ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ ናብ ፓርላማን ናይ ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተርን ጀርመን ኣብ ዘቕረቦ መዘክር፡ ጀርመን ኣብ ኤርትራ ዘሎ ኩነታት ናብ ንቡር ንክምለስ ከተካይዶ ንዝጸንሐት ቅኑዕን ቀጻልን ጸዋዒት ዓሚቕ ምስጋናኡ ገሊጹ። ናይዚ መዘክር ቅዳሕ ናብ ዝተፈላለያ ሰልፍታት ጀርመን እውን  ተላኢኹ እዩ።

እዚ መዘክር ብ25 ጥሪ 2019 እዩ ናብ ፈደራላዊ ፓርላማ ጀርመን ብናይታ ሃገር ፕረሲደንት ሆን ዎልፍጋንግ ስቻውብለ፡ ናብቲ መንግስትቲ ድማ ብወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ሀይከን ማስ ኣቢሉ ተላኢኹ። ኩሎም ኣንጻር ወልቀ ዲክታተር ኣብ ኤርትራ ዝቃለሱ ዘለዉ ወገናት፡ በቲ ፓርላማ ጀርመን ብ17 ጥሪ 2019   ኣብ መንጎ ኤርትራን ኢትዮጵያን ዝተፈጥረ ሓድሽ ዝምድና ጥራይ ዘይኮነ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ኩነታት ናብ ንቡር ንክምለስ  ዝጠልብ ዝወሰኖ ውሳነ ብዝለዓለ ደረጃ ከም ዝተቐበልዎ እዚ መዘክር ኣስፊሩ።

እዚ “ኤርትራዊ መልእኽቲ ምስጋና” ዝብል ኣርእስቲ ዝተዋህቦ መዘክር ሰዲህኤ ፡ ብዙሓት ኤርትራውያን በቲ ፓርላማን መንግስትን ጀርመን  ጨቋኒ መንግስቲ ኤርትራ፡ ነቲ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ንዝሓለፈ ርብዒ ዘመን ከጨንቕ ዝጸንሐ ኣዝዩ ኣሻቓሊ ማሕበራዊ ፖለቲካውን ሰብኣውን ኩነታት እንተዘይቀይርዎ፡ ምስ ኤርትራ ናይ ልምዓት ምትሕብባር ከምዘይቅጽል ብምግላጹ ተስፋ ከም ዝገበሪ ገሊጹ።

ኣብ ኤርትራ ዘሎ ኩነታት ካብቲ ቅድሚ ሕጂ ናይ ጀርመን ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ሀይኮ ማስ ዝገለጽዎ ዝተቐየረ የብሉን። ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ጀርመን ኣብ ዝሓለፈ ዓመት ናብ ፓርላማ ሃገሮም ኣብ ዘቕረብዎ ጸብጻብ፡ ኣብ ኢትዮጵያ ዘሎ ለውጢ ደጊፎም፡ (ተኣምራዊ) እውን ኢለምዎ ነይሮም። እዚ  ለውጢ ኣብዚ ዞባና ከም ዝሰፍሕ እውን ተስፋ ነይርዎም። እንተኾነ ብዛዕባዛ ክሳብ ሕጂ ዝኾነ ሓድሽ ናይ ለውጢ እስትራተጂ ዘየብላ  ኤትራ ሻቕሎት ነይርዎም እዩ።

እዚ መዘክር ሰልፊ ዲሞክራሲ ህዝቢ ኤርትራ (ሰዲህኤ)፡ ኣብ ዝሓለፈ ወርሒ ነሃሰ 2018 ናብ ኤርትራ ዝበጽሑ ኣቶ ገርድ ሙለር ሚኒስተር ዕቤት ጀርመን፡ ንኣካላት መንግስቲ ኤርትራ፡ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ኩነታት ከይተቐየረ ኤርትራ ካብ ጀርመን ሓገዝ ኣይክትረክብን እያ ንዝበልዎ እውን ኣዘኻኺሩ።

