትዮጵያን ሱዳንን
ናይቲ ዲፕሎማሲያዊ ዕግርግር መንቀሊ፡ ኣብ ትግራይ ንክልተ ዓመታት ዝተኻየደ ውግእ፡ ኢትዮጵያን ሶማሊላንድን ብ1 ጥሪ 2024 ብዛዕባ ኢትዮጵያ ካብ ሶማሊላንድ ኣገልግሎት ወደብን መመስረቲ ሓይሊ ባሕር መሬት እትረኽበሉን ምስኡ ድማ ንሶማሊላንድ ከም ልኡላዊ ሃገር ኣፍልጦ እትህበሉን ዝተፈራረምዎ መረዳድኢ ሰነድ፡ ኣብ ሱዳን ካብ 15 ለካቲት 2023 ጀሚሩ ዝካየድ ዘሎ ውግእን ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን እናሓደረ ዝሕርፍፍ ዘሎ ዝምድናን ዝጥቀሱ እዮም።
ኣብዚ እዋንዚ ዝፋጠጡ ዘለዉ መራሕቲ ጅቡትን ሶማሊላንድን
መራሒ ሶማሊያ ድሕሪ ምስ ኢትዮጵያ ኣብ ኣንካራ ዘካየድዎ ዘተ ምፍሻሉ ደገፍ ኢሳያስ ንምርካብ እዩ ገይሹ። ኣብይ ኣሕመድ ናብ ፖርት ሱዳን ዝኸደሉ ድማ ኢትዮጵያን ዓረብ ኢማራትን ኣብ ኣፈታትሓ ጉዳይ ሱዳን ዘለወን ርኢቶ ንምግላጽ ምዃኑ ተፈሊጡ። ናብ ኡጋንዳ ዝኸደሉ ምኽንያት ድማ ፕረሲደንት የወሪ ሞሰቪኒ ናይቲ ብኢጋድ ጉዳይ ሱዳን ክከታተል ዝተመዘዘ ኣካል መራሒ ስለ ዘሎ እዩ። ኣምበሳደር ማይክል ሃመር ናብ ኣዲስ ኣበባ ዝኸደሉ ድማ ኣብቲ ሕብረት ኣፍሪቃ ዝመርሖ ኣተገባብራ ውዕል ፕሪቶርያ ዝግምገመሉ ዝርርብ ንምስታፍን ኢትዮጵያ ኣብ ክልላት ኦሮሞን ኣምሓራን ዝካየድ ዘሎ ውግኣት ከምቲ ናይ ትግራይ ብዘተ ንክትፈትሖ ንምትሕስሳብ እዩ።
ፈረምቲ ኣመያየጥን ተዓዘብትን ናይቲ ኣብ መስርሕ ዘሎ ውዕል ፕሪቶርያ
እዚ ኩነታት ሓድሽ ዲፕሎማሲያዊ ዋዒ ምውሳኹ ዘርኢ እምበር፡ ነቲ ዝጸንሐ በቲ ሓደ ወገን ሱዕድያ፡ ግብጺ ኤርትራ፡ ሶማሊያ፡ ወገን ጀነራል ኣልቡርሃን ጅቡትን፡ በቲ ካልእ ወገን ድማ ዓረብ ኤመረት፡ ኢትዮጵያ፡ ሶማሊላንድን ወገን ጀነራል ሕመቲን ሒዘምዎ ዘለዉ ተጸራሪ ኣሰላልፋ ዝቕይር ኣይኮነን። እዚ ኩነታት ነቲ ካብ ቀደሙ ዘቤታዊ ጉዳዩ ጓስዩ ደገደገ ዘማዕዱ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ውዲታት ንክኣልም ዕድል ዝህቦ ዘሎ ይመስል።
ንገዛእ ርእሳ ሃዲኣ ከባቢ ኣብ ምትህድዳ ግደ ክህልዋ ትጽቢት ዝተገብረላ ኤንያ ኣብ ሓድሽ ህዝባዊ ናዕብን ዕግርግርን ምእታዋ ከኣ ንኩነታት ምብራቕ ኣፍሪቃ ዘጋድድ እዩ።.