ምስዚ ብዝተተሓሓዘ፡ እቲ መዘክር ናይ ጀርመን ወግዓዊ ምንጭታት፡ ጀርመናዊ በዓል መዚ ሚቻአለ ሙንተርፈሪንግ ኣብዚ ቀረባ እዋን  ናብ ኤርትራ ከም ዝገሻ ከም ዝሓበረ ብምጥቃስ፡ እተን ጀርመናዊት በዓልቲ መዚ ኤርትራ ናይዚ ከባብያዊ ናይ ዕቤት ዕድል ተጠቃሚት ክትከውን ንሓለፍቲ ኤርትራ ንክደፋፍእዎም ጸዊዑ።

.መንግስቲ ጀርመን ኣብ ልዕሊቲ ዘየናሕሲ፡ ኩሉ ዝፈልጦን ቀጻልን ስቓይ ዝፍጽም ዘሎ መንግስቲ ኤርትራ እተካይዶ ዘላ ድፍኢት ኣብ ፍረ በጺሑ ኣብ ኤርትራ ዘሎ ወጽዓ ከብቅዕ ትስፍው ምዃኑ ገሊጹ።

In a memorandum addressed to the presidium of the German Bundestag and the Foreign Ministry, the Eritrean People’s Democratic Party (EPDP) expressed its “most profound gratitude for Germany’s consistent and correct stance towards the regime in Eritrea”. The memorandum was copied to the international secretariats of CDU/CSU; SPD; Alliance 90/The Greens; FDP and the German Left.

Sent on 25 January 2019 to the German Federal Parliament (the Bundestag) via its president, the Hon. Wolfgang Schäuble, and to the German Government through Foreign Minister Heiko Maas, the memorandum stated that all Eritreans opposed to the

one-man dictatorship in Asmara have warmly welcomed the 17 January 2019 decision of the German Bundestag that strongly supported not only the peace process between Eritrea and Ethiopia but also Germany’s demand for the urgency of normalization of the alarming situation in Eritrea.

Entitled “Eritrean Message of Gratitude”, the memorandum stated that the vast majority of Eritreans are encouraged to note that the German Federal Parliament and Government are committed to never resume “development cooperation with Eritrea” before that rogue regime addresses the “disquieting political, social and human rights issues” that disrupted normal life in the country for quarter of a century.

It further stated that situation in Eritrea is still as it was described by Foreign Minister Heiko Mass. In his address to the German Bundestag last 12 October, Mr. Mass hailed the bold reforms started in Ethiopia that he termed “an African Miracle.” He hoped that that a “reform euphoria” would influence the rest of the region, but added his disappointment with Eritrea where there is still “no strategy to indicate how an orderly opening up within the country could look”.

The EPDP memo also thankfully recalled the August 2018 visit to Eritrea of Mr. Gerd Muller, the German Development Minister, who then sternly told Asmara regime representatives that Germany shall NOT be expected to support Eritrea until the unacceptable situation in the country is changed.        

Meanwhile, the memo cited recent official German sources informing that German State Minister Michele Müntefering is due to pay a visit to Eritrea soon and pledged she will ask the authorities in Asmara “to seize the opportunity offered them by developments” in the region.

The EPDP memo concluded by hoping that the pressure Germany is putting on the callous Asmara regime will bear fruit in the near future and alleviate the prolonged and untold suffering in Eritrea.

ባህርያዊ ህግደፍ ንህዝቢ ኤርትራ ኣፋራሪሑ ኣዳናጊሩ ዕድመ ስልጣኑ ንምንዋሕ እንተደይ ኮይኑ፣ ናብ ህዝቢ ቀሪቡ ህዝቢ መሲሉ ንህዝቢ ኣእሚኑ ክቀርብ ስለ ዘይክእል፣ ብውሽጢ ውሽጢ ካብ ቤት ጽሕፈት ፕረሲደንት ክገብሮ ዝደልዮን፣ ወይ እውን ህዝቢ  ከዳናግር ምስ ዝደሊ፣ ኣብ ኤርትራን ወጻእን፣ በቶም ናቱ ዕሱባት ገይሩ እዩ ዘይወግዓዊ ብባዶ (03) ዘዋፍር።

 ብፍላይ ሎሚ ኣብ ከተማ ኣስመራ  ባዶ (03) ኣንቴንኣ  ዘርጊሓ ትዋፈር ኣላ።

ናይ ጀነራል ስብሓት ኢፍረም ፈተነ ቅትለት ዕላማኡ ስለ ዝሃረመ ፣ ናብ ካልእ ሓዲሽ ማይ ዘይጣዓምመ ወረ ባዶ (03) ክትዝርግሕ ትረከብ፣ ንሱ ኻኣ ኣብ ኤርትራ ኣብ ፈቆዶ እንዳ ሻሂታትን፣ ቤት መስተን፣ ብሓጺሩ ኣብ ህዝቢ ብብዝሒ ዝራኸበሉ ቦታ፣ ምርጫ ክግበር እዩ፣ ኡሱራትን ክንፈትሕ ኢና፣ ከይሓፈሩ እውን፣ ሓያል ዝኾነ መንእሰይ ዋላ ካብ ፕረሲድንትና  ኢሰያስ ኣፎወርቂ ዝበለጸ  ብሓሳብ ብኽእለትን ዘለዎ ኣብራሃም ኢሳያስ (ንኢሳያስ ኣፎርቂ ወዱ)ፕረሲደንት ዝኾነሉ ክነታት ምፍታሽ ከድልየና እዩ ፣ እናተባህለ ጎስጋስ ይካየደሉ ኣሎ ።

ኣብ ወጻኢ   ኣብራሃም ኣፎወርቂ  (ወዲ ኢሳያስ ኣፎወርቂ) ትብል ቓል ግን ኣይትጥቀስን እያ፣ እዚ  በቶም ዑሱባት ህግደፍ ከም ባዓል ወዲ ጣባ ዝኣመሰሉ ኣብ ፓልቶክ ናይ ህግደፍ ክግዕሩ ይሓድሩ ኣለው፣   ቁዋምና  ይስርሓሉ ኣሎ፣ ምርጫ ክግበር ኣሎዎ፣  ኡሱራት ክፍትሑ ኣለዎም፣ እናበሉ ተቃወምቲ ዝመስል ጎስጋስ ይገብሩ ኣለው። ቕዋም  ከም ብሓዲሽ ንኢሳያስ ዘገልግለሉ ይንደፉ ከም ዘሎ ሓበረታ ኣሎና ። እቲ ናይ19 97 ቁዋም ግን ማዓልቱ ከም ዝሕለፈ መሽሚሹ ኣብ ጋሓፍ  ከም ዝተደርበየ ባዕሉ እውን ሓቢሩና እዩ።

ኣብ ዝሓለፈ ወርሓት እውን ብባዶ (03) ናይ ጀነራል ስብሓት ኢፍራም፣ ፈተነ ቅትለት ተዘርጊሑ ነይሩ እዩ፣  ፈተነ ቅትለት ናይ ጀነራል ስብሓት ኢፍረም፣ ሓቂ ኣካ እንተ ኾነ፣ እቲ ሲዒቡ ናይ ባዶ ሰለስተ   ዝተዘርገሔ ወረ፣ ካብ ሓቂ ዝራሓቀ ንህዝቢ ምድንጋር ዝተገብረ እዩ ፣ ከምዚ ኸኣ ይብሉ፣ ሓደ መንእሰይ ኤርትራዊ መበል ቀዳማይ ዙርያ ዝነበረ ብወያኒ ተላኢኹ፣ ፈተነ ቅትለት ን ጀነራል ስብሓት ኢፍረም  ዝፈጸመ ይብሉ ።  ንህዝቢ ኤርትራ ብናይ  ባዶ (03) ን27 ዓመት ዝኣክል መዋእሉ ከዳናግሩ ዝፍትኑ ኩኑሶም፣ ናይ ወረ ምርባሕ ብገንዘብ ተኸፊሎም ኣብ ቱሽቱሽ ህዝቢ ሰፊሮም ኣብ ቂድሚ ህዝብና እምነት ክብረትን የብሎምን  ፣  ንፕረሲደንተ ኢሳያስ ክንደይ ግዜ ካብመንግስቲ ሱዳን ፈተነ ቅትለት ፈቲኖም ዘይበሉና።ስለዚ ህግደፍ ሓደ ነገር ክገብር ወግዓዊ ዘይኮነ ብባዶ 03 እዩ ዘዋፍር።  ሎሚ ህግደፍ ቀለሙ ስለ ዝወደኤ ዝበለ እንተበለ ሰማዒ እዝኒ የብሉን ።