ሓጺር ዜናዊ ጸብጻብ ኣኼባ ላዕለዋይ መሰጋገሪ ኣካል ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ምስ ኩሎም ኣባላቱ
Written by Menasmer
እዚ ቀሪቡ ዘሎ ጽሑፍ ንኽልቲኡ ጾታታት ዝምልከት ኢዩ።
ላዕለዋይ መሰጋገሪ ኣካል ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ላ.መ.ኣ.ፖ.ሓ.ኤ) ብ6 ሓምለ 2024 ኣኼባ ናይ ኩሎም ኣባላቱ ኣካይዱ። ነቲ ኣኼባ ዘሳሰዩ ካብ 3 ኣካላት ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ ዝቖሙ ኰይኖም ብዋና ኣሳሳዪነት ናይ ሓፍትና ኣድያም ተፈራ ኢዩ ተመሪሑ። ኣኼባ ብዝኽሪ ናይ ኩሎም ሰማእታት ኤርትራ ኢዩ ተኸፊቱ።
ሓፍቲ ኣድያም ንኹሎም ተሳተፍቲ ዋዕላ ናይ እንቋዕ ደሓን መጻእኩምን መጻእክንን ቃል ድሕሪ ምቕራብ፥ ቅድሚ ሕጂ ናይ ኩሎም ኣባላት ኣኼባ ተገይሩ ምንባሩ ዘኪራ። እዚ ናይ ሕጂ ኣኼባ ድማ፡ ኣብ ዝመጽእ ነሓሰ ንዝግበር ፈላሚ ዋዕላ ፖለቲካዊ ሓይልታት ኤርትራ (ፖ.ሓ.ኤ) እሂን ሚሂን ንምብህሃል ከምዝዀነ ሓቢራ። ድሕሪ’ቲ ብኣባላት ፈጻሚ ኣካል ዝውሃብ መግለጺታት ድማ ናይ ሕቶ፥ መልስን ርእይቶን ዕድላት ንተሳተፍቲ ክውሃብ ምዃኑ ብምሕባር ንኣቦ መንበር ላ.መ.ኣ.ፖ.ሓ.ኤ፡ ሓው ገረዝጊሄር ተወልደ መግለጺኡ ክህብ ናብ መድረኽ ዓደመቶ።
ኣቦ መንበር ላ.መ.ኣ.ፖ.ሓ.ኤ፡ ሓው ገረዝጊሄር ተወልደ፡ ናይ ሰላምታ መልእኽቱ ድሕሪ ምትሕልላፍ፥ ሕጂ ካብ ምስንዳእን ምውህሃድን ናብ ምቛም ሰፊሕ ጽላል ንሰጋገር ስለዘሎና ዮሃና ብምባል ሓጐሱ ገሊጹ። ነቶም ካብ ኣውስትራልያ ዝተሳተፉ ኣባላት ድማ ኣብ ናይ ድቃስ ሰዓታቶም ስለዝነበረ ንዝገበርዎ ተሓባባርነት ፍሉይ ምስጋናኡ ኣቕሪቡ።
ቀጺሉ ኩነታት ሃገርና ውግእ፡ ሞት፡ ስንክልና፡ ስደት፡ ምፍንቃል፡ ሕሰምን ሕማቕ መነባብሮን ኰይኑ ምህላዉ ኣስሚርሉ። ኣህዛብ ጐረባብትና ሃገራት ዝዀና ሱዳንን ኢትዮጵያን ውን ብተመሳሳሊ ቅልውላዋት ይሳቐ ምህላዉ ገሊጹ። ፈታዊትና ዝዀነት ሃገር ሶማልያ ውን፡ ኣብ ዘይዛሪ ናይ ዘይምርግጋእ ኩነታት ከምዘላ ጠቒሱ።