 ገለ ገለ ስብሓት ኢፍረም ክቃወም ፈቲኑ ዝብሉ ሰባት ኣለው። ኣነ ኣይመስለንን ስብሓት ብተፈጥሩኡ ናይ በለጽ ባህርያት ዘለዎ ስብ እዩ፣ ከም ዝውረ ክንደይ ፈተነ ኣንጻር ኢሳያስ ዝተደኮነ ጀነራል  ስብሓት ኢፍረም ኣፍሽልዎ ክባሃል እውን ይስማዕ እዩ።  ኢሳያስ ሎሚ ኣብዚ ግዜ እዚ ንነዊሕ ዝተቃለሱ ኣብ ጎኑ ዝርከቡ ምስጢር ዝፈልጡ  ብዝተፈላለየ ምኽንያት ከርሕቆም ከም ዘለዎ እዩ ዝገብር፣ በብመድረኹ ካኣ ንሪኦን ንሰምዖን ኣሎና ፣ ስለዚ ጀነራል ስብሓት ኢፍረም እውን እታ መጻወድያ ኣርኪባቶ።

 ሓደ ሓላዊ ናይ ዒራ ዒሮ ዝነበረ ኣምሊጡ ናብ ኢትዮጵያ ምስ ሃደመ፣ ኣብ ቃል መሔተት ኣብ ዝገበሮ ፣ ከምዚ ክብል ሰማዕክዎ፣ እቶም ኣብ ዒራዒሮ ዘለው ሓለውቲ፣ ኩሎም እቶም ኡሱራት ምስ ዝመቱ ፣  ናዓና ነቶም ሓለውቲ ዒራዒሮ ፣  ፍርድና ሞት እዩ፣ ስለዚ ምርጫ እንተተረኺቡ ምምላጥ እዩ ዘለና በለ። ኣብኡ ከም ዘለና እውን ንስድራቤትና ኣይንነግርን ኢና ጨሪሹ ክልኩል እዩ።

ንምንታይ ክመቱ ተፈሪዶም ንዝብል ቁኑዕ ሓታታይ ምስ ዘቅርብ፣  ምስጢር ስለ ዝፈልጡ  ቁንቁልዝኣፋ። ስለዚ ኣብ ግዜ ህግደፍ ምስጢር ዝፈልጥ ከልግስ ምኻኑ ክርደኦ ኣለዎ።

እቲ ዝገርም ካብ ህዝቢ ኤርትራ ተኸዊሉ ብወግዒ ፍጻሜ ስብሓት ኢፍረም ኣይተሓበረን፣ ግን ብናቱ ኣገልገልቲ ሓፋሽ ከይሰምዖ ነቲ ኣብ ወጻኢ ዝርከብ ህዝቢ ኤርትራ ፣ንምድንጋር   ከም  ባዓል ኢስቲፋኖስ ብሩኖ ፣ ሕጂ ኤምባሲ ኮይኑ ኣብ ወጻኢ ዝርከብ፣ጀነራል ስብሓት ኣብ ድሓን ኩነታት ከም ዘሎ ሓቢሩ፣ ተወሳኺ ናይ ባዶ(03) ወረ ኢሳያስ ኣፎወርቂ ብከንያ ገይሩ ንስብሓት ኢፍረም በጺሕዎ ዝብል እውን ዘርጊሖም፣ ስጋዕ ክንድዚስ ከብዶም ዝጠወቆም መን ኣሎ፣ ገመል ሰሪቅካስ ጉንብሕ ጉንብሕ ኮይኑ ነገራቱ።

 እስቲፋኖስ ብሩኖ ሓደ ካብቶም ካብ  ሜዳ ኣትሒዙ የማናይ ኢድ  ናይኢሳያስ ኣፎወርቂ ዝነበረ ሰብ እዩ፣ ብትእዛዝ ኢሳያስ ኣፈወርቂ ውግእ ሕድሕድ ዘሳውር ዝነበረ ክንደይ ጀጋኑ ኤርትራውያን ዘጽነተ ሰብ እዩ፣ ኣብ 1977 -1978 ኣብ ወኪ ዛግር ጀማሂር ኢዩ ዝነበረ ፣ ከምኡውን ኣብ ደምበዛን ከም ባዓል  ወዲ በላዕ ጣዕዋ ፣ ባዓል ወዲ ባሻይ ወዘተ. ሎሚ ኣብ ፎቆዶ ዓለምና ኤንባሲ ገርዎም ብህዝቢ ኤርትራ ቅጭጭ ዘይብሎም። ኢሳያስ እንተሎ ኣለና፣ እንተዘየሎ ኻኣ የለናን፣ ዝብሉ መርሆ ሒዞም፣ዓይኖም ዓሚቶም እዝኖም ሎኪቶም ይጋዓዙ ኣለው፣ እዚ ኻኣ ምኽንያት ኣለዎም፣  ህዝቢ ኤርትራ ምስ ወግሓሉ ከም ዘይገድፎም ስለ ዝፈልጡ እዩ።

 ስቲፋኖስ ብሩኖ ኣብ ወኪ ዛግር ኣብ ዝነበረሉ ግዜ፣ በቲ ግዜ እቲ ካብ ተ. ሓ. ኤ. ፋሉል ዝብል ምንቅስቃስ ድሕሪ ምልዓል፣ ምስ መሪሕነት ተጋድሎ ሓርነት ዘይምቅዳው ስለ ዝተፈጥረ ኣብ ሞንጎ ተ.ሓ.ኤ. ወግእ ድሕሪ ምኽፋቶም፣ ፋሉል ናብ ህዝባዊ ግንባር ተጸጊዖም ብረትን ስንቅን፣ ካብ ህዝባዊ ግንባር ምስ ሓተቱ፣ ስቲፋኖስ ብሩኖ ሓንቲ ኤርትራ ደምክራስያዊት ውድብ ህግሓኤ ጥርይ ኢያ  ፣ ስለዚ ብረትኩም ኣውሪድኩም ናብ ህግሓኤ ተጸንበሩ፣ ወይ ብብረት ገርና ክንትብትበኩም ኢና  በሎም። ኣብዚ ግዜ እዚ ፋሉል ምርጫ ስለ ዘይነበሮም ናብ ህግሓኤ ብረቶም ኣውሩዱ፣ ፋሉል ዝብል( ቅጽል ስም) ብመሪሒነት ተ.ሓ.ኤ. ዝተባህቦም ኮይኑ፣ ግን ከም ዕላመኦም ናብ ደሞክራስያዊ ሪዲኢት ዝነበሮም ሓይሊ እዮም። ገዳይም ተጋደልትን ሓያላታትን ምሁራትን  እዮም ዝነበሩ፣ ኢሳያስ ከምዚኦም ዝበሉ እሞ ኻኣ ብብዝሒ ኣብ ህዝባዊ ግንባር ክጽንበሩ ድልየት ኣይነበሮን፣ ስለዚ ናብ ሳሕል ከምብሓድሽ ክማሃሩ ኣለዎም ብዝብል ናብ ሳሕል ወረዱ ። ኣይጸንሑን ኣብቲ መሪርን ጹንኩርን ዝነበረ ውግእ ባጽዕ ይእተውዎም፣ መብዛሕቲኦም ፋሉል ነበር እውን ብጂግንነት ኣብ ባጽዕ ተሰዉኡ። ናይ ህግሓኤ ታሪኽ ጺሒፍካን ተዛሪብካን ኣይውድኣን እዩ።