ኣብ ወርሒ ለካቲት ዘካየድናዮ ኣኼባ ናይ ኩሎም ኣባላት ፖ.ሓ.ኤ ሓደ ካብ ዝቐረበ ለበዋ እዚ ጀሚርናዮ ዘሎና ናይ ምውህሃድ ስራሕ ንድሕሪት ከይምለስ ዝምሕጸን ናይ ስግኣት ለበዋታት ከምዝነበረ ዘኪሩ። ሎሚ ነቲ ዝጀመርናዮ ስራሕ ንምዝዛም ሓንቲ ወርሒ ጥራሕ ኢያ ተሪፋትና ዘላ ብምባል ድማ ትስፍው ምዃኑ ገሊጹ። ኣብ ዝመጽእ ዘሎ ወርሒ ነሓሰ እነካይዶ ዋዕላና ከመይነት ኣሰታትፋና ውዱእ ኢዩ፥ ናይ ዋዕላ ሰነዳትና ማለት ቻርተር፡ ቅዋምን መርሓ ጐደናን ተጻፊፉ ተነዲፉ ተዳልዩ ኣሎ ኢሉ።
ኣስዒቡ ካብ ሕዳር 2023 ኣትሒዙ ክሳብ ሕጂ ላ.መ.ኣ.ፖ.ሓ.ኤ ኣብ ሰሙን ሓደ ግዜ ዓርቢ ዓርቢ እናተራኸበ ብድምር 20 ኣኼባታት ኣካይዱ፡ ሓንቲ ዓርቢ ጥራሕ ኢዩ ከይተኣከበ ሓሊፉ ብምባል ድማ ንስርሓት ላዕለዋይ ኣሰጋጋሪ ኣካል ኣድኒቑ። ኣብ ርእስ’ዚ፡ ነፍስወከፍ ቤት ጽሕፈት ዘካይዶ ኣኼባታትን ካልእ ምስ ተቓወምቲ ውድባትን ዝተፈላለዩ ኣካላትን ዝግበር ርክባትን ክውሰኾ እንከሎ ክሳብ ክንደይ ኣህላኺ ጻዕርታት ከምዝተኻየደ ዝእምት ምዃኑ ጠቒሱ። በዚ ድማ ንኹሎም መሳርሕተይ ከመስግኖም እፈቱ ኢሉ። ኣብ ርእሲ’ዚ ነቲ ሰነዳት ንምጽፋፍ ዝቖማ ሰለስተ ኮሚቴታት ውን ዝገበርኦ መዘና ዘይብሉ ጻዕሪ መዘና ብምዝካር፡ ሓደሓደ ግዜ ኣብ ሰሙን ሰለስተ ኣኼባታት የካየዳ ነይረን ብምባል መጐሱን ኣዳናቖቱን ገሊጹ።
ኣብ ርእስ’ዚ፡ እቶም ንምቛም ሰፊሕ ጽላል እንምርኰሰሎም መሰረታውያን መትካላት 4 ምዃኖም ገሊጹ። ንሳቶም ከኣ፦
1. ንምልካዊ ስርዓት ኤርትራ ምውዳቕ፥
2. ዲሞክራስያውን ቅዋማውን ስርዓት ምትካል፥
3. ልዑላውነት መሬት፡ ባሕርን ሰማይን ኤርትራ ምኽባር፥
4. ሰብኣዊ መሰላት ህዝቢ ኤርትራ ምኽባር ኢዩም ኢሉ።
ኣብ መዛዘሚ መግለጺኡ ድማ፡ ድሕሪ ዋዕላ ክሕወሱና ንጽበዮም ፖለቲካዊ ኣካላት ኣለዉ ኢሉ። ንሳቶም ከኣ፡ ብቐዳምነት እቲ ምሳና ሓቢሩ ክሰርሕን ኣብ ምስንዳእ ኩሎም ሰነዳትናን ስርሓትናን እተሳተፈ ኤርትራዊ ሃገራዊ ባይቶ ንዲሞክራስያዊ ለውጥን (ኤ.ሃ.ባ.ዲ.ለ)፡ ከምኡ’ውን፡ ድሒርና ዝርርብ ዝጀመርና 2 ውድባትን 9 ማሕበራት ዝሓቘፈ ኤርትራዊ ልፍንቲ ንዲሞክራስያዊ ለውጥን (ኤ.ል.ዲ.ለ) ክሕወሱና ብተስፋ ንጽበዮም ኣሎና ኢሉ። ኣብ ርእስ’ዚ ካብ ኣሳላጢት ኣካል ንምቛም ሓደ ሃገራዊ ሓይሊ ዝመጸና መልእኽቲ ኣሎ መልስና ድማ ኣብ’ዚ ቀረባ እዋን ክንህቦም ኢና ኢሉ። እቲ ዓቢ ቁም-ነገር ካብ’ዚ ዝሓለፈ ተመኩሮና ናይ ምውህሃድ ዝተማሃርናዮ ድማ፡ ምድምማጽ፡ ምጽውዋርን ንዘጋጥሙና ብህዱእ መንፈስ ሓሳባትናን ርእይቶታትናን ብግልጽነት ብምልውዋጥ መፍትሒታት ምርካብን ኢዮም። እዞም ክብርታት’ዚኣቶም ድማ ኣብ ዝመጽእ ዘሎ ናይ ሓደ ጽላል ጒዕዞና ክንዕቅቦም ከምዝግብኣና ኣስሚርሉ።