 ሰላም ምሳኹም

 ሚካኤል ኣጎስቲኖ / ጀርመን

ርእሰ-ዓንቀጽ ሰዲህኤ

ኤርትራውያን ብዙሕነትና ዝወለዶ ናይ ኣተሓሳስባ ፍልልያት ክህልወና ነውሪ ኣይኮነን። ነውሪ ኣይኮነን ጥራይ ዘይኮነ ሃብቲ እውን እዩ። ሃብትን ጌጽን ዝኸውን ግና ከነመሓድሮ እንከለና እዩ። ዝተፈላለዩ ሕብርታት ብክኢላ ክወሃሃዱ እንከለዉ ናይ ሓባር መሳጢ መልክዕ ከም ዝህልዎም፡ ናይ ሓሳብ ብዙሕነት እውን ብምጽውዋር፥ ምክእኣልን ቀዳምነታት ብምስራዕን ክመሓደር እንከሎ፡ ዓቕሚ መልክዕን ግርማን እዩ። ካብዚ ሓሊፉ ብዙሕነት ስሙ ከም ዝሕብሮ ንኣማራጽታት ዕድል ስለ ዝኸፍት ዝሓሸ መዋጽኦ ክትረብ ናይ ምርጫኣፍደገ ዝኸፍት እዩ።

ናይ ኣተሓሳስባ ብዙሕነት ወይ ፍልልይ ጸጋ እዩ ክበሃል እንከሎ ብፍንው ዝተሓዝ ኣይኮነን። ኣብ ጉዳይ ሃገር ክንፈላለየሎም ዘይብልና ዛዕባታት ኣለዉና። ኤርትራውያን ኣብታ በጃ እንሓልፈላ ኤርትራን ህልውነኣን ፍልልይ ክህልወና ኣይግባእን። ምኽንያቱ ንዓኣ ምስ ኣውሓስና ኢና ብዛዕባ፡ ልዕልናኣ፡ ታሪኻ፡ ዕቤታ፡ ፍትሓውነታ፡ ክብራን ጸጋታታን ክንዛረብን ክንቃለስን እንኽእል። ኣብ ልኡላዊ ህልውናኣ እንተዘይኣትኪልና ግና፡ ከምቲ “ድሕሪ ሞት ጥዕና ቅበጽ” ዝበሃል ኩሉ ብዛዕባኣ እንብሎን እንሓልዮን እንተፈታሕካስ ጥራሕ ቁጻር ኮይኑ እዩ ዝተርፍ። ኣብ ልኡላውነታ እንተ ተፈላሊና፡ እቲ ፍልልይ ኣብ ኤርትራዊ ክሊ ናይ ኣተሓሳስባ ፍልልይ ዘይኮነ፡ ናይ ኤርትራውን ዘይኤርትራውን ፍልልይ እዩ ዝኸውን። እዚ ማለት ዝኾነ ናይ ሓባር እንብሎ ዘየብልና ኢና እንኸውን።

ብናይ ክሳብ ሎሚ ተረደኦና ፍልልይና ከም ናይ ለውጢ ሓይልታት ኣብ ሕድሕድና ኮነ፡ ፍልልይና ምስ ህግደፍ ኣብ ብኸመይ ኤርትራን ህዝባን ይርህዎም ከም ዝነበረ ፍሉጥ እዩ። ህግደፍ ኤርትራ ኣብ ትሕቲ ውልቀ-መላኺ ጭቆና ክትመሓደር ክድግፍ እንከሎ፡ ንሕና ናይ ለውጢ ሓይልታት ከኣ ብኣንጻሩ ኤርትራ ልዕልና ህዝባ ዝረጋገጸሉ ብሕገ-መንግስታዊ ዲሞክራሲ ክትመሓደር ይግበኣ ኣብ ዝብል ሰፊሕን መሰረታውን ፍልልይ ኢና ክንጐዓዝ ጸኒሕና። በቲ ካልእ ወገን ኣብ ሕድሕድ ናይ ለውጢ ሓይልታት ዝጸንሐን ዘሎን ፍልልይና፡ ኣብቲ ህግደፍ ዘይቅበሎ ልዕና ህዝብን ሕገ-መንግስታዊ ዲሞክራስያያዊ ምምሕዳር እንዳተረዳዳእና፡ ኣብ ኣተገባብራኡ ግና ክንፈላለ ጸኒሕናን ኣለናን። እዚ ናይ ለውጢ ሓይልታት ፍልልይ፡ ዝፈላልን ዘሰማምዕን ኣነጺርካን ቀዳምነትካ ሰሪዕካ ናይ ምሓዝ ድኽመትና ኣጋዲድዎ እምበር፡ ከምቲ ምስ ህግደፍ ዝጸንሓናን ዘለናን ምጥምማት ሰፊሕን መሰረታውን ኣይኮነን።

ኣብዚ እዋንዚ ህግደፍ ጸረ ህዝቢ፡ ጸረ ሕገ-መንግስታዊ ምምሕዳር፡ ጸረ ዲሞክራስን ጸረ ልዕልና ሕግን ጥራይ ዘይኮነ፡ ነቲ ብተዘዋዋሪ ከርእዮ ዝጸነሖ ጸረ ኤርትራዊ ህልውና ኣካይድኡ የግህዶ ከምዘሎ ዝሕብሩ ምልክታት መመሊሶም ይጐልሑ ኣለዉ። ቅድም ጸረ ህዝቢ ካብ ኮነ ብዘይህዝቢ ኣሎ ዝበሃል ልኡላውነት ሃገር ትርጉም የብሉን ክንብል ጸኒሕና። ንህዝቢ ካብ ልኡላውነት ሃገር፡ ንልኡላውነት ሃገር ካብ ህዝቢ ፈሊኻ ምርኣይ ስለ ዘጸግም እቲ ንህግደፍ ጸረ ህዝቢ ብምዃኑ ብጸረ ሃገርነት ምኽሳሱ ብግቡእ ይጐልሕ ኣይነበረን። ሎሚ ግና ህግደፍ ነቲ ኤርትራዊ ልኡላውነት እውን ከምቲ ጉዳይ መሰረታዊ መሰላት ህዝቢ ብግህዶ ይጥንጥኖ ኣሎ። ስለዚ ጠቕሊሉ ጸረ ህዝብን ጸረ ልኡላውነት ሃገርን ናብ ምዃን እዩ ዝስጉም ዘሎ።

እዚ ካብ ኮነ ኣብዚ እዋንዚ እንተደኣ ኣብ ህልውናን ቀጻልነትን ኤርትራን ህዝባን ንኣምን ኮይና ዝኾነይኹን ምስ ህግደፍ እንስለፈሉ ምኽንያት የብልናን። በዚ ምኽንያት ኢና ከኣ እቲ ደገፍቲ ህግደፍን ተቓወምቲ ህግደፍን ብዝብል ከረሓሕቐና ዝጸንሐ መንደቕ ፈሪሱ፡ ኩልና ቅድም ምእንቲ ህልውና ደሓር ከኣ ምእንቲ ፍትሓውነትን ደሞክራስያውነትን ሃገርና ብሓባር ከነድምጽ ኣብ እንግደደሉ መድረኽ ኣቲና ኣለና ንብል ዘለና። ሎሚ ኣብ ቅድሜና ዘሎ ምርጫታት ብንጹር ወይ ኤርትራን ህዝባን ወይ እቲ ንኤርትራን ህዝባን ከጥፍእ ዝሰርሕ ዘሎ ጉጅለ ዘይኮነስ ዕሉል መላኺ ውልቀ-ሰብ ኮይኑ ኣሎ። ምናልባት ደኣ “ክንዲ ብጹሕ ውሉድካ ኣይትምሓል” እዩ እምበር፡ ኤርትራዊ ኮይኑስ ካብ ንኤርትራን ህዝባን ምስ ክብሮምን መሰሎምን፡ ንሓደ መስዋእቲ ጀጋኑ ጠሊሙን ኣብ ጉዳይ ልኡላውነት ነቀይነቀይ ዝብል ዘሎ ሚዛኑ ዝሰሓተን ውልቀሰብ ዝመርጽ ኣሎ ኢልካ ምግማት ኣጸጋሚ እዩ።