እቲ ካልኣይ ካብ ኣባላትና ኣብ ቀዳማይ ሓፈሻዊ ኣኼባና ዝቐረበ ለበዋ ኣብ ህዝባዊ መራኸቢታት (Mass Media) ወጺእና ክንዛረብ ኢዩ ነይሩ። ኣብ’ዚ መዳይ’ዚ ብዙሕ እኳ እንተዘይኰነ ኣብ መራኸቢ ብዙሓን ብፍላይ ድማ ኣብ ረድዮ ኤረናን ረድዮ መስከረም 61ን ወጺእና መግለጺታት ሂብና ኢና ኢሉ።
ብድሕር’ዚ ሓለፍቲ ናይዘን ኣብ ታሕቲ ዘለዋ ኣብያተ-ጽሕፈታት በብተራ መግለጺታቶም ኣቕሪቦም።
1. ሓው ያሲን መሓመድ ዓብደላ፦ ምኽትል ኣቦ መንበርን ሰክረተርን፥
2. ሓው ዮውሃንስ ኣስመላሽ፦ ሓላፊ ክፍሊ ዲፕሎማስን መጽናዕትን፥
3. ሓው እስማዒል ገባይታ፦ ሓላፊ ክፍሊ ዜና
4. ሓው ካሕሳይ ጉፍላ፦ ሓላፊ ክፍሊ ፋይናንስን ማሕበራዊ ጉዳያትን
5. ሓው ተስፋይ ወልደሚካኤል ደጊጋ፡- ሓላፊ ክፍሊ ምልዕዓል
ጽሟቕ ትሕዝቶ ናይ’ቲ ዘቕረብዎ ጸብጻብ ድማ፦
1. ናይ ኣቦ መንበር ቤት ጽሕፈትን እተን 4 ክፍልታትን ነናተን ምምሕዳራት ከምዘቖማ፥
2. ናብ ናይ ኣመሪካ ናይ ወጻኢ ጉዳያት ቤት ጽሕፈት፡ ናብ ሕብረት ኣውሮጳን ቤት ጽሕፈት ወጻኢ ጉዳያት ዓባይ ብሪጣንያን መልእኽቲ ከምዝተጻሕፈ። እቲ ጽሑፍ ብስርዓት ህግዲፍ ኣብ ልዕሊ ህዝቢ ኤርትራ ብሓፈሻ ኣብ ልዕሊ መንእሰያት ድማ ብፍላይ ዝፍጸም ዘሎ በደላት ብዝርዝር፥
3. ኩነታት ኤርትራውያን ኣብ ውሽጥን ኣብ ስደትን፥
4. ፓ.ሓ.ኤ፡ ኤ.ል.ዲ.ለን ኤ.ሃ.ባ.ዲ.ለ ብሓባር ን3 መዓልታት ዝቐጸለ ዲፕሎማስያዊ ወፍሪ ከምዝተለሙን፥ ኣብ ምፍጻሙ ግን፡ ወኪል ኤ.ሃ.ባ.ዲ.ለ ብሰንኪ ውሽጣዊ ጸገማት ሃገራዊ ባይቶ ክሳተፍ’ኳ ኣይኽኣል እምበር፡ ነቲ ዝተገብረ ርክባት ግን ድጋፉ ገሊጹ ኢዩ። ኣብ’’ዚ ወፍሪ ዝተራኸብናዮም ኣካላት ብጉዳይ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝነጥፉ ሰበ-ስልጣን ወጻኢ ጉዳያት፡ ናይ ሰብኣዊ መሰላት ተሓለቕቲ ማሕበራትን ናይ ሰላም ትካላትን ኢዮም ነይሮም። ኣብ’ዚ መዳይ’ዚ ኣምባሳደር ሃይለ መንቆርዮስ ንዝገበረልና ምትሕብባር ነመጉስ ኢሎም፥