ሎሚ መን ኣየናይ እዩ ምርጫኡ ተሓቢእካ ብምሕማይ ዘይኮነ ኣፍ ኣውጺእካ ኣብ መድረኽ ኣብ ዝኾነሉ ወሳኒ እዋን ኢና ንርከብ ዘለና። ትማሊ ናይ ኢትዮጵያ ቀዳማይ ሚኒስተር ኣብ ኣስመራ ተጠሊዑ “ደሓር ጋሻ ከይኮነኩም ናይ ኤርትራ ወጻኢ ጉዳይ ሚኒስተር ሓላፍነት ተዋሂቡኒ ኣሎ” ክብለና እንከሎ፡ ዘሰከፈና ኔርና። “ክላእ እዝስ ንጸወታ እዩ” ኢልና ብዘይስኽፍታ ዝሓለፍናዮ እውን ኔርና። ሎሚ እዚ ኢትዮጵያዊ ሰብኣይ ኣብ ክንዲ ኤርትራ ተጠሊዑ ምስ ናይ ወጻኢ መንግስታት ክወዓዓልን ክፈራረምን ክንዕዘብን ክንሰምዕን እንከለናኸ ዕሕሕሕ ኣይንብልን ማለት ድዩ። ናቱስ ዝሕሸሉ መተባህለ፡ ብወገን እቲ “መንግስቲ ኤርትራ እየ” ዝብል ወገን፡ ነዚ ብዝምልከት ዝስማዕ ድምጺ ዘይምህላዉኸ ንስኽፍታና ኣበሪኹ “እንታይ እዩ ዝግበር ዘሎ?” ክንብልዶ ኣይድርኸናን።

እዚ ምልክታት ምስቲ ብዝሑን ዝስመዓሉ ዘሎ መድረኻትን “ብጌጋ ዝበሃል ዘሎ ምላቑያ እዩ” ኢልካ ዝሕለፍ ኣይኮነን። ወይ “እዚ እሞ ዘይሕሰብ እዩ” ኢልካ ብምድዕዓስ ዝረአ ኣይኮነን። ኣብ ተመኩሮና ክኸውን ኢልካ ዘይገምትካዮ ክኸውን ኣይተራእየን ማለት ኣይኮነን። “እዚ ኩሉ መስዋእትነት ተኸፊልዎ ኣይመስለንን” እንዳበልካ ዝሕለፍ እውን ኣይኮነን። ዲክታቶር ኢሳይያስ ኣፈወርቂ በታ ኣብ መወዳእታ እቲ ዳሕረዋይ ውግእ ኤርትራን ኢትዮጵያን፡ ናይ 19 ሺሕ መንእሰያት መስዋእቲ ከፊልና ዝበለት ልሳኑ፡ ኣብ ኣደባባይ ብሓጐስ ኣፍልቡ እንዳወቐዐ “ኣይከሰርናን” ክብልዶ ኣይሰማዕናዮን ኢና። ርግጸኛታት ኢና፡ ብፍላይ ደገፍቱ እዚ “ኣይከሰርናን” ዝብል ቃል ካብ ኣፉ ይወጽእ ኢሎም ኣይተጸበዩን። ንሕና ግና እዚ ሰብኣይ ኣንጻር ህዝቢ ኤርትራ ዘይፍንቅሎ እምኒ የለን ዝብል እምነት ስለ ዝነበረና፡ ብኸምዚ ዓይነት ቀጥታዊ ንዕቀት ህዝቢ ምምጻኡ’ኳ እንተደንጸወና፡ ከምዚ ዓይነት በደል ክፍጽም ናይ መጀምርታኡ ከምዘይኮነ ኢና እንርዳእ። ስለዚ ናይዚ ኣብ ቅድሜና ዘሎ ብደሆ፡ መተካእታ ዘየብሉ መፍትሒ ነቲ ዝምዕብል ዘሎ ንኹልና ኤርትራውያን ዝምልከተና ሓደጋ ንምብዳህ ብሓባር ከነድምጽ ምብቃዕ እዩ።