5. ዝተለምናዮም ናይ ስራሕ መደብ ዝተፈጸሙን ዘይተፈጸሙን ኣለዉ ተባሂሉ፥
6. ንጉባኤናን ምስኡ ዝተሓሓዝ ወጻኢታት ንምሽፋን ነፍስወከፍ ኣካል ናይ ፖ.ሓ.ኤ ክኸፍሎ ዝተሰልዓሉ ዓቐን ኣታዊ ገይሩ ምህላዉ፥
7. ኣብ መንጐ እተን ክፍልታት ምትሕብባር ዝሓትት ዕማማት ከምዝነበረን ኣብ መጻኢ’ውን ክህሉ ምዃኑን፥ ከምኡ’ውን፡ ኣብ ማሕበራዊ መዳይ ንስደተኛታት ኤርትራውያን ዝምልከት ኣፈናዊ መጽናዕቲ ክግበር ከም መደብ ተታሒዙ ምህላውን
ተሓቢሩ፥
8. ኣብ መዳይ ህዝባዊ ምልዕዓል ቅድሚ ናብ ህዝቢ ምቕራብና ብዛዕባ ስርሓትና ዝምልከት ሓደ ተረድኦ ንኽህሉ ብዙሕ ጻዕሪ ከምዝተኻየደ። ብድሕር’ዚ ብሓባራዊ ተረድኦና ንመራሕቲ ዞባታት ኣኼባ ኣካይድና። መራሕቲ ዞባታት ድማ ነቲ መልእኽቲ ናብ ጨናፍሮም ኣብጺሖሞ። በዚ ድማ፡ ኣብ ኩለን ክፋላት ናይ ዓለምና ዝርከቡ ኣባላት ፖ.ሓ.ኤ እቲ መልእኽቲ በጺሑ ኣሎ ማለት ኢዩ።
9. ኣብ ሰፊሕ ኣኼባ ናይ ኣባላት፡ ዕማማት ናይ ምውህሃድ መድረኽ እንታይ ምዃኖም ከምዝበርህ ተገይሩ፥
10. ሕጂ ድማ፡ ናይ ምውህሃድ ዕማማትና ብግቡእ ዛዚምና ናብ ናይ ሓባር ጽላልን ኣመራርሓን እነቑመሉ መድረኽ ንሰጋገር ኣሎና ኢሎም፥
11. ኩሉ’ቲ ዝተለምናዮ እኳ እንተዘይፈጸምናዮ፡ ዝከኣለናን ማዕረ ዓቕምናን ዝዀነ ዕማማት ኣሰላሲልና ኢና፥
12. ጉባኤና ብዓወት ክዛዘም ናይ ነፍስወከፍ ኣባል ሓላፍነት ምዃኑ ክንግንዘብ ይግባእ፥
13. ድሕሪ ምዝዛም ዋዕላና ውጽኢታቱ ንህዝቢ ንምሕባር ፈስቲቫል ኣብ ፍራንክፈርት ተዳልዩ ኣሎ ዝብል ነይሩ።
ኣብ መደምደታ፡ መድረኽ ንሕቶ፡ ርእይቶን ለበዋታትን ተኸፊቱ። ኣባላት ላ.መ.ኣ.ፖ.ሓ.ኤ ንዝቐረበሎም ሕቶ እናተሓጋገዙ መልስታቶም ሂቦም። ንዝቐረቡሎም ለበዋታት ድማ ተቐቢሎም። ከምኡ’ውን፡ ንኹሎም ተሳተፍቲ ብሓበራ፡ ንሓው ግርማይ ዘሚካኤል ድማ ብፍላይ፡ ኣብ ውድቡ ጥራሕ ዘይኰነ ኣብ ኩሉ ንጥፈታት ናይ ተቓውሞ እናተረኽበ ከይሰልከየ ካብ ትግርኛ ናብ ዓረብኛ፡ ከምኡ’ውን ካብ ዓረብኛ ናብ ትግርኛ ብምትርጓም ዝፈጸሞ ዓቢ ሃገራዊ ዕማም መጐሱን ናእዳኡን ገሊጹ።
ቤት ጽሕፈት ክፍሊ ዜና
6 ሓምለ 2024
“No to the deportation of rejected Eritreans to third countries”
Written by Martin Plaut